ΛΟΓΟΣ "ΠΕΡΙ ΝΗΣΤΕΙΑΣ".

Λόγος «περί νηστεία». 

Βιβλίο Προφήτη «Ζαχαρία», κεφ. Ζ/7, εδ. 1 – 14.   (Παλαιά Διαθήκη). 

1 ΚΑΙ κατά τον τέταρτο χρόνο τού βασιλιά Δαρείου, έγινε λόγος τού Κυρίου στον Ζαχαρία, την τέταρτη ημέρα τού ένατου μήνα, του Χισλεύ 

2 και έστειλαν στον οίκο τού Κυρίου τον Σαρεσέρ, και τον Ρεγέμ-μέλεχ, και τους ανθρώπους τους, για να εξιλεώσουν το πρόσωπο του Κυρίου 

3 να μιλήσουν στους ιερείς, που ήσαν στον οίκο τού Κυρίου των δυνάμεων, και στους προφήτες, λέγοντας: Να κλάψω στον πέμπτο μήνα, έχοντας αποτραβηχτεί, όπως έκανα τόσα πολλά χρόνια; 

4 Και μου έγινε λόγος τού Κυρίου των δυνάμεων, λέγοντας: 

5 Μίλησε σε ολόκληρο τον λαό της γης, και στους ιερείς, λέγοντας: Όταν νηστεύατε και πενθούσατε τον πέμπτο μήνα και τον έβδομο μήνα εκείνα τα 70 χρόνια, νηστεύατε πραγματικά για μένα; 

 6 Και όταν τρώγατε, και όταν πίνατε, δεν τρώγατε και πίνατε για τον εαυτό σας; 

7 Δεν είναι αυτά τα λόγια, που ο Κύριος μίλησε με τους προηγούμενους προφήτες, όταν η Ιερουσαλήμ ήταν κατοικημένη και σε ευημερία, και οι πόλεις της ολόγυρα σ' αυτή, όταν ήταν κατοικημένο το μεσημβρινό και το πεδινό μέρος; 

8 Και έγινε λόγος τού Κυρίου στον Ζαχαρία, λέγοντας: 

9 Έτσι λέει ο Κύριος των δυνάμεων, λέγοντας: Να κρίνετε κρίση αλήθειας, και να κάνετε έλεος και οικτιρμό, κάθε ένας στον αδελφό του 

10 και μη καταδυναστεύετε τη χήρα, και τον ορφανό, και τον ξένο, και τον πένητα και κανένας από σας ας μη σκέφτεται κακό μέσα στην καρδιά του ενάντια στον αδελφό του. 

11 Αλλά, αρνήθηκαν να προσέξουν, και έστρεψαν απειθή νώτα, και βάρυναν τα αυτιά τους για να μη ακούσουν. 

12 Ναι, αυτοί έκαναν τις καρδιές τους σαν το διαμάντι, ώστε να μην ακούσουν τον νόμο, και τα λόγια, που ο Κύριος των δυνάμεων έστειλε με το δικό του πνεύμα, διαμέσου των προηγούμενων προφητών γι' αυτό, μεγάλη οργή ήρθε από τον Κύριο των δυνάμεων. 

13 Γι' αυτό, όπως αυτός είχε κράξει, κι αυτοί δεν άκουγαν, έτσι κι αυτοί έκραξαν, κι εγώ δεν εισάκουγα, λέει ο Κύριος των δυνάμεων 

14 αλλά, τους διασκόρπισα σαν με ανεμοστρόβιλο σε όλα τα έθνη, που δεν τα γνώριζαν. Και ο τόπος πίσω τους ερημώθηκε, ώστε δεν υπήρχε αυτός που διάβαινε ούτε αυτός που επέστρεφε και έβαλαν την επιθυμητή γη σε ερήμωση. 

       ΣΧΟΛΙΑ: 

      Ο προφήτης Ζαχαρίας είναι μία ενδιαφέρουσα βιβλική μορφή. Έδρασε κατά το τελευταίο τέταρτο του 6ου π.Χ. αιώνα, ήταν υιός του Βαραχία και εγγονός του Αδδώ. Κύριος στόχος του έργου και των προφητικών του οράσεων ήταν η ανοικοδόμηση του Ναού, ο οποίος είχε καταστραφεί μετά την άλωση της Ιερουσαλήμ από τα στρατεύματα του Ναβουχοδονόσορα το 586 π.Χ. Βρισκόμαστε στην περίοδο κατά την οποίαν ο Κύρος Β΄, ο Μέγας, είχε επιτρέψει με διάταγμά του το έτος 539 π.Χ. την επιστροφή από την αιχμαλωσία στη Βαβυλώνα όσων Ιουδαίων το επιθυμούσαν. Μάλιστα, τους έδωσε την άδεια να κτίσουν και πάλι το Ναό της Ιερουσαλήμ. 

       Ο προφήτης "Ζαχαρίας" ξεκίνησε το κήρυγμά του το δεύτερο έτος της βασιλείας του Δαρείου Α΄, ο οποίος ανέβηκε στο θρόνο κατά το έτος 521 π.Χ. και βασίλευσε μέχρι το 486 π.Χ. που πέθανε. Ο Δαρείος Α΄ ήταν ο Πέρσης ηγεμόνας που έστειλε δύο φορές τα στρατεύματά του να κατακτήσουν την Ελλάδα, πρώτα προσπαθώντας να περιπλεύσει τη χερσόνησο του Άθω και γνώρισε την καταστροφή και έπειτα το 490 π.Χ. την ήττα στο Μαραθώνα. 

      Ο Κύριος Ιησούς Χριστός κάνει μια αναφορά στο όνομα Ζαχαρίας στο ευαγγέλιο του «Ματθαίου», (κεφ. ΚΓ/23, εδ. 35) στηλιτεύοντας με κάθε τρόπο τη σκληρότητα και την υποκρισία τόσο των Φαρισαίων, όσο και των Σαδουκαίων, αφού τους χαρακτηρίζει «ὄφεις και γεννήματα ἐχιδνῶν» (Ματθαίος Γ/3: 7), συμπληρώνει ο Κύριος ότι όλους τους προφήτες που απέστειλε προς αυτούς ο Θεός, για να τους συνετίσουν, να τους κατευθύνουν, να τους στηρίξουν και να τους φέρουν σε μετάνοια, αντί να τους ακούσουν, τους εξόντωσαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Ολοκληρώνοντας τα λόγια του και πριν αναφερθεί στην προφητεία για την καταστροφή της Ιερουσαλήμ, λέει ότι θα πέσει επάνω τους το αίμα κάθε δικαίου ανδρός που φόνευσαν από τον Άβελ μέχρι τον Ζαχαρία, τον υιό του Βαραχία, «ὃν εφονεύσατε μεταξύ τοῦ ναοῦ καὶ τοῦ θυσιαστηρίου». 

       Το βιβλίο του πρ. Ζαχαρία αποτελείται από 14 κεφάλαια και περιέχει πολλές προφητείες, που στόχο έχουν να πείσουν τους σύγχρονούς του ότι πρέπει να προχωρήσουν στην αποκατάσταση του Ναού, που ήταν ο τόπος λατρείας του αληθινού Θεού. Σκοπός του πρ. Ζαχαρία ήταν η αφύπνιση των συμπατριωτών του, ώστε να μη μείνουν αδιάφοροι και συμβούν και σε αυτούς όλα εκείνα τα δυσάρεστα γεγονότα που συνέβησαν στους πατεράδες τους. Ο Κύριος μέσω των προφητών προσπαθούσε να τους συνετίσει, όμως εκείνοι «εχλεύαζον τους απεσταλμένους του Θεού και κατεφρόνουν τους λόγους Αυτού και έσκωπτον τους προφήτας Αυτού, εωσού η οργή του Κυρίου ανέβη κατά του λαού αυτού, ώστε δεν ήτο θεραπεία» (Β΄ Χρονικών ΛΣ/36: 16). 

      Ο Δαρείος Α΄ κυβέρνησε την Περσία από το έτος 521 – 486 π.Χ. Κατά το τέταρτο έτος της βασιλείας του Δαρείου, δηλαδή το έτος 517 και μάλιστα την τέταρτη μέρα του μήνα Χισλεύ που αντιστοιχεί στο μήνα Δεκέμβριο, μίλησε ο Κύριος στο Ζαχαρία. Βρισκόμαστε στην περίοδο κατά την οποία η κατασκευή του δεύτερου ναού πλησιάζει στο τέλος και πλέον όλα δείχνουν ότι τα πράγματα θα πάνε καλύτερα και ότι ο λαός Ισραήλ θα αποκατασταθεί πλήρως. Μια μεγάλη τιμωρία, μια περίοδος εβδομήντα ετών δουλείας στους Βαβυλώνιους και τους Μήδο- Πέρσες, φαίνεται να ολοκληρώνεται.

       Κατά την περίοδο αυτή ο λαός νήστευε και πενθούσε για την καταστροφή του πρώτου Ναού που είχε χτίσει ο Σολομώντας, η οποία έγινε το έτος 587 π.Χ. από τους Βαβυλώνιους. Τώρα που φαίνεται ο Ναός να αποκαθίσταται και πάλι γεννιέται το ερώτημα κατά πόσον οι νηστείες που γίνονταν για το σκοπό αυτό θα πρέπει να συνεχιστούν ή να σταματήσουν; Υπέβαλαν λοιπόν το εξής ερώτημα: «Για να εξιλεώσουμε τον Κύριο είναι σωστό να νηστεύουμε τον πέμπτο μήνα, όπως κάναμε πάντοτε; Μήπως θα μπορούσαμε να είμαστε ελεύθεροι από αυτά τα έθιμα;» Φαινόταν ανόητο να πενθούν για μια συμφορά που όμως είχε περάσει. 

      Ο Θεός είχε ορίσει μέσα στο Μωσαϊκό Νόμο μία μόνον ημέρα νηστείας το χρόνο, την ημέρα του Εξιλασμού, σύμφωνα με την οποία θα έπρεπε πραγματικά να πενθούν (Λευιτικό ΚΓ/23: 27). Όμως κατά τη διάρκεια της αιχμαλωσίας οι Ισραηλίτες είχαν ορίσει και πολλές άλλες νηστείες, για να θυμούνται διάφορα δυσάρεστα γεγονότα. Έτσι με τα χρόνια είχε προστεθεί ένας μεγάλος αριθμός νηστειών, τις οποίες είχαν ορίσει οι άνθρωποι και όχι ο Θεός. Το κυριότερο οι νηστείες αυτές είχαν καταντήσει τυπικές και εξωτερικές (Ησαΐας Α/1: 10-15). 

      Η απάντηση του Κυρίου σ’ αυτό το ερώτημα έρχεται μέσα από μια ερώτηση. «Για Μένα νηστεύατε όλα αυτά τα χρόνια ή μήπως η νηστεία σας είχε καταντήσει μια συνήθεια και ότι κάνατε το κάνατε τυπικά, χωρίς ουσιαστικό πνευματικό περιεχόμενο;». Το ίδιο ερώτημα ισχύει και για μας. Πώς νηστεύουμε, πως συμμετέχουμε στο Δείπνο του Κυρίου, πως προσευχόμαστε, πως βαπτιζόμαστε και πως συμμετέχουμε σε όλες τις υπόλοιπες εκδηλώσεις της εκκλησίας; Μήπως η παρουσία μας είναι τυπική, ό,τι γίνεται γίνεται από συνήθεια, από μια τυπική διαδικασία; 

    Ο Θεός ζητάει από τον άνθρωπο γνήσια, ουσιαστική και έμπρακτη ταπείνωση, συντριβή, μετάνοια, αναγνώριση της αμαρτωλότητάς του, της πλήρους αναξιότητάς του και δεν αποβλέπει σε τελετουργίες και άλλες ανθρώπινες τυπικές εκδηλώσεις. Ο Θεός ζητάει να βρει στην καρδιά του ανθρώπου την εσωτερική ευλάβεια και όχι κάποιους εξωτερικούς τύπους. Οι ευλογίες του Θεού δεν είναι απόρροια των δραστηριοτήτων μας στο ναό, των υπηρεσιών ή των προσφορών μας, αλλά το είδος της ζωής που ζούμε. Εκεί αποβλέπει ο Κύριος και αυτό είναι εκείνο το οποίο θα εκτιμήσει. 

      Ο Θεός που αποβλέπει στην καρδία του ανθρώπου, που γνωρίζει τα εσώψυχά του, τα κίνητρα του ανθρώπου, έρχεται να τους πει: Ούτε οι νηστείες σας, ούτε οι γιορτές σας, γίνονταν για να τιμηθεί ο Θεός. Στην πράξη όλα είχαν καταντήσει μία ρουτίνα, χωρίς κανένα πνευματικό περιεχόμενο. Ο Κύριος βλέπει όλα αυτά και δια του προφήτου "Ησαΐα" (κεφ. Α/1, εδ. 13-17) λέει προς το λαό Του: 

13 Μη φέρνετε πλέον μάταιες προσφορές το θυμίαμα είναι σε μένα βδέλυγμα τις νεομηνίες σας και τα σάββατα, το συγκάλεσμα των συνάξεων, δεν μπορώ να υποφέρω, ανομία και πανηγυρική σύναξη. 

14 Τις νεομηνίες σας και τις διαταγμένες γιορτές σας μισεί η ψυχή μου, είναι φορτίο σε μένα, βαρέθηκα να υποφέρω. 

15 Και όταν απλώνετε τα χέρια σας, θα κρύβω από σας τα μάτια μου ναι, όταν πληθαίνετε δεήσεις, δεν θα εισακούω τα χέρια σας είναι γεμάτα από αίματα. 

16 Λουστείτε, καθαριστείτε αποβάλετε την κακία των πράξεών σας μπροστά από τα μάτια μου σταματήστε πράττοντας το κακό, 

17 μάθετε να πράττετε το καλό εκζητήστε κρίση, κάντε ευθύτητα στον καταδυναστευμένο, να κρίνετε τον ορφανό, προστατεύστε τη δίκη της χήρας. 

     Η νηστεία είναι καλό και ευάρεστο πράγμα προς το Θεό. Ο ίδιος ο Κύριος Ιησούς Χριστός οικειοθελώς νήστεψε, όμως η νηστεία μας, η προσευχή μας και κάθε εκδήλωση προς τον Κύριο θα πρέπει να γίνεται σύμφωνα με το λόγο του Θεού και όχι με τον τρόπο που ο καθένας επιθυμεί. Αυτό ήταν το λάθος που έπραξε ο Κάιν και ο Θεός απέρριψε τη θυσία του (Γένεση Δ/4: 5). Πάνω απ’ όλα ό,τι αν πράττουμε θα πρέπει να είναι για τη δόξα του Θεού και όχι για να μας δουν οι άνθρωποι και να μας θαυμάσουν. Αυτό το έκαναν οι Φαρισαίοι και αυτή την υποκριτή στάση τους ο Κύριος την αποδοκίμασε με ιδιαίτερη αυστηρότητα. «Και όταν νηστεύητε, μη γίνεσθε ως οι υποκριταί σκυθρωποί διότι αφανίζουσι τα πρόσωπα αυτών, διά να φανώσιν εις τους ανθρώπους ότι νηστεύουσιν αληθώς σας λέγω, ότι έχουσιν ήδη τον μισθόν αυτών» (Ματθαίος Σ/6 : 16). Ο Θεός αναγνωρίζει μόνον εκείνη τη νηστεία, μόνον εκείνη τη συμμετοχή, μόνον εκείνη την εκδήλωση που είναι σύμφωνη με το Λόγου Του και που γίνεται από μια ταπεινή, μετανιωμένη καρδιά, πλυμένη και καθαρισμένη από την αμαρτία με το αίμα του Κυρίου Ιησού Χριστού και συνεχίζει ο Κύριος: «Μακάριοι οι καθαροί την καρδίαν» (Ματθαίος Ε/5: 8). 

       Μέσα από τον Προφήτη "Ησαΐα" (κεφ. ΝΗ/58 : 5-7), ο Κύριος ερωτά το λαό Του: 

5 Αυτή είναι η νηστεία, την οποίαν εγώ εξέλεξα; να ταλαιπωρεί ο άνθρωπος την ψυχήν αυτού μίαν ημέραν; να κλίνη την κεφαλήν αυτού ως σπάρτον και να υποστρόνη σάκκον και στάκτην εις εαυτόν; νηστείαν θέλεις ονομάσει τούτο και ημέραν δεκτήν εις τον Κύριον; 

6 Η νηστεία την οποίαν εγώ εξέλεξα, δεν είναι αύτη; το να λύεις τους δεσμούς της κακίας, το να διαλύεις τα βαρέα φορτία και το να αφήνεις ελευθέρους τους καταδεδυναστευμένους και το να συντρίβεις πάντα ζυγόν; 

7 Δεν είναι το να διαμοιράζεις τον άρτον σου εις τον πεινώντα και να εισάγεις εις την οικίαν σου τους αστέγους πτωχούς; όταν βλέπεις τον γυμνόν, να ενδύεις αυτόν, και να μη κρύπτης σεαυτόν από της σαρκός σου; 

      Ο Κύριος δεν ευαρεστείται από την αποχή από το φαγητό ή το ποτό, που στις ημέρες μας ούτε αυτό ισχύει, γιατί η νηστεία των ανθρώπων έχει υποκατασταθεί από την «αλλαξοφαγία». Νηστεύω σημαίνει «δεν τρώγω». Η λέξη είναι σύνθετη από το αρνητικό μόριο «νη» και το ρήμα «εσθίω». Δηλώνει σαφώς την τέλεια αποχή από φαγητό και ποτό για ορισμένο χρονικό διάστημα (Λουκάς Δ/4: 2). Ένα πράγμα ευαρεστεί το Θεό οι άνθρωποι να υπακούουν στο Λόγο Του και να ζουν σύμφωνα με το θέλημά Του. 

      Η λύση όλων των προβλημάτων και η αποφυγή δυσάρεστων καταστάσεων μέσα στη ζωή μας είναι η υπακοή στο θέλημα του Θεού. Ο λαός Ισραήλ είχε αγνοήσει το θέλημα του Θεού, είχε καταδιώξει τους προφήτες, τους οποίους ο Θεός κατά καιρούς έστελνε και μέσω αυτών τους μιλούσε. Το αποτέλεσμα αυτής της ανυπακοής τους ήταν να οδηγηθούν στην εξορία. Τα έργα τους οδήγησαν εκεί και ο Θεός το επέτρεψε, για να τους παιδαγωγήσει. Αν είχαν ακούσει τα λόγια των προφητών, θα ζούσαν με ειρήνη και ασφάλεια. Τι να τους προσφέρουν οι θυσίες, οι νηστείες και οι άλλες τελετές και πώς να ευαρεστηθεί ο Κύριος σ’ αυτούς, όταν όλα είχαν μετατραπεί σε μία ρουτίνα από την οποία πάνω απ’ όλα απουσίαζε παντελώς η ταπείνωση και η υπακοή στο θέλημά Του. 

       Ας παρατηρήσουμε δύο εικόνες και ας βγάλουμε μέσα απ’ αυτές τα συμπεράσματά μας: 

       Εικόνα 1η: 

11 Ο Φαρισαίος σταθείς προσηύχετο καθ' εαυτόν ταύτα: Ευχαριστώ σοι, Θεέ, ότι δεν είμαι καθώς οι λοιποί άνθρωποι, άρπαγες, άδικοι, μοιχοί, ή και καθώς ούτος ο τελώνης 

12 νηστεύω δις της εβδομάδος, αποδεκατίζω πάντα όσα έχω (Λουκάς ΙΗ/18: 11,12).

      Η φαρισαϊκή θρησκεία ήταν μια επίμονη προβολή του «ΕΓΩ». Ήταν μια θρησκεία αυτοδικαίωσης, μια θρησκεία με πολύ «Εγώ» και καθόλου Θεό, μια θρησκεία ανεπαρκής, επιδερμική, απατηλή, εξωτερική και όχι εσωτερική, όπως άλλωστε είναι και όλες οι ανθρώπινες θρησκείες. Για το Φαρισαίο η επικοινωνία του με το Θεό περιορίζεται αποκλειστικά στην τήρηση κάποιων τύπων και τελετουργιών. Βλέπουμε ότι ο άνθρωπος αυτός στην ουσία δεν προσεύχεται στο Θεό αλλά στον εαυτόν του. Δεν είχε συναίσθηση της αμαρτωλότητάς του. Δεν προσπαθεί να πλησιάσει το Θεό, αλλά προσπαθεί με κάθε τρόπο να κάνει ακριβώς ό,τι ορίζει η θρησκεία του. Έτσι ο Φαρισαίος ισοδυναμούσε με έναν υποκριτή, τυπολάτρη. Όλα γίνονταν για τη «βιτρίνα», για να τους βλέπουν οι άνθρωποι, να τους προξενούν εντύπωση και να τους θαυμάζουν. Εύσπλαχνος ο Κύριος, «φίλος των πορνών και των τελενών» (Λουκάς Ζ/7: 34), όμως πολύ σκληρός με τους υποκριτές: «Ουαί εις εσάς, γραμματείς και Φαρισαίοι, υποκριταί, διότι κλείετε την βασιλείαν των ουρανών έμπροσθεν των ανθρώπων επειδή σεις δεν εισέρχεσθε ουδέ τους εισερχομένους αφήνετε να εισέλθωσιν» (Ματθαίος ΚΓ/23:14). Κάπως έτσι χάθηκαν όλα και οι νηστείες και οι αποδεκατισμοί ….. Τίποτα δεν αναγνώρισε ο Κύριος σ’ αυτόν τον άνθρωπο. Ο Θεός δέχεται τη νηστεία μόνον, όταν ο άνθρωπος ζει σύμφωνα με το θέλημά Του και θα πρέπει να συνοδεύεται από ταπείνωση καθώς και από αποχή από την αδικία και την αμαρτία (Ησαΐας ΝΗ/58: 3-9). 

       Εικόνα 2η: 

13 Και ο τελώνης μακρόθεν ιστάμενος, δεν ήθελεν ουδέ τους οφθαλμούς να υψώση εις τον ουρανόν, αλλ' έτυπτεν εις το στήθος αυτού, λέγων: Ο Θεός, ιλάσθητί μοι τω αμαρτωλώ   (Λουκάς ΙΗ/18: 13).

     Η μεγαλύτερη προσευχή που υπάρχει είναι: «γενηθήτω το θέλημά Σου» και αμέσως μετά έρχεται τούτη: «ιλάσθητί μοι τω αμαρτωλώ». Εδώ παρατηρούμε έναν άνθρωπο να βρίσκεται σε πλήρη ταπείνωση και συντριβή, να είναι γεμάτος με μετάνοια και κυρίως με την πεποίθηση ότι είναι αμαρτωλός (εδ. 13). Ήταν συνήθεια, όταν κάποιος προσευχόταν, να σηκώνει τα μάτια του προς τον ουρανό. Ο τελώνης όμως νιώθοντας την εσωτερική του αθλιότητα, αναγνωρίζοντας την αμαρτωλότητά του δεν ήθελε να σηκώσει τα μάτια του προς τον ουρανό, ούτε καν ήθελε να πλησιάσει στο μέρος όπου οι άλλοι προσεύχονταν, αλλά στεκόταν μακριά και με σκυμμένο το κεφάλι χτυπούσε διαρκώς το στήθος του και έλεγε: «ο Θεός να σκεπάσει με έλεος εμένα τον αμαρτωλό». Ήταν ταπεινωμένος και βαθύτατα λυπημένος. Δεν προσέφερε στο Θεό τύπους, αλλά μια ραγισμένη, ταπεινωμένη και μετανιωμένη καρδιά. Είχε πλήρη συναίσθηση ότι ήταν αμαρτωλός και συνεπώς υπόδικος απέναντι στη δικαιοσύνη του Θεού, καταδικασμένος σε θάνατο εξαιτίας της αμαρτίας, ο μισθός της οποίας είναι θάνατος (Ρωμαίους Σ/6: 23). 

      Τι να πει κανείς, πώς να σχολιάσει τούτες τις δύο εικόνες; Ας ακούσουμε Τον δίκαιο Κριτή να μιλάει γι’ αυτές: «Σας λέγω, Κατέβη ούτος (ο τελώνης) εις τον οίκον αυτού δεδικαιωμένος μάλλον παρά εκείνος (ο Φαρισαίος) διότι πας ο υψών εαυτόν θέλει ταπεινωθή, ο δε ταπεινών εαυτόν θέλει υψωθεί ( (Λουκάς ΙΗ/18: 14).   

       Το κείμενο που διαβάσαμε (Ζαχαρίας Ζ/7: 1–14) μας προτρέπει να προσέξουμε και κάποια ακόμα πράγματα μέσα στη ζωή, για να έχουμε μια ολοκληρωμένη πνευματική ζωή, έτσι ώστε να έχει αποτέλεσμα η νηστεία μας, η προσευχή μας, η λατρεία μας.

      Εδάφια 8, 9, 10 : 

     Ο λόγος του Θεού μας ζητάει να είμαστε δίκαιοι απέναντι στους συνανθρώπους μας. Τι να τις κάνω, λέει ο Θεός, τις νηστείες και τις προσφορές, αν δεν είσαι δίκαιος και δεν έχεις αγάπη για τον αδελφό σου; Καλούμαστε να είμαστε δίκαιοι, μην αποβλέποντες σε πρόσωπα και να ζούμε δείχνοντας στην πράξη έλεος και οικτιρμούς προς τους συνανθρώπους μας. Δηλαδή να δείχνουμε καλοσύνη, να είμαστε ειρηνοποιοί ανάμεσα τους. 

      «Μη καταδυναστεύετε… τον πένητα»: H αναφορά γίνεται για την εκμετάλλευση των αδυνάτων και όλων εκείνων που δεν μπορούν να βοηθηθούν από μόνοι τους. Το λαό του Θεού θα πρέπει να διακρίνει ένα πνεύμα προσφοράς, συμπαράστασης, αγάπης πρακτικής, προς όλους αυτούς.

«Θρησκεία καθαρά και αμίαντος ενώπιον του Θεού και Πατρός είναι αύτη, να επισκέπτηται τους ορφανούς και τας χήρας εν τη θλίψει αυτών, και να φυλάττη εαυτόν αμόλυντον από του κόσμου». (Ιακώβου Α/1: 27). 

«Εάν λοιπόν προσφέρεις το δώρον σου εις το θυσιαστήριον και εκεί ενθυμηθής ότι ο αδελφός σου έχει τι κατά σου, άφες εκεί το δώρον σου έμπροσθεν του θυσιαστηρίου, και ύπαγε πρώτον φιλιώθητι με τον αδελφόν σου, και τότε ελθών πρόσφερε το δώρον σου» (Ματθαίος Ε/5: 23,24). 

      «Μηδείς ας μη βουλεύεται κακόν εν τη καρδία αυτού». Δεν μπορεί ο χριστιανός να λέει ότι λατρεύει και αγαπά το Θεό και να μην αγαπά τον αδελφό του (Α΄ Ιωάννου Β/2: 9-11), να υπάρχει μέσα στην καρδιά του ρίζα πικρίας, μίσος, συκοφαντία κλπ. Όλα αυτά είναι αποτέλεσμα της αμαρτίας στην οποία ο Λόγος του Θεού μας καλεί να αντισταθούμε «έως αίματος» (Εβραίους ΙΒ/12: 4). Δεν θα μας προσφέρουν τίποτα απολύτως οι νηστείες ή οι προσευχές, ή ακόμα η μελέτη του Λόγου του Θεού, αν η καρδιά μας δεν είναι καθαρή. Αυτό ζητάει ο Κύριος, από εκεί ξεκινάνε όλα. Κι όσο εμείς κι αν προσπαθήσουμε να το κρύψουμε, ο Κύριος που εξετάζει «νεφρούς και καρδιάς» (Αποκάλυψη Β/2: 23) μπορεί να τα δει όλα. Τα πάντα ενώπιόν Του είναι «γυμνά και τετραχηλισμένα» (Εβραίους Δ/4: 13).

      Τελειώνοντας ας θυμηθούμε την «αγανάκτηση» του Θεού. «Καθώς ο Θεός έκραξε και αυτοί δεν εισήκουον, ούτω και αυτοί έκραξαν και εγώ δεν εισάκουσα, λέγει ο Κύριος των δυνάμεων». Αγανακτεί ο Θεός; Ναι, ο Λόγος Του είναι κατηγορηματικός: «Δεν θέλει δικολογεί δια παντός, ουδέ θέλει φυλάττει την οργήν αυτού εις τον αιώνα» (Ψαλμός ΡΓ/103: 9). Κάποια στιγμή ο Θεός θα κλείσει την πόρτα της «κιβωτού» και πάνω στον κόσμο θα επικρατήσει μία κατάσταση την οποία ο Κύριος χαρακτήρισε ως εξής: «Διότι αι ημέραι εκείναι θέλουσιν είσθαι θλίψις τοιαύτη, οποία δεν έγεινεν απ' αρχής της κτίσεως, την οποίαν έκτισεν ο Θεός έως του νυν, ουδέ θέλει γίνει» (Μάρκος ΙΓ/13: 19).---

«Η ΥΠΑΚΟΗ ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΑΠΟ ΤΗ ΘΥΣΙΑ».

       ΥΠΑΚΟΗ ΣΤΟ ΘΕΟ.

βιβλίο «Α΄ Σαμουήλ» (κεφ. ΙΕ/15, εδ. 22). 

«Και είπεν ο Σαμουήλ, Μήπως ο Κύριος αρέσκεται εις τα ολοκαυτώματα και εις τας θυσίας, καθώς εις το να υπακούωμεν της φωνής του Κυρίου; ιδού, η υποταγή είναι καλητέρα παρά την θυσίαν η υπακοή, παρά το πάχος των κριών». 

Ευαγγέλιο «κατά Ματθαίον» (κεφ. Θ/9, εδ. 13):   «Έλεος (αγάπη) θέλω και όχι θυσία». 

βιβλίο «Γένεσης» (κεφ. ΜΘ/49, εδ. 10). 

«Δεν θέλει εκλείψει το σκήπτρον εκ του Ιούδα ουδέ νομοθέτης εκ μέσου των ποδών αυτού, εωσού έλθη ο Σηλώ και εις αυτόν θέλει είσθαι η υπακοή των λαών». 

       ΣΧΟΛΙΑ: 

    Στις ημέρες μας γιγαντώνεται το δράμα που ζει ολόκληρη η ανθρωπότητα. Παντού μάχες, πόλεμοι, φήμες πολέμων, εκμετάλλευση, διαφθορά, αδικία και κάθε είδους κακό. Ένας στίχος δίνει ολόκληρη την εικόνα της ζωής. «Αυτός ο κόσμος δεν αλλάζει, αίμα και δάκρυ πάντα στάζει. Παντού αδικία κυβερνά, πόσα σκοτώνονται παιδιά». Πολλοί διερωτήθηκαν γιατί όλο τούτο το μεγάλο κακό πάνω στο κόσμο μας; Κάποιοι είπαν ότι θα πρέπει να αλλάξει το κοινωνικό σύστημα, να τεθούν τα μέσα παραγωγής υπό τον έλεγχο του κράτους, ώστε να μην υπάρχει εκμετάλλευση ανθρώπου σε άνθρωπο, κάποιοι θεώρησαν αιτία τις κυβερνήσεις, τους ξένους, τους μετανάστες και πολλοί άλλοι είπαν πολλά. 

       Παρατηρώντας τον κόσμο γύρω μας διαπιστώνουμε ότι ένα πνεύμα ανεξαρτησίας και πάνω απ’ όλα ανυπακοής έχει επικρατήσει παντού. Ο Απ. Παύλος στην επιστολή «προς Εφεσίους» (κεφ. Β/2, εδ. 1,2)  αναφέρει: «Και εσάς όντας νεκρούς δια τας παραβάσεις και τας αμαρτίας εζωοποίησεν, εις τας οποίας περιπατήσατε ποτέ κατά το πολίτευμα του κόσμου τούτου, κατά τον άρχοντα της εξουσίας του αέρος, του πνεύματος το οποίον ενεργεί την σήμερον εις τους υιούς της απειθείας». Ο σατανάς, ο διάβολος ο ανθρωποκτόνος, «ο άρχοντας της εξουσίας του αέρα», έχει μολύνει ολόκληρο τον κόσμο, δημιουργώντας ένα «πολίτευμα» που στηρίζεται σ' ένα πνεύμα απείθειας, ανυπακοής και αλληλοεξόντωσης. 

     Η εντολή του Θεού προς τους Ισραηλίτες δια στόματος του Μωυσή ήταν: «Θέλετε προσέχει να κάμνητε καθώς προσέταξεν εις εσάς Κύριος ο Θεός σας, δεν θέλετε εκκλίνει δεξιά ή αριστερά» (Δευτερονόμιο Ε/5: 32). Ο Θεός, καθώς γνωρίζει τις τραγικές συνέπειες που προκύπτουν, όταν δεν εφαρμόζουμε τις εντολές Του μέσα στη ζωή μας, ζητάει από το λαό Του υπακοή. Ο λαός υπόσχεται ότι θα υπακούσει (Ιησούς τ. Ναυή ΚΔ/24: 24), αλλά παρά ταύτα δεν υπακούει στο Θεό και δημιουργό του, που τον ευεργέτησε και μέσα από τόσες θαυμαστές επεμβάσεις τον έβγαλε από τη σκλαβιά της Αιγύπτου. 

    Από την πρώτη στιγμή ο Θεός πληροφόρησε τον άνθρωπο ότι η υπακοή αποτελούσε βασική απαίτηση και ότι ήταν ζήτημα ζωής ή θανάτου (Γένεση Β/2: 16,17). Έτσι με την εκούσια ανυπακοή του ο Αδάμ έφερε την αμαρτία και το θάνατο σε όλους τους απογόνους του (Ρωμαίους Ε/5: 12,19). Σ’ αυτή τη δεινή κατάσταση στην οποία βρέθηκε ο άνθρωπος ο Θεός δεν τον εγκατέλειψε, αλλά του έστειλε Σωτήρα και Λυτρωτή, για να τον σώσει από τις αμαρτίες του. 

      Όσον αφορά το λαό Ισραήλ ο Κύριος λέει με πολύ παράπονο: «εγειρόμουν πρωί καθημερινά και έστελνα τους Προφήτες για να τους νουθετήσουν, απλώνοντας τα χέρια μου, όλη την ημέρα, σ’ ένα λαό που ήταν ανυπότακτος και συνεχώς αντιμιλούσε και σκλήρυναν την καρδιά τους, αρνούμενοι τη διαπαιδαγώγηση» (Ιερεμίας ΙΑ/11: 7,8). Δεν υπάρχει υποκατάστατο για την υπακοή μας προς το Θεό και με κανέναν τρόπο δε μπορούμε να κερδίσουμε την εύνοια του Θεού, χωρίς αυτήν. 

      Μέσα στη Βίβλο βρίσκουμε φωτεινά παραδείγματα, ένα «νέφος μαρτύρων» (Εβραίους ΙΒ/12: 1), που έδειξαν πλήρη υπακοή στο θέλημα του Θεού. Υπέρτατο παράδειγμα αποτελεί ο ίδιος ο Υιός του Θεού, ο οποίος υπάκουσε κατά πάντα στο θέλημα του Πατέρα, «όστις εν μορφή Θεού υπάρχων, δεν ενόμισεν αρπαγήν το να είναι ίσα με τον Θεόν, αλλ' εαυτόν εκένωσε λαβών δούλου μορφήν, γενόμενος όμοιος με τους ανθρώπους και ευρεθείς κατά το σχήμα ως άνθρωπος, εταπείνωσεν εαυτόν γενόμενος υπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δε σταυρού» (Φιλιππησίους Β/2: 6-8). 

     Με τη σταυρική Του θυσία πραγματοποίησε το μεγαλύτερο και πιο φωτεινό παράδειγμα υπακοής στο θέλημα του Θεού. «Ιδού, έρχομαι, εν τω τόμω του βιβλίου είναι γεγραμμένον περί εμού, διά να κάμω, ω Θεέ, το θέλημά σου» (Εβραίους Ι/10: 7). «Διότι εις τούτο προσεκλήθητε, επειδή και ο Χριστός έπαθεν υπέρ υμών, αφίνων παράδειγμα εις υμάς διά να ακολουθήσητε τα ίχνη αυτού» (Α΄ Πέτρου Β/2: 21). Θα πρέπει να μιμούμεθα  τον Ιησού, που είναι το παράδειγμά μας, δίνοντας έτσι μέσα στη ζωή μας προτεραιότητα στην υπακοή του θελήματος του Θεού. Για να το πετύχουμε αυτό, θα πρέπει «η αγάπη μας να είναι ανυπόκριτος, να αποστρεφόμαστε το πονηρό και να προσκολλάμε τους εαυτούς μας   στο αγαθό» (Ρωμαίους ΙΒ/12: 9). Μέσα σε όλα αυτά ας μη μας διαφεύγει ότι «χωρίς δε πίστεως αδύνατον είναι να ευαρεστήση τις εις αυτόν διότι ο προσερχόμενος εις τον Θεόν πρέπει να πιστεύει ότι είναι και γίνεται μισθαποδότης εις τους εκζητούντας αυτόν» (Εβραίους ΙΑ/11: 6). 

    Παράδειγμα υπακοής υπήρξε ο Νώε, δέκατος στη σειρά από τον Αδάμ μέσω του Σήθ. Έζησε υπακούοντας στο θέλημα του Θεού και υπήρξε «κήρυκας δικαιοσύνης» ανάμεσα σε μια γενιά ανθρώπων που είχε πλήρως εξαχρειωθεί και αποστατήσει από το Θεό. Ο Νώε έλαβε εντολή από το Θεό να φτιάξει μία τεράστια κιβωτό με σκοπό τη διατήρηση της ζωής. Ενήργησε με απόλυτη υπακοή και ακλόνητη πίστη εκτελώντας το θέλημα του Θεού. Ο συγγραφέας της επιστολής «προς Εβραίους» ( ΙΑ/11: 7) τον συμπεριέλαβε ανάμεσα στους ήρωες της πίστεως αναφέροντας: «Δια πίστεως ο Νώε, ειδοποιηθείς θεόθεν περί των μη βλεπομένων έτι, εφοβήθη και κατεσκεύασε κιβωτόν προς σωτηρίαν του οίκου αυτού, δι' ης κατέκρινε τον κόσμον και έγεινε κληρονόμος της δια πίστεως δικαιοσύνης». 

      Ο Αβραάμ στον οποίο ο Θεός είπε να μετακομίσει από την ευημερούσα γη των Χαλδαίων σε μια άγνωστη γη, στην εντολή του Θεού υπάκουσε ανεπιφύλακτα (Εβραίους ΙΑ/11: 8). Αφού έλαβε γυναίκα του τη Σάρρα μετά από πολλά χρόνια απέκτησε τον γιο του Ισαάκ. Ο Θεός για να δοκιμάσει την πίστη του, του έδωσε εντολή να θυσιάσει τον Ισαάκ (Γένεση ΚΒ/22: 1,2). «Με πίστη, ο Αβραάμ, όταν δοκιμαζόταν, πρόσφερε τον Ισαάκ και πρόσφερε τον μονογενή του, εκείνος που αποδέχθηκε τις υποσχέσεις, προς τον οποίο ειπώθηκε ότι: «Στον Ισαάκ θα κληθεί σε σένα σπέρμα» κάνοντας τον συλλογισμό ότι ο Θεός μπορεί και από τους νεκρούς να τον σηκώσει γι' αυτό και τον πήρε πίσω, παραβολικά» (Εβραίους ΙΑ/11: 17-19). 

      «Δια πίστεως»... ο Ιακώβ…, ο Ιωσήφ…., ο Μωυσής…, ο Ιησούς τ. Ναυή…, η Ραάβ η πόρνη…. «Και τι να λέω ακόμα; Επειδή, θα μου λείψει ο καιρός να διηγούμαι για τον Γεδεών, και τον Βαράκ και τον Σαμψών και τον Ιεφθάε, και τον Δαβίδ και τον Σαμουήλ και τους προφήτες οι οποίοι με την πίστη καταπολέμησαν βασιλείες, εργάστηκαν δικαιοσύνη, πέτυχαν τις υποσχέσεις, έφραξαν στόματα λιονταριών, έσβησαν δύναμη φωτιάς, διέφυγαν από στόματα μάχαιρας, ενδυναμώθηκαν από ασθένεια, έγιναν ισχυροί σε πόλεμο, έτρεψαν σε φυγή στρατεύματα ξένων» (Εβραίους ΙΑ/11: 20-34). 

      Διερευνώντας το θέμα της υπακοής στο Λόγο του Θεού θα πρέπει να μελετήσουμε και τη γραφική αφήγηση για το Βασιλιά Σαούλ, τον οποίο είχε επιλέξει ο λαός ως πρώτο Βασιλιά του Ισραήλ, για να διαπιστώσουμε πόσο ζωτικής και απόλυτης σημασίας είναι η πλήρη υπακοή μας, στη σχέση μας με το Θεό. Ο Σαούλ ήταν ένας ωραίος και λαμπρός νέος. Καθώς παρατηρούμε τη ζωή του, διαπιστώνουμε ότι ξεκίνησε σαν ένας ταπεινός, μετριόφρων άνθρωπος «μικρός στα ίδια του τα μάτια». Στην πρόσκληση του προφήτη του Θεού η απάντησή του ήταν: «Αποκριθείς δε ο Σαούλ είπε, Δεν είμαι εγώ Βενιαμίτης, εκ της μικροτέρας των φυλών Ισραήλ; και η οικογένειά μου η ελαχίστη πασών των οικογενειών της φυλής Βενιαμίν; δια τι λοιπόν λαλείς ούτω προς εμέ;» (Α΄ Σαμουήλ Θ/9: 21). Ο Ψαλμωδός αναφέρει για το Θεό: «ο εγείρων από του χώματος τον πτωχόν και από της κοπρίας ανυψών τον πένητα, διά να καθίση αυτόν μετά των αρχόντων, μετά των αρχόντων του λαού αυτού» (Ψαλμός ΡΙΓ/113: 7). 

     Πολύ σύντομα ο Σαούλ διέψευσε όλους εκείνους που τον αμφισβητούσαν. Οδηγούμενος από το Πνεύμα του Θεού επιτέθηκε στους Αμμωνίτες που απειλούσαν τους Ισραηλίτες και τους νίκησε. Τη νίκη του με πολύ σεβασμό την απέδωσε στο Θεό με τα λόγια: «σήμερον έκαμεν ο Κύριος σωτηρίαν εν τω Ισραήλ» (Α΄ Σαμουήλ ΙΑ/11: 13). Ας μάθουμε να αποδίδουμε τη δόξα στο Θεό για κάθε τι που θα συμβεί μέσα στη ζωή μας. Ας μην ξεχνάμε την ταπεινότητα του Ιωσήφ και την απάντηση την οποία έδωσε στο Φαραώ. «Τότε απέστειλε ο Φαραώ και κάλεσε τον Ιωσήφ». Εσύ, του λέγει ο Βασιλιάς, μπορείς να εξηγήσεις τα όνειρα; "Όχι εγώ Βασιλιά, ο Θεός θα δώσει στο Φαραώ σωτήρια απόκριση" (Γένεση ΜΑ/41: 16). Η δόξα ανήκει πάντοτε στο Θεό, όχι σε μας και τις πενιχρές ικανότητές μας. 

    Σε κάποια άλλη περίπτωση ο Σαούλ επρόκειτο να αντιμετωπίσει τους Φιλισταίους σε μάχη. Ο προφήτης Σαμουήλ, ο οποίος ήταν και ιερέας, είπε στο Βασιλιά να τον περιμένει στα Γάλγαλα, για να έρθει να προσφέρει θυσίες στο Θεό και να λάβει και τις αναγκαίες οδηγίες. Ο Σαούλ περίμενε, αλλά ο Σαμουήλ αργούσε να έρθει και ο στρατός του Σαούλ είχε αρχίσει να διασκορπίζεται. Ο Σαούλ φοβήθηκε ότι θα του έμεναν πολύ λίγοι στρατιώτες και δε θα μπορούσε να νικήσει τον εχθρό. Αγνόησε ότι «ο Θεός μπορεί να βοηθήσει αυτούς που έχουν πολλή δύναμη, αλλά και αυτούς που δεν έχουν καθόλου δύναμη» (Β’ Χρονικών ΙΔ/14: 11). Αρκετά χρόνια πριν ένα άλλος διοικητής των στρατευμάτων του Ισραήλ, ο Γεδεών, διέθετε στρατό 32.000 ανδρών και ενώ ήταν να αντιπαρατεθεί με 135.000 εισβολείς, ο Θεός του ζήτησε να μειώσει το στρατό του σε 300 άνδρες. Ο Γεδεών υπάκουσε, πολέμησε και νίκησε τους εχθρούς του (Κριτές Ζ/7: 1-7 & ΙΖ/17: 22 & Η/8: 10). Αυτό έγινε, για να επιβεβαιωθεί για άλλη μία φορά ότι «η μάχη είναι του Κυρίου» (Α' Σαμουήλ ΙΖ/17: 47  &  Β' Χρονικών Κ/20: 15). 0 Θεός «δεν χαίρει εις την δύναμιν του ίππου δεν ηδύνεται εις τους πόδας του ανδρός. Ο Κύριος ηδύνεται εις τους φοβουμένους αυτόν, εις τους ελπίζοντας επί το έλεος αυτού» (Ψαλμός ΡΜΖ/147: 10,11). 

      Έτσι λοιπόν ο Σαούλ από έλλειψη εμπιστοσύνης στο Θεό, για να αποφύγει μεγαλύτερη διαφυγή των στρατιωτών του, πήρε την πρωτοβουλία να προσφέρει εκείνος τις θυσίες, κάτι το οποίο απαγορευόταν από το Μωσαϊκό Νόμο (Δευτερονόμιο ΚΑ/21: 5). Όταν λοιπόν ήρθε ο Σαμουήλ, του είπε: «Ενήργησες ανόητα. Δεν τήρησες την εντολή του Θεού. Αν είχες τηρήσει την εντολή του Θεού, ο Θεός θα είχε κάνει τη βασιλεία σου στον Ισραήλ σταθερή στον αιώνα. Τώρα η βασιλεία σου δεν θα διαρκέσει. Ο Θεός θα βρει έναν άνδρα που θα είναι σε αρμονία με την καρδιά Του και θα τον διορίσει ηγέτη στο λαό Του» (Α΄ Σαμουήλ Ι/10: 8   &  ΙΓ/13: 13,14). 

     Με την αυθαίρετη αυτή πράξη του ο Βασιλιάς θεώρησε ότι το να προσφέρει τη συγκεκριμένη θυσία ήταν πιο σημαντικό από το να υπακούσει στην εντολή του Θεού. Η υπακοή είναι το κλειδί για την επιδοκιμασία του Θεού και όχι η οποιαδήποτε προσφορά μας. Όταν ο άνθρωπος του Θεού υπακούει στο Λόγο Του, λαμβάνει ευλογίες, όταν δεν υπακούει λαμβάνει τις συνέπειες της ανυπακοής του, που πάντα είναι τραγικές και ολέθριες γι’ αυτόν. Με την παρακοή του αυτή ο Βασιλιάς έδειξε έλλειψη πίστης στο Θεό και το θέλημά Του. Εξαιτίας της ανυπακοής του Βασιλιά οι Φιλισταίοι λεηλάτησαν τον Ισραήλ (Α΄ Σαμουήλ ΙΓ/13: 17). Αλήθεια, όταν βρισκόμαστε αντιμέτωποι με δυσκολίες πώς παίρνουμε τις αποφάσεις μας; Ο μόνος ασφαλής τρόπος είναι η υπακοή μας στο Θεό, στον αιώνιο και αψευδή λόγο Του. Να μην ξεχνάμε ποτέ ότι ο Θεός είναι «θαυμαστός σύμβουλος» (Ησαΐας Θ/9: 6) για κάθε θέμα που μας απασχολεί. 

     Η ανυπακοή του Σαούλ στο θέλημα του Θεού δε σταματάει εδώ. Στη διάρκεια μιας εκστρατείας κατά των Αμαληκιτών υπέπεσε σε ένα ακόμα τραγικό λάθος ανυπακοής. Οι Αμαληκίτες ήταν ο πρώτος λαός που αντιστάθηκε απρόκλητα στο λαό Ισραήλ κατά την πορεία του μέσα στην έρημο. Στο βιβλίο του «Δευτερονομίου» (κεφ. ΚΕ/25, εδ. 17,18) αναφέρει ο Θεός προς το Μωυσή: «Ενθυμού τι έκαμεν εις σε ο Αμαλήκ εν τη οδώ, αφού εξήλθετε εξ Αιγύπτου, τίνι τρόπω αντεστάθη εις σε εν τη οδώ και απέκοψε τους οπισθίους σου, πάντες τους αδυνάτους τους όπισθέν σου, ενώ ήσο αποκαμωμένος και κεκοπιασμένος και δεν εφοβήθη τον Θεόν». Ο Θεός παρατηρώντας τον ύπουλο τρόπο δράσης των Αμαληκιτών οργίστηκε κατά του λαού αυτού και είπε προς στο Μωυσή: «Γράψον τούτο εν βιβλίω προς μνημόσυνον, και παράδος εις τα ώτα του Ιησού ότι θέλω εξαλείψει εξάπαντος την μνήμην του Αμαλήκ εκ της υπό τον ουρανόν» (Έξοδος ΙΖ/17: 14). Στην εποχή των «Κριτών» οι Αμαληκίτες πολλές φορές ενώνονταν και με άλλους εχθρικούς λαούς και επιτίθονταν στους Ισραηλίτες (Κριτές Γ/3: 12, 13 & Σ/6: 1-3). Ο Θεός δια του προφήτη Σαμουήλ ζήτησε από το Σαούλ να επιτεθεί στους Αμαληκίτες να τους εξαλείψει και να καταστρέψει ολοσχερώς τα υπάρχοντά τους. «Ούτω λέγει ο Κύριος των δυνάμεων. Θέλω εκδικήσει όσα έκαμεν ο Αμαλήκ εις τον Ισραήλ, ότι αντεστάθη εις αυτόν εν τη οδώ, ότε ανέβαινεν εξ Αιγύπτου, ύπαγε τώρα και πάταξον τον Αμαλήκ, και εξολόθρευσον παν ό,τι έχει και μη φεισθής αυτούς αλλά θανάτωσον και άνδρα και γυναίκα και παιδίον και θηλάζον και βουν και πρόβατον και κάμηλον και όνον» (Α΄ Σαμουήλ ΙΕ/15: 2-3). 

     Ο Σαούλ δεν αρνήθηκε να εκτελέσει το θέλημα του Θεού, πήγε και πολέμησε τους Αμαληκίτες. Όμως μετά από τη σαρωτική νίκη που ο Θεός του έδωσε, αντί να προχωρήσει στην ολοκλήρωση του θελήματος του Θεού, διαβάζουμε: «πλην εφείσθη ο Σαούλ και ο λαός τον Αγάγ και τα καλήτερα των προβάτων και των βοών και των δευτερευόντων και των αρνίων και παντός αγαθού, και δεν ήθελον να εξολοθρεύσωσιν αυτά αλλά παν το ευτελές και εξουδενωμένον, εκείνο εξωλόθρευσαν». 

    Να επιτιμήσουμε το Σαούλ για τη συμπεριφορά του; Μήπως και εμείς πολλές φορές δεν προσφέρουμε για το Θεό ευχαρίστως κάθε τι που δεν έχει μεγάλη αξία, ενώ κάτι που το βλέπουμε πολύτιμο μέσα στη ζωή μας, δε θέλουμε να το αποχωριστούμε είτε αυτό είναι ένα πάθος ή μία αδυναμία μας ή οτιδήποτε άλλο. Ενεργώντας μ’ αυτόν τον τρόπο μένουμε ικανοποιημένοι και πολλές φορές λέμε: «Κύριε έκανα το θέλημά σου». Έτσι και ο Σαούλ πήγε στον Σαμουήλ και του είπε: «Ευλογημένος να είσαι παρά του Κυρίου εξετέλεσα τον λόγον του Κυρίου» (εδ. 13). Όμως είναι ποτέ δυνατόν ο άνθρωπος να ξεγελάσει το Θεό; Η απάντηση του Σαμουήλ είναι διαχρονική: «και τις η φωνή αύτη των προβάτων εις τα ώτα μου και η φωνή των βοών, την οποίαν ακούω;». Πόσες φορές μέσα στη ζωή μας λέμε: «Κύριε έκανα το θέλημά Σου» και γύρω μας και πίσω μας ακούγονται τα «βελάσματα» μέσα στη ζωή μας, που είναι κραυγαλέες αμαρτίες ανυπακοής, ολιγοπιστίας, συμμόρφωσης με το πνεύμα του κόσμου. Πόσο αλήθεια τραγικό είναι να αυταπατάται ο άνθρωπος νομίζοντας ότι εκτελεί το θέλημα του Θεού στη ζωή του, όμως στην πραγματικότητα να είναι ανυπότακτος. 

    Ο Σαούλ ως πιστός στο Θεό είχε την αίσθηση ότι μπορεί σε κάποιες περιστάσεις της ζωής να παρεκκλίνει έστω και για λίγο από το θέλημα του Θεού εκτελώντας ένα μέρος αυτού. Ας είμαστε προσεκτικοί, γιατί κάτι τέτοιο όχι μόνον δεν είναι σωστό, αλλά είναι και ολέθριο στη σχέση μας με το Θεό. Μόνον η πλήρης υπακοή στο Θεό που γίνεται εκούσια και από αγάπη θα φέρει ευλογίες μέσα στη ζωή μας. Είτε ο Σαούλ είχε σκοπό να θυσιάσει τα ζώα στον Κύριο, όπως ισχυρίστηκε, είτε όχι, είχε αποδειχτεί ανυπάκουος στο θέλημα του Θεού. Ο Σαμουήλ έκπληκτος του υποβάλει το ερώτημα: 

     «Και είπεν ο Σαμουήλ, Μήπως ο Κύριος αρέσκεται εις τα ολοκαυτώματα και εις τας θυσίας, καθώς εις το να υπακούωμεν της φωνής του Κυρίου; ιδού, η υποταγή είναι καλητέρα παρά την θυσίαν η υπακοή, παρά το πάχος των κριών διότι η απείθεια είναι καθώς το αμάρτημα της μαγείας και το πείσμα, καθώς η ασέβεια και ειδωλολατρεία επειδή συ απέρριψας τον λόγον του Κυρίου, διά τούτο και αυτός απέρριψε σε από του να είσαι βασιλεύς» (Α΄ Σαμουήλ ΙΕ/15: 22,23). 

       Το να υπακούει κανείς στο Λόγο του Θεού είναι καλύτερο από οποιαδήποτε θυσία ή προσφορά σ’ Αυτόν. Όταν ο Θεός απέσυρε το Πνεύμα Του και την ευλογία Του από το Σαούλ, «ένα κακό πνεύμα» άρχισε να κυριεύει τον πρώτο Βασιλιά του Ισραήλ. Ο Σαούλ έγινε καχύποπτος και ζηλόφθονος και στράφηκε εναντίον του Δαβίδ, στον οποίο ο Θεός τελικά θα έδινε τη βασιλεία. Καθώς έβλεπε ότι ο Θεός ήταν με το Δαβίδ, επιχείρησε πολλές φορές από ζήλεια και φθόνο να τον σκοτώσει, χωρίς αποτέλεσμα. Έτσι ο Σαούλ έγινε εχθρός του Δαβίδ για πάντα. Όταν οι Φιλισταίοι επιτέθηκαν ξανά στον Ισραήλ, ο Σαούλ στράφηκε στον πνευματισμό επισκεπτόμενος μια γυναίκα που είχε πνεύμα μαντείας (Α’ Σαμουήλ ΚΗ/28: 8), σε μια απέλπιδα προσπάθεια για βοήθεια. Λίγο μετά τραυματίστηκε σοβαρά στην μάχη και αυτοκτόνησε, για να μην πέσει ζωντανός στα χέρια των εχθρών του (Α΄ Σαμουήλ ΛΑ/31: 3,4). Σύμφωνα με το Λόγο του Θεού: «Ούτως απέθανεν ο Σαούλ, διά την ανομίαν αυτού την οποίαν ηνόμησεν εις τον Κύριον, εναντίον του λόγου του Κυρίου, τον οποίον δεν εφύλαξε και έτι διότι εζήτησεν άνθρωπον έχοντα πνεύμα μαντείας, διά να ερωτήση και δεν ηρώτησε τον Κύριον διά τούτο εθανάτωσεν αυτόν και έστρεψε την βασιλείαν εις τον Δαβίδ τον υιόν του Ιεσσαί» (Α΄ Χρονικών Ι/10: 13,14). 

     Το παράδειγμα του Σαούλ δείχνει καθαρά ότι η υπακοή στο Θεό είναι καλύτερη από οποιαδήποτε θυσία που μπορεί να Του προσφέρει ο άνθρωπος. Ο Απόστολος Ιωάννης αναφέρει: «Εκ τούτου γνωρίζομεν ότι αγαπώμεν τα τέκνα του Θεού, όταν τον Θεόν αγαπώμεν και τας εντολάς αυτού φυλάττωμεν. Διότι αύτη είναι η αγάπη του Θεού, το να φυλάττωμεν τας εντολάς αυτού και αι εντολαί αυτού βαρείαι δεν είναι» (Α΄ Ιωάννου Ε/5: 3). Η αγαθή σχέση μας με το Θεό, που είναι ουσιώδη για τη ζωή μας, εξαρτάται από την υπακοή μας σ’ Αυτόν και στο θέλημά Του. 

    Θα πρέπει να υπακούμε στο Θεό ακόμα και όταν δε γνωρίζουμε ή δε μπορούμε να αντιληφθούμε τους σκοπούς των εντολών του Κυρίου, ο οποίος μας διδάσκει πάντοτε για το καλό μας: "Εγώ είμαι Κύριος ο Θεός σου, ο διδάσκων σε δια την οφέλειά σου..."  (Ησαΐας ΜΗ/48: 17). Ένας στρατηγός στη Συρία, που ονομαζόταν Νεεμάν και τον οποίο τιμούσε όλη η χώρα για τις υπηρεσίες του, ασθένησε από λέπρα (βλ. υστερ/φο). Μετά από την προτροπή μιας μικρής δούλης υπηρέτριας ταξίδεψε από τη Συρία στο Ισραήλ, για να συναντήσει τον προφήτη του Θεού τον Ελισσαιέ και να του ζητήσει να τον θεραπεύσει. Όταν έφθασε ο προφήτης, έστειλε έναν υπηρέτη να τον δεχτεί. Αυτό ο Νεεμάν, που είχε μάθει να του αποδίδουν τιμές στον τόπο του, το θεώρησε πολύ προσβλητικό. Η εντολή του προφήτη ήταν να πάει ο Νεεμάν να λουσθεί επτά φορές στον Ιορδάνη ποταμό και θα γίνει καλά. Η απάντηση αυτή υπήρξε η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι της αγανάκτησης και της προσβολής του Νεεμάν. «Ο δε Νεεμάν εθυμώθη και ανεχώρησε και είπεν, Ιδού, εγώ έλεγον, Θέλει βεβαίως εξέλθει προς εμέ και θέλει σταθεί και επικαλεσθή το όνομα Κυρίου του Θεού αυτού, και διακινήσει την χείρα αυτού επί τον τόπον και ιατρεύσει τον λεπρόν, ο Αβανά και ο Φαρφάρ, ποταμοί της Δαμασκού, δεν είναι καλήτεροι υπέρ πάντα τα ύδατα του Ισραήλ; δεν ηδυνάμην να λουσθώ εν αυτοίς και να καθαρισθώ; Και στραφείς, ανεχώρησε μετά θυμού» (Β΄ Βασιλέων Ε/5: 11,12). Ας είμαστε προσεκτικοί και ας μην υπαγορεύουμε στο Θεό πώς να ενεργήσει. «οι βουλές μου δεν είναι βουλές σας ούτε οι δρόμοι σας οι δικοί μου δρόμοι, λέει ο Κύριος» (Ησαΐας ΝΕ/55: 9).

      Αργότερα οι ακόλουθοί του έπεισαν το Νεεμάν να πάει να λουστεί στον ποταμό Ιορδάνη και αυτός αμέσως θεραπεύτηκε. Ηθικόν δίδαγμα: Θα πρέπει να είμαστε υπάκουοι στις εντολές του Θεού, είτε αυτές μας φαίνονται σημαντικές ή ασήμαντες, μικρές ή μεγάλες, ακόμα και όταν δε μπορούμε να τις ερμηνεύσουμε με το πεπερασμένο μυαλό μας. 

    Ο άνθρωπος που δεν υπακούει στο Θεό δείχνει ότι απορρίπτει το Λόγο του Θεού και έτσι αποδεικνύει ότι δεν έχει αληθινή πίστη σ’ Αυτόν, που είναι η πηγή της ζωής, ο Πλάστης, ο Δημιουργός και συντηρητής των πάντων (Ιερεμίας Ι/10: 12). Αν πραγματικά θέλουμε να ευαρεστούμε το Θεό θα πρέπει να φροντίζουμε να εκτελούμε στο ακέραιο σε όλες τις εντολές Του. Ο Θεός δεν έχει ανάγκη από θυσίες ζώων ή άλλες υλικές προσφορές μας. Το πιο πολύτιμο πράγμα που μπορούμε να Του προσφέρουμε είναι η χωρίς όρους και όρια υπακοή μας στο θέλημά Του. «η υποταγή είναι καλύτερη παρά την θυσίαν, η υπακοή, παρά το πάχος των κριών». Το μήνυμα είναι διαχρονικό και αφορά όλους μας. ---

     --- Υ/Γ:   Η ιστορία της θεραπείας του Νεεμάν αναφέρεται στην Παλαιά Διαθήκη, στο βιβλίο «Β’ Βασιλέων», κεφάλ. Ε/5. Ανάλυση της περικοπής έχει δημοσιευθεί στο blog : giorgoskomninos.blogspot.com στις 19-09-2011.---

Η ΠΑΡΑΒΟΛΗ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΟΙΝΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΣΚΩΝ.

Η ΠΑΡΑΒΟΛΉ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΟΙΝΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΣΚΩΝ. 

Ευαγγέλιον «κατά Λουκάν», κεφ. Ε/5, εδ. 33 – 39. 

33 Οι δε είπον προς αυτόν: Διά τι οι μαθηταί του Ιωάννου νηστεύουσι συχνά και κάμνουσι δεήσεις, ομοίως και οι των Φαρισαίων, οι δε ιδικοί σου τρώγουσι και πίνουσιν; 

34 Ο δε είπε προς αυτούς Μήπως δύνασθε να κάμητε τους υιούς του νυμφώνος να νηστεύωσιν, ενόσω είναι μετ' αυτών ο νυμφίος; 

35 θέλουσιν όμως ελθεί ημέραι, όταν αφαιρεθή απ' αυτών ο νυμφίος τότε θέλουσι νηστεύει εν εκείναις ταις ημέραις. 

36 Έλεγε δε και παραβολήν προς αυτούς, ότι ουδείς βάλλει επίρραμμα ιματίου νέου επί ιμάτιον παλαιόν ει δε μη, και το νέον σχίζει και με το παλαιόν δεν συμφωνεί το επίρραμμα το από του νέου. 

37 Και ουδείς βάλλει οίνον νέον εις ασκούς παλαιούς ει δε μη, ο νέος οίνος θέλει σχίσει τους ασκούς, και αυτός θέλει εκχυθή και οι ασκοί θέλουσι φθαρή 

38 αλλά πρέπει να βάλληται ο νέος οίνος εις ασκούς νέους, και αμφότερα διατηρούνται. 

39 Και ουδείς αφού πίη οίνον παλαιόν, θέλει ευθύς νέον διότι λέγει Ο παλαιός είναι καλήτερος. (μετάφραση Ν. Βάμβα). 

        ΣΧΟΛΙΑ: 

     Οι μαθητές του Ιωάννη του Βαπτιστή και οι μαθητές των Φαρισαίων νήστευαν και το έκαναν κυρίως για θρησκευτική άσκηση. Στην Παλαιά Διαθήκη η νηστεία είχε καθιερωθεί σαν εκδήλωση βαθιάς λύπης και συνοδευόταν από εντατική προσευχή. Με το χρόνο όμως είχε χάσει το πραγματικό νόημά της και είχε εκφυλιστεί σε μια τυπική ρουτίνα. Μερικοί λοιπόν απ’ αυτούς που νήστευαν παρατήρησαν ότι οι μαθητές του Ιησού δε νήστευαν και ζητούσαν από τον Κύριο να τους δώσει μια εξήγηση γι’ αυτό. Ο Κύριος τους έδωσε μία αλληγορική απάντηση. Συνέκρινε τους μαθητές Του με τους φίλους ενός γαμπρού. Όσο καιρό ο γαμπρός ήταν μαζί με τους φίλους του, δεν υπήρχε λόγος να εξωτερικεύσουν κάποια λύπη τους, θα ερχόταν όμως καιρός που ο γαμπρός δεν θα ήταν πια κοντά τους και τότε θα είχαν κάθε λόγο να νηστεύουν. 

    Πράγματι ήρθε η ώρα που ο "γαμπρός", δηλ. ο Κύριος Ιησούς, έφυγε από κοντά τους, πέθανε, ενταφιάστηκε, αναστήθηκε, αναλήφθηκε και είναι στους ουρανούς, «καθεζόμενος εκ δεξιών του Πατρός». Τώρα οι δικοί Του δεν Tον βλέπουν σωματικά, τον βλέπουν όμως πνευματικά, αισθάνονται τη δύναμή Του και περιμένουν να έρθει για να τους παραλάβει για να είναι και αυτοί, όπου είναι Αυτός, σύμφωνα με την υπόσχεσή Του. «Εν τη οικία του Πατρός μου είναι πολλά οικήματα ει δε μη, ήθελον σας ειπεί υπάγω να σας ετοιμάσω τόπον και αφού υπάγω και σας ετοιμάσω τόπον, πάλιν έρχομαι και θέλω σας παραλάβει προς εμαυτόν, διά να είσθε και σεις, όπου είμαι εγώ» (Ιωάννης ΙΔ/14: 2,3). 

    Δεν είχε κανένα απολύτως νόημα να βάλουν οι μαθητές του Ιωάννη καθώς και οι μαθητές των Φαρισαίων τους οπαδούς του Κυρίου κάτω από το ζυγό της πένθιμης νηστείας σύμφωνα με τη συνήθειά τους. Οι μαθητές του Χριστού ζούσαν τη χαρά και τη ζωντάνια της νέας ζωής ανάμεσα στον Κύριό τους. Διαχρονικά έγινε μεγάλη προσπάθεια να αναμειχθεί ο Χριστιανισμός με τον Ιουδαϊκό Νομικισμό. Ο Κύριος Ιησούς δίδαξε πως αυτά τα δύο είναι ασυμβίβαστα. Ο Νόμος της Παλαιάς Διαθήκης και Χάρη (Εφεσίους Β/2: 8) της Καινής Διαθήκης, είναι δύο εντελώς αντίθετες έννοιες. 

   Το ερώτημα που έθεσαν οι μαθητές του Ιωάννη έκανε τον Ιησού να τονίσει ότι ο Ιωάννης σηματοδότησε το τέλος της «οικονομίας του Νόμου», προαναγγέλλοντας την έλευση μιας νέας εποχής της «Οικονομίας της χάριτος» που άρχισε την ημέρα της Πεντηκοστής (Πράξεις Β/2: 1-13) και θα κλείσει με την αρπαγή της Εκκλησίας (Α΄ Θεσσαλονικείς Δ/4: 13-18). 

   Είναι γεγονός ότι ακόμα και σήμερα επικρατεί μια μεγάλη παρεξήγηση στην αντίληψη των περισσοτέρων ανθρώπων, όσον αφορά την αποστολή του Κυρίου Ιησού Χριστού στον κόσμο μας. Για τους πολλούς ο Χριστός δεν είναι τίποτα παραπάνω από έναν επιδιορθωτή των παλαιών, των διεφθαρμένων συνειδήσεων και των μολυσμένων καρδιών που υπάρχουν σ’ όλους τους ανθρώπους εξαιτίας της αμαρτίας. Η γνώμη αυτή για τον Κύριο πέρα του ότι απέχει πάρα πολύ από την αλήθεια, δυσφημίζει και προσβάλλει το Πρόσωπο και το Έργο του Κυρίου. 

      Ο Κύριος, για να ξεκαθαρίσει τα πράγματα, αναφέρει την παραβολή «των ασκών και του ιματίου». Λέγει λοιπόν ο Κύριος. Αν κάποιος βάλει καινούργιο κρασί σε παλιά ασκιά, η πίεση που δημιουργείται από τη ζύμωση του νέου κρασιού θα σκίσει τα παλιά ασκιά γιατί αυτά έχουν χάσει την αντοχή και την ελαστικότητά τους και έτσι θα προκληθεί μεγάλη ζημιά, αφού θα χυθεί όλος ο οίνος. Ο Κύριος ήταν κατηγορηματικός: «Νέος οίνος… νέοι ασκοί». Καμία ανάμειξη του νέου με το παλιό, κανένας συμβιβασμός μεταξύ Νόμου και Χάρης του Θεού. 

     Το «νέο κρασί» είναι η αλήθεια του Λόγου του Θεού που διαχρονικά παραμένει αναλλοίωτη και μέσα σ’ αυτή είναι όλη η χαρά και η δύναμη της Χριστιανικής ζωής. Εκείνο που κάνει τη διαφορά είναι ο ασκός. Τα παλιά ασκιά συμβολίζουν τους τύπους τις παραδόσεις και τις τελετές του Ιουδαϊσμού. Όλοι οι παρωχημένοι τύποι, οι διατάξεις, οι παραδόσεις και οι τελετές του Ιουδαϊσμού ήταν όλα πολύ παλιά, πολύ άκαμπτα, για ν’ αντέξουν μέσα τους τη χαρά, την πληθωρικότητα και τη δύναμη της νέας Οικονομίας την οποία εγκαινίασε με τον Ερχομό Του ο Ιησούς Χριστός. 

      Πώς να βαστάξει ο παλιός ασκός το νέο οίνο; «Πουλημένος» στην αμαρτία ο άνθρωπος (Ρωμαίους Ζ/7: 13) πώς να χωρέσει μέσα του και να βαστάξει το Άγιο θέλημα του Θεού; Πώς να ζήσει ο άνθρωπος τη ζωή του Χριστού μέσα στο φθαρμένο σάκο της παλιάς αμαρτωλής του φύσης; Χρειάζεται νέος ασκός, νέος άνθρωπος, που θα τον γεμίσει ο Χριστός με το νέο Του κρασί της δωρεάν, «κατά χάριν» σωτηρίας του ανθρώπου, δια της πίστεως (Εφεσίους Β/2: 8). Αν το «νέο κρασί» που διακήρυξε ο Ιησούς Χριστός, χυθεί μέσα στα παλιά ασκιά του νομικισμού, του τυπικισμού, ποιο θα είναι το αποτέλεσμα; Αλίμονο, τα ασκιά θα σκιστούν, θα καταστραφούν, το κρασί θα χυθεί και όλη εκείνη η δύναμη του Λόγου του Θεού, που είναι η μόνη που μπορεί να διοχετεύσει μέσα στον άνθρωπο δύναμη και ζωή, θα χαθεί. 

     Η κατάντια του ανθρώπου εξαιτίας της αμαρτίας είναι τόσο άσχημη, ώστε να μη σηκώνει καμία επιδιόρθωση και κανένα μπάλωμα. Σ’ ένα σάπιο παλιόρουχο είναι δυνατόν ποτέ να μπει καινούργιο μπάλωμα; Ας αναλογιστούμε πόσους «μπαλωμένους» Χριστιανούς συναντάμε καθημερινά που φιγουράρουν για κάποιο «μπάλωμα ευσέβειας» που έχουν, ενώ η ζωή τους θυμίζει παλαιοπωλείο! Στη δύσκολη ώρα της δοκιμασίας όλα μαζί τα μπαλώματα σκίζονται και η γύμνια της ανθρώπινης αδυναμίας ξεπροβάλλει. 

       Ο Κύριος δεν είναι επιδιορθωτής. Ένα καινούργιο στοιχείο φέρνει στον κόσμο, που το παρομοιάζει με νέο, δυνατό κρασί. Η δύναμη του Αγίου Πνεύματος είναι αδύνατον να διατηρηθεί σ’ ένα σάπιο ασκί, να κατοικήσει σε μια διεφθαρμένη καρδιά. Χρειάζεται καινούργιο ασκί, καινούργια, αναγεννημένη καρδιά. Ο Κύριος δίνει καρδιά νέα, την οποία τη γεμίζει με το Άγιο Πνεύμα και τότε δε μένει τίποτα από τα παλιά «Όθεν εάν τις ήναι εν Χριστώ είναι νέον κτίσμα τα αρχαία παρήλθον, ιδού, τα πάντα έγειναν νέα» (Β΄ Κορινθίους Ε/5: 17). 

       Ο Ευαγγελιστής Μάρκος λοιπόν αναφέρει την παραβολή του Ιησού για τον ασκό «Κανείς δεν βάζει νέο κρασί σε παλιό ασκό γιατί θα σπάσει το κρασί τον ασκό και το κρασί θα χυθεί και ο ασκός θα καταστραφεί, αλλά βάζουν πάντα το νέο κρασί σε νέο ασκό» (Μάρκος Β/2: 21). Ο Ματθαίος επαναλαμβάνει τα ίδια με τον Μάρκο (Ματθαίος Θ/9: 16). Ας θυμηθούμε το γάμο στη Κανά της Γαλιλαίας. Ο νέος οίνος του Χριστού, αυτός που από νερό έγινε κρασί, ήταν πολύ καλύτερος από τον παλαιό οίνο ώστε προκάλεσε το σχόλιο του αρχιτρίκλινου. «Φώναξε ο αρχιτρίκλινος τον γαμπρό και του είπε, κάθε άνθρωπος βάζει στο τραπέζι πρώτα το καλό κρασί και όταν μεθύσουν τον χειρότερο, εσύ κράτησες όμως το καλό κρασί στο τέλος» (Ιωάννης Β/2: 9). 

     Η νέα απελευθερωμένη ζωή που διακηρύττει το Ευαγγέλιο του Χριστού καταστρέφει τα παλιά ασκιά της τυπολατρίας. Η χαρά καθώς και η ζωντανή ελπίδα που έφερε ο Χριστός δε θα μπορούσε να περιοριστεί μέσα στους παλιούς τύπους και τις τελετουργίες της Παλαιάς Διαθήκης. Ο Κύριος ήταν κατηγορηματικά αντίθετος στην ανάμιξη του παλιού με το καινούργιο. Όμως στην πράξη αυτό συνέβη σε όλη τη Χριστιανική περίοδο που ακολούθησε μέχρι τις ημέρες μας. Ο Ιουδαϊσμός «μπαλώθηκε» παντού και προσαρμόστηκε στα δεδομένα της «νέας Οικονομίας». Το αποτέλεσμα που προέκυψε ήταν να δημιουργηθούν κάποια συγκεχυμένα θρησκευτικά συστήματα, που δεν είναι ούτε Ιουδαϊσμός, ούτε Χριστιανισμός. Έτσι δημιουργήθηκαν τα διάφορα εκκλησιαστικά σχήματα, που ανάμεσα στους αιώνες δεν μπόρεσαν να «ντύσουν» πνευματικά τον άνθρωπο και να τον οδηγήσουν «εις πάσαν την αλήθειαν» (Ιωάννης ΙΣ/16: 13). Δεν μπόρεσαν να φανερώσουν στον άνθρωπο Τον ζωντανό, Τον αληθινό Θεό. Δεν μπόρεσαν να διοχετεύσουν μέσα σ’ αυτόν τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος. Ο Νόμος έχασε το φόβο που προκαλούσε και η Χάρη έχασε την ομορφιά και τα χαρακτηριστικά της, ακριβώς, γιατί αναμίχτηκε με τα έργα του Νόμου. 

    Ο Κύριος δείχνει ότι οι αρχές των δύο αυτών Οικονομιών δεν μπορούν ν’ αναμιχτούν. Το να προσπαθήσει κάποιος να αναμείξει το Νόμο της Παλαιάς Διαθήκης με τη Χάρη της Καινής Διαθήκης είναι σαν να χρησιμοποιεί ένα καινούργιο κομμάτι ύφασμα, για να μπαλώσει ένα παλιό. Αυτά τα δύο προσπαθούσαν να συμβιβάσουν οι Ιουδαϊζοντες (Ιουδαίοι που είχαν γίνει Χριστιανοί) και κατοικούσαν στην ευρύτερη περιοχή της Γαλατίας. Αναγνώριζαν ότι ο άνθρωπος σώζεται με τη χάρη του Θεού, δια της πίστεως στον Σωτήρα Ιησού Χριστό, αλλά μαζί με αυτή ήταν αναγκαία και η περιτομή και η εκτέλεση των έργων του Νόμου. Μια τέτοια διδασκαλία φέρνει στον άνθρωπο δουλεία και φόβο. Ο Απ. Παύλος είναι κατηγορηματικά αντίθετος σε μια τέτοια σύμμεικτη διδασκαλία. Εξηγεί μάλιστα πως αν ο άνθρωπος θα μπορούσε να σωθεί με τα έργα του Νόμου, τότε ο Χριστός μάταια πέθανε. «Δεν αθετώ την χάριν του Θεού διότι αν η δικαίωσις γίνηται διά του νόμου, άρα ο Χριστός εις μάτην απέθανε» (Γαλάτας Β/2: 21). Όμως ο Γολγοθάς έπρεπε να υπάρξει γιατί κανείς άνθρωπος δεν μπορεί να σωθεί μόνος του. Η σωτηρία είναι δώρο του Θεού που δίδεται με τη Χάρη Του σε αμαρτωλούς ανθρώπους που θα μετανοήσουν ειλικρινά. 

      Στην Καινή Διαθήκη ο «καινός οίνος», το καινούργιο κρασί είναι το σύμβολο των μεσσιανικών χρόνων, των χρόνων δηλαδή της εμφάνισης στη γη του Μεσσία. Ο Χριστός διακηρύσσει πράγματι ότι η νέα Διαθήκη, που εγκαινιάζεται στο πρόσωπό Του, είναι σαν ένα καινούργιο κρασί που κάνει τους παλιούς ασκούς να διαρραγούν. Το νέο κρασί, στο οποίο συνεχίζεται ακόμα η ζύμωση, εξασκεί πιέσεις στα τοιχώματα των ασκών και επειδή ακριβώς είναι παλιοί και φθαρμένοι δεν μπορούν να το κρατήσουν. «Ουδείς βάλλει οίνον νέον εις ασκούς παλαιούς ει δε μη, ρήσσει ο οίνος ο νέος τους ασκούς και ο οίνος εκχείται και οι ασκοί απολούνται, αλλά οίνον νέον εις ασκούς καινούς βλητέον» (Μάρκος Β/2: 22). Η παραβολή ήταν προφανής: Οι Φαρισαίοι και οι οπαδοί τους ήταν τα παλιά ασκιά που δεν μπορούσαν να αντέξουν στη νέα διδασκαλία του Χριστού. Αυτή θα την παραλάμβαναν οι μαθητές Του, νέοι και υγιείς κατά την ψυχή και την καρδία, για να την μεταδώσουν «έως εσχάτου της γης...» (Πράξεις Α/1: 8). 

     Ο Χριστός μας προσφέρει το καινούργιο κρασί της Άγιας Του ζωής και διδασκαλίας και μας προσφέρει και το καινούργιο ασκί της αναγεννημένης καρδιάς (Ιωάννης Γ/3: 3). Πόσο έχουμε ανάγκη όλοι μας να επαναλάβουμε τα λόγια του Δαβίδ, όπως αυτά αναφέρονται στον ΝΑ/51 ψαλμό: «Καρδίαν καθαράν κτίσον εν εμοί, Θεέ και πνεύμα ευθές ανανέωσον εντός μου» (εδ. 10). 

       Κλείνοντας την παραβολή ο Κύριος αναφέρει: «Και ουδείς αφού πιει οίνον παλαιόν, θέλει ευθύς νέον διότι λέγει, ο παλαιός είναι καλύτερος» (εδ. 39). Κανένας που πίνει από το παλιό κρασί δε θέλει αμέσως να πιει καινούργιο, γιατί κρίνει ότι το παλιό είναι καλύτερο. Αυτό δείχνει τη φυσική απροθυμία των ανθρώπων ν’ αφήσουν το παλιό για χάρη του καινούργιου. 

      Είναι ανώφελο, επικίνδυνο και ανόητο ενώ ο Θεός μας προσφέρει τον καινούργιο άνθρωπο, τον κτισθέντα εν Χριστώ Ιησού, εμείς να επιμένουμε να μπαλώσουμε τον ξεπεσμένο εαυτόν μας με τα ράκη του παρελθόντος. Τα λόγια Του ηχούν και σήμερα σε κάθε καρδιά ανθρώπου: «Ουδέ βάλλουσιν οίνον νέον εις ασκούς παλαιούς ει δε μη, σχίζονται οι ασκοί, και ο οίνος εκχέεται και οι ασκοί φθείρονται, αλλά βάλλουσιν οίνον νέον εις ασκούς νέους και αμφότερα διατηρούνται». 

      Ας αρνηθούμε κάθε «παλιό» στη ζωή μας και ας λάβουμε όλα τα «καινούργια», που ο Κύριος μας προσφέρει μέσα από τον Άγιο Λόγο Του, για να μπορέσουμε να «διατηρηθούμε», να σταθούμε και να νικήσουμε, με τη δύναμη του Θεού. ---

Η ΠΑΡΑΒΟΛΗ ΤΟΥ ΣΠΟΡΕΩΣ.

Ευαγγέλιον  «κατά Ματθαίον», κεφ. ΙΓ/13, εδάφ. 1-9 & 18-23.
Ευαγγέλιον  «κατά Μάρκον», κεφ. Δ/4, εδάφ. 1-25.
Ευαγγέλιον  «κατά Λουκάν», κεφ. Η/8, εδάφ. 4-16. 

 Ευαγγέλιον «κατά Ματθαίον», κεφ. ΙΓ/13, εδάφ. 1-9. 

1 Και κατά την ημέρα εκείνη, καθώς ο Ιησούς βγήκε έξω από το σπίτι, κάθισε κοντά στη θάλασσα. 

2 Και συγκεντρώθηκαν κοντά του πολλά πλήθη, ώστε, αφού μπήκε μέσα στο πλοίο, καθόταν και ολόκληρο το πλήθος στεκόταν στην ακρογιαλιά. 

3 Και τους μίλησε πολλά με παραβολές, λέγοντας: Δέστε, βγήκε αυτός που σπέρνει για να σπείρει. 

4 Και ενώ έσπερνε, άλλα μεν έπεσαν κοντά στον δρόμο και ήρθαν τα πουλιά τού ουρανού, και τα κατέφαγαν. 

5 Άλλα, όμως, έπεσαν επάνω στα πετρώδη μέρη, όπου δεν είχαν χώμα κι αμέσως φύτρωσαν, επειδή δεν είχαν βάθος γης 

6 και όταν ανέτειλε ο ήλιος, κάηκαν, και, επειδή δεν είχαν ρίζα, ξεράθηκαν. 

7 Και άλλα έπεσαν επάνω στα αγκάθια, και τα αγκάθια μεγάλωσαν, και τα κατέπνιξαν. 

8 Άλλα, όμως, έπεσαν επάνω σε καλή γη και έδιναν καρπό, το ένα 100, το άλλο 60, και το άλλο 30. 

9 Αυτός που έχει αυτιά για να ακούει, ας ακούει. 

 Ευαγγέλιον «κατά Ματθαίον», κεφ. ΙΓ/13, εδάφ. 18-23. 

18 Εσείς, λοιπόν, ακούστε την παραβολή εκείνου που σπέρνει: 

19 Σε καθέναν που ακούει τον λόγο τής βασιλείας, και δεν καταλαβαίνει, έρχεται ο πονηρός, και αρπάζει το σπαρμένο στην καρδιά του αυτός είναι που σπάρθηκε κοντά στον δρόμο. 

20 Και εκείνος ο σπόρος που σπάρθηκε επάνω σε πετρώδες μέρος, αυτός είναι που ακούει τον λόγο, και αμέσως με χαρά τον δέχεται 

21 δεν έχει, όμως, μέσα του ρίζα, αλλά είναι πρόσκαιρος και όταν γίνει θλίψη ή διωγμός εξαιτίας τού λόγου, αμέσως σκανδαλίζεται. 

22 Και εκείνος που σπάρθηκε στα αγκάθια, αυτός είναι που ακούει τον λόγο έπειτα, η μέριμνα αυτού τού αιώνα και η απάτη τού πλούτου συμπνίγει τον λόγο, και γίνεται άκαρπος. 

23 Και εκείνος που σπάρθηκε επάνω στην καλή γη, αυτός είναι που ακούει τον λόγο, και καταλαβαίνει ο οποίος και καρποφορεί, και κάνει ο ένας μεν 100, ο άλλος 60, και ο άλλος 30. 

         ΣΧΌΛΙΑ : 

      Η "παραβολή του σπορέα" είναι μία από τις γνωστότερες και σπουδαιότερες παραβολές του Κυρίου. Μάλιστα είναι η μοναδική παραβολή την οποία ο ίδιος ο Κύριος ερμηνεύει αναλυτικά. Τη διασώζουν και οι τρεις συνοπτικοί λεγόμενοι Ευαγγελιστές: Ματθαίος, Μάρκος, Λουκάς. 

    Εκείνη την ημέρα, ενώ ο Ιησούς μιλούσε ακόμα στο πλήθος, η μητέρα και τ' αδέρφια Tου στάθηκαν έξω από το σπίτι και ήθελαν να Του μιλήσουν. Τότε του είπε κάποιος ότι η μητέρα και τ' αδέρφια Tου είναι έξω και θέλουν να Τον δουν. Ο Ιησούς του απάντησε: «Ποια είναι η μητέρα μου και ποια είναι τ' αδέρφια μου;» Και δείχνοντας με το χέρι τους μαθητές του είπε: «Να η μητέρα μου και τ' αδέρφια μου. Γιατί όποιος εφαρμόζει το θέλημα του Πατέρα μου, αυτός είναι αδελφός και αδελφή και μητέρα μου» (Ματθαίος ΙΒ/12: 46-50), (Μάρκος Γ/3: 31-35), (Λουκάς Η/8: 19-21). Με τα λόγια αυτά ο Κύριος δεν περιφρόνησε τη μητέρα Του και τους αδελφούς Του, αλλά διακήρυξε ότι από τους σαρκικούς δεσμούς, πολύ πιο στενοί είναι οι πνευματικοί δεσμοί, που Tον ενώνουν μ’ εκείνους που Τον δέχονται ως Διδάσκαλο και Σωτήρα τους. Αυτοί που υπακούουν στο Λόγο Του γίνονται μέλη της οικογένειας του Θεού. Ο Απ. Παύλος αναφέρει χαρακτηριστικά ότι οι πιστοί άνθρωποι είναι: «συμπολίται των αγίων και οικείοι του Θεού» (Εφεσίους Β/2: 19). Αλήθεια πόσο ψιλά ανεβάζει τον πιστό άνθρωπο ο Χριστός! 

      Μετά από αυτά ο Ιησούς βγήκε από το σπίτι και καθόταν πλησίον της λίμνης της Γαλιλαίας. Γύρω Του μαζεύτηκε πολύς κόσμος από διάφορες πόλεις και γι' αυτό μπήκε και κάθισε σ' ένα καΐκι σε πολύ μικρή απόσταση από την ξηρά κι όλος ο κόσμος στεκόταν στον γιαλό και Τον άκουγε. Ο Κύριος, για να γίνεται περισσότερο κατανοητός από το ακροατήριό Του, κάποιες φορές μιλούσε με παραβολές και πολλές φορές έπαιρνε παραδείγματα μέσα από το φυσικό περιβάλλον, για να διατυπώσει μεγάλες πνευματικές αλήθειες. 

      Η παραβολή που εξετάζουμε έχει να κάνει με το σπορέα, το σπόρο και το έδαφος. Ο Κύριος δεν προσδιορίζει ποιος είναι ο σπορέας. Θα μπορούσε να είναι ο Ίδιος αλλά και όλοι εκείνοι που κηρύττουν τον Λόγο, σαν αποσταλμένοι Του. Προσδιόρισε όμως ότι «ο σπόρος είναι ο Λόγος του Θεού». Παρατηρούμε το σπορέα να βάζει το χέρι του μέσα στην ποδιά του, που ήταν γεμάτη με εκλεκτό σπόρο και να τον σκορπίζει, χωρίς διάκριση, δεξιά και αριστερά πάνω στη γη σε ολόκληρο το χωράφι. Αυτό σημαίνει ότι σε κάθε άνθρωπο δίδεται η ευκαιρία να ακούσει το Λόγο του Θεού και να τον δεχτεί ή να τον απορρίψει. Ο Θεός δίνει ευκαιρίες σε όλους τους ανθρώπους. Κανένα δεν προορίζει για την απώλεια, αντίθετα ο Θεός «θέλει να σωθούν όλοι οι άνθρωποι, και νάρθουν στην επίγνωση της αλήθειας» (Α΄ Τιμοθέου Β/2: 4). Ο καθένας μόνος του προορίζει τον εαυτόν του προς σωτηρίαν ή προς απώλειαν, αποδεχόμενος ή απορρίπτων την προσφορά της θυσίας του Χριστού (Ιωάννης Γ/3: 19).

      Ο σπόρος αν δεν πέσει στη γη μένει άκαρπος, πέφτοντας όμως μέσα στη γη ζωογονείται καθώς μέσα του υπάρχει ζωή. Ένα μικρό σποράκι σιταριού έχει μέσα του ζωή, η οποία δε φαίνεται, δεν μπορείς να τη δεις, όσο και αν το παρατηρήσεις, όμως τούτο το σποράκι, όταν πέσει μέσα στη γη και βρει τις κατάλληλες συνθήκες, τότε θα βλαστήσει και μέσα απ’ αυτό θα δημιουργηθεί ένα ολόκληρο φυτό, που θα φέρει πολύ περισσότερο καρπό. Όταν παρατηρούμε το κουκούτσι από ένα βερίκοκο, θα πρέπει να θυμόμαστε ότι πίσω απ’ αυτό υπάρχει ένα πλούσιο ζουμερό φρούτο που λέγεται βερίκοκο και πίσω από το βερίκοκο υπάρχει ένα μεγάλο δένδρο που λέγεται βερικοκιά. 

      Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο λειτουργεί και ο πνευματικός σπόρος της ζωής, που είναι ο αιώνιος και αψευδής Λόγος του Θεού. Ο Λόγος του Θεού έχει κλεισμένη μέσα του δύναμη τόση ώστε να μπορεί να  αναγεννήσει (Ιωάννης Γ/3: 3) και να μεταμορφώσει τη ζωή ενός ανθρώπου και κατ’ επέκτασιν τον κόσμο όλο. Έχει ζωή και, όταν βρεθεί στο κατάλληλο έδαφος, σε μια δεκτική καρδιά, τότε βλασταίνει και φέρνει τον καρπό της σωτηρίας και της αιώνιας ζωής. Ο Πέτρος εξηγεί: «επειδή, αναγεννηθήκατε όχι από φθαρτό σπέρμα, αλλά από άφθαρτο, διαμέσου τού λόγου τού ζωντανού Θεού και ο οποίος μένει στον αιώνα» (Α΄ Πέτρου Α/1: 23). Ο Λόγος του Θεού, που υπάρχει μέσα στη Βίβλο, είναι ο ζωντανός σπόρος που φέρνει ζωή καθώς περιέχει το ζωοποιό μήνυμα της Σωτηρίας του ανθρώπου.  

      Ο ίδιος ο Κύριος μίλησε για τη δύναμη και την αξία του Λόγου Του. Τον παρομοίασε με μαγιά που μπορεί να ζυμώσει πολλά κιλά (Λουκάς ΙΓ/13: 21), μ’ έναν κρυμμένο θησαυρό (Ματθαίος ΙΓ/13: 44), μ’ έναν πολύτιμο μαργαρίτη, που υπερβαίνει την αξία όλων των επιγείων πραγμάτων (Ματθαίος ΙΓ/13: 46). Ενώ όμως ο Λόγος του Θεού έχει τόσο μεγάλη δύναμη, η καρποφορία του σπόρου εξαρτάται από το έδαφος στο οποίο θα πέσει, δηλαδή τις καρδιές εκείνων που θα ακούσουν το Λόγο. Ο ίδιος σπόρος, πέφτοντας σε διαφορετικά είδη εδάφους, δηλαδή σε καρδιές διαφορετικής δεκτικότητας, δίνει διαφορετικά αποτελέσματα. 

      Παρατηρούμε λοιπόν ότι, ενώ ο σπορέας της παραβολή μας έσπειρε το σπόρο σε όλα τα μέρη του χωραφιού κατά τον ίδιο τρόπο και ενώ ο σπόρος ήταν καλός, κατάπληκτος μετά από καιρό παρατηρεί ότι ο σπόρος που έσπειρε δε φύτρωσε ομοιόμορφα, αλλά χωρίστηκε ανάλογα με τη γη στην οποία έπεσε σε τέσσερις κατηγορίες. 

     Η "παραβολή του σπορέα" θέτει τη βάση για ένα σοβαρό ερώτημα. Πώς ακούμε το Λόγο του Θεού, αλλά και σε τι κατάσταση βρίσκεται η καρδιά μας απέναντι στο Λόγο του Θεού; Είναι σκληρή, παραμένει αμετανόητη, μήπως είναι ένα έδαφος σκληρό και πατημένο, γεμάτο αγκάθια, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει καμία ωφέλεια και κανένα αποτέλεσμα γι’ αυτούς που άκουσαν; Ο Θεός πάντοτε σέβεται την ελευθερία την οποία ο Ίδιος έβαλε μέσα στον άνθρωπο. Έτσι χωρίς τη συγκατάθεση του ανθρώπου ο Λόγος του Θεού παραμένει ανενεργός και «κενός». Η χάρη του Θεού δεν μπορεί να ενεργήσει μέσα στη ζωή του ανθρώπου όταν αυτός την απορρίπτει και δεν την αποδέχεται. 

    Έχει ονομαστεί η παραβολή ως «η παραβολή του σπορέα». Θα μπορούσε να ονομαστεί και η «παραβολή του χωραφιού», γιατί το κύριο ενδιαφέρον της παραβολής βρίσκεται στα τέσσερα κομμάτια του χωραφιού, που το καθένα από αυτά είχε διαφορετική αντίδραση στο σπόρο που έπεσε πάνω του. Παρατηρούμε ότι τα τρία από τα τέσσερα κομμάτια του χωραφιού δεν έφεραν καρπό. Το ίδιο ακριβώς μπορεί να συμβεί και σε μία Εκκλησία. Ακούγεται ο Λόγος του Θεού σ’ ένα πλήθος ανθρώπων, αλλά δεν ανταποκρίνονται όλοι με τον ίδιο τρόπο και έτσι βλέπουμε το αποτέλεσμα να είναι διαφορετικό. Στη μία καρδιά το μήνυμα της ζωής ριζοβολά και φέρνει πλούσια καρποφορία, ενώ η άλλη καρδιά, αυτή που βρίσκεται ακριβώς δίπλα σου, μένει ανεπηρέαστη. 

      «ο σπόρος που σπείρεται». Ο σπόρος σπέρνεται συνεχώς από τους απανταχού της γης εργάτες του Ευαγγελίου. Δε σταματάει τη σπορά Του ο Κύριος, δεν κουράζεται, δεν αμελεί, δεν οργίζεται από την απόρριψη των ανθρώπων. Είναι Θεός που προσφέρει και δεύτερη και τρίτη και χιλιοστή…. ευκαιρία σε κάθε άνθρωπο. Ο Ιώβ αναφέρει: «Ο Θεός λαλεί άπαξ και δις, αλλ' ο άνθρωπος δεν προσέχει» (Ιώβ ΛΓ/33: 14). Συνεχίζει ο Θείος Σπορέας να «σπέρνει» μέσα από αμέτρητα κηρύγματα που ακούγονται καθημερινά στις εκκλησίες, το διαδίκτυο, το ραδιόφωνο και τα διάφορα χριστιανικά έντυπα. Γι’ αυτό ακριβώς το λόγο εκείνη την ημέρα στον ουρανό «θα εμφραχθεί παν στόμα» (Ρωμαίους Γ/3: 19). Κανένας δεν θα έχει καμία δικαιολογία μπροστά στο Θεό. Θα επαναληφθεί ακριβώς εκείνο το οποίο συνέβη σε κάποιον που παρουσιάστηκε στο μεγάλο δείπνο που έκανε ένας βασιλιάς για το γάμο του γιου του, χωρίς να φοράει ένδυμα γάμου (Ματθαίος ΚΒ/22: 12). Αναφέρει ο Λόγος του Θεού: «Εισελθών δε ο βασιλεύς διά να θεωρήση τους ανακεκλιμένους, είδεν εκεί άνθρωπον μη ενδεδυμένον ένδυμα γάμου και λέγει προς αυτόν: Φίλε, πως εισήλθες ενταύθα μη έχων ένδυμα γάμου; Ο δε απεστομώθη» (εδ.11,12). Εκείνη την ημέρα θα αποστομωθεί κάθε αρνητής, κάθε αποστάτης, κάθε ψυχή που δε δέχτηκε το Χριστό, που δεν πίστεψε στην αντικαταστατική Θυσία που έγινε πάνω στο σταυρό του Γολγοθά, που απέρριψε το Έργο του Σταυρού του Χριστού, που θεώρησε "κοινό το αίμα της διαθήκης", το αθώο αίμα του Χριστού, που χύθηκε πάνω στο σταυρό (Εβραίους Ι/10: 29), που αγνόησε "μια τόσο μεγάλη σωτηρία" (Εβραίους Β/2: 3).

      Μετά απ’ αυτά είναι φανερό ότι ο κάθε άνθρωπος αντιπροσωπεύεται από ένα από τα τέσσερα κομμάτια γης. Γι’ αυτό ο καθένας μας θα πρέπει να κάνει έναν αυστηρό έλεγχο του εαυτού του, για να διαπιστώσει πιο είναι το τμήμα εκείνο του χωραφιού που αντιστοιχεί στη δική του καρδιά. 

      1/ «παρά την οδόν σπαρείς» (εδ. 19). 

    Όταν η καρδιά είναι σκληρή, τότε ο σπόρος του λόγου είναι σαν να πέφτει σ' έναν πατημένο δρόμο. Δε θα φυτρώσει, ούτε φυσικά θα δώσει κάποιο καρπό. Υπάρχουν άνθρωποι, οι οποίοι δεν μπορούν να καταλάβουν το Λόγο του Θεού, όχι γιατί είναι δυσνόητος, αλλά γιατί η καρδιές τους είναι παχιές, σκληρές, αδιαπέραστες, πωρωμένες και δεν αφήνουν περιθώρια για την οποιαδήποτε εξέλιξη του σπόρου του Λόγου μέσα στη ζωή τους. 

     Το πρώτο κομμάτι λοιπόν του χωραφιού βρίσκεται δίπλα στο δρόμο. Εκεί το χώμα είναι πατημένο από χίλια πόδια, είναι σκληρό και δεν επιτρέπει στο σπόρο να εισχωρήσει μέσα στη γη. Στο μέρος αυτό καθώς ο σπόρος μένει στην επιφάνεια, γίνεται εύκολη λεία των πουλιών, τα οποία πάντα ακολουθούν το γεωργό με την κρυφή ελπίδα να αρπάξουν ό,τι μπορούν για να το φάνε. Όπου κηρύττεται το Ευαγγέλιο, πετούν ολόκληρα σμήνη από κακοπροαίρετα "λαίμαργα πουλιά" που σκοπό έχουν ν' αρπάξουν το σπόρο. Στην περίπτωση αυτή βλέπουμε το σπόρο να αποκτά μια εφήμερη σχέση με το χωράφι, χωρίς να υπάρχει ουσιαστικό αποτέλεσμα. Εδώ οι ακροατές άκουσαν το Λόγο κατά τρόπο επιπόλαιο και επιδερμικό. Ο σπόρος έμεινε μόνο στην επιφάνεια της ζωής τους, δεν πήγε ούτε πόντο βαθύτερα. 

      Τούτο το κομμάτι του χωραφιού, σύμφωνα με τα λεγόμενα του Κυρίου, αντιπροσωπεύει τόσο τον αρνητή όσο και το θρησκευόμενο άνθρωπο. Αντιπροσωπεύει όλους εκείνους τους αρνητές που, «ενώ έλεγαν ότι είναι σοφοί, έγιναν μωροί» (Ρωμαίους Α/1: 22). αλλά και εκείνους που αντικατέστησαν την αλήθεια του Θεού με το ψέμα και λάτρευσαν «την κτίσιν παρά τον κτίσαντα» (Ρωμαίους Α/1: 25). Εκείνους που πεισματικά "απεδοκίμασαν το να έχωσιν επίγνωσιν του Θεού και γι’ αυτό το λόγο παρέδωκεν αυτούς ο Θεός εις αδόκιμον νούν, ώστε να πράττωσι τα μη πρέποντα" (Ρωμαίους Α/1: 28). 

      Αντιπροσωπεύει όμως και το θρησκευόμενο άνθρωπο. Αυτόν θα τον βρούμε κάθε Κυριακή να είναι στην εκκλησία, να τηρεί τυπικά τα θρησκευτικά του καθήκοντα, αλλά δε θέλει να αναπτύξει μια ζωντανή εσωτερική, πνευματική σχέση με το Θεό. Τούτοι οι άνθρωποι μοιάζουν πολύ με τον αδελφό του λεγόμενου «ασώτου» υιού που, ενώ ήταν μέσα στη σπίτι του Πατέρα, μέσα στην Εκκλησία, έβλεπε τη σχέση του με το Θεό σαν σχέση εργοδότη προς μισθωτό «Ιδού, τόσα έτη σε δουλεύω, και ποτέ εντολήν σου δεν παρέβην….» (Λουκάς ΙΕ/15: 29). Ήταν μια σχέση από την οποία απουσίαζε η αγάπη,  για το Θεό και κατ' επέκτασιν και για το συνάνθρωπο. 

     Υπάρχουν άνθρωποι που άκουσαν και ξανά άκουσαν το Λόγο του Θεού, αλλά ποτέ δεν τον εξέλαβαν στα σοβαρά και γι’ αυτό ποτέ δε ρίζωσε μέσα τους. Το σκληρό τούτο έδαφος το βλέπουμε και στις σκληρές καρδιές των Φαρισαίων, των Γραμματέων, των Σαδδουκαίων και όλων των υποκριτών. Σκληροί, άκαμπτοι απορρίπτουν το Λόγο του Θεού, μένουν κολλημένοι στις ανθρώπινες παραδώσεις τους, στους τύπους, που σε καμία περίπτωση δεν έχουν κάποια ουσία και δεν οδηγούν την ψυχή σε ζωντανή σχέση με το Θεό. Το παράπονο του Κυρίου ήταν: «αφήσαντες την εντολήν του Θεού, κρατείτε την παράδοσιν των ανθρώπων» (Μάρκος Ζ/7: 8). 

     «Και περιβλέψας αυτούς μετ' οργής, λυπούμενος διά την πώρωσιν της καρδίας αυτών….» (Μάρκος Γ/3: 5). Λυπήθηκε ο Κύριος για την πώρωση της καρδιάς των ανθρώπων της εποχής Του. Οι Φαρισαίοι είχαν τον Κύριο μπροστά τους, άκουσαν με τα αυτιά τους και είδαν με τα μάτια τους: «τυφλοί αναβλέπουσι και χωλοί περιπατούσι, λεπροί καθαρίζονται και κωφοί ακούουσι, νεκροί εγείρονται και πτωχοί ευαγγελίζονται» (Ματθαίος ΙΑ/11: 5) και παρ’ όλα αυτά δεν πίστευαν! Ποιος ήταν ο λόγος της απιστίας τους; Οι καρδιές τους ήταν πωρωμένες, άκαμπτες, σκληρές από φανατισμό, από τον ανθρώπινο εγωισμό και τη μισαλλοδοξία και έτσι αποτελούσαν ακατάλληλο έδαφος για την αποδοχή και ανάπτυξη του σπόρου του Λόγου του Θεού. 

     Ο Κύριος μας επισημαίνει επίσης έναν ακόμα παράγοντα που παρεμβάλλεται στη διαδικασία της σποράς και της αποδοχής του Λόγου του Θεού στην ψυχή του ανθρώπου. Είναι "τα πουλιά", μια εικόνα που συμβολίζει το διάβολο, που έρχεται για να πάρει ό,τι σπάρθηκε στην καρδιά του ανθρώπου και ο οποίος προσπαθεί παντοιοτρόπως να εμποδίσει τον άνθρωπο από το να ακούσει το Λόγο του Θεού, πολύ περισσότερο βέβαια από το να τον εφαρμόσει. Αυτό συμβαίνει γιατί γνωρίζει πολύ καλά ότι ο Λόγος του Θεού, αν γίνει αποδεκτός, θα οδηγήσει τον άνθρωπο στη Σωτηρία κοντά στο Θεό. Ο Λόγος του Θεού μας λέει πώς πρέπει να αντιμετωπίζουμε τον ανθρωποκτόνο εχθρό, το διάβολο: «Υποτάχθητε λοιπόν εις τον Θεόν, αντιστάθητε εις τον διάβολον, και θέλει φύγει από σας» (Ιακώβου Δ/4: 7). 

       2/ «παρά τα πετρώδη» (εδ. 20). 

     Οι άνθρωποι που απαρτίζουν το πετρώδες έδαφος είναι εκείνοι οι οποίοι ακούγοντας τον Λόγο ενθουσιάζονται και τον δέχονται πρόθυμα. Εντούτοις αυτό δε διαρκεί για πολύ, αφού μόλις υπάρξει κάποια δοκιμασία ή θλίψη, αυτοί οι άνθρωποι αμέσως σκανδαλίζονται και στρέφονται «εις τα οπίσω». Ο ενθουσιασμός είναι καλός, αλλά πρέπει να έχει και βάθος. Την ώρα της δοκιμασίας θα κριθεί το γνήσιο της σχέσης μας με το Θεό. Το βάθος και τη σταθερότητα μόνον ο Θεός μπορεί να μας τα δώσει, γι’ αυτό ας μην αμελούμε να τα ζητάμε. 

    Οι ακροατές του πετρώδους εδάφους άκουσαν κι αυτοί το Λόγο, αλλά δεν τον άφησαν να «μιλήσει» μέσα τους. Έμειναν αμετανόητοι και έτσι δε δόθηκε στο σπόρο καμία ώθηση, δεν υπήρξε καθόλου υγρασία για να αναπτυχθεί, με αποτέλεσμα και σ’ αυτή την περίπτωση ο σπόρος να μην καρποφορήσει. Αυτοί οι άνθρωποι ίσως στην πορεία της ζωής τους να έκαναν μια ωραία και συγκινητική ομολογία πίστεως, αλλά στην ουσία τίποτα δεν ήταν αληθινό, τίποτα δεν ήταν πραγματικό. Όλα ήταν επιφανειακά, χωρίς βάθος και ουσία!

    Αυτό το κομμάτι του χωραφιού φαίνεται να δίνει περισσότερη υπόσχεση για καρπό από το προηγούμενο, καθώς δε βρίσκεται κοντά στο δρόμο και δεν κινδυνεύει από τα πετεινά. Ο σπόρος έχει μπει μέσα στη γη και σιγά – σιγά αρχίζει να σκάει και το φυτό αρχίζει να κάνει την εμφάνισή του, όμως δεν μπορεί να ρίξει ρίζα, για να στερεωθεί και να μεγαλώσει, γιατί η γη είναι μια λεπτή φλούδα και κάτω από αυτήν υπάρχει πέτρα, βράχος, σκληρή αδιαπέραστη επιφάνεια. Εξαιτίας της έλλειψης υγρασίας μετά από λίγο το φυτό ξεραίνεται. Τα άτομα αυτά δημιουργούν μια επιδερμική, επιφανειακή σχέση με το Λόγο του Θεού. 

     Αυτός, λέει ο Κύριος, είναι εκείνος που ακούει το Λόγο, ενθουσιάζεται, με χαρά τον δέχεται, όμως δεν έχει σταθερότητα στη ζωή του και με την πρώτη δυσκολία, την πρώτη δοκιμασία που θα έρθει, όλα ξεχνιούνται, όλα φεύγουν. Δεν μπορεί να ριζώσει ο Λόγος, αν στη ζωή του ανθρώπου δεν προηγηθεί καταδίκη της αμαρτίας, συντριβή και μετάνοια. Το ρηχό έδαφος έχει σαν αποτέλεσμα ρηχές ομολογίες πίστεως, χωρίς βάθος, χωρίς καμία προοπτική. 

    Τέτοιους είχε πολλούς ακροατές ο Κύριος. Στο Ευαγγέλιο "κατά Ιωάννην" (κεφ. Σ/6, εδ. 66) αναφέρεται: «Έκτοτε πολλοί των μαθητών αυτού εστράφησαν εις τα οπίσω και δεν περιεπάτουν πλέον μετ' αυτού». Τούτοι οι άνθρωποι στην πρώτη δυσκολία, ξεχνούν τον ενθουσιασμό τους, την ομολογία πίστεως την οποία έκαναν, στρέφονται εις τα οπίσω και γίνεται εκείνο το οποίο είχε πει ο Κύριος: «Συνέβη δε εις αυτούς το της αληθινής παροιμίας, Ο κύων επέστρεψεν εις το ίδιον αυτού εξέρασμα, και, ο χοίρος λουσθείς επέστρεψεν εις το κύλισμα του βορβόρου» (Β΄ Πέτρου Β/2: 22). «Εξ ημών εξήλθον, αλλά δεν ήσαν εξ ημών διότι εάν ήσαν εξ ημών, ήθελον μένει μεθ' υμών αλλά εξήλθον διά να φανερωθώσιν ότι δεν είναι πάντες εξ ημών» (Α΄ Ιωάννου Β/2: 19). 

      3/ «επί τας ακάνθας» (εδ. 22). 

    Εδώ τα πράγματα φαίνεται να είναι πολύ καλύτερα. Ο σπόρος βρήκε αρκετό βάθος και καλό χώμα, για να απλώσει το φυτό τις ρίζες του και να εξασφαλίσει την τροφοδοσία του, όμως το χώμα γύρω ήταν γεμάτο από αγκάθια που φύτρωσαν ανάμεσα και καθώς μεγάλωσαν, αγκάλιασαν το φυτό με αποτέλεσμα να το πνίξουν. 

     Τι καλά θα ήταν αν δεν υπήρχαν τα αγκάθια! Όμως αυτά υπήρχαν και θα υπάρχουν πάντοτε μέσα στη ζωή μας και καθώς θα αυξάνεται ο σπόρος, θα αυξάνονται και τα αγκάθια και κάποια στιγμή θα πρέπει το ένα από τα δύο να υποχωρήσει και να δώσει τόπο στο άλλο. Δε γίνεται το καλό και το κακό να συνυπάρξουν. Ο Κύριος ήταν κατηγορηματικός: «Ουδείς δύναται δύο κυρίους να δουλεύει διότι ή τον ένα θέλει μισήσει και τον άλλον θέλει αγαπήσει, ή εις τον ένα θέλει προσκολληθεί και τον άλλον θέλει καταφρονήσει. Δεν δύνασθε να δουλεύετε Θεόν και μαμμωνά» (Ματθαίος Σ/6: 24). 

     Η καρδιά αυτών των ανθρώπων ήταν ένα έδαφος γεμάτο με αγκάθια τα οποία αντιστάθηκαν στο Λόγο, τον έπνιξαν και έτσι δεν υπήρξε αποτέλεσμα. Καθημερινά προβλήματα, γήινες επιδιώξεις, δεν αφήνουν ούτε χρόνο, ούτε διάθεση, για να ασχοληθεί ο άνθρωπος με τα πράγματα του Θεού και στο τέλος το μόνο που κατορθώνουν είναι να πνίξουν κάθε πνευματικό ενδιαφέρον μέσα του. Οι άνθρωποι αυτοί ακούνε το Λόγο του Θεού, τον δέχονται, δεν τον απορρίπτουν και το μόνιμο σχόλιό τους είναι : «Τι ωραία που τα λέτε, έχετε δίκιο….». Είναι αυτοί που εξετάζουν τα πράγματα με μεγάλη επιπολαιότητα. Εξωτερικά στην αρχή μοιάζουν γνήσιοι, αλλά με τον καιρό το ενδιαφέρον τους «πνίγεται» μέσα στις μέριμνες αυτού του κόσμου (Λουκάς ΚΑ/21: 34), την απάτη του πλούτου, τις εφήμερες προσωρινές απολαύσεις, από τη γνώμη των άλλων, την πίεση των συγγενών..... Όλα αυτά έρχονται να τους αγκαλιάσουν και να «πνίξουν» μέσα τους κάθε πνευματική επιδίωξη. Έτσι αποδεικνύεται ότι δεν ήταν γνήσιοι πιστοί και γι’ αυτό δεν μπόρεσαν να μείνουν σταθεροί και να καρποφορήσουν. 

      4/ «επί την γην την καλήν» (εδ. 23). 

  Το καλό έδαφος είναι η προϋπόθεση της επιτυχίας της σποράς. Πρόκειται για όλους τους καλοπροαίρετους ανθρώπους, οι οποίοι, καθώς ακούνε, ανταποκρίνονται στον Λόγο του Θεού και τον εφαρμόζουν, παρ’ όλες τις δυσκολίες. Είναι ο χαρακτηριστικός τύπος του ανθρώπου του οποίου η καρδιά του είναι καλή και αγαθή και ως εκ τούτου ευαίσθητη στη φωνή του Θεού. Τούτοι οι άνθρωποι, όχι μόνον άκουσαν το Λόγο με προσοχή και ενδιαφέρον, αλλά υπάκουσαν σ’ αυτόν, προσκολλήθηκαν και Τον άφησαν να διαμορφώσει τη ζωή τους. Ήταν δεκτικοί, υπάκουοι, έδειξαν ένα γνήσιο χαρακτήρα και καρποφόρησαν με υπομονή. 

    Είναι η κατηγορία των ανθρώπων εκείνων που ακούν το Ευαγγέλιο, το αποδέχονται, με κάθε τίμημα, το αναγνωρίζουν «ως Λόγον Θεού» και πιστεύουν σ’ αυτό. Πιστεύουν ότι είναι «λόγοι ζωής αιωνίου» (Ιωάννης Σ/6: 68). Πιστεύουν ότι είναι «δύναμις Θεού προς σωτηρίαν, εις πάντα τον πιστεύοντα» (Ρωμαίους Α/1: 16). Τούτους τους ανθρώπους τους διακρίνει μια σταθερότητα, συνέπεια, θάρρος, υπομονή και παρ’ ότι πολλές φορές δέχονται σκληρά χτυπήματα, δε φοβούνται, δε δειλιάζουν, δεν κάνουν πίσω στα κελεύσματα του κόσμου, της σάρκας, στις μεθοδίες του διαβόλου (Εφεσίους Σ/6: 12). Για το κομμάτι αυτό των ανθρώπων που ανταποκρίνεται στο Λόγο του Θεού ο Κύριος μας αναφέρει το εξής: «Σας λέγω ότι ούτω θέλει είσθαι χαρά εν τω ουρανώ διά ένα αμαρτωλόν μετανοούντα» (Λουκάς ΙΕ/15: 7). Τούτη η ψυχή πεισματικά, ενάντια σε όλες τις εξωτερικές συνθήκες, αυξάνει και δίνει πολύ καρπό για τη δόξα του Θεού και για τη Σωτηρία αθανάτων ψυχών. Ο Λόγος του Θεού αναφέρει: «εν τούτω δοξάζεται ο Πατήρ μου, εις το να φέρητε καρπόν πολύν» (Ιωάννης ΙΕ/15: 8). Ο Κύριος θα καλλιεργήσει την καρδιά μας, ώστε να φέρουμε καρπό πολύ. 

       Θα πρέπει να παρατηρήσουμε την ποικιλία των αντιδράσεων στο σπόρο και την διαβάθμιση των αποτελεσμάτων: «το ένα έφερε εκατό, το άλλο εξήντα και ένα τρίτο τριάντα». Δεν έχουν όλοι την ίδια ποσότητα καρποφορίας, όμως ανεξάρτητα απ’ αυτό έχουν μέσα τους την αιώνια ζωή, που είναι το δώρο του Θεού σ’ όσους πιστεύουν σ’ Αυτόν (Α΄ Ιωάννου Ε/5: 13). Τι δείχνει τούτη η διαβάθμιση της παραγωγικότητας; Όσο περισσότερο πρόθυμα και με ειλικρίνεια υπακούει κανείς στο Λόγο του Θεού, τόσο η ζωή του θα φέρνει περισσότερο καρπό. «Και εκείνος που σπάρθηκε επάνω στην καλή γη, αυτός είναι που ακούει τον λόγο, και καταλαβαίνει ο οποίος και καρποφορεί, και κάνει ο ένας μεν 100, ο άλλος 60, και ο άλλος 30» (Ματθαίος ΙΓ/13: 23). Ας είμαστε φιλόδοξοι στο έργο του Θεού και ας μην αρκούμαστε, ούτε στα «τριάντα», ούτε στα «εξήντα». 

    Εδώ φαίνεται καθαρά ότι οι διαφορετικοί τύποι εδάφους αντιπροσωπεύουν τα είδη της ανθρώπινης καρδιάς και τη διαφορετική δεκτικότητα που υπάρχει. Να διευκρινίσουμε ότι ο καρπός είναι η εκδήλωση τους χριστιανικού τους χαρακτήρα, είναι ο καρπός του Αγίου Πνεύματος που είναι: «Αγάπη, χαρά, ειρήνη, μακροθυμία, καλοσύνη, αγαθοσύνη, πίστη, πραότητα, εγκράτεια» (Γαλάτας Ε/5: 22,23). 

    Μετά απ’ όλα αυτά ένα ερώτημα θα πρέπει να μας απασχολεί όλους μας: «Αν ο λόγος που μιλήθηκε διαμέσου αγγέλων έγινε βέβαιος, και κάθε παράβαση και παρακοή έλαβε δίκαιη ανταπόδοση, πώς εμείς θα ξεφύγουμε, αν αμελήσουμε μια τόσο μεγάλη σωτηρία; Η οποία, αφού άρχισε να διακηρύσσεται διαμέσου τού Κυρίου, βεβαιώθηκε σε μας από εκείνους που άκουσαν» (Εβραίους Β/2: 2,3). 

     Τελικά τι ήθελε να επισημάνει στα πλήθη ο Κύριος με την «παραβολή του σπορέως»; 

-- Ήθελε να επισημάνει τον υπαρκτό κίνδυνο να ακούει κανείς, χωρίς να ανταποκρίνεται στο Λόγο του Θεού. 

-- Ήθελε να τονίσει ότι η γνήσια πίστη θα πρέπει αναπόφευκτα να έχει πνευματικό περιεχόμενο, διότι χωρίς αυτό, δεν είναι γνήσια. 

-- Ήθελε να προειδοποιήσει τους δικούς Του ο Κύριος, για τους μεγάλους ανταγωνιστές που υπάρχουν και οι οποίοι εμποδίζουν την εξάπλωση του Ευαγγελίου και που είναι : 

1/ Ο διάβολος (τα πουλιά – ο πονηρός). 

2/ Η σάρκα (θλίψεις – διωγμοί). 

3/ Ο κόσμος (τα αγκάθια, οι μέριμνες, ο πλούτος).

      Ας είμαστε προσεκτικοί στα λόγια Του. ---

Η ΠΑΡΑΒΟΛΗ ΤΟΥ ΑΔΙΚΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ

Η  ΠΑΡΑΒΟΛΉ ΤΟΥ ΆΔΙΚΟΥ ΟΙΚΟΝΌΜΟΥ.

Ευαγγέλιον «κατά ΛΟΥΚΑΝ», κεφ. ΙΣ/16, εδ. 1 – 14.

1 Έλεγε δε και προς τους μαθητάς αυτού Ήτο άνθρωπός τις πλούσιος, όστις είχεν οικονόμον, και ούτος κατηγορήθη προς αυτόν ως διασκορπίζων τα υπάρχοντα αυτού. 

2 Και κράξας αυτόν, είπε προς αυτόν Τι είναι τούτο το οποίον ακούω περί σου; δος τον λογαριασμόν της οικονομίας σου διότι δεν θέλεις δυνηθή πλέον να ήσαι οικονόμος. 

3 Είπε δε καθ' εαυτόν ο οικονόμος Τι να κάμω, επειδή ο κύριός μου αφαιρεί απ' εμού την οικονομίαν; να σκάπτω δεν δύναμαι, να ζητώ εντρέπομαι 

4 ενόησα τι πρέπει να κάμω, διά να με δεχθώσιν εις τους οίκους αυτών, όταν αποβληθώ της οικονομίας. 

5 Και προσκαλέσας ένα έκαστον των χρεωφειλετών του κυρίου αυτού, είπε προς τον πρώτον Πόσον χρεωστείς εις τον κύριόν μου; 

6 Ο δε είπεν Εκατόν μέτρα ελαίου. Και είπε προς αυτόν Λάβε το έγγραφόν σου και καθήσας ταχέως γράψον πεντήκοντα. 

7 Έπειτα είπε προς άλλον Συ δε πόσον χρεωστείς; Ο δε είπεν Εκατόν μόδια σίτου. Και λέγει προς αυτόν Λάβε το έγγραφόν σου και γράψον ογδοήκοντα. 

8 Και επήνεσεν ο κύριος τον άδικον οικονόμον, ότι φρονίμως έπραξε διότι οι υιοί του αιώνος τούτου είναι φρονιμώτεροι εις την εαυτών γενεάν παρά τους υιούς του φωτός. 

9 Και εγώ σας λέγω Κάμετε εις εαυτούς φίλους εκ του μαμωνά της αδικίας, διά να σας δεχθώσιν εις τας αιωνίους σκηνάς, όταν εκλείψητε. 

10 Ο εν τω ελαχίστω πιστός και εν τω πολλώ πιστός είναι, και ο εν τω ελαχίστω άδικος και εν τω πολλώ άδικος είναι. 

11 Εάν λοιπόν εις τον άδικον μαμωνά δεν εφάνητε πιστοί, τον αληθινόν πλούτον τις θέλει σας εμπιστευθή; 

12 Και εάν εις το ξένον δεν εφάνητε πιστοί, τις θέλει σας δώσει το ιδικόν σας; 

13 Ουδείς δούλος δύναται να δουλεύη δύο κυρίους διότι ή τον ένα θέλει μισήσει και τον άλλον θέλει αγαπήσει ή εις τον ένα θέλει προσκολληθή και τον άλλον θέλει καταφρονήσει. Δεν δύνασθε να δουλεύητε Θεόν και μαμωνά. 

14 Ήκουον δε ταύτα πάντα και οι Φαρισαίοι, φιλάργυροι όντες, και περιεγέλων αυτόν. 

       ΣΧΟΛΙΑ: 

     Η παραβολή του "άδικου οικονόμου" είναι μια παραβολή που από πολλούς ανθρώπους έχει παρεξηγηθεί. Από την παραβολή αυτή πολλοί θέλησαν να αντλήσουν διδάγματα και να βγάλουν αυθαίρετα συμπεράσματα, κατηγορώντας τον Κύριο ότι επιδοκιμάζει την αδικία και ότι τάχα μας προτρέπει να ενεργούμε άδικα. Σαφέστατα ο σκοπός του Κυρίου δεν ήταν αυτός. Ερευνώντας καλύτερα την παραβολή θα διαπιστώσουμε τίποτα απ’ όλα αυτά δεν ευσταθεί, αντίθετα μέσα σ’ αυτήν περικλείονται μεγάλες αλήθειες αναγκαίες για την πνευματική μας ζωή και πορεία. 

       «Υπήρχε κάποιος άνθρωπος πλούσιος, ο οποίος είχε έναν οικονόμο». Ο πλούσιος της ιστορίας μας συμβολίζει το Θεό και οικονόμοι είμαστε όλοι εμείς οι άνθρωποι. Οικονόμος – διαχειριστής- είναι εκείνος που του έχουν εμπιστευτεί τη διαχείριση της περιούσιας ενός άλλου. Ο κάθε πιστός στο Θεό άνθρωπος είναι ένας διαχειριστής των πραγμάτων που ο Θεός του έχει εμπιστευτεί. Η σχέση μας με το Θεό συχνά μέσα από το Λόγο Του χαρακτηρίζεται και ως σχέση οικονόμου προς τον Κύριό του. Κάθε τι που έχουμε δεν είναι δικό μας, αλλά είμαστε προσωρινά εμπιστευμένοι με τη διαχείρισή του και μια μέρα θα δώσουμε λόγο γι’ αυτή τη διαχείριση. 

      Πολλές φορές εκείνα που μας ανάθεσε ο Κύριος να διαχειριστούμε νομίζουμε ότι είναι δικά μας, όπως λόγου χάριν, η υγεία μας, τα σπίτια μας, η περιουσία μας, ο μισθός μας και τονίζουμε το «εγώ» μας, αντί να ευχαριστούμε τον Κύριο που μας τα εμπιστεύτηκε. Σκεπτόμαστε πολλές φορές όπως ο Βασιλιάς της Βαβυλώνας ο Ναβουχοδονόσωρ όταν ήταν στο απόγειο της δόξας του. Ας προσέξουμε τα λόγια του. Ο άνθρωπος αυτός αντί να ευχαριστήσει το Θεό για όλα όσα του χάρισε, υμνεί το “εγώ” του και λέει: «ελάλησεν ο βασιλεύς και είπε, Δεν είναι αύτη η Βαβυλών η μεγάλη, την οποίαν εγώ ωκοδόμησα διά καθέδραν του βασιλείου με την ισχύν της δυνάμεώς μου και εις τιμήν της δόξης μου;» Η απάντηση του Θεού ήταν ακαριαία: «Ο λόγος ήτο έτι εν τω στόματι του βασιλέως και έγινε φωνή εξ ουρανού λέγουσα, Προς σε αναγγέλλεται, Ναβουχοδονόσορ βασιλεύ η βασιλεία παρήλθεν από σού και θέλεις εκδιωχθή εκ των ανθρώπων και μετά των θηρίων του αγρού θέλει είσθαι η κατοικία σου χόρτον ως οι βόες θέλεις τρώγει και επτά καιροί θέλουσι παρέλθει επί σε, εωσού γνωρίσης ότι ο Ύψιστος είναι Κύριος της βασιλείας των ανθρώπων, και εις όντινα θέλει, δίδει αυτήν». Μια μέρα θα κληθούμε να απαντήσουμε και να λογοδοτήσουμε για το εάν και πόσο αυτή η διαχείρισή μας ήταν συνετή ή ασύνετη. Ο άνθρωπος που κρατάει όλα τα χαρίσματα που έχει από το Θεό για τον εαυτόν του και δεν τα μοιράζεται με άλλους, δεν είναι καλός οικονόμος. 

     «και ούτος διεβλήθη αυτώ ως διασκορπίζων τα υπάρχοντα αυτού». Ο διαχειριστής της ιστορίας μας κατηγορήθηκε ότι καταχράστηκε την περιουσία του αφεντικού του. Ποιοι είναι αυτοί που τον κατηγόρησαν; Ποιοι ήταν αυτοί που κατηγόρησαν στο Θεό τους Σοδομίτες και τους Γομμορίτες ότι προβαίνουν σε ασελγείς και άλλες ανήκουστες πράξεις; Ο Κύριος μας αποκαλύπτει: «Είπε δε Κύριος, Η κραυγή των Σοδόμων και των Γομόρρων επλήθυνε, και η αμαρτία αυτών βαρεία σφόδρα» (Γένεση ΙΗ/18: 20). Τα βλέπει όλα ο Κύριος, τα ξέρει όλα, η φωνή της αμαρτίας «βοά» και τα αποκαλύπτει όλα. 

    «τι ακούω για σένα». Ο άρχοντας είχε κάθε λόγο να πει: «Απολύεσαι κλέφτη, απατεώνα, καταχραστή της εμπιστοσύνης μου….» και να προσθέσει και πολλά άλλα «κοσμητικά» επίθετα. Αντί όλων αυτών, που για μας είναι η συνήθης πρακτική πολλές φορές, τον καλεί και του λέει: «τι ακούω για σένα;» Πόσο αγάπη και πόση Θεία φιλανθρωπία κρύβουν τούτα τα λόγια. Καθώς ο Ιούδας πλησιάζει και φιλάει τον Κύριο, με πολύ αγάπη ο Ιησούς του λέει: «Φίλε γιατί ήρθες» (Ματθαίος ΚΣ/26: 50). Η ίδια καρδιά, ο ίδιος Θεός που αγαπάει τον αμαρτωλό, αλλά μισεί την αμαρτία. Γνωρίζει τα πάντα ο άρχοντας και δεν τον ενδιαφέρει αν έχασε κάτι από την περιουσία του, άλλωστε «του Κυρίου είναι η γη και το πλήρωμα αυτής» (ψαλμός ΚΔ/24: 1), τον ενδιαφέρει ο «άδικος οικονόμος» να έρθει σε επίγνωση της κατάστασής του και να μεταμεληθεί για ότι έπραξε. «τι ακούω για σένα;» Αλήθεια, τι ακούει για μένα ο Θεός; 

      «Απόδωσε το λογαριασμό της διαχείρισής σου». Καθώς η κακή διαχείριση γίνεται γνωστή στον Κύριο της περιουσίας καλεί το δούλο του να δώσει απολογισμό της διαχείρισής του. Μια μέρα, είτε το θέλουμε είτε όχι, είτε το ξέρουμε είτε όχι, είτε το σκεπτόμαστε είτε όχι, αργά ή γρήγορα στον ιδιοκτήτη, στο Δημιουργό των πάντων, θα δώσουμε λόγο για τη διαχείριση αυτών που μας έχει εμπιστευτεί. Η πορεία του πιστού ανθρώπου προς την πνευματική ζημιά ξεκινάει με την έναρξη της κακής διαχείρισης όλων εκείνων των οποίων ο Θεός του έχει εμπιστευτεί. Ο άνθρωπος που είναι πιστός θα πρέπει να ζητάει σοφία από το Θεό, ώστε να κάνει καλή διαχείριση όλων εκείνων που του έχει εμπιστευτεί. Αυτό ακριβώς μας τονίζει ο Λόγος του Θεού μέσα από την παραβολή των «μνών». (Λουκάς ΙΘ : 12-28). Όταν η γυναίκα του Πεντεφρή στην Αίγυπτο προκαλούσε τον Ιωσήφ να κοιμηθεί μαζί της, ο Ιωσήφ της απάντησε: "Ο άρχοντάς μου έχει τόσο μεγάλη εμπιστοσύνη σε μένα ώστε δεν παρακολουθεί τίποτα και έχει αναθέσει τα πάντα στα χέρια μου και κανείς δεν είναι ανώτερός μου, εκτός από εσένα που είσαι γυναίκα του, πως λοιπόν εγώ θα πράξω την πονηρή αυτή πράξη και θα αμαρτήσω εναντίον του Θεού; «πως να πράξω τούτο το μέγα κακόν, και να αμαρτήσω εναντίον του Θεού;". (Γένεση ΛΘ/39: 9). Το Θεό υπολόγιζε, σ’ Αυτόν θα έδινε λόγο μια μέρα, για το πώς συμπεριφέρθηκε στη γυναίκα του κυρίου του. Όταν ο Δαβίδ κατάλαβε το μεγάλο αμάρτημα που είχε πράξει της «μοιχείας και της ηθικής αυτουργίας σε φόνο» (Β΄ Σαμουήλ ΙΑ), ήρθε μπροστά στο Θεό λέγοντας: «…εις σε, εις σε μόνον ήμαρτον και το πονηρόν ενώπιόν σου έπραξα….» (Ψαλμός ΝΑ/51: 4). Ήξερε ότι σ’ Αυτόν θα έδινε λόγο μια μέρα για την ανήθικη σχέση και την απάνθρωπη συμπεριφορά του απέναντι στον καλύτερο στρατιώτη του, τον Ουρία. 

     «Να σκάβω δε μπορώ, να ζητάω ντρέπομαι». Όταν τούτος ο οικονόμος κατάλαβε ότι θα έχανε τη δουλειά του, εξαιτίας της κακής του διαχείρισης, το μυαλό του πήρε «πολλές στροφές» όπως θα λέγαμε στην καθομιλουμένη. Σκέφτηκε γρήγορα πώς να αποκαταστήσει το μέλλον του. Φαίνεται να ήταν μεγάλος στην ηλικία και δεν μπορούσε να δουλεύει χειρωνακτικά, ήταν δε και πολύ υπερήφανος και δεν ανεχόταν να ζητιανεύει. Όμως έπρεπε να εξασφαλίσει το μέλλον του και μέσα στις σκέψεις του επινόησε ένα σχέδιο για να κερδίσει φίλους, οι οποίοι θα του έδειχναν καλοσύνη, όταν αργότερα θα βρισκόταν σε ανάγκη. Πήγε λοιπόν σ' έναν από τους πελάτες του αφεντικού και τον ρώτησε πόσα χρωστάει. Όταν ο πελάτης έλεγε 100 βαρέλια λάδι, εκείνος τον έβαζε να πληρώσει για πενήντα και έκλεινε το λογαριασμό του. Σ’ ένα άλλο πελάτη που χρωστούσε εκατό σακιά σιτάρι, ο διαχειριστής τον έβαλε να πληρώσει ογδόντα και σφράγισε το τιμολόγιο «εξοφλήθη». 

      «Και ο κύριος επαίνεσε τον άδικο διαχειριστή, ότι έπραξε φρόνημα» (εδ. 8α).

    Ο κύριος του οικονόμου επαίνεσε τον άδικο διαχειριστή ότι έπραξε φρόνημα. Εδώ πραγματικά βρίσκεται το λεπτό σημείο. Ο Κύριος Ιησούς δέχτηκε αυτή την απάτη;; Δέχτηκε αυτή την παράνομη συναλλαγή, η οποία αποτελεί στην ουσία κατασπατάληση της περιουσίας και χείριστη διαχείριση των πραγμάτων που του είχαν εμπιστευτεί; Ασφαλώς όχι. Ο Κύριος δεν εγκρίνει τις παράνομες μεθόδους του "κακού οικονόμου", ούτε προάγει τις ανέντιμες επαγγελματικές δοσοληψίες. Σε καμία περίπτωση δεν επαινεί τον άνθρωπο αυτό για την ανεντιμότητά του, επισημαίνει όμως την προνοητικότητά του. Ο Κύριος Ιησούς προτείνει ως παράδειγμα προς μίμηση όχι την ατιμία του ανθρώπου εκείνου, αλλά την προνοητικότητά του. Δεν τον επαινεί για το αθέμιτο μέσο που χρησιμοποίησε, αλλά τον επαινεί, γιατί δεν έμεινε αδρανής και φρόντισε για το μέλλον του ενεργώντας έγκαιρα και με αποφασιστικό τρόπο. Ο άδικος οικονόμος χρησιμοποίησε τα προσωρινά, τα ξένα, ό,τι είχε στη διάθεσή του, για να έχει μελλοντική αποκατάσταση. Χρησιμοποίησε τα παρόντα μέσα που διέθετε για να εξασφαλίσει τα μέλλοντα και με τον τρόπο αυτό ενήργησε ως «παμπόνηρος υιός του αιώνος τούτου» (Λουκάς ΙΣ/16: 8). Ο Κύριος τον επαίνεσε επαναλαμβάνω όχι για την αδικία του, αλλά γιατί δεν έμεινε αδρανής και ενήργησε με ανθρώπινη πρακτική για να εξασφαλίσει το μέλλον του. Ουσιαστικά του είπε: «έπραξες άδικα, όμως σε παραδέχομαι για την προνοητικότητά σου!» Ο τρόπος της ενατένισης του μέλλοντος και όχι του παρόντος που φεύγει, καθώς και η χρησιμοποίηση των παρόντων μέσων για τα μέλλοντα, ήταν εκείνα που απέσπασαν τον έπαινο του Κυρίου. Εάν ενεργούμε, για να εξασφαλίσουμε τα πράγματα τούτης της ολιγόχρονης προσωρινής ζωής, πόσο περισσότερο θα πρέπει να ενεργούμε, ώστε να εξασφαλίσουμε τα πράγματα της άλλης ζωής που είναι αιώνια; (Α΄ Ιωάννου Β/2: 25). Με άλλα λόγια ο Κύριος  θέλει να πει σε κάθε πιστό άνθρωπο: «Μακάρι και συ να είχες την ίδια σπιρτάδα, την ίδια οξυδέρκεια, την ίδια εξυπνάδα στα πνευματικά, που έχουν εκείνοι που κυνηγούν τα υλικά προσωρινά πράγματα τούτης της ζωής». 

     Όπως ο διαχειριστής έλαβε μέτρα, για να σιγουρέψει ότι θα είχε φίλους, όταν θα έβγαινε στη σύνταξη, έτσι ακριβώς και ο χριστιανός θα πρέπει να χρησιμοποιεί σωστά αυτά που του έχει εμπιστευτεί ο Κύριος, για να δοξαστεί τ' Όνομά Του και να απολαύσει μια «πλούσια είσοδος» στη Βασιλεία του Θεού (Β΄ Πέτρου Α/1: 11). 

    «Επειδή οι γιοί αυτού του αιώνα είναι φρονιμότεροι ……». Ο Κύριος είπε: «Οι σκοτεινοί άνθρωποι αυτού τους κόσμου στις σχέσεις τους με τους όμοιούς τους είναι εξυπνότεροι από τα τέκνα του φωτός». Με θλίψη και με πολύ παράπονο ο Κύριος αναφέρει αυτά τα λόγια. Συγκρίνει τους δικούς Του, όλους εκείνους που Τον γνώρισαν, που Τον δέχτηκαν ως απεσταλμένο του Θεού και ως τον κεχρησμένο Σωτήρα, για τη σωτηρία του κάθε ανθρώπου (Πράξεις Δ/4: 12), εκείνους που «εν Ιησού Χριστού» αποτελούν «το φως του κόσμου» (Ματθαίος Ε/5: 14), με εκείνους που βρίσκονται μακριά Του και αποτελούν τους «υιούς του σκότους». Κάνοντας αυτή τη σύγκριση ο Κύριος βρίσκει τους δεύτερους να έχουν περισσότερη οξυδέρκεια, για τα πράγματα του κόσμου τούτου, απ’ ότι έχουν οι δικοί Του, οι λυτρωμένοι Του, για τα αιώνια πράγματα του ουρανού. 

       Παρατηρούμε πολλές φορές τους ανθρώπους της αδικίας να είναι πιο ανήσυχοι, πιο μυαλωμένοι, πιο εφευρετικοί και να φροντίζουν για το προσωρινό μέλλον τους, σε αντίθεση με τα πιστά παιδιά του Θεού που αμελούν και δεν ενεργούν με την ίδια εξυπνάδα, για να εξασφαλίσουν ένα λαμπρό, πλούσιο αιώνιο μέλλον. Πέρα απ’ αυτά πολλές φορές παρατηρούμε μεταξύ των παιδιών του Θεού να συμβαίνει το θλιβερό φαινόμενο «επειδή ο νυμφίος εβράδυνεν, ενύσταξαν πάσαι και εκοιμώντο» (Ματθαίος ΚΕ/25: 5). Επίσης παρατηρούμε ανθρώπους που θέλουν να λέγονται Χριστιανοί να μη μπορούν να σηκώσουν τα μάτια τους πάνω από τα γήινα, τα προσωρινά, τα εφήμερα. Είναι απορροφημένοι από όλα αυτά και δεν μπορούν να ατενίσουν προς το αιώνιο μέλλον τους. Έτσι παρατηρείται το θλιβερό φαινόμενο οι εκκλησίες να είναι γεμάτες και ο ουρανός να είναι άδειος. 

    Στην Παλαιά Διαθήκη διαβάζουμε σχετικά για το Λώτ. 

 15 Και ότε έγεινεν αυγή, εβίαζον οι άγγελοι τον Λωτ, λέγοντες Σηκώθητι, λάβε την γυναίκα σου και τας δύο σου θυγατέρας, τας ευρισκομένας εδώ, διά να μη συναπολεσθής και συ εν τη ανομία της πόλεως. 

 16 Επειδή δε εβράδυνεν, οι άνδρες πιάσαντες την χείρα αυτού και την χείρα της γυναικός αυτού και τας χείρας των δύο θυγατέρων αυτού, διότι εσπλαγχνίσθη αυτόν ο Κύριος, εξήγαγον αυτόν και έθεσαν αυτόν έξω της πόλεως. (Γένεση ΙΘ/19: 15-16). Κολλημένος με το «παρών» ο Λωτ δεν έβλεπε το «μέλλον», ένα λάθος που διαχρονικά όλοι διαπράττουμε, κολλημένοι με τα γήινα, τα εφήμερα, τα προσωρινά, δεν αποβλέπουμε στη δόξα που μέλει να αποκαλυφθεί σε κάθε πιστό στον ουρανό. 

     Εάν λοιπόν εις τον άδικον μαμωνά δεν εφάνητε πιστοί, τον αληθινόν πλούτον τις θέλει σας εμπιστευθή; Μαμωνάς ήταν Θεός της Συρίας και προσωποποίηση του πλούτου και του χρήματος. Λέγεται και Μαμωνάς της αδικίας, γιατί συνήθως η απόκτησή του προϋποθέτει αδικία – συμμαχία και λατρεία στο διάβολο. Ο Κύριος λέει ότι όσοι είναι πιστοί σε σχέση με τη διαχείριση και τη χρήση του πλούτου ή των υλικών τους πραγμάτων θα είναι πιστοί και σε σχέση με τη διαχείριση σημαντικότερων ζητημάτων. Ο Ιησούς τονίζει: «αν στα ελάχιστα τα γήινα και προσωρινά δεν έχετε αποδειχτεί πιστοί ποιος θα σας εμπιστευτεί ό,τι είναι αληθινό, ό,τι είναι Θεϊκό, ό,τι έχει σχέση με την αιώνια ζωή κοντά στο Θεό;» Καθώς ο Κύριος παρατηρεί τη ζωή μας, βλέπει να «πέφτουμε έξω» στη διαχείριση όλων εκείνων που μας έχει εμπιστευτεί και το ερώτημα παραμένει πάντα επίκαιρο, αν τα πράγματα τούτου του κόσμου δεν μπορούμε να διαχειριστούμε, ώστε να φέρουμε πνευματικό καρπό και πρόοδο, πώς θα μας εμπιστευτεί ο Θεός τα δικά Του αιώνια, τα «ανεκλάλητα» πράγματα; (Β΄ Κορινθίους ΙΒ/12: 4). 

      «ο πιστός στο ελάχιστο και στο πολύ είναι πιστός…..». Ο Λόγος του Θεού μας προτρέπει: «Κάθε ένας, ανάλογα με το χάρισμα που πήρε, υπηρετείτε ο ένας τον άλλον σύμφωνα μ' αυτό, ως καλοί οικονόμοι της πολυειδούς χάρης τού Θεού» (Α΄ Πέτρου Δ/4: 10). Ο καθένας έχει το δικό του χάρισμα από το Θεό και θα πρέπει να είμαστε καλοί διαχειριστές της ποικίλης χάριτός Του. Η χάρη του Θεού εδώ αναφέρεται στην εύνοια και στην καλοσύνη που προσφέρει στον άνθρωπο ο Θεός, ενώ ο άνθρωπος δεν την αξίζει. Επίσης μας προτρέπει: «Και μη λυπείτε το Πνεύμα το Άγιο του Θεού, με το οποίο σφραγιστήκατε για την ημέρα τής απολύτρωσης» (Εφεσίους Δ/4: 30). «Λυπούμε» το Πνεύμα του Θεού, όταν συγκρινόμενοι με «τα τέκνα του σκότους» φαίνεται αυτά να είναι φρονιμότερα. 

     Αν ο Λόγος του Θεού λέει πως εκείνος που είναι άπιστος στο ελάχιστο, είναι άπιστος και στο πολύ, πόσο θα πρέπει να προσέξουμε να μη φανούμε ελλιπείς ούτε στα μικρά πράγματα. "Δε γίνεται ο άνθρωπος να υπηρετεί δύο κυρίους" (Ματθαίος Σ/6: 24). Ο ένας αποκλείει τον άλλο. Ή αδικία θα υπάρχει ή δικαιοσύνη. Ή στα εφήμερα πράγματα του κόσμου τούτου θα προσκολληθούμε ή θα αποβλέπουμε στα άνω. Ο Λόγος του Θεού πάντως μας συμβουλεύει: «Εάν λοιπόν συνανέστητε μετά του Χριστού, τα άνω ζητείτε, όπου είναι ο Χριστός καθήμενος εν δεξιά του Θεού, τα άνω φρονείτε, μη τα επί της γης» (Κολοσσαείς Γ/3: 2). 

     Κλείνοντας αυτή τη μελέτη θα λέγαμε ότι ο Κύριος, με όλα όσα ειπώθηκαν μας προτρέπει κάθε στιγμή να είμαστε πνευματικά οξυδερκείς, «έξυπνοι» στις επιλογές μας. Να είμαστε συγκεντρωμένοι στους στόχους τους οποίους έχουμε βάλει και οι οποίοι θα πρέπει να είναι πνευματικοί και να έχουν ως  σκοπό τη δόξα του Θεού. 

    Μ’ αυτή την παραβολή ο Κύριος θέλει να μας τονίσει ότι όπως οι υιοί του αιώνος τούτου βρίσκουν τρόπους και χρησιμοποιούν τα χρήματα της αδικίας για να εξασφαλίσουν το μέλλον τους, έτσι θα πρέπει και οι φρόνιμοι, «οι υιοί της βασιλείας», τα «τέκνα του φωτός» να βρίσκουν τρόπους, ώστε μέσα απ’ αυτούς να εξασφαλίσουν ένα πλούσιο μέλλον τους στον ουρανό και για το σκοπό αυτό ο Λόγος του Θεού μας προτρέπει να ενεργούμε «εγκαίρως, ακαίρως» (Β΄ Τιμοθέου Δ/4: 2). 

   Το δίδαγμα είναι ότι πρέπει να βλέπουμε τα πράγματα σε βάθος χρόνου και να ενεργούμε με πρακτική σοφία, «εξαγοραζόμενοι τον καιρόν, διότι αι ημέραι είναι πονηραί» (Εφεσίους Ε/5: 16). Αυτό ακριβώς μας συμβουλεύει ο αψευδής και αιώνιος Λόγος του Θεού. Οι υπηρέτες του Θεού, «οι γιοι του φωτός», πρέπει να χρησιμοποιούν κάθε τι γήινο με σοφία για τη δόξα του Θεού, για την επέκταση της Βασιλείας του Θεού στις καρδιές των ανθρώπων και για το δικό τους ένδοξο αιώνιο μέλλον, «αποβλέποντες εις τον Ιησούν, τον αρχηγόν και τελειωτήν της πίστεώς μας» (Εβραίους ΙΒ/12: 2). ---