Βιβλίο «ΚΡΙΤΩΝ». (Παλαιά Διαθήκη).
Η χρονική περίοδος των «ΚΡΙΤΩΝ» αρχίζει μετά το θάνατο του Ιησού του Ναυί και φθάνει μέχρι την εγκατάσταση της βασιλείας στον Ισραήλ και την ανάδειξη του πρώτου βασιλέως που ήταν ο Σαούλ (1040 – 1010 π.Χ). Η διάρκειά της ήταν περίπου 300 χρόνια από το 1.400 έως 1.100 π.Χ. περίπου. Ο καλύτερος χαρακτηρισμός εκείνης της περιόδου δίνεται στο τελευταίο εδάφιο του τελευταίου κεφαλαίου του βιβλίου των «Κριτών» (ΚΑ/25), στο οποίο αναφέρεται: «Κατ’ εκείνας τας ημέρας δεν ήτο βασιλεύς εν των Ισραήλ, έκαστος έπραττε το αρεστόν εις τους οφθαλμούς αυτού».
Είναι μια εποχή που ο λαός έχει εγκαταλείψει το Θεό του. «Εγκατέλειπαν τον Κύριον και ελάτερευσαν τον Βάαλ και τας Ασταρώθ». Ο Θεός μέσα στα πλαίσια της παιδαγωγικής του επιτρέπει να περάσει ο λαός από μεγάλες δοκιμασίες. «Και αφήκε Κύριος τα έθνη ταύτα, χωρίς να εκδιώξει ταχέως αυτά, ουδέ παρέδωκεν αυτά εις την χείρα του Ιησού» (Κριτές Β/2: 23).
Το Βιβλίο των «Κριτών», το οποίο φαίνεται ότι γράφτηκε από τον τελευταίο Κριτή του Ισραήλ, που ήταν ο πρ. Σαμουήλ, δεν είναι ένα παλαιό βιβλίο που αναφέρεται εις «τω καιρώ εκείνω». Παρουσιάζει μια κατάσταση που επικράτησε εκείνη την περίοδο στο λαό του Θεού που όχι μόνον δε μας είναι ξένη και άγνωστη, αλλά έχει πολλά κοινά σημεία με την κατάσταση που επικρατεί στην Εκκλησία του Χριστού στις ημέρες μας. Αυτή την κατάσταση εννοεί ο Απ. Παύλος όταν αναφέρει στον "Τιμόθεο": "Γίνωσκε δε τούτο, ότι εν ταις εσχάταις ημέραις θέλουσιν ελθεί καιροί κακοί, διότι θέλουσιν είσθαι οι άνθρωποι φίλαυτοι, φιλάργυροι, αλαζόνες, υπερήφανοι, βλάσφημοι, απειθείς εις τους γονείς, αχάριστοι, ανόσιοι, άσπλαχνοι, αδιάλακτοι, συκοφάνται, ακρατείς, ανήμεροι, αφιλάγαθοι, προδόται, προπετείς, τετυφωμένοι, φιλήδονοι μάλλον παρά φιλόθεοι, έχοντες μεν μορφών ευσβείας, ηρνημένοι δε την δύναμιν αυτής" (Β’ Τιμοθέου Γ/3: 1-5).
Ο προφήτης ΓΕΔΕΩΝ. βιβλίο «ΚΡΙΤΩΝ», κεφ. Σ/6 & Ζ/7.
Ο συγγραφέας της επιστολής «προς Εβραίους» (κεφ. ΙΑ/11, εδ. 32-34) αναφέρει:
32 Και τι έτι να λέγω; Διότι θέλει με λείψει ο καιρός διηγούμενον περί Γεδεών, Βαράκ τε και Σαμψών και Ιεφθάε, Δαβίδ τε και Σαμουήλ και των προφητών,
33 οίτινες διά της πίστεως κατεπολέμησαν βασιλείας, ειργάσθησαν δικαιοσύνην, επέτυχον τας επαγγελίας, έφραξαν στόματα λεόντων,
34 έσβεσαν δύναμιν πυρός, έφυγον στόματα μαχαίρας, ενεδυναμώθησαν από ασθενείας, έγειναν ισχυροί εν πολέμω, έτρεψαν εις φυγήν στρατεύματα αλλοτρίων.
Η παρούσα μελέτη θα περιοριστεί στο πρόσωπο και τους αγώνες ενός από τους μεγαλύτερους «Κριτές» του Ισραήλ, το όνομα του οποίου είναι Γεδεών (αυτός που κόβει). Πρόκειται για μία από τις πιο εξέχουσες προσωπικότητες του Ισραήλ. Ήταν δυνατός, σεμνός, φρόνιμος, εργατικός, προσεκτικός, πολύ πιστός μαχητής του λαού του Θεού, ένα φωτεινό παράδειγμα, ένα υπόδειγμα ζωής, που έχει να διδάξει πολλά στον καθένα μας για μια ακέραιη πνευματική ζωή.
Ήταν γιός του Ιεχωάς από την οικογένεια του Αβί–έζέρ, που προερχόταν από τη φυλή του Μανασσή και κατοικούσε στην πόλη Οφρά, που βρισκόταν δυτικά του Ιορδάνη ποταμού. Η φυλετική υποδιαίρεση στην οποία ανήκε ήταν η πιο ασήμαντη στον Μανασσή και ο ίδιος ο Γεδεών ήταν «ο μικρότερος στον οίκο του πατέρα του» (Κριτές Σ/6: 11-15).
Ο Γεδεών έζησε σε μια ιδιαίτερα ταραχώδη περίοδο της ιστορίας του Ισραήλ. Η απιστία του λαού στο ζωντανό, τον αληθινό Θεό είχε σαν αποτέλεσμα να στερούνται ευλογιών και ενώ εργάζονταν σκληρά, δε μπορούσαν ν’ απολαύσουν τους καρπούς των κόπων τους. Η πνευματική κατάπτωση είχε σαν αποτέλεσμα τη φτώχια. Ο Λόγος του Θεού αναφέρει: «Και έπραξαν οι υιοί Ισραήλ πονηρά ενώπιον του Κυρίου και παρέδωκεν αυτούς ο Κύριος εις την χείρα του Μαδιάμ επτά έτη. Και κατίσχυσεν χειρ του Μαδιάμ επί τον Ισραήλ εξ αιτίας των Μαδιανιτών έκαμον εις εαυτούς οι υιοί Ισραήλ τας φωλεάς εκείνας, τας επί των ορέων, και τα σπήλαια και τα οχυρώματα» (Κριτές Σ/6: 1,2).
Μετά λοιπόν από σαράντα χρόνια ειρήνης (Κριτές Ε/5: 31) ο λαός άρχισε όλο και πιο πολύ ν’ απομακρύνεται από τον Κύριο και να προσκολλάται στους ψεύτικους θεούς των εθνών. Για αρκετά χρόνια οι Μαδιανίτες καθώς και άλλα ειδωλολατρικά έθνη εισέβαλλαν «σαν ακρίδες» στη γη του Ισραήλ τον καιρό του θερισμού «και διέφθειρον τα γεννήματα της γης» (Κριτές Σ/6: 1-6). Στην κυριολεξία λεηλατούσαν τα πάντα και έπαιρναν όλους τους καρπούς των Ισραηλιτών, με αποτέλεσμα να μαστίζονται από μεγάλη φτώχια και δυστυχία και να βρίσκονται σε πολύ μεγάλο αδιέξοδο.
Οι Μαδιανίτες ήταν απόγονοι του Μαδιάμ, γιού του Αβραάμ από τη Χετούρα (Γένεση ΚΕ/25: 1,2). Τη Χετούρα παντρεύτηκε ο Αβραάμ μετά το θάνατο της γυναίκας του Σάρας και απέκτησε με αυτήν έξι γιούς, οι οποίοι υπήρξαν πρόγονοι διαφόρων λαών της βόρειας Αραβίας. Η Αγία Γραφή τους ονομάζει και Ισμαηλίτες (Γένεση ΚΕ/25: 1,2). Παρά το ότι ήταν συγγενικός λαός με τους Ισραηλίτες, ποτέ δεν ενώθηκαν μαζί τους, ενώ πολλές φορές τους παρέσυραν στην ειδωλολατρία (Αριθμοί ΚΑ/25: 1-6). Ήταν ένας πολυάριθμος νομαδικός λαός που ασχολείτο με το εμπόριο και μετακινούντο στην Αραβική χερσόνησο (Ησαΐας Ξ/60: 6). Οι Μαδιανίτες στο όρος Φεγώρ λάτρευαν ως Θεό τους, τον ψεύτικο θεό, Βάαλ-φεγώρ (Αριθμοί ΚΕ/25: 2,3).
Οι Ισραηλίτες είχαν νικήσει στο παρελθόν τους Μαδιανίτες τον καιρό του Βαλαάμ (βιβλίο Αριθμών, κεφ. ΛΑ/31) και είχε ακολουθήσει μια μακρά περίοδος ειρήνης σαράντα χρόνων. Καθώς ο λαός βρίσκεται σε πτώση και ανυπακοή, σε αμαρτία και αποστασία, η οποία τον έχει απομακρύνει από το Θεό, οι Μαδιανίτες βρίσκουν την ευκαιρία να επιτεθούν και πάλι.
Μη νομίσουμε ότι επειδή νικήσαμε μία φορά μια ορισμένη αμαρτία, αυτή δε θα επανέλθει και δε θα ξανασηκώσει κεφάλι. Αν χάσουμε για λίγο την επαφή μας με το Χριστό, την πηγή της ζωής, τότε θα δούμε την αμαρτία να μας κάνει και πάλι έφοδο με όλη της την παλιά δύναμη. Σε μια τέτοια περίπτωση, ψυχή, «φώναξε» προς το Θεό, επικαλέσου το Όνομα το Άγιο Αυτού, για να σ’ ελευθερώσει και να σε σώσει, σύμφωνα με την υπόσχεσή Του: «Πας όστις επικαλεσθή το όνομα του Κυρίου θέλει σωθή» (Ρωμαίους Ι/10: 13).
Ο λαός έχει αποβάλει μέσα από τη ζωή του τον αληθινό, το ζωντανό, τον αιώνιο Θεό, έχει ξεχάσει «πάσας τας ευεργεσίας Αυτού» (Ψαλμός ΡΓ/103: 2) και πως ο Θεός τον έβγαλε «διά κραταιάς χειρός» (Έξοδος ΙΓ/13: 14) μέσα από τη δουλεία της Αιγύπτου. Εγκατέλειψαν το Θεό και αυτό είχε σαν αποτέλεσμα ο Θεός να τους εγκαταλείψει στα χέρια των εχθρών τους, όπως ακριβώς τους είχε προειδοποιήσει (Λευιτικό ΚΣ/26: 14-16). Ο Θεός επέτρεψε να συμβούν όλα τα δυσάρεστα αυτά γεγονότα μέσα στη ζωή των Ισραηλιτών προκειμένου να τους διαπαιδαγωγήσει και να τους αφυπνίσει, για να καταλάβουν την επικίνδυνη κατάσταση στην οποία βρίσκονταν. Όλα αυτά τα γεγονότα ανάγκαζαν τους Ισραηλίτες να κάνουν υπόγειους χώρους αποθήκευσης στα βουνά, σε σπηλιές και σε άλλα δυσπρόσιτα μέρη, για να κρύβουν ό,τι μπορούσαν από τρόφιμα ή άλλο τι από τους εισβολείς (Κριτές Σ/6: 1-6).
«Και επτώχευσε σφόδρα ο Ισραήλ εξ αιτίας των Μαδιανιτών διά τούτο οι υιοί Ισραήλ εβόησαν προς τον Κύριον» (Κριτές Σ/6: 6). Μέσα στη φτώχια τους και τη δυστυχία τους, μη δυνάμενοι να υποφέρουν άλλο την κατάσταση, επικαλέστηκαν τον Κύριο, για να τους βοηθήσει. Αλήθεια θα πρέπει κάθε φορά να φθάνουμε στο σημείο «μηδέν», για να επικαλεστούμε τ’ Όνομα του Κυρίου των δυνάμεων; Άραγε όταν κάποιος Τον επικαλεστεί, ακούει ο Θεός και τι μπορεί να κάνει γι’ αυτόν που τον επικαλείται ειλικρινά και βρίσκεται σε δυσχερή θέση; Ο Δαβίδ με την τεράστια εμπειρία που έχει στη σχέση του με το Θεό μας δίνει την απάντηση: «Ούτος ο πτωχός έκραξε, και ο Κύριος εισήκουσε, και εκ πασών των θλίψεων αυτού έσωσεν αυτόν» (ψαλμός ΛΔ/34: 6).
Ένας Ισραηλίτης, που ακούει στο όνομα Γεδεών, βρίσκεται κρυμμένος μέσα σε μια σπηλιά για το φόβο των Μαδιανιτών και εκεί αλέθει σ’ ένα πατητήρι το λίγο σιτάρι που του έχει μείνει από τα χωράφια του. Καθώς εργαζόταν, εμφανίστηκε ένας άγγελος και του είπε: «Ο Κύριος μετά σου, δυνατέ εν ισχύϊ» (Κριτές Σ/6: 12). Καθώς άκουσε αυτά τα λόγια, εξέφρασε ένα παράπονο και μια απορία: «Ω κύριέ μου, αν ο Κύριος ήναι μεθ' ημών, διά τι λοιπόν εύρηκαν ημάς πάντα ταύτα; και που είναι πάντα τα θαυμάσια αυτού, τα οποία διηγήθησαν εις ημάς οι πατέρες ημών, λέγοντες, Δεν ανεβίβασεν ημάς ο Κύριος εξ Αιγύπτου; αλλά τώρα εγκατέλιπεν ημάς ο Κύριος και παρέδωκεν ημάς εις τας χείρας των Μαδιανιτών» (εδ. 13).
Είναι γεγονός ότι την παρουσία του Κυρίου τη συνοδεύουν θαύματα και θαυμάσια γεγονότα, όμως υπάρχουν και περιστάσεις στις οποίες το Θεός δε μπορεί να ενεργήσει θαυματουργικά. Στο Ευαγγέλιο του «Ματθαίου» (ΙΓ/13: 58) διαβάζουμε: «Και δεν έκαμεν εκεί πολλά θαύματα διά την απιστίαν αυτών». Η απιστία περιορίζει τη δύναμη του Θεού. Στην πατρίδα του, τη Ναζαρέτ, ο Κύριος δεν έκανε πολλά θαύματα λόγω της απιστίας τους. Πολλοί άνθρωποι θέλουν να έχουν τη βοήθεια του Θεού και μάλιστα παραπονούνται ότι ο Θεός δεν ακούει τις προσευχές τους, ενώ αυτοί εξακολουθούν να ζουν μέσα στην απιστία και την αμαρτία. Αυτά δε συμβιβάζονται. Ο Δαβίδ αναφέρει στον «Ψαλμό» (ΞΣ/66: 18) «Εάν εθεώρουν αδικίαν εν τη καρδία μου, ο Κύριος δεν ήθελεν ακούσει».
«Και εμβλέψας προς αυτόν ο Κύριος είπεν, Ύπαγε εν τη δυνάμει σου ταύτη, και θέλεις σώσει τον Ισραήλ εκ της χειρός του Μαδιάμ δεν σε απέστειλα εγώ;» (εδ. 14). Ο Θεός βρήκε ένα νέο άνθρωπο τον οποίο θα μπορούσε να τον εμπιστευτεί, για να σώσει το λαό Του. Σ’ αυτήν την πρόσκληση του Θεού ο Γεδεών απαντάει με μεγάλη μετριοφροσύνη: «Ω κύριέ μου, με τι θέλω σώσει τον Ισραήλ; ιδού, η οικογένειά μου είναι η ταπεινοτέρα μεταξύ του Μανασσή, και εγώ ο μικρότερος εν τω οίκω του πατρός μου» (εδ. 15). Ο Θεός για να τον ενισχύσει τον διαβεβαίωσε: «Αλλ' εγώ θέλω είσθαι μετά σου και θέλεις πατάξει τους Μαδιανίτας ως άνδρα ένα».
Το ερώτημα και εδώ είναι γιατί ο Θεός δεν εκλέγει έναν έμπειρο πολεμιστή ή κάποιον που έχει θέση, εξουσία, δύναμη, αλλά εκλέγει τον μικρότερο, τον πιο ασήμαντο και ανίσχυρο; Γιατί εκλέγει κάποιους απλούς ποιμένες που έβοσκαν τα πρόβατά τους, για να τους αναγγείλει τη γέννηση του Χριστού; (Λουκάς Β/2: 11). Γιατί επιλέγει για μαθητές Του κάποιους αγράμματος ψαράδες; Την απάντηση μας τη δίνει ο προφήτης του Θεού «Σαμουήλ»: «δεν βλέπει ο Κύριος καθώς βλέπει ο άνθρωπος διότι ο άνθρωπος βλέπει το φαινόμενον, ο δε Κύριος βλέπει την καρδίαν» (Α’ Σαμουήλ ΙΣ/16: 7).
Ο Γεδεών γνωρίζοντας τις δυσκολίες που υπήρχαν στο να πολεμήσει τους Μαδιανίτες και τα υπόλοιπα έθνη που θα συμμαχούσαν μαζί τους, ζήτησε να λάβει ένα «σημείο», ώστε να είναι βέβαιος ότι η αποστολή του ήταν πραγματικά από το Θεό. Έφερε λοιπόν μία προσφορά από κρέας, άζυμο ψωμί και ζωμό, τα τοποθέτησε πάνω σ’ ένα μεγάλο βράχο και τα περιέχυσε με το ζωμό. Καθώς ο άγγελος άγγιξε το κρέας και τα άζυμα με τη ράβδο του, φωτιά ξεχύθηκε πάνω στο βράχο και κατανάλωσε την προσφορά, ενώ στη συνέχεια ο άγγελος εξαφανίστηκε (Κριτές Σ/6: 11-22). «Και ο Γεδεών βλέποντας ότι ήταν άγγελος του Κυρίου, είπε: Αλλοίμονο, Κύριε Θεέ! Επειδή, είδα τον άγγελο του Κυρίου πρόσωπο με πρόσωπο. Και ο Κύριος του είπε: Ειρήνη σε σένα μη φοβάσαι δεν θα πεθάνεις» (Κριτές Σ/6: 22,23).
Μετά απ’ αυτά ο Θεός έθεσε σε μια δοκιμασία το Γεδεών. Του ζήτησε να κατακρημνίσει το θυσιαστήριο που είχε φτιάξει ο πατέρας του προς τιμήν το ψεύτικου θεού Βάαλ. Επίσης απαίτησε να κατακόψει και το άλσος που ήταν δίπλα σ’ αυτό, να κτίσει στον τόπο εκείνο ένα θυσιαστήριο προς τιμήν του αληθινού Θεού και να προσφέρει πάνω σ’ αυτό το ιερό μοσχάρι του πατέρα του, που ήταν ηλικίας επτά ετών. Για φωτιά θα χρησιμοποιούσε ξύλα που θα έκοβε από το ιερό άλσος. Με θάρρος ο Γεδεών δέχτηκε την αποστολή αυτή ενεργώντας με φρόνηση και την εκτέλεσε νύχτα με τη βοήθεια δέκα υπηρετών του.
Όταν οι άνθρωποι της πόλεως είδαν την επομένη τι είχε συμβεί και έμαθαν ότι αυτό είχε γίνει από τον Γεδεών, φώναζαν ζητώντας να θανατωθεί, αλλά ο πατέρας του ο Ιωάς έλαβε το μέρος του Γεδεών, λέγοντας στα πλήθη να μη διώκουν το γιο του, αλλά ν’ αφήσουν το Βάαλ να υπερασπιστεί μόνος του τα δικαιώματά του (Κριτές Σ/6: 25-32). Όμως ο Βάαλ ήταν ανίκανος να το κάνει αυτό. Πώς να υπερασπιστεί τα δικαιώματά του ένα ψεύτικο είδωλο, που μάτια είχε και δεν έβλεπε, στόμα είχε και δε μιλούσε (ψαλμός ΡΙΕ/115: 5-7). Πώς να ακούσει ο Βάαλ τους τετρακόσιους ιερείς της Ιεζάβελ, που τον επικαλούνταν από το πρωί μέχρι το βράδυ, αφού «αυτιά έχει και δεν ακούει» (Α’ Βασιλέων ΙΗ/18: 28-30). Ποιο ήταν το αποτέλεσμα των επικλήσεών τους; «και ουκ ην φωνή και ουκ ην ακρόασις και ουκ ην προσοχή» (εδ. 29).
Μετά από τα γεγονότα αυτά οι Μαδιανίτες μαζί με τους Αμαληκίτες και μαζί και με άλλους κατοίκους της ανατολής εισέβαλαν και πάλι στον Ισραήλ και στρατοπέδευσαν στην κοιλάδα Ιεζραέλ. Τότε το πνεύμα του Θεού κατέλαβε το Γεδεών ο οποίος σαν πρώτη ενέργεια συγκέντρωσε τους Ισραηλίτες της φυλής του και τριών άλλων γειτονικών φυλών, για να πολεμήσουν τους εισβολείς. Για να βεβαιωθεί και πάλι ότι ο Θεός θα ήταν μαζί του, ζήτησε δύο «σημεία». Τα σημεία αυτά ο Κύριος τα εκτέλεσε, γιατί δεν ήταν αποτέλεσμα απιστίας ή αμφιβολίας προς Αυτόν. Ο Γεδεών ζήτησε τα σημεία αυτά, γιατί ήταν πολύ προσεκτικός και θέλησε να είναι απόλυτα βέβαιος ότι ο Θεός θα ήταν μαζί του σε ό,τι θα αναλάμβανε.
Στο βιβλίο των «Κριτών» (κεφ. Σ/6, εδ. 35-40), διαβάζουμε:
35 Και εξαπέστειλε μηνυτάς προς πάντα τον Μανασσή, και συνήχθη και αυτός οπίσω αυτού εξαπέστειλεν έτι μηνυτάς προς τον Ασήρ και προς τον Ζαβουλών και προς τον Νεφθαλί και ανέβησαν εις συνάντησιν αυτών.
36 Και είπεν ο Γεδεών προς τον Θεόν, Εάν μέλλης να σώσης διά χειρός μου τον Ισραήλ, καθώς ελάλησας,
37 ιδού, εγώ θέλω βάλει τον πόκον του μαλλίου εις το αλώνιον· εάν γείνη δρόσος μόνον επί τον πόκον, εφ' όλην δε την γην ξηρασία, τότε θέλω γνωρίσει ότι θέλεις σώσει διά χειρός μου τον Ισραήλ, καθώς ελάλησας.
38 Και έγεινεν ούτω διότι σηκωθείς την επαύριον το πρωΐ, επίεσε τον πόκον και εξέθλιψε δρόσον εκ του πόκου, λεκάνην πλήρη ύδατος.
39 Και είπεν ο Γεδεών προς τον Θεόν, Ας μη εξαφθή ο θυμός σου εναντίον μου, και θέλω λαλήσει μόνον ταύτην την φοράν· ας δοκιμάσω, δέομαι, ταύτην μόνην την φοράν εν τω πόκω· ας γείνη τώρα ξηρασία μόνον επί τον πόκον, εφ' όλην δε την γην ας ήναι δρόσος.
40 Και έκαμεν ο Θεός ούτω την νύκτα εκείνην και έγεινε ξηρασία μόνον επί τον πόκον, εφ' όλην δε την γην ήτο δρόσος.
Τα παραπάνω αποσπάσματα έχουν δυστυχώς παρεξηγηθεί και πολλοί άνθρωποι από λάθος κατανόηση τα χρησιμοποιούν βάζοντας διάφορα σημάδια μέσα από τα οποία προσπαθούν να προσδιορίσουν το θέλημα του Θεού. Τέτοιου είδους ενέργειες δε στηρίζονται στο Λόγο του Θεού. Ο Γεδεών μέσω αυτής της πρακτικής δεν επιζητούσε να μάθει το θέλημα του Θεού. Είναι φανερό από τη φράση του εδ. 36 «καθώς ελάλησας» ότι ο Γεδεών γνώριζε μέσω αποκάλυψης το θέλημα του Θεού (εδ. 11-24) και απλά ήθελε να επιβεβαιώσει εκείνο το οποίο γνώριζε. Όταν δε γνωρίζουμε το θέλημα του Θεού, προσπαθούμε να το μάθουμε μέσα από τη μελέτη της Βίβλου και την προσευχή. Όπου τυχόν δοθούν σημάδια σύμφωνα με τον τρόπο που ο Θεός θ’ αποφασίσει για να απαντήσει, αυτό το κάνει για να μας στηρίξει, ώστε να πιστέψουμε πιο πολύ στο θέλημά Του. Αυτά σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστούν το Λόγο του Θεού. Υπάρχουν μαθήματα που μπορούμε να λάβουμε από τις ενέργειες του Γεδεών; Ασφαλώς ναι και κυρίως ότι ο ηγέτης θα πρέπει να είναι απολύτως βέβαιος γι’ αυτό που κάνει, προτού αναλάβει να οδηγήσει άλλους.
Μετά από πρόσκληση του Γεδεών συγκεντρώθηκαν συνολικά 32.000 άνδρες πολεμιστές, ενώ η δύναμη του εχθρού ήταν 135.000 άνδρες (Κριτές Η/8: 10), δηλ. τέσσερις φορές περισσότεροι. Ο Θεός είπε ότι ο αριθμός των στρατιωτών του Γεδεών ήταν πάρα πολύ μεγάλος, θεωρώντας ότι, αν νικούσαν, θα έλεγαν ότι η σωτηρία τους ήταν αποτέλεσμα της δικής γενναιότητας και ικανότητας. Ο Θεός ήθελε να δείξει στους Ισραηλίτες ότι ΑΥΤΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΘΕΟΣ και είναι ικανός να ελευθερώσει το λαό Του, άσχετα με το μέγεθος της δύναμης του εχθρού. Έτσι διέταξε το Γεδεών να μειώσει τον στρατό του. Έπρεπε να εμπεδώσουν μια μεγάλη αλήθεια «ότι ο Κύριος δεν σώζει με ρομφαία και δόρυ επειδή, του Κυρίου είναι η μάχη» (Α΄ Σαμουήλ ΙΖ/17: 47. Καθοδηγούμενος από το Θεό ο Γεδεών είπε να αποχωρήσουν όλοι όσοι είχαν φόβο μέσα τους. Μετά απ’ αυτά έφυγαν δύο χιλιάδες, αλλά και πάλι οι άνδρες ήταν πολλοί. Ο Θεός υπέδειξε στο Γεδεών να κατεβάσει τους υπόλοιπους άνδρες στο νερό, για να δοκιμαστούν.
5 Και κατέβασε τον λαό στο νερό και ο Κύριος είπε στον Γεδεών: Κάθε ένας που θα πίνει με τη γλώσσα του από το νερό, όπως πίνει ο σκύλος, αυτόν θα τον στήσεις χωριστά και καθένας που θα λυγίσει τα γόνατά του για να πιει.
6 Και ο αριθμός εκείνων που έπιναν με το χέρι τους προς το στόμα τους, ήταν 300 άνδρες ολόκληρο, όμως, το υπόλοιπο του λαού λύγισε τα γονατά τους για να πιουν νερό (Κριτές Ζ/7: 5-6).
Μόνον 300 άνδρες έφεραν το νερό στο στόμα τους με τη χούφτα τους και αυτούς τους ξεχώρισαν. Οι άλλοι, εκείνοι που έπεσαν στα γόνατά τους για να πιούν, δε θα χρησιμοποιούνταν στη μάχη. Πλέον η αναλογία των στρατιωτών ήταν 450 εναντίον ενός. Με αυτή την μικρή ομάδα των 300 ανδρών ο Θεός υποσχέθηκε να σώσει τον Ισραήλ (Κριτές Ζ/7: 1-7). Ο Γεδεών με τον υπηρέτη του, το Φουρά, πήγαν τη νύχτα να ανιχνεύσουν το στρατόπεδο του εχθρού. Εκεί ο Γεδεών άκουσε κάποιον άνθρωπο να αφηγείται σ’ έναν άλλον ένα όνειρο. Αυτός που άκουγε το όνειρο το ερμήνευσε λέγοντας ότι ο Μαδιάμ και όλο το στρατόπεδο θα δινόταν στο χέρι του Γεδεών (Κριτές Ζ/7: 13,14).
Ενισχυμένος από αυτά που άκουσε ο Γεδεών χώρισε τους άνδρες σε τρεις ομάδες, που κύκλωσαν το εχθρικό στρατόπεδο. Στον κάθε άνδρα έδωσε από μια κεράτινη σάλπιγγα κι από μια άδεια στάμνα μέσα στην οποία ήταν στερεωμένη μια λαμπάδα και τους είπε: Με το σύνθημά μου θα σαλπίσετε όλοι μ΄ όλη σας τη δύναμη, αμέσως μετά θα σπάσετε με ορμή τη στάμνα που ο καθένας έχει και θα κρατάτε ψηλά τις αναμμένες λαμπάδες φωνάζοντας: «Η ρομφαία του Κυρίου και του Γεδεών έρχεται εναντίον σας». Καθώς συνέβησαν όλα αυτά, οι Μαδιανίτες νομίζοντας ότι είχαν περικυκλωθεί από μεγάλο αριθμό στρατιωτών άρχισαν να φωνάζουν τρομοκρατημένοι και να φεύγουν, ενώ μέσα στο χάος δε μπορούσαν να διακρίνουν ποιος είναι ο φίλος και ποιος ο εχθρός και κτυπούσαν ο ένας τον άλλον (Κριτές Ζ/7: 20-22).
Ο Γεδεών, για να πετύχει ολοκληρωτική καταστροφή του εχθρού, κάλεσε σε βοήθεια τις φυλές του Μανασσή, του Ασήρ, του Νεφθαλί και του Εφραϊμ. Αυτοί, καθώς ανταποκρίθηκαν, έπεσαν πάνω στους Μαδιανίτες που έφευγαν εμποδίζοντάς τους να διαφύγουν. Άνδρες από τη φυλή του Εφραϊμ συνέλαβαν και εκτέλεσαν τον Ωρήβ και το Ζηβ, τους δύο άρχοντες των Μαδιανιτών (Κριτές Ζ/7: 23-25). Μετά απ’ αυτά οι άνδρες από τη φυλή Εφραϊμ παραπονέθηκαν στο Γεδεών ότι πήγε μόνος του να πολεμήσει και δεν κάλεσε και αυτούς και λογομάχησαν πάρα πολύ μαζί του. Με ταπεινότητα ο Γεδεών τους απάντησε: «Ο Θεός παρέδωσε στα χέρια σας τους αρχηγούς τού Μαδιάμ, τον Ωρήβ και τον Ζηβ και τι μπορούσα να κάνω ως προς εσάς; Τότε, το πνεύμα τους ησύχασε απέναντί του, όταν μίλησε αυτό τον λόγο».
Ο Γεδεών και οι 300 στρατιώτες παρά το γεγονός ότι του ήταν κουρασμένοι, διέσχισαν τον Ιορδάνη και καταδίωξαν το Ζεδεέ και το Σαλμανά, τους βασιλείς του Μαδιάμ. Στο δρόμο ο Γεδεών ζήτησε τροφή από τους άνδρες της Σοκχώθ, (η γη είχε δοθεί στη φυλή του Γάδ) αλλά οι άρχοντες της Σοκχώθ αρνήθηκαν. Το ίδιο έκαναν και οι άρχοντες της πόλης Φανουήλ. Αυτό συνέβη, γιατί φοβήθηκαν τυχόν αντίποινα από τους Μαδιανίτες σε περίπτωση που έχανε τον πόλεμο. Για την αδιαφορία τους αυτή ο Γεδεών τους τιμώρησε σκληρά (Κριτές Η/8: 4-9).
Παρά τις δυσκολίες ο Γεδεών και οι άνδρες του συνέχισαν την καταδίωξη.
10 Ο δε Ζεβεέ και ο Σαλμανά ήσαν στην Καρκόρ, και τα στρατεύματά τους μαζί τους, μέχρι 15.000, όλοι εκείνοι που είχαν εναπομείνει από ολόκληρο τον στρατό της ανατολής επειδή, έπεσαν 120.000 άνδρες που έσερναν ρομφαία.
11 Και ο Γεδεών ανέβηκε από τον δρόμο εκείνων που κατοικούσαν σε σκηνές, από τα ανατολικά τής Νοβά και της Ιογβέα, και χτύπησε το στρατόπεδο, μάλιστα, το οποίο βρισκόταν σε αφοβία. (χωρίς φρουρά).
12 Και ο Ζεβεέ και ο Σαλμανά έφευγαν, κι αυτός τούς καταδίωκε καταπείσω τους και συνέλαβε τους δύο βασιλιάδες τού Μαδιάμ, τον Ζεβεέ και τον Σαλμανά, και κατατρόπωσε ολόκληρο το στρατόπεδο (Κριτές Η/8: 10-12).
Τόσο πολύ εκτίμησαν οι άνδρες του Ισραήλ τη μεγάλη νίκη του Γεδεών, ώστε του ζήτησαν να γίνει άρχοντάς τους. Με τον τρόπο αυτό έδωσαν τη δόξα στον άνθρωπο, αντί να την δώσουν στο Θεό που τους χάρισε τη νίκη. Ο Γεδεών αρνήθηκε και τους επεσήμανε ότι μόνον ο Κύριος έχει δικαίωμα να τους κυβερνάει. Τα λόγια του ήταν τα εξής: «Και οι άνδρες τού Ισραήλ είπαν στον Γεδεών: Γίνε άρχοντας επάνω σε μας, κι εσύ και ο γιος σου, και ο γιος τού γιου σου, επειδή μας έσωσες από το χέρι τού Μαδιάμ». Και ο Γεδεών τούς είπε: «Δεν θα γίνω εγώ άρχοντας επάνω σε σας, αλλ' ούτε ο γιος μου θα γίνει άρχοντας επάνω σε σας, ο Κύριος θα είναι άρχοντας επάνω σας» (Κριτές Η/8: 22,23). Ήταν ταπεινός και ήταν ευχαριστημένος να είναι ένας Κριτής, ένας δούλος του Θεού, ένας υπηρέτης του λαού του.
Το εφόδ του Γεδεών (Κριτές Η/8:24-35).
Στην πορεία της ζωής του Γεδεών υπάρχει και μία σοβαρή κηλίδα. Ο λόγος του Θεού αναφέρει: «Και είπεν ο Γεδεών προς αυτούς, θέλω ζητήσει από σας ζήτημα να μοι δώσητε έκαστος τα ενώτια εκ των λαφύρων αυτού». Κυριευμένος από ένα αίσθημα σπουδαιότητας μετά από τις μεγάλες νίκες που είχε επιτύχει, αντί να δώσει όλη τη δόξα στο Θεό που του χάρισε τις νίκες επί των εχθρών του, επιθυμεί να προβάλει τον εαυτόν του και αναγείρει στην πόλη Οφρά, που ήταν και η γεννέτηρά του, ένα μνημείο που να θυμίζει στο λαό τις νίκες του. Επιλέγει αυτό το μνημείο να είναι ένα εφόδ. *(Υστ/φο).
Το εφόδ ανήκε στα ενδύματα που φορούσε ο ιερέας, όταν αντιπροσώπευε το λαό ενώπιον του Θεού. Ο λαός και ο ίδιος ο Γεδεών με την οικογένειά του θεωρούν το εφόδ αυτό ως ένα τυπικό μέσο για να πλησιάσουν το Θεό και προσκυνάνε ενώπιόν Tου. Αντί να προσκυνάνε στη "σκηνή του Μαρτυρίου", όπου ήταν η παρουσία του Θεού, προσκυνούσαν το εφόδ. «Και ο Γεδεών έκανε απ' αυτά ένα εφόδ, και το έβαλε στην πόλη του, στην Οφρά και πόρνευσε (πνευματικά) ολόκληρος ο Ισραήλ πίσω απ' αυτό, εκεί και έγινε παγίδα στον Γεδεών και στην οικογένειά του» (Κριτές Η/8: 27).
Η χριστιανοσύνη σήμερα μέσα από διάφορα «εφόδ» και τις διάφορες τυπικές διαδικασίες πλησιάζει το Θεό, αλλά όχι από το μοναδικό δρόμο που είναι ο Ιησούς Χριστός (Ιωάννης ΙΔ/14: 6), όχι με τον ορθό τρόπο που είναι: «εν πνεύματι & αληθεία» (Ιωάννης Δ/4: 23). Έτσι ο τύπος παραμερίζει την ουσία, η πνευματικότητα απουσιάζει παντελώς και οι άνθρωποι πέφτουν στην σύγχρονη ειδωλολατρία. Κάτι ανάλογο συνέβη και με το χάλκινο φίδι που ύψωσε ο Μωυσής στην έρημο μετά από εντολή του Θεού (Αριθμοί ΚΑ/21: 9). Οι άνθρωποι προσκυνούσαν το χάλκινο φίδι, το οποίο ήταν απλά ένα σύμβολο που ήθελε να δείξει στο λαό τη μεγάλη αλήθεια: «καθώς ο Μωυσής ύψωσε τον όφιν εν τη ερήμω, ούτω πρέπει να υψωθή ο Υιός του ανθρώπου» (Ιωάννης Δ/4: 14). Για το λόγο αυτό ο πιστός βασιλιάς Εζεκίας το έπιασε και το συνέτριψε και το ονόμασε «Νεουσθάν» (κομμάτι χαλκού) (Β΄ Βασιλέων ΙΗ/18: 4).
Η νίκη του Γεδεών ήταν τόσο μεγάλη, ώστε για σαράντα ολόκληρα χρόνια, που υπηρέτησε ως Κριτής, οι εχθροί δεν πλησίασαν ξανά το στρατόπεδο του Ισραήλ. Ο Γεδεών έλαβε πολλές γυναίκες και με αυτές απέκτησε συνολικά εβδομήντα γιούς. Πέθανε σε βαθιά γηρατειά και μετά το θάνατό του ο λαός άρχισε και πάλι να ξεφεύγει από τον αληθινό Θεό και να στρέφεται προς τη λατρεία του Βάαλ. Ένας από τους γιούς του, ο Αβιμέλεχ, τον οποίο απέκτησε με μία παλλακίδα του από την πόλη Συχέμ, στην προσπάθειά του να γίνει βασιλιάς, σκότωσε όλους τους γιους του Γεδεών. «Και μπήκε στον οίκο τού πατέρα του στην Οφρά, και θανάτωσε τους αδελφούς του, τους γιους τού Γεδεών, 70 άνδρες, επάνω σε μια πέτρα εναπέμεινε, όμως, ο Ιωθάμ, ο νεότερος γιος τού Ιεροβάαλ, επειδή κρύφτηκε» (Κριτές Θ/9:5). Μόνον ένας απ’ αυτούς διέφυγε ο Ιωθάμ, ο οποίος ήταν και ο νεότερος.
ΗΘΙΚΑ ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ:
Τα διδάγματα που θα μπορούσαμε να βγάλουμε παρατηρώντας τη ζωή του Γεδεών είναι τα εξής:
--Μέσα από την ιστορία που αναφέραμε γίνεται φανερό ότι ο Θεός εξαιτίας της ανυπάκουης συμπεριφοράς μας μπορεί να αποσύρει το Πνεύμα Του και την ευλογία Του και τότε η πνευματική μας κατάσταση θα γίνει όμοια με αυτήν που αντιμετώπισαν οι Ισραηλίτες, πείνα, ανέχεια, πλήρη εξαθλίωση.
--Τα όπλα με τα οποία καλούμαστε να πολεμήσουμε μέσα σ’ έναν εχθρικό προς το Θεό κόσμο είναι τα ίδια και σήμερα. Η κεράτινη σάλπιγγα συμβολίζει την διακήρυξη που οφείλουμε να κάνουμε για το ποιος είναι ο Κύριος, ποιο είναι το Έργο της σωτηρίας που έκανε πάνω στο σταυρό, ποιος είναι ο Λόγος Του, πόσο μεγάλο είναι το ενδιαφέρον του Θεού για τον αμαρτωλό άνθρωπο. Η άδεια στάμνα συμβολίζει την καθαρότητα της ζωής, απαραίτητη προϋπόθεση, για να έχουμε νικηφόρα αποτελέσματα στη ζωή μας. Η αναμμένη λαμπάδα συμβολίζει τη φωτιά του Αγίου Πνεύματος, που θα πρέπει διά της πίστεως να ενεργεί μέσα μας.
--Γίνεται απόλυτα φανερό ότι ο Θεός έχει τη δύναμη να απελευθερώνει το λαό Του χρησιμοποιώντας ακόμα και αδύναμους και ανίσχυρους ανθρώπους. Ζούμε ανάμεσα σε ένα λαό εχθρικό προς το Θεό, που αριθμητικά είναι πολύ μεγαλύτερος και φαίνεται πολύ ισχυρότερος. Μόνο με την πίστη στο Θεό θα μπορέσουμε «να σταθούμε και να νικήσουμε». Ας θυμόμαστε τα λόγια του Απ. Παύλου «Εάν ο Θεός είναι υπέρ ημών, τις θέλει είσθαι καθ' ημών;» (Ρωμαίους Η/8: 31).
--Το γεγονός ότι 300 άνδρες κατάφεραν να νικήσουν 135.000 Μαδιανίτες επιβεβαιώνει πλήρως την απεριόριστη δύναμη του Θεού. Ίσως στη ζωή βρεθούμε σε απελπιστικά δύσκολη θέση και ίσως να φαίνεται ότι οι εχθροί μας υπερτερούν αριθμητικά σε τόσο μεγάλο βαθμό, ώστε να μην έχουμε πλέον καμία ελπίδα. Η παραπάνω ιστορία μας παρακινεί να εμπιστευόμαστε το Θεό και τη δύναμή Του, ο οποίος ευλογεί και απελευθερώνει όλους εκείνους που ασκούν πίστη σ’ Αυτόν.
--Ο Θεός έσωσε εκείνη την εποχή το Γεδεών, για να απελευθερώσει το λαό Του από τους εχθρούς του. Για να ελευθερώσει όλους εμάς, που ζούμε στην περίοδο της Καινής Διαθήκης από την αμαρτία και τον αιώνιο θάνατο, έδωσε τον Υιόν Του τον μονογενή, τον Κύριο Ιησού Χριστό και έγινε υπέρ ημών ζωντανή θυσία πάνω στο σταυρό.
--Ο Θεός επιτρέπει δοκιμασίες μέσα στη ζωή μας, για να φανούν οι δόκιμοι, οι κατάλληλοι, γιατί δεν μπορεί να συνεργαστεί με δειλούς, με απειθείς, με ανθρώπους δύο φρονημάτων καθώς και με όλους αυτούς που εκτελούν πλημμελώς το έργο του Κυρίου στη ζωή τους, βάζοντας το Θεό σε υποδεέστερη θέση.
--Η σεμνότητα και η ταπεινότητα που έδειξε ο Γεδεών υπήρξε υποδειγματική. Ο επίμονος αγώνας που έκανε κατά των Μαδιανιτών, μέχρι να τους εξολοθρεύσει ολοκληρωτικά, παρά το γεγονός ότι κανένας δεν είχε την διάθεση να τον βοηθήσει, φανερώνει τη συνέπειά του, την αγάπη για το λαό του και την πίστη του στο Θεό.
--Όπως οι δυνάμεις του Ισραήλ χρησιμοποιήθηκαν από το Θεό, για να καταστρέψουν τους εισβολείς Μαδιανίτες, έτσι και ο Ιησούς Χριστός μαζί με την Εκκλησία Του και όλες τις ουράνιες δυνάμεις μια μέρα θα καταστρέψουν όλους τους εχθρούς του λαού του Θεού.
Ο συγγραφές της επιστολής «προς Εβραίους» (κεφ. ΙΒ/12, εδ. 1), αναφέρει: «Κι εμείς, λοιπόν, καθώς είμαστε περικυκλωμένοι από ένα τόσο μεγάλο σύννεφο μαρτύρων, ας απορρίψωμεν παν βάρος και την ευκόλως εμπεριπλέκουσαν ημάς αμαρτίαν, και ας τρέχωμεν μεθ' υπομονής τον προκείμενον εις ημάς αγώνα».
Η εμπιστοσύνη στο Θεό που έδειξε ο Γεδεών μέσα από τις τεράστιες δυσκολίες που αντιμετώπισε τον κατατάσσει αξίως μέσα στο μεγάλο αυτό σύννεφο των Αγίων του Θεού. ---
Υστ/φο.
Το
εφόδ ήταν ιερατικό ένδυμα που φορούσε ο αρχιερέας. Οι οδηγίες κατασκευής του δόθηκαν
από το Θεό και αναφέρονται στο βιβλίου «Εξόδου», κεφ. ΚΗ/28. Ήταν ένα
ένδυμα που έμοιαζε με ποδιά, φτιαγμένο από χρυσάφι, μπλε κλωστή και μαλλί βαμμένο
πορφυροκόκκινο. Δεν προοριζόταν για όλες τις περιστάσεις, παρά μόνον όταν ήταν
αναγκαίο να ρωτήσουν το Θεό για κάποιο ζήτημα εθνικής σημασίας. Ο αρχιερέας
φορούσε το εφόδ και το περιστήθιο (Αριθμοί ΚΖ/27: 21). Στην εποχή του Γεδεών οι
Ισραηλίτες διέπραξαν πνευματική ανηθικότητα λατρεύοντάς το (Κριτές Η/8: 27). Εντούτοις,
η Αγία Γραφή δεν λέει ότι το λάτρεψε ο ίδιος ο Γεδεών.
Όταν ο Δαβίδ επανέφερε την κιβωτό
του Θεού στην πόλη του, ήταν πολύ χαρούμενος και θέλοντας να τιμήσει τον Κύριο (Β’
Σαμουήλ Σ/6:21-22) χόρευε μπροστά λαό με
όλη του την δύναμη για να τιμήσει τον Κύριο, φορώντας μόνο ένα λινό εφόδ (Β’
Σαμουήλ Σ/6:14). ---
