ΛΟΓΟΣ "ΠΕΡΙ ΝΗΣΤΕΙΑΣ".

Λόγος «περί νηστεία». 

Βιβλίο Προφήτη «Ζαχαρία», κεφ. Ζ/7, εδ. 1 – 14.   (Παλαιά Διαθήκη). 

1 ΚΑΙ κατά τον τέταρτο χρόνο τού βασιλιά Δαρείου, έγινε λόγος τού Κυρίου στον Ζαχαρία, την τέταρτη ημέρα τού ένατου μήνα, του Χισλεύ 

2 και έστειλαν στον οίκο τού Κυρίου τον Σαρεσέρ, και τον Ρεγέμ-μέλεχ, και τους ανθρώπους τους, για να εξιλεώσουν το πρόσωπο του Κυρίου 

3 να μιλήσουν στους ιερείς, που ήσαν στον οίκο τού Κυρίου των δυνάμεων, και στους προφήτες, λέγοντας: Να κλάψω στον πέμπτο μήνα, έχοντας αποτραβηχτεί, όπως έκανα τόσα πολλά χρόνια; 

4 Και μου έγινε λόγος τού Κυρίου των δυνάμεων, λέγοντας: 

5 Μίλησε σε ολόκληρο τον λαό της γης, και στους ιερείς, λέγοντας: Όταν νηστεύατε και πενθούσατε τον πέμπτο μήνα και τον έβδομο μήνα εκείνα τα 70 χρόνια, νηστεύατε πραγματικά για μένα; 

 6 Και όταν τρώγατε, και όταν πίνατε, δεν τρώγατε και πίνατε για τον εαυτό σας; 

7 Δεν είναι αυτά τα λόγια, που ο Κύριος μίλησε με τους προηγούμενους προφήτες, όταν η Ιερουσαλήμ ήταν κατοικημένη και σε ευημερία, και οι πόλεις της ολόγυρα σ' αυτή, όταν ήταν κατοικημένο το μεσημβρινό και το πεδινό μέρος; 

8 Και έγινε λόγος τού Κυρίου στον Ζαχαρία, λέγοντας: 

9 Έτσι λέει ο Κύριος των δυνάμεων, λέγοντας: Να κρίνετε κρίση αλήθειας, και να κάνετε έλεος και οικτιρμό, κάθε ένας στον αδελφό του 

10 και μη καταδυναστεύετε τη χήρα, και τον ορφανό, και τον ξένο, και τον πένητα και κανένας από σας ας μη σκέφτεται κακό μέσα στην καρδιά του ενάντια στον αδελφό του. 

11 Αλλά, αρνήθηκαν να προσέξουν, και έστρεψαν απειθή νώτα, και βάρυναν τα αυτιά τους για να μη ακούσουν. 

12 Ναι, αυτοί έκαναν τις καρδιές τους σαν το διαμάντι, ώστε να μην ακούσουν τον νόμο, και τα λόγια, που ο Κύριος των δυνάμεων έστειλε με το δικό του πνεύμα, διαμέσου των προηγούμενων προφητών γι' αυτό, μεγάλη οργή ήρθε από τον Κύριο των δυνάμεων. 

13 Γι' αυτό, όπως αυτός είχε κράξει, κι αυτοί δεν άκουγαν, έτσι κι αυτοί έκραξαν, κι εγώ δεν εισάκουγα, λέει ο Κύριος των δυνάμεων 

14 αλλά, τους διασκόρπισα σαν με ανεμοστρόβιλο σε όλα τα έθνη, που δεν τα γνώριζαν. Και ο τόπος πίσω τους ερημώθηκε, ώστε δεν υπήρχε αυτός που διάβαινε ούτε αυτός που επέστρεφε και έβαλαν την επιθυμητή γη σε ερήμωση. 

       ΣΧΟΛΙΑ: 

      Ο προφήτης Ζαχαρίας είναι μία ενδιαφέρουσα βιβλική μορφή. Έδρασε κατά το τελευταίο τέταρτο του 6ου π.Χ. αιώνα, ήταν υιός του Βαραχία και εγγονός του Αδδώ. Κύριος στόχος του έργου και των προφητικών του οράσεων ήταν η ανοικοδόμηση του Ναού, ο οποίος είχε καταστραφεί μετά την άλωση της Ιερουσαλήμ από τα στρατεύματα του Ναβουχοδονόσορα το 586 π.Χ. Βρισκόμαστε στην περίοδο κατά την οποίαν ο Κύρος Β΄, ο Μέγας, είχε επιτρέψει με διάταγμά του το έτος 539 π.Χ. την επιστροφή από την αιχμαλωσία στη Βαβυλώνα όσων Ιουδαίων το επιθυμούσαν. Μάλιστα, τους έδωσε την άδεια να κτίσουν και πάλι το Ναό της Ιερουσαλήμ. 

       Ο προφήτης "Ζαχαρίας" ξεκίνησε το κήρυγμά του το δεύτερο έτος της βασιλείας του Δαρείου Α΄, ο οποίος ανέβηκε στο θρόνο κατά το έτος 521 π.Χ. και βασίλευσε μέχρι το 486 π.Χ. που πέθανε. Ο Δαρείος Α΄ ήταν ο Πέρσης ηγεμόνας που έστειλε δύο φορές τα στρατεύματά του να κατακτήσουν την Ελλάδα, πρώτα προσπαθώντας να περιπλεύσει τη χερσόνησο του Άθω και γνώρισε την καταστροφή και έπειτα το 490 π.Χ. την ήττα στο Μαραθώνα. 

      Ο Κύριος Ιησούς Χριστός κάνει μια αναφορά στο όνομα Ζαχαρίας στο ευαγγέλιο του «Ματθαίου», (κεφ. ΚΓ/23, εδ. 35) στηλιτεύοντας με κάθε τρόπο τη σκληρότητα και την υποκρισία τόσο των Φαρισαίων, όσο και των Σαδουκαίων, αφού τους χαρακτηρίζει «ὄφεις και γεννήματα ἐχιδνῶν» (Ματθαίος Γ/3: 7), συμπληρώνει ο Κύριος ότι όλους τους προφήτες που απέστειλε προς αυτούς ο Θεός, για να τους συνετίσουν, να τους κατευθύνουν, να τους στηρίξουν και να τους φέρουν σε μετάνοια, αντί να τους ακούσουν, τους εξόντωσαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Ολοκληρώνοντας τα λόγια του και πριν αναφερθεί στην προφητεία για την καταστροφή της Ιερουσαλήμ, λέει ότι θα πέσει επάνω τους το αίμα κάθε δικαίου ανδρός που φόνευσαν από τον Άβελ μέχρι τον Ζαχαρία, τον υιό του Βαραχία, «ὃν εφονεύσατε μεταξύ τοῦ ναοῦ καὶ τοῦ θυσιαστηρίου». 

       Το βιβλίο του πρ. Ζαχαρία αποτελείται από 14 κεφάλαια και περιέχει πολλές προφητείες, που στόχο έχουν να πείσουν τους σύγχρονούς του ότι πρέπει να προχωρήσουν στην αποκατάσταση του Ναού, που ήταν ο τόπος λατρείας του αληθινού Θεού. Σκοπός του πρ. Ζαχαρία ήταν η αφύπνιση των συμπατριωτών του, ώστε να μη μείνουν αδιάφοροι και συμβούν και σε αυτούς όλα εκείνα τα δυσάρεστα γεγονότα που συνέβησαν στους πατεράδες τους. Ο Κύριος μέσω των προφητών προσπαθούσε να τους συνετίσει, όμως εκείνοι «εχλεύαζον τους απεσταλμένους του Θεού και κατεφρόνουν τους λόγους Αυτού και έσκωπτον τους προφήτας Αυτού, εωσού η οργή του Κυρίου ανέβη κατά του λαού αυτού, ώστε δεν ήτο θεραπεία» (Β΄ Χρονικών ΛΣ/36: 16). 

      Ο Δαρείος Α΄ κυβέρνησε την Περσία από το έτος 521 – 486 π.Χ. Κατά το τέταρτο έτος της βασιλείας του Δαρείου, δηλαδή το έτος 517 και μάλιστα την τέταρτη μέρα του μήνα Χισλεύ που αντιστοιχεί στο μήνα Δεκέμβριο, μίλησε ο Κύριος στο Ζαχαρία. Βρισκόμαστε στην περίοδο κατά την οποία η κατασκευή του δεύτερου ναού πλησιάζει στο τέλος και πλέον όλα δείχνουν ότι τα πράγματα θα πάνε καλύτερα και ότι ο λαός Ισραήλ θα αποκατασταθεί πλήρως. Μια μεγάλη τιμωρία, μια περίοδος εβδομήντα ετών δουλείας στους Βαβυλώνιους και τους Μήδο- Πέρσες, φαίνεται να ολοκληρώνεται.

       Κατά την περίοδο αυτή ο λαός νήστευε και πενθούσε για την καταστροφή του πρώτου Ναού που είχε χτίσει ο Σολομώντας, η οποία έγινε το έτος 587 π.Χ. από τους Βαβυλώνιους. Τώρα που φαίνεται ο Ναός να αποκαθίσταται και πάλι γεννιέται το ερώτημα κατά πόσον οι νηστείες που γίνονταν για το σκοπό αυτό θα πρέπει να συνεχιστούν ή να σταματήσουν; Υπέβαλαν λοιπόν το εξής ερώτημα: «Για να εξιλεώσουμε τον Κύριο είναι σωστό να νηστεύουμε τον πέμπτο μήνα, όπως κάναμε πάντοτε; Μήπως θα μπορούσαμε να είμαστε ελεύθεροι από αυτά τα έθιμα;» Φαινόταν ανόητο να πενθούν για μια συμφορά που όμως είχε περάσει. 

      Ο Θεός είχε ορίσει μέσα στο Μωσαϊκό Νόμο μία μόνον ημέρα νηστείας το χρόνο, την ημέρα του Εξιλασμού, σύμφωνα με την οποία θα έπρεπε πραγματικά να πενθούν (Λευιτικό ΚΓ/23: 27). Όμως κατά τη διάρκεια της αιχμαλωσίας οι Ισραηλίτες είχαν ορίσει και πολλές άλλες νηστείες, για να θυμούνται διάφορα δυσάρεστα γεγονότα. Έτσι με τα χρόνια είχε προστεθεί ένας μεγάλος αριθμός νηστειών, τις οποίες είχαν ορίσει οι άνθρωποι και όχι ο Θεός. Το κυριότερο οι νηστείες αυτές είχαν καταντήσει τυπικές και εξωτερικές (Ησαΐας Α/1: 10-15). 

      Η απάντηση του Κυρίου σ’ αυτό το ερώτημα έρχεται μέσα από μια ερώτηση. «Για Μένα νηστεύατε όλα αυτά τα χρόνια ή μήπως η νηστεία σας είχε καταντήσει μια συνήθεια και ότι κάνατε το κάνατε τυπικά, χωρίς ουσιαστικό πνευματικό περιεχόμενο;». Το ίδιο ερώτημα ισχύει και για μας. Πώς νηστεύουμε, πως συμμετέχουμε στο Δείπνο του Κυρίου, πως προσευχόμαστε, πως βαπτιζόμαστε και πως συμμετέχουμε σε όλες τις υπόλοιπες εκδηλώσεις της εκκλησίας; Μήπως η παρουσία μας είναι τυπική, ό,τι γίνεται γίνεται από συνήθεια, από μια τυπική διαδικασία; 

    Ο Θεός ζητάει από τον άνθρωπο γνήσια, ουσιαστική και έμπρακτη ταπείνωση, συντριβή, μετάνοια, αναγνώριση της αμαρτωλότητάς του, της πλήρους αναξιότητάς του και δεν αποβλέπει σε τελετουργίες και άλλες ανθρώπινες τυπικές εκδηλώσεις. Ο Θεός ζητάει να βρει στην καρδιά του ανθρώπου την εσωτερική ευλάβεια και όχι κάποιους εξωτερικούς τύπους. Οι ευλογίες του Θεού δεν είναι απόρροια των δραστηριοτήτων μας στο ναό, των υπηρεσιών ή των προσφορών μας, αλλά το είδος της ζωής που ζούμε. Εκεί αποβλέπει ο Κύριος και αυτό είναι εκείνο το οποίο θα εκτιμήσει. 

      Ο Θεός που αποβλέπει στην καρδία του ανθρώπου, που γνωρίζει τα εσώψυχά του, τα κίνητρα του ανθρώπου, έρχεται να τους πει: Ούτε οι νηστείες σας, ούτε οι γιορτές σας, γίνονταν για να τιμηθεί ο Θεός. Στην πράξη όλα είχαν καταντήσει μία ρουτίνα, χωρίς κανένα πνευματικό περιεχόμενο. Ο Κύριος βλέπει όλα αυτά και δια του προφήτου "Ησαΐα" (κεφ. Α/1, εδ. 13-17) λέει προς το λαό Του: 

13 Μη φέρνετε πλέον μάταιες προσφορές το θυμίαμα είναι σε μένα βδέλυγμα τις νεομηνίες σας και τα σάββατα, το συγκάλεσμα των συνάξεων, δεν μπορώ να υποφέρω, ανομία και πανηγυρική σύναξη. 

14 Τις νεομηνίες σας και τις διαταγμένες γιορτές σας μισεί η ψυχή μου, είναι φορτίο σε μένα, βαρέθηκα να υποφέρω. 

15 Και όταν απλώνετε τα χέρια σας, θα κρύβω από σας τα μάτια μου ναι, όταν πληθαίνετε δεήσεις, δεν θα εισακούω τα χέρια σας είναι γεμάτα από αίματα. 

16 Λουστείτε, καθαριστείτε αποβάλετε την κακία των πράξεών σας μπροστά από τα μάτια μου σταματήστε πράττοντας το κακό, 

17 μάθετε να πράττετε το καλό εκζητήστε κρίση, κάντε ευθύτητα στον καταδυναστευμένο, να κρίνετε τον ορφανό, προστατεύστε τη δίκη της χήρας. 

     Η νηστεία είναι καλό και ευάρεστο πράγμα προς το Θεό. Ο ίδιος ο Κύριος Ιησούς Χριστός οικειοθελώς νήστεψε, όμως η νηστεία μας, η προσευχή μας και κάθε εκδήλωση προς τον Κύριο θα πρέπει να γίνεται σύμφωνα με το λόγο του Θεού και όχι με τον τρόπο που ο καθένας επιθυμεί. Αυτό ήταν το λάθος που έπραξε ο Κάιν και ο Θεός απέρριψε τη θυσία του (Γένεση Δ/4: 5). Πάνω απ’ όλα ό,τι αν πράττουμε θα πρέπει να είναι για τη δόξα του Θεού και όχι για να μας δουν οι άνθρωποι και να μας θαυμάσουν. Αυτό το έκαναν οι Φαρισαίοι και αυτή την υποκριτή στάση τους ο Κύριος την αποδοκίμασε με ιδιαίτερη αυστηρότητα. «Και όταν νηστεύητε, μη γίνεσθε ως οι υποκριταί σκυθρωποί διότι αφανίζουσι τα πρόσωπα αυτών, διά να φανώσιν εις τους ανθρώπους ότι νηστεύουσιν αληθώς σας λέγω, ότι έχουσιν ήδη τον μισθόν αυτών» (Ματθαίος Σ/6 : 16). Ο Θεός αναγνωρίζει μόνον εκείνη τη νηστεία, μόνον εκείνη τη συμμετοχή, μόνον εκείνη την εκδήλωση που είναι σύμφωνη με το Λόγου Του και που γίνεται από μια ταπεινή, μετανιωμένη καρδιά, πλυμένη και καθαρισμένη από την αμαρτία με το αίμα του Κυρίου Ιησού Χριστού και συνεχίζει ο Κύριος: «Μακάριοι οι καθαροί την καρδίαν» (Ματθαίος Ε/5: 8). 

       Μέσα από τον Προφήτη "Ησαΐα" (κεφ. ΝΗ/58 : 5-7), ο Κύριος ερωτά το λαό Του: 

5 Αυτή είναι η νηστεία, την οποίαν εγώ εξέλεξα; να ταλαιπωρεί ο άνθρωπος την ψυχήν αυτού μίαν ημέραν; να κλίνη την κεφαλήν αυτού ως σπάρτον και να υποστρόνη σάκκον και στάκτην εις εαυτόν; νηστείαν θέλεις ονομάσει τούτο και ημέραν δεκτήν εις τον Κύριον; 

6 Η νηστεία την οποίαν εγώ εξέλεξα, δεν είναι αύτη; το να λύεις τους δεσμούς της κακίας, το να διαλύεις τα βαρέα φορτία και το να αφήνεις ελευθέρους τους καταδεδυναστευμένους και το να συντρίβεις πάντα ζυγόν; 

7 Δεν είναι το να διαμοιράζεις τον άρτον σου εις τον πεινώντα και να εισάγεις εις την οικίαν σου τους αστέγους πτωχούς; όταν βλέπεις τον γυμνόν, να ενδύεις αυτόν, και να μη κρύπτης σεαυτόν από της σαρκός σου; 

      Ο Κύριος δεν ευαρεστείται από την αποχή από το φαγητό ή το ποτό, που στις ημέρες μας ούτε αυτό ισχύει, γιατί η νηστεία των ανθρώπων έχει υποκατασταθεί από την «αλλαξοφαγία». Νηστεύω σημαίνει «δεν τρώγω». Η λέξη είναι σύνθετη από το αρνητικό μόριο «νη» και το ρήμα «εσθίω». Δηλώνει σαφώς την τέλεια αποχή από φαγητό και ποτό για ορισμένο χρονικό διάστημα (Λουκάς Δ/4: 2). Ένα πράγμα ευαρεστεί το Θεό οι άνθρωποι να υπακούουν στο Λόγο Του και να ζουν σύμφωνα με το θέλημά Του. 

      Η λύση όλων των προβλημάτων και η αποφυγή δυσάρεστων καταστάσεων μέσα στη ζωή μας είναι η υπακοή στο θέλημα του Θεού. Ο λαός Ισραήλ είχε αγνοήσει το θέλημα του Θεού, είχε καταδιώξει τους προφήτες, τους οποίους ο Θεός κατά καιρούς έστελνε και μέσω αυτών τους μιλούσε. Το αποτέλεσμα αυτής της ανυπακοής τους ήταν να οδηγηθούν στην εξορία. Τα έργα τους οδήγησαν εκεί και ο Θεός το επέτρεψε, για να τους παιδαγωγήσει. Αν είχαν ακούσει τα λόγια των προφητών, θα ζούσαν με ειρήνη και ασφάλεια. Τι να τους προσφέρουν οι θυσίες, οι νηστείες και οι άλλες τελετές και πώς να ευαρεστηθεί ο Κύριος σ’ αυτούς, όταν όλα είχαν μετατραπεί σε μία ρουτίνα από την οποία πάνω απ’ όλα απουσίαζε παντελώς η ταπείνωση και η υπακοή στο θέλημά Του. 

       Ας παρατηρήσουμε δύο εικόνες και ας βγάλουμε μέσα απ’ αυτές τα συμπεράσματά μας: 

       Εικόνα 1η: 

11 Ο Φαρισαίος σταθείς προσηύχετο καθ' εαυτόν ταύτα: Ευχαριστώ σοι, Θεέ, ότι δεν είμαι καθώς οι λοιποί άνθρωποι, άρπαγες, άδικοι, μοιχοί, ή και καθώς ούτος ο τελώνης 

12 νηστεύω δις της εβδομάδος, αποδεκατίζω πάντα όσα έχω (Λουκάς ΙΗ/18: 11,12).

      Η φαρισαϊκή θρησκεία ήταν μια επίμονη προβολή του «ΕΓΩ». Ήταν μια θρησκεία αυτοδικαίωσης, μια θρησκεία με πολύ «Εγώ» και καθόλου Θεό, μια θρησκεία ανεπαρκής, επιδερμική, απατηλή, εξωτερική και όχι εσωτερική, όπως άλλωστε είναι και όλες οι ανθρώπινες θρησκείες. Για το Φαρισαίο η επικοινωνία του με το Θεό περιορίζεται αποκλειστικά στην τήρηση κάποιων τύπων και τελετουργιών. Βλέπουμε ότι ο άνθρωπος αυτός στην ουσία δεν προσεύχεται στο Θεό αλλά στον εαυτόν του. Δεν είχε συναίσθηση της αμαρτωλότητάς του. Δεν προσπαθεί να πλησιάσει το Θεό, αλλά προσπαθεί με κάθε τρόπο να κάνει ακριβώς ό,τι ορίζει η θρησκεία του. Έτσι ο Φαρισαίος ισοδυναμούσε με έναν υποκριτή, τυπολάτρη. Όλα γίνονταν για τη «βιτρίνα», για να τους βλέπουν οι άνθρωποι, να τους προξενούν εντύπωση και να τους θαυμάζουν. Εύσπλαχνος ο Κύριος, «φίλος των πορνών και των τελενών» (Λουκάς Ζ/7: 34), όμως πολύ σκληρός με τους υποκριτές: «Ουαί εις εσάς, γραμματείς και Φαρισαίοι, υποκριταί, διότι κλείετε την βασιλείαν των ουρανών έμπροσθεν των ανθρώπων επειδή σεις δεν εισέρχεσθε ουδέ τους εισερχομένους αφήνετε να εισέλθωσιν» (Ματθαίος ΚΓ/23:14). Κάπως έτσι χάθηκαν όλα και οι νηστείες και οι αποδεκατισμοί ….. Τίποτα δεν αναγνώρισε ο Κύριος σ’ αυτόν τον άνθρωπο. Ο Θεός δέχεται τη νηστεία μόνον, όταν ο άνθρωπος ζει σύμφωνα με το θέλημά Του και θα πρέπει να συνοδεύεται από ταπείνωση καθώς και από αποχή από την αδικία και την αμαρτία (Ησαΐας ΝΗ/58: 3-9). 

       Εικόνα 2η: 

13 Και ο τελώνης μακρόθεν ιστάμενος, δεν ήθελεν ουδέ τους οφθαλμούς να υψώση εις τον ουρανόν, αλλ' έτυπτεν εις το στήθος αυτού, λέγων: Ο Θεός, ιλάσθητί μοι τω αμαρτωλώ   (Λουκάς ΙΗ/18: 13).

     Η μεγαλύτερη προσευχή που υπάρχει είναι: «γενηθήτω το θέλημά Σου» και αμέσως μετά έρχεται τούτη: «ιλάσθητί μοι τω αμαρτωλώ». Εδώ παρατηρούμε έναν άνθρωπο να βρίσκεται σε πλήρη ταπείνωση και συντριβή, να είναι γεμάτος με μετάνοια και κυρίως με την πεποίθηση ότι είναι αμαρτωλός (εδ. 13). Ήταν συνήθεια, όταν κάποιος προσευχόταν, να σηκώνει τα μάτια του προς τον ουρανό. Ο τελώνης όμως νιώθοντας την εσωτερική του αθλιότητα, αναγνωρίζοντας την αμαρτωλότητά του δεν ήθελε να σηκώσει τα μάτια του προς τον ουρανό, ούτε καν ήθελε να πλησιάσει στο μέρος όπου οι άλλοι προσεύχονταν, αλλά στεκόταν μακριά και με σκυμμένο το κεφάλι χτυπούσε διαρκώς το στήθος του και έλεγε: «ο Θεός να σκεπάσει με έλεος εμένα τον αμαρτωλό». Ήταν ταπεινωμένος και βαθύτατα λυπημένος. Δεν προσέφερε στο Θεό τύπους, αλλά μια ραγισμένη, ταπεινωμένη και μετανιωμένη καρδιά. Είχε πλήρη συναίσθηση ότι ήταν αμαρτωλός και συνεπώς υπόδικος απέναντι στη δικαιοσύνη του Θεού, καταδικασμένος σε θάνατο εξαιτίας της αμαρτίας, ο μισθός της οποίας είναι θάνατος (Ρωμαίους Σ/6: 23). 

      Τι να πει κανείς, πώς να σχολιάσει τούτες τις δύο εικόνες; Ας ακούσουμε Τον δίκαιο Κριτή να μιλάει γι’ αυτές: «Σας λέγω, Κατέβη ούτος (ο τελώνης) εις τον οίκον αυτού δεδικαιωμένος μάλλον παρά εκείνος (ο Φαρισαίος) διότι πας ο υψών εαυτόν θέλει ταπεινωθή, ο δε ταπεινών εαυτόν θέλει υψωθεί ( (Λουκάς ΙΗ/18: 14).   

       Το κείμενο που διαβάσαμε (Ζαχαρίας Ζ/7: 1–14) μας προτρέπει να προσέξουμε και κάποια ακόμα πράγματα μέσα στη ζωή, για να έχουμε μια ολοκληρωμένη πνευματική ζωή, έτσι ώστε να έχει αποτέλεσμα η νηστεία μας, η προσευχή μας, η λατρεία μας.

      Εδάφια 8, 9, 10 : 

     Ο λόγος του Θεού μας ζητάει να είμαστε δίκαιοι απέναντι στους συνανθρώπους μας. Τι να τις κάνω, λέει ο Θεός, τις νηστείες και τις προσφορές, αν δεν είσαι δίκαιος και δεν έχεις αγάπη για τον αδελφό σου; Καλούμαστε να είμαστε δίκαιοι, μην αποβλέποντες σε πρόσωπα και να ζούμε δείχνοντας στην πράξη έλεος και οικτιρμούς προς τους συνανθρώπους μας. Δηλαδή να δείχνουμε καλοσύνη, να είμαστε ειρηνοποιοί ανάμεσα τους. 

      «Μη καταδυναστεύετε… τον πένητα»: H αναφορά γίνεται για την εκμετάλλευση των αδυνάτων και όλων εκείνων που δεν μπορούν να βοηθηθούν από μόνοι τους. Το λαό του Θεού θα πρέπει να διακρίνει ένα πνεύμα προσφοράς, συμπαράστασης, αγάπης πρακτικής, προς όλους αυτούς.

«Θρησκεία καθαρά και αμίαντος ενώπιον του Θεού και Πατρός είναι αύτη, να επισκέπτηται τους ορφανούς και τας χήρας εν τη θλίψει αυτών, και να φυλάττη εαυτόν αμόλυντον από του κόσμου». (Ιακώβου Α/1: 27). 

«Εάν λοιπόν προσφέρεις το δώρον σου εις το θυσιαστήριον και εκεί ενθυμηθής ότι ο αδελφός σου έχει τι κατά σου, άφες εκεί το δώρον σου έμπροσθεν του θυσιαστηρίου, και ύπαγε πρώτον φιλιώθητι με τον αδελφόν σου, και τότε ελθών πρόσφερε το δώρον σου» (Ματθαίος Ε/5: 23,24). 

      «Μηδείς ας μη βουλεύεται κακόν εν τη καρδία αυτού». Δεν μπορεί ο χριστιανός να λέει ότι λατρεύει και αγαπά το Θεό και να μην αγαπά τον αδελφό του (Α΄ Ιωάννου Β/2: 9-11), να υπάρχει μέσα στην καρδιά του ρίζα πικρίας, μίσος, συκοφαντία κλπ. Όλα αυτά είναι αποτέλεσμα της αμαρτίας στην οποία ο Λόγος του Θεού μας καλεί να αντισταθούμε «έως αίματος» (Εβραίους ΙΒ/12: 4). Δεν θα μας προσφέρουν τίποτα απολύτως οι νηστείες ή οι προσευχές, ή ακόμα η μελέτη του Λόγου του Θεού, αν η καρδιά μας δεν είναι καθαρή. Αυτό ζητάει ο Κύριος, από εκεί ξεκινάνε όλα. Κι όσο εμείς κι αν προσπαθήσουμε να το κρύψουμε, ο Κύριος που εξετάζει «νεφρούς και καρδιάς» (Αποκάλυψη Β/2: 23) μπορεί να τα δει όλα. Τα πάντα ενώπιόν Του είναι «γυμνά και τετραχηλισμένα» (Εβραίους Δ/4: 13).

      Τελειώνοντας ας θυμηθούμε την «αγανάκτηση» του Θεού. «Καθώς ο Θεός έκραξε και αυτοί δεν εισήκουον, ούτω και αυτοί έκραξαν και εγώ δεν εισάκουσα, λέγει ο Κύριος των δυνάμεων». Αγανακτεί ο Θεός; Ναι, ο Λόγος Του είναι κατηγορηματικός: «Δεν θέλει δικολογεί δια παντός, ουδέ θέλει φυλάττει την οργήν αυτού εις τον αιώνα» (Ψαλμός ΡΓ/103: 9). Κάποια στιγμή ο Θεός θα κλείσει την πόρτα της «κιβωτού» και πάνω στον κόσμο θα επικρατήσει μία κατάσταση την οποία ο Κύριος χαρακτήρισε ως εξής: «Διότι αι ημέραι εκείναι θέλουσιν είσθαι θλίψις τοιαύτη, οποία δεν έγεινεν απ' αρχής της κτίσεως, την οποίαν έκτισεν ο Θεός έως του νυν, ουδέ θέλει γίνει» (Μάρκος ΙΓ/13: 19).---

«Η ΥΠΑΚΟΗ ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΑΠΟ ΤΗ ΘΥΣΙΑ».

       ΥΠΑΚΟΗ ΣΤΟ ΘΕΟ.

βιβλίο «Α΄ Σαμουήλ» (κεφ. ΙΕ/15, εδ. 22). 

«Και είπεν ο Σαμουήλ, Μήπως ο Κύριος αρέσκεται εις τα ολοκαυτώματα και εις τας θυσίας, καθώς εις το να υπακούωμεν της φωνής του Κυρίου; ιδού, η υποταγή είναι καλητέρα παρά την θυσίαν η υπακοή, παρά το πάχος των κριών». 

Ευαγγέλιο «κατά Ματθαίον» (κεφ. Θ/9, εδ. 13):   «Έλεος (αγάπη) θέλω και όχι θυσία». 

βιβλίο «Γένεσης» (κεφ. ΜΘ/49, εδ. 10). 

«Δεν θέλει εκλείψει το σκήπτρον εκ του Ιούδα ουδέ νομοθέτης εκ μέσου των ποδών αυτού, εωσού έλθη ο Σηλώ και εις αυτόν θέλει είσθαι η υπακοή των λαών». 

       ΣΧΟΛΙΑ: 

    Στις ημέρες μας γιγαντώνεται το δράμα που ζει ολόκληρη η ανθρωπότητα. Παντού μάχες, πόλεμοι, φήμες πολέμων, εκμετάλλευση, διαφθορά, αδικία και κάθε είδους κακό. Ένας στίχος δίνει ολόκληρη την εικόνα της ζωής. «Αυτός ο κόσμος δεν αλλάζει, αίμα και δάκρυ πάντα στάζει. Παντού αδικία κυβερνά, πόσα σκοτώνονται παιδιά». Πολλοί διερωτήθηκαν γιατί όλο τούτο το μεγάλο κακό πάνω στο κόσμο μας; Κάποιοι είπαν ότι θα πρέπει να αλλάξει το κοινωνικό σύστημα, να τεθούν τα μέσα παραγωγής υπό τον έλεγχο του κράτους, ώστε να μην υπάρχει εκμετάλλευση ανθρώπου σε άνθρωπο, κάποιοι θεώρησαν αιτία τις κυβερνήσεις, τους ξένους, τους μετανάστες και πολλοί άλλοι είπαν πολλά. 

       Παρατηρώντας τον κόσμο γύρω μας διαπιστώνουμε ότι ένα πνεύμα ανεξαρτησίας και πάνω απ’ όλα ανυπακοής έχει επικρατήσει παντού. Ο Απ. Παύλος στην επιστολή «προς Εφεσίους» (κεφ. Β/2, εδ. 1,2)  αναφέρει: «Και εσάς όντας νεκρούς δια τας παραβάσεις και τας αμαρτίας εζωοποίησεν, εις τας οποίας περιπατήσατε ποτέ κατά το πολίτευμα του κόσμου τούτου, κατά τον άρχοντα της εξουσίας του αέρος, του πνεύματος το οποίον ενεργεί την σήμερον εις τους υιούς της απειθείας». Ο σατανάς, ο διάβολος ο ανθρωποκτόνος, «ο άρχοντας της εξουσίας του αέρα», έχει μολύνει ολόκληρο τον κόσμο, δημιουργώντας ένα «πολίτευμα» που στηρίζεται σ' ένα πνεύμα απείθειας, ανυπακοής και αλληλοεξόντωσης. 

     Η εντολή του Θεού προς τους Ισραηλίτες δια στόματος του Μωυσή ήταν: «Θέλετε προσέχει να κάμνητε καθώς προσέταξεν εις εσάς Κύριος ο Θεός σας, δεν θέλετε εκκλίνει δεξιά ή αριστερά» (Δευτερονόμιο Ε/5: 32). Ο Θεός, καθώς γνωρίζει τις τραγικές συνέπειες που προκύπτουν, όταν δεν εφαρμόζουμε τις εντολές Του μέσα στη ζωή μας, ζητάει από το λαό Του υπακοή. Ο λαός υπόσχεται ότι θα υπακούσει (Ιησούς τ. Ναυή ΚΔ/24: 24), αλλά παρά ταύτα δεν υπακούει στο Θεό και δημιουργό του, που τον ευεργέτησε και μέσα από τόσες θαυμαστές επεμβάσεις τον έβγαλε από τη σκλαβιά της Αιγύπτου. 

    Από την πρώτη στιγμή ο Θεός πληροφόρησε τον άνθρωπο ότι η υπακοή αποτελούσε βασική απαίτηση και ότι ήταν ζήτημα ζωής ή θανάτου (Γένεση Β/2: 16,17). Έτσι με την εκούσια ανυπακοή του ο Αδάμ έφερε την αμαρτία και το θάνατο σε όλους τους απογόνους του (Ρωμαίους Ε/5: 12,19). Σ’ αυτή τη δεινή κατάσταση στην οποία βρέθηκε ο άνθρωπος ο Θεός δεν τον εγκατέλειψε, αλλά του έστειλε Σωτήρα και Λυτρωτή, για να τον σώσει από τις αμαρτίες του. 

      Όσον αφορά το λαό Ισραήλ ο Κύριος λέει με πολύ παράπονο: «εγειρόμουν πρωί καθημερινά και έστελνα τους Προφήτες για να τους νουθετήσουν, απλώνοντας τα χέρια μου, όλη την ημέρα, σ’ ένα λαό που ήταν ανυπότακτος και συνεχώς αντιμιλούσε και σκλήρυναν την καρδιά τους, αρνούμενοι τη διαπαιδαγώγηση» (Ιερεμίας ΙΑ/11: 7,8). Δεν υπάρχει υποκατάστατο για την υπακοή μας προς το Θεό και με κανέναν τρόπο δε μπορούμε να κερδίσουμε την εύνοια του Θεού, χωρίς αυτήν. 

      Μέσα στη Βίβλο βρίσκουμε φωτεινά παραδείγματα, ένα «νέφος μαρτύρων» (Εβραίους ΙΒ/12: 1), που έδειξαν πλήρη υπακοή στο θέλημα του Θεού. Υπέρτατο παράδειγμα αποτελεί ο ίδιος ο Υιός του Θεού, ο οποίος υπάκουσε κατά πάντα στο θέλημα του Πατέρα, «όστις εν μορφή Θεού υπάρχων, δεν ενόμισεν αρπαγήν το να είναι ίσα με τον Θεόν, αλλ' εαυτόν εκένωσε λαβών δούλου μορφήν, γενόμενος όμοιος με τους ανθρώπους και ευρεθείς κατά το σχήμα ως άνθρωπος, εταπείνωσεν εαυτόν γενόμενος υπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δε σταυρού» (Φιλιππησίους Β/2: 6-8). 

     Με τη σταυρική Του θυσία πραγματοποίησε το μεγαλύτερο και πιο φωτεινό παράδειγμα υπακοής στο θέλημα του Θεού. «Ιδού, έρχομαι, εν τω τόμω του βιβλίου είναι γεγραμμένον περί εμού, διά να κάμω, ω Θεέ, το θέλημά σου» (Εβραίους Ι/10: 7). «Διότι εις τούτο προσεκλήθητε, επειδή και ο Χριστός έπαθεν υπέρ υμών, αφίνων παράδειγμα εις υμάς διά να ακολουθήσητε τα ίχνη αυτού» (Α΄ Πέτρου Β/2: 21). Θα πρέπει να μιμούμεθα  τον Ιησού, που είναι το παράδειγμά μας, δίνοντας έτσι μέσα στη ζωή μας προτεραιότητα στην υπακοή του θελήματος του Θεού. Για να το πετύχουμε αυτό, θα πρέπει «η αγάπη μας να είναι ανυπόκριτος, να αποστρεφόμαστε το πονηρό και να προσκολλάμε τους εαυτούς μας   στο αγαθό» (Ρωμαίους ΙΒ/12: 9). Μέσα σε όλα αυτά ας μη μας διαφεύγει ότι «χωρίς δε πίστεως αδύνατον είναι να ευαρεστήση τις εις αυτόν διότι ο προσερχόμενος εις τον Θεόν πρέπει να πιστεύει ότι είναι και γίνεται μισθαποδότης εις τους εκζητούντας αυτόν» (Εβραίους ΙΑ/11: 6). 

    Παράδειγμα υπακοής υπήρξε ο Νώε, δέκατος στη σειρά από τον Αδάμ μέσω του Σήθ. Έζησε υπακούοντας στο θέλημα του Θεού και υπήρξε «κήρυκας δικαιοσύνης» ανάμεσα σε μια γενιά ανθρώπων που είχε πλήρως εξαχρειωθεί και αποστατήσει από το Θεό. Ο Νώε έλαβε εντολή από το Θεό να φτιάξει μία τεράστια κιβωτό με σκοπό τη διατήρηση της ζωής. Ενήργησε με απόλυτη υπακοή και ακλόνητη πίστη εκτελώντας το θέλημα του Θεού. Ο συγγραφέας της επιστολής «προς Εβραίους» ( ΙΑ/11: 7) τον συμπεριέλαβε ανάμεσα στους ήρωες της πίστεως αναφέροντας: «Δια πίστεως ο Νώε, ειδοποιηθείς θεόθεν περί των μη βλεπομένων έτι, εφοβήθη και κατεσκεύασε κιβωτόν προς σωτηρίαν του οίκου αυτού, δι' ης κατέκρινε τον κόσμον και έγεινε κληρονόμος της δια πίστεως δικαιοσύνης». 

      Ο Αβραάμ στον οποίο ο Θεός είπε να μετακομίσει από την ευημερούσα γη των Χαλδαίων σε μια άγνωστη γη, στην εντολή του Θεού υπάκουσε ανεπιφύλακτα (Εβραίους ΙΑ/11: 8). Αφού έλαβε γυναίκα του τη Σάρρα μετά από πολλά χρόνια απέκτησε τον γιο του Ισαάκ. Ο Θεός για να δοκιμάσει την πίστη του, του έδωσε εντολή να θυσιάσει τον Ισαάκ (Γένεση ΚΒ/22: 1,2). «Με πίστη, ο Αβραάμ, όταν δοκιμαζόταν, πρόσφερε τον Ισαάκ και πρόσφερε τον μονογενή του, εκείνος που αποδέχθηκε τις υποσχέσεις, προς τον οποίο ειπώθηκε ότι: «Στον Ισαάκ θα κληθεί σε σένα σπέρμα» κάνοντας τον συλλογισμό ότι ο Θεός μπορεί και από τους νεκρούς να τον σηκώσει γι' αυτό και τον πήρε πίσω, παραβολικά» (Εβραίους ΙΑ/11: 17-19). 

      «Δια πίστεως»... ο Ιακώβ…, ο Ιωσήφ…., ο Μωυσής…, ο Ιησούς τ. Ναυή…, η Ραάβ η πόρνη…. «Και τι να λέω ακόμα; Επειδή, θα μου λείψει ο καιρός να διηγούμαι για τον Γεδεών, και τον Βαράκ και τον Σαμψών και τον Ιεφθάε, και τον Δαβίδ και τον Σαμουήλ και τους προφήτες οι οποίοι με την πίστη καταπολέμησαν βασιλείες, εργάστηκαν δικαιοσύνη, πέτυχαν τις υποσχέσεις, έφραξαν στόματα λιονταριών, έσβησαν δύναμη φωτιάς, διέφυγαν από στόματα μάχαιρας, ενδυναμώθηκαν από ασθένεια, έγιναν ισχυροί σε πόλεμο, έτρεψαν σε φυγή στρατεύματα ξένων» (Εβραίους ΙΑ/11: 20-34). 

      Διερευνώντας το θέμα της υπακοής στο Λόγο του Θεού θα πρέπει να μελετήσουμε και τη γραφική αφήγηση για το Βασιλιά Σαούλ, τον οποίο είχε επιλέξει ο λαός ως πρώτο Βασιλιά του Ισραήλ, για να διαπιστώσουμε πόσο ζωτικής και απόλυτης σημασίας είναι η πλήρη υπακοή μας, στη σχέση μας με το Θεό. Ο Σαούλ ήταν ένας ωραίος και λαμπρός νέος. Καθώς παρατηρούμε τη ζωή του, διαπιστώνουμε ότι ξεκίνησε σαν ένας ταπεινός, μετριόφρων άνθρωπος «μικρός στα ίδια του τα μάτια». Στην πρόσκληση του προφήτη του Θεού η απάντησή του ήταν: «Αποκριθείς δε ο Σαούλ είπε, Δεν είμαι εγώ Βενιαμίτης, εκ της μικροτέρας των φυλών Ισραήλ; και η οικογένειά μου η ελαχίστη πασών των οικογενειών της φυλής Βενιαμίν; δια τι λοιπόν λαλείς ούτω προς εμέ;» (Α΄ Σαμουήλ Θ/9: 21). Ο Ψαλμωδός αναφέρει για το Θεό: «ο εγείρων από του χώματος τον πτωχόν και από της κοπρίας ανυψών τον πένητα, διά να καθίση αυτόν μετά των αρχόντων, μετά των αρχόντων του λαού αυτού» (Ψαλμός ΡΙΓ/113: 7). 

     Πολύ σύντομα ο Σαούλ διέψευσε όλους εκείνους που τον αμφισβητούσαν. Οδηγούμενος από το Πνεύμα του Θεού επιτέθηκε στους Αμμωνίτες που απειλούσαν τους Ισραηλίτες και τους νίκησε. Τη νίκη του με πολύ σεβασμό την απέδωσε στο Θεό με τα λόγια: «σήμερον έκαμεν ο Κύριος σωτηρίαν εν τω Ισραήλ» (Α΄ Σαμουήλ ΙΑ/11: 13). Ας μάθουμε να αποδίδουμε τη δόξα στο Θεό για κάθε τι που θα συμβεί μέσα στη ζωή μας. Ας μην ξεχνάμε την ταπεινότητα του Ιωσήφ και την απάντηση την οποία έδωσε στο Φαραώ. «Τότε απέστειλε ο Φαραώ και κάλεσε τον Ιωσήφ». Εσύ, του λέγει ο Βασιλιάς, μπορείς να εξηγήσεις τα όνειρα; "Όχι εγώ Βασιλιά, ο Θεός θα δώσει στο Φαραώ σωτήρια απόκριση" (Γένεση ΜΑ/41: 16). Η δόξα ανήκει πάντοτε στο Θεό, όχι σε μας και τις πενιχρές ικανότητές μας. 

    Σε κάποια άλλη περίπτωση ο Σαούλ επρόκειτο να αντιμετωπίσει τους Φιλισταίους σε μάχη. Ο προφήτης Σαμουήλ, ο οποίος ήταν και ιερέας, είπε στο Βασιλιά να τον περιμένει στα Γάλγαλα, για να έρθει να προσφέρει θυσίες στο Θεό και να λάβει και τις αναγκαίες οδηγίες. Ο Σαούλ περίμενε, αλλά ο Σαμουήλ αργούσε να έρθει και ο στρατός του Σαούλ είχε αρχίσει να διασκορπίζεται. Ο Σαούλ φοβήθηκε ότι θα του έμεναν πολύ λίγοι στρατιώτες και δε θα μπορούσε να νικήσει τον εχθρό. Αγνόησε ότι «ο Θεός μπορεί να βοηθήσει αυτούς που έχουν πολλή δύναμη, αλλά και αυτούς που δεν έχουν καθόλου δύναμη» (Β’ Χρονικών ΙΔ/14: 11). Αρκετά χρόνια πριν ένα άλλος διοικητής των στρατευμάτων του Ισραήλ, ο Γεδεών, διέθετε στρατό 32.000 ανδρών και ενώ ήταν να αντιπαρατεθεί με 135.000 εισβολείς, ο Θεός του ζήτησε να μειώσει το στρατό του σε 300 άνδρες. Ο Γεδεών υπάκουσε, πολέμησε και νίκησε τους εχθρούς του (Κριτές Ζ/7: 1-7 & ΙΖ/17: 22 & Η/8: 10). Αυτό έγινε, για να επιβεβαιωθεί για άλλη μία φορά ότι «η μάχη είναι του Κυρίου» (Α' Σαμουήλ ΙΖ/17: 47  &  Β' Χρονικών Κ/20: 15). 0 Θεός «δεν χαίρει εις την δύναμιν του ίππου δεν ηδύνεται εις τους πόδας του ανδρός. Ο Κύριος ηδύνεται εις τους φοβουμένους αυτόν, εις τους ελπίζοντας επί το έλεος αυτού» (Ψαλμός ΡΜΖ/147: 10,11). 

      Έτσι λοιπόν ο Σαούλ από έλλειψη εμπιστοσύνης στο Θεό, για να αποφύγει μεγαλύτερη διαφυγή των στρατιωτών του, πήρε την πρωτοβουλία να προσφέρει εκείνος τις θυσίες, κάτι το οποίο απαγορευόταν από το Μωσαϊκό Νόμο (Δευτερονόμιο ΚΑ/21: 5). Όταν λοιπόν ήρθε ο Σαμουήλ, του είπε: «Ενήργησες ανόητα. Δεν τήρησες την εντολή του Θεού. Αν είχες τηρήσει την εντολή του Θεού, ο Θεός θα είχε κάνει τη βασιλεία σου στον Ισραήλ σταθερή στον αιώνα. Τώρα η βασιλεία σου δεν θα διαρκέσει. Ο Θεός θα βρει έναν άνδρα που θα είναι σε αρμονία με την καρδιά Του και θα τον διορίσει ηγέτη στο λαό Του» (Α΄ Σαμουήλ Ι/10: 8   &  ΙΓ/13: 13,14). 

     Με την αυθαίρετη αυτή πράξη του ο Βασιλιάς θεώρησε ότι το να προσφέρει τη συγκεκριμένη θυσία ήταν πιο σημαντικό από το να υπακούσει στην εντολή του Θεού. Η υπακοή είναι το κλειδί για την επιδοκιμασία του Θεού και όχι η οποιαδήποτε προσφορά μας. Όταν ο άνθρωπος του Θεού υπακούει στο Λόγο Του, λαμβάνει ευλογίες, όταν δεν υπακούει λαμβάνει τις συνέπειες της ανυπακοής του, που πάντα είναι τραγικές και ολέθριες γι’ αυτόν. Με την παρακοή του αυτή ο Βασιλιάς έδειξε έλλειψη πίστης στο Θεό και το θέλημά Του. Εξαιτίας της ανυπακοής του Βασιλιά οι Φιλισταίοι λεηλάτησαν τον Ισραήλ (Α΄ Σαμουήλ ΙΓ/13: 17). Αλήθεια, όταν βρισκόμαστε αντιμέτωποι με δυσκολίες πώς παίρνουμε τις αποφάσεις μας; Ο μόνος ασφαλής τρόπος είναι η υπακοή μας στο Θεό, στον αιώνιο και αψευδή λόγο Του. Να μην ξεχνάμε ποτέ ότι ο Θεός είναι «θαυμαστός σύμβουλος» (Ησαΐας Θ/9: 6) για κάθε θέμα που μας απασχολεί. 

     Η ανυπακοή του Σαούλ στο θέλημα του Θεού δε σταματάει εδώ. Στη διάρκεια μιας εκστρατείας κατά των Αμαληκιτών υπέπεσε σε ένα ακόμα τραγικό λάθος ανυπακοής. Οι Αμαληκίτες ήταν ο πρώτος λαός που αντιστάθηκε απρόκλητα στο λαό Ισραήλ κατά την πορεία του μέσα στην έρημο. Στο βιβλίο του «Δευτερονομίου» (κεφ. ΚΕ/25, εδ. 17,18) αναφέρει ο Θεός προς το Μωυσή: «Ενθυμού τι έκαμεν εις σε ο Αμαλήκ εν τη οδώ, αφού εξήλθετε εξ Αιγύπτου, τίνι τρόπω αντεστάθη εις σε εν τη οδώ και απέκοψε τους οπισθίους σου, πάντες τους αδυνάτους τους όπισθέν σου, ενώ ήσο αποκαμωμένος και κεκοπιασμένος και δεν εφοβήθη τον Θεόν». Ο Θεός παρατηρώντας τον ύπουλο τρόπο δράσης των Αμαληκιτών οργίστηκε κατά του λαού αυτού και είπε προς στο Μωυσή: «Γράψον τούτο εν βιβλίω προς μνημόσυνον, και παράδος εις τα ώτα του Ιησού ότι θέλω εξαλείψει εξάπαντος την μνήμην του Αμαλήκ εκ της υπό τον ουρανόν» (Έξοδος ΙΖ/17: 14). Στην εποχή των «Κριτών» οι Αμαληκίτες πολλές φορές ενώνονταν και με άλλους εχθρικούς λαούς και επιτίθονταν στους Ισραηλίτες (Κριτές Γ/3: 12, 13 & Σ/6: 1-3). Ο Θεός δια του προφήτη Σαμουήλ ζήτησε από το Σαούλ να επιτεθεί στους Αμαληκίτες να τους εξαλείψει και να καταστρέψει ολοσχερώς τα υπάρχοντά τους. «Ούτω λέγει ο Κύριος των δυνάμεων. Θέλω εκδικήσει όσα έκαμεν ο Αμαλήκ εις τον Ισραήλ, ότι αντεστάθη εις αυτόν εν τη οδώ, ότε ανέβαινεν εξ Αιγύπτου, ύπαγε τώρα και πάταξον τον Αμαλήκ, και εξολόθρευσον παν ό,τι έχει και μη φεισθής αυτούς αλλά θανάτωσον και άνδρα και γυναίκα και παιδίον και θηλάζον και βουν και πρόβατον και κάμηλον και όνον» (Α΄ Σαμουήλ ΙΕ/15: 2-3). 

     Ο Σαούλ δεν αρνήθηκε να εκτελέσει το θέλημα του Θεού, πήγε και πολέμησε τους Αμαληκίτες. Όμως μετά από τη σαρωτική νίκη που ο Θεός του έδωσε, αντί να προχωρήσει στην ολοκλήρωση του θελήματος του Θεού, διαβάζουμε: «πλην εφείσθη ο Σαούλ και ο λαός τον Αγάγ και τα καλήτερα των προβάτων και των βοών και των δευτερευόντων και των αρνίων και παντός αγαθού, και δεν ήθελον να εξολοθρεύσωσιν αυτά αλλά παν το ευτελές και εξουδενωμένον, εκείνο εξωλόθρευσαν». 

    Να επιτιμήσουμε το Σαούλ για τη συμπεριφορά του; Μήπως και εμείς πολλές φορές δεν προσφέρουμε για το Θεό ευχαρίστως κάθε τι που δεν έχει μεγάλη αξία, ενώ κάτι που το βλέπουμε πολύτιμο μέσα στη ζωή μας, δε θέλουμε να το αποχωριστούμε είτε αυτό είναι ένα πάθος ή μία αδυναμία μας ή οτιδήποτε άλλο. Ενεργώντας μ’ αυτόν τον τρόπο μένουμε ικανοποιημένοι και πολλές φορές λέμε: «Κύριε έκανα το θέλημά σου». Έτσι και ο Σαούλ πήγε στον Σαμουήλ και του είπε: «Ευλογημένος να είσαι παρά του Κυρίου εξετέλεσα τον λόγον του Κυρίου» (εδ. 13). Όμως είναι ποτέ δυνατόν ο άνθρωπος να ξεγελάσει το Θεό; Η απάντηση του Σαμουήλ είναι διαχρονική: «και τις η φωνή αύτη των προβάτων εις τα ώτα μου και η φωνή των βοών, την οποίαν ακούω;». Πόσες φορές μέσα στη ζωή μας λέμε: «Κύριε έκανα το θέλημά Σου» και γύρω μας και πίσω μας ακούγονται τα «βελάσματα» μέσα στη ζωή μας, που είναι κραυγαλέες αμαρτίες ανυπακοής, ολιγοπιστίας, συμμόρφωσης με το πνεύμα του κόσμου. Πόσο αλήθεια τραγικό είναι να αυταπατάται ο άνθρωπος νομίζοντας ότι εκτελεί το θέλημα του Θεού στη ζωή του, όμως στην πραγματικότητα να είναι ανυπότακτος. 

    Ο Σαούλ ως πιστός στο Θεό είχε την αίσθηση ότι μπορεί σε κάποιες περιστάσεις της ζωής να παρεκκλίνει έστω και για λίγο από το θέλημα του Θεού εκτελώντας ένα μέρος αυτού. Ας είμαστε προσεκτικοί, γιατί κάτι τέτοιο όχι μόνον δεν είναι σωστό, αλλά είναι και ολέθριο στη σχέση μας με το Θεό. Μόνον η πλήρης υπακοή στο Θεό που γίνεται εκούσια και από αγάπη θα φέρει ευλογίες μέσα στη ζωή μας. Είτε ο Σαούλ είχε σκοπό να θυσιάσει τα ζώα στον Κύριο, όπως ισχυρίστηκε, είτε όχι, είχε αποδειχτεί ανυπάκουος στο θέλημα του Θεού. Ο Σαμουήλ έκπληκτος του υποβάλει το ερώτημα: 

     «Και είπεν ο Σαμουήλ, Μήπως ο Κύριος αρέσκεται εις τα ολοκαυτώματα και εις τας θυσίας, καθώς εις το να υπακούωμεν της φωνής του Κυρίου; ιδού, η υποταγή είναι καλητέρα παρά την θυσίαν η υπακοή, παρά το πάχος των κριών διότι η απείθεια είναι καθώς το αμάρτημα της μαγείας και το πείσμα, καθώς η ασέβεια και ειδωλολατρεία επειδή συ απέρριψας τον λόγον του Κυρίου, διά τούτο και αυτός απέρριψε σε από του να είσαι βασιλεύς» (Α΄ Σαμουήλ ΙΕ/15: 22,23). 

       Το να υπακούει κανείς στο Λόγο του Θεού είναι καλύτερο από οποιαδήποτε θυσία ή προσφορά σ’ Αυτόν. Όταν ο Θεός απέσυρε το Πνεύμα Του και την ευλογία Του από το Σαούλ, «ένα κακό πνεύμα» άρχισε να κυριεύει τον πρώτο Βασιλιά του Ισραήλ. Ο Σαούλ έγινε καχύποπτος και ζηλόφθονος και στράφηκε εναντίον του Δαβίδ, στον οποίο ο Θεός τελικά θα έδινε τη βασιλεία. Καθώς έβλεπε ότι ο Θεός ήταν με το Δαβίδ, επιχείρησε πολλές φορές από ζήλεια και φθόνο να τον σκοτώσει, χωρίς αποτέλεσμα. Έτσι ο Σαούλ έγινε εχθρός του Δαβίδ για πάντα. Όταν οι Φιλισταίοι επιτέθηκαν ξανά στον Ισραήλ, ο Σαούλ στράφηκε στον πνευματισμό επισκεπτόμενος μια γυναίκα που είχε πνεύμα μαντείας (Α’ Σαμουήλ ΚΗ/28: 8), σε μια απέλπιδα προσπάθεια για βοήθεια. Λίγο μετά τραυματίστηκε σοβαρά στην μάχη και αυτοκτόνησε, για να μην πέσει ζωντανός στα χέρια των εχθρών του (Α΄ Σαμουήλ ΛΑ/31: 3,4). Σύμφωνα με το Λόγο του Θεού: «Ούτως απέθανεν ο Σαούλ, διά την ανομίαν αυτού την οποίαν ηνόμησεν εις τον Κύριον, εναντίον του λόγου του Κυρίου, τον οποίον δεν εφύλαξε και έτι διότι εζήτησεν άνθρωπον έχοντα πνεύμα μαντείας, διά να ερωτήση και δεν ηρώτησε τον Κύριον διά τούτο εθανάτωσεν αυτόν και έστρεψε την βασιλείαν εις τον Δαβίδ τον υιόν του Ιεσσαί» (Α΄ Χρονικών Ι/10: 13,14). 

     Το παράδειγμα του Σαούλ δείχνει καθαρά ότι η υπακοή στο Θεό είναι καλύτερη από οποιαδήποτε θυσία που μπορεί να Του προσφέρει ο άνθρωπος. Ο Απόστολος Ιωάννης αναφέρει: «Εκ τούτου γνωρίζομεν ότι αγαπώμεν τα τέκνα του Θεού, όταν τον Θεόν αγαπώμεν και τας εντολάς αυτού φυλάττωμεν. Διότι αύτη είναι η αγάπη του Θεού, το να φυλάττωμεν τας εντολάς αυτού και αι εντολαί αυτού βαρείαι δεν είναι» (Α΄ Ιωάννου Ε/5: 3). Η αγαθή σχέση μας με το Θεό, που είναι ουσιώδη για τη ζωή μας, εξαρτάται από την υπακοή μας σ’ Αυτόν και στο θέλημά Του. 

    Θα πρέπει να υπακούμε στο Θεό ακόμα και όταν δε γνωρίζουμε ή δε μπορούμε να αντιληφθούμε τους σκοπούς των εντολών του Κυρίου, ο οποίος μας διδάσκει πάντοτε για το καλό μας: "Εγώ είμαι Κύριος ο Θεός σου, ο διδάσκων σε δια την οφέλειά σου..."  (Ησαΐας ΜΗ/48: 17). Ένας στρατηγός στη Συρία, που ονομαζόταν Νεεμάν και τον οποίο τιμούσε όλη η χώρα για τις υπηρεσίες του, ασθένησε από λέπρα (βλ. υστερ/φο). Μετά από την προτροπή μιας μικρής δούλης υπηρέτριας ταξίδεψε από τη Συρία στο Ισραήλ, για να συναντήσει τον προφήτη του Θεού τον Ελισσαιέ και να του ζητήσει να τον θεραπεύσει. Όταν έφθασε ο προφήτης, έστειλε έναν υπηρέτη να τον δεχτεί. Αυτό ο Νεεμάν, που είχε μάθει να του αποδίδουν τιμές στον τόπο του, το θεώρησε πολύ προσβλητικό. Η εντολή του προφήτη ήταν να πάει ο Νεεμάν να λουσθεί επτά φορές στον Ιορδάνη ποταμό και θα γίνει καλά. Η απάντηση αυτή υπήρξε η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι της αγανάκτησης και της προσβολής του Νεεμάν. «Ο δε Νεεμάν εθυμώθη και ανεχώρησε και είπεν, Ιδού, εγώ έλεγον, Θέλει βεβαίως εξέλθει προς εμέ και θέλει σταθεί και επικαλεσθή το όνομα Κυρίου του Θεού αυτού, και διακινήσει την χείρα αυτού επί τον τόπον και ιατρεύσει τον λεπρόν, ο Αβανά και ο Φαρφάρ, ποταμοί της Δαμασκού, δεν είναι καλήτεροι υπέρ πάντα τα ύδατα του Ισραήλ; δεν ηδυνάμην να λουσθώ εν αυτοίς και να καθαρισθώ; Και στραφείς, ανεχώρησε μετά θυμού» (Β΄ Βασιλέων Ε/5: 11,12). Ας είμαστε προσεκτικοί και ας μην υπαγορεύουμε στο Θεό πώς να ενεργήσει. «οι βουλές μου δεν είναι βουλές σας ούτε οι δρόμοι σας οι δικοί μου δρόμοι, λέει ο Κύριος» (Ησαΐας ΝΕ/55: 9).

      Αργότερα οι ακόλουθοί του έπεισαν το Νεεμάν να πάει να λουστεί στον ποταμό Ιορδάνη και αυτός αμέσως θεραπεύτηκε. Ηθικόν δίδαγμα: Θα πρέπει να είμαστε υπάκουοι στις εντολές του Θεού, είτε αυτές μας φαίνονται σημαντικές ή ασήμαντες, μικρές ή μεγάλες, ακόμα και όταν δε μπορούμε να τις ερμηνεύσουμε με το πεπερασμένο μυαλό μας. 

    Ο άνθρωπος που δεν υπακούει στο Θεό δείχνει ότι απορρίπτει το Λόγο του Θεού και έτσι αποδεικνύει ότι δεν έχει αληθινή πίστη σ’ Αυτόν, που είναι η πηγή της ζωής, ο Πλάστης, ο Δημιουργός και συντηρητής των πάντων (Ιερεμίας Ι/10: 12). Αν πραγματικά θέλουμε να ευαρεστούμε το Θεό θα πρέπει να φροντίζουμε να εκτελούμε στο ακέραιο σε όλες τις εντολές Του. Ο Θεός δεν έχει ανάγκη από θυσίες ζώων ή άλλες υλικές προσφορές μας. Το πιο πολύτιμο πράγμα που μπορούμε να Του προσφέρουμε είναι η χωρίς όρους και όρια υπακοή μας στο θέλημά Του. «η υποταγή είναι καλύτερη παρά την θυσίαν, η υπακοή, παρά το πάχος των κριών». Το μήνυμα είναι διαχρονικό και αφορά όλους μας. ---

     --- Υ/Γ:   Η ιστορία της θεραπείας του Νεεμάν αναφέρεται στην Παλαιά Διαθήκη, στο βιβλίο «Β’ Βασιλέων», κεφάλ. Ε/5. Ανάλυση της περικοπής έχει δημοσιευθεί στο blog : giorgoskomninos.blogspot.com στις 19-09-2011.---