ΕΓΩΙΣΜΟΣ – ΑΛΑΖΟΝΙΑ - ΥΠΕΡΗΦΑΝΕΙΑ - ΥΒΡΙΣ.

         Προφήτης "Δανιήλ",  κεφ.  Δ/4,  εδ.  30-32. 

     «ελάλησεν ο βασιλεύς και είπε, Δεν είναι αύτη η Βαβυλών η μεγάλη, την οποίαν εγώ ωκοδόμησα διά καθέδραν του βασιλείου με την ισχύν της δυνάμεώς μου και εις τιμήν της δόξης μου; Ο λόγος ήτο έτι εν τω στόματι του βασιλέως και έγεινε φωνή εξ ουρανού λέγουσα, Προς σε αναγγέλλεται, Ναβουχοδονόσορ βασιλεύ η βασιλεία παρήλθεν από σού· και θέλεις εκδιωχθή εκ των ανθρώπων και μετά των θηρίων του αγρού θέλει είσθαι η κατοικία σου· χόρτον ως οι βόες θέλεις τρώγει, και επτά καιροί θέλουσι παρέλθει επί σε, εωσού γνωρίσης ότι ο Ύψιστος είναι Κύριος της βασιλείας των ανθρώπων, και εις όντινα θέλει, δίδει αυτήν». 

       Προφήτης "Ιερεμίας",  κεφ.  Θ/9,  εδ. 23,24. 

      «Ούτω λέγει Κύριος, Ας μη καυχάται ο σοφός εις την σοφίαν αυτού, και ας μη καυχάται ο δυνατός εις την δύναμιν αυτού, ας μη καυχάται ο πλούσιος εις τον πλούτον αυτού, αλλ' ο καυχώμενος ας καυχάται εις τούτο, ότι εννοεί και γνωρίζει εμέ, ότι εγώ είμαι ο Κύριος, ο ποιών έλεος, κρίσιν, και δικαιοσύνην επί της γής επειδή εις ταύτα ευαρεστούμαι, λέγει Κύριος». 

      ΣΧΟΛΙΑ: 

     Ο Ναβουχοδονόσωρ Β’, ο Μέγας, έζησε από το έτος 642 π.Χ. έως 562 π.Χ. και υπήρξε ο δεύτερος βασιλιάς της μεγάλης «Νεοβαβυλωνιακής Αυτοκρατορίας» από το έτος 605 π.Χ. μέχρι στο θάνατό του, συνολικά 43 χρόνια. Ήταν γιός και διάδοχος του Ναβοπαλάσαρ, ο οποίος υπήρξε ιδρυτής της «νέας Βαβυλωνιακής Αυτοκρατορίας» και ο οποίος βασίλευσε από το έτος 625 – 605 π.Χ. 

   Ο Ναβουχοδονόσωρ Β’ συνέχισε την πολιτική του πατέρα του διαθέτοντας μεγάλες ικανότητες στη διεθνή διπλωματία, διατηρώντας φιλικές σχέσεις με τους Μήδους στα ανατολικά και επεκτείνοντας το κράτος του δυτικά προς τη Συρία και την Παλαιστίνη. Αφού απώθησε τους Αιγύπτιους από την περιοχή της Παλαιστίνης μετά την ιστορική νίκη στην περιοχή Χαρκεμίς στη βόρεια Συρία (Ιερεμίας ΜΣ/46: 2), υπέταξε τη Φοινίκη, τη Συρία καθώς και το «νότιο βασίλειο» του Ισραήλ (βασίλειο του Ιούδα). Πολιόρκησε δύο φορές την Ιερουσαλήμ το έτος 597 π.Χ. και το 586 π.Χ. Τη δεύτερη φορά την κατέλαβε καταστρέφοντας το Ναό του Σολομώντα και εξορίζοντας στη Βαβυλώνα μεγάλο μέρος του πληθυσμού. 

      Τα χρόνια της βασιλείας του αποτελούν τη λαμπρότερη περίοδο σε όλη την ιστορία της «νέας Βαβυλωνιακής αυτοκρατορίας». Κύρια δραστηριότητά του εκτός από τις στρατιωτικές επιχειρήσεις που συνέβαλαν στην επέκταση της Αυτοκρατορίας ήταν η ανοικοδόμηση της Βαβυλώνας, η επέκταση και ολοκλήρωση των οχυρωματικών έργων που είχε αρχίσει ο πατέρα του καθώς και η δημιουργία πολλών οικοδομικών έργων, ανέγερση ναών, ανακτόρων και άλλων δημόσιων κτιρίων. Λέγεται ότι για να ευχαριστήσει τη σύζυγό του, η οποία ήταν Μηδικής καταγωγής και νοσταλγούσε την πατρίδα της, κατασκεύασε τους λεγόμενους «Κρεμαστούς Κήπους», οι οποίοι συγκαταλέγονται στα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου. 

      Παρατηρώντας τα έργα του και στηριζόμενος στη δύναμή του ο βασιλιάς άρχισε να αισθάνεται υπερήφανος, δυνατός, αήττητος. Ο Θεός είχε επιτρέψει σ’ αυτόν ν’ αποκτήσει μεγάλη δύναμη και τον είχε χρησιμοποιήσει ως όργανό Του, για να υποτάξει και με τον τρόπο αυτό να συνετίσει τον αποστάτη, στασιαστικό "Ιούδα" (νότιο βασίλειο). Ο Θεός είχε αποφασίσει ότι ο λαός του Ιούδα θα έμενε υπόδουλος στους Βαβυλώνιους για εβδομήντα χρόνια. Μετά τα εβδομήντα χρόνια θα τους ελευθέρωνε και θα τους επανέφερε στον τόπο τους (Ιερεμίας ΚΘ/29: 10). Ο βασιλιάς κάνει το λάθος να πιστεύει ότι όλα αυτά που συνέβησαν έγιναν χάρη στη δύναμή του και τη θέλησή του. Πίστεψε μάλιστα ότι η δύναμή του θα εξακολουθούσε να υπάρχει για πάντα και ότι η δόξα του θα διαρκούσε αιώνια. Αγνοούσε τα λόγια του Ψαλμωδού, ο οποίος δίνει έναν μοναδικό ορισμό της ανθρώπινης υπόστασης «…είσθε ως τοίχος κεκλιμένος και φραγμός ετοιμόρροπος» (Ψαλμός ΞΒ/62: 3). 

      Είναι μεγάλο λάθος να θεωρούμε πως η κάθε επιτυχία στη ζωή μας είναι από τη δική μας δύναμη και θέληση. Δεν υπάρχει κάτι που να έχουμε και να μη μας το έχει δώσει ο Θεός. Όλα όσα καταφέρνουμε να κάνουμε προέρχονται από την Αγάπη και το Έλεος του Δοτήρα Θεού. Ο Απ. Ιάκωβος αναφέρει στην επιστολή του: «Πάσα δόσις αγαθή και παν δώρημα τέλειον είναι άνωθεν καταβαίνον από του Πατρός των φώτων, εις τον οποίον δεν υπάρχει αλλοίωσις ή σκιά μεταβολής» (Ιακώβου Α/1: 17). Άνθρωποι που λένε: «… τα έκανα με τα χέρια μου, ….., τ’ απόκτησα με τον ιδρώτα μου…, με το μυαλό μου…», που μετατρέπουν τα δώρα του Θεού, την υγεία, τη δύναμη, το μυαλό, σε προσωπικά τους επιτεύγματα είναι εγωιστές, αλαζόνες και υπερήφανοι. Με την έπαρσή τους αυτή σφάλουν και προκαλούν το Θεό με την αχαριστία τους. Στο βιβλίο του «Δευτερονομίου» (κεφ. Η/8, εδ. 18) αναφέρεται: «θέλεις ενθυμείσθαι Κύριον τον Θεόν σου διότι αυτός είναι, όστις σε δίδει δύναμιν να αποκτάς πλούτη». 

     Ο Ναβουχοδονόσωρ υπήρξε θρησκευόμενος άνθρωπος και για το λόγο αυτό οικοδόμησε και εξωράισε πολλούς ναούς Βαβυλωνιακών θεών. Υπήρξε ιδιαίτερα αφοσιωμένος στη λατρεία του Μαρντούκ, που ήταν και ο κυριότερος θεός της Βαβυλώνας και στον οποίο απέδιδε τις μεγάλες στρατιωτικές του νίκες. Τον διαδέχτηκε στο θρόνο ο γιoς του Αμέλ, Μαρδούκ. Κάποια από τα σημαντικότερα γεγονότα της βασιλείας του εξιστορούνται στο βιβλίο του προφήτη «Δανιήλ» καθώς και στο βιβλίο «Β’ Βασιλέων» (κεφ. ΚΔ/24) της Παλαιάς Διαθήκης. Από τα κείμενα των Γραφών συνάγεται ότι στηριζόταν πολύ στη μαντεία για το σχεδιασμό των στρατιωτικών του ενεργειών. Η προφητεία του «Ιεζεκιήλ» (ΚΑ/21: 18-23) παρουσιάζει το βασιλιά της Βαβυλώνας να καταφεύγει στη χρήση μαντείας, για ν’ αποφασίσει αν θα εκστρατεύσει εναντίον της Ραββά του Αμμών καθώς και εναντίον της Ιερουσαλήμ. 

     Έτσι λοιπόν ο Ναβουχοδονόσωρ καθώς βρισκόταν στο απόγειο της δόξας του, έχοντας αμύθητο πλούτο, υγεία, δόξα, δύναμη και απόλυτη εξουσία, η καρδιά του γέμισε από εγωϊσμό, έπαρση και υπερηφάνεια. Σ’ αυτή την κατάσταση ο άνθρωπος εύκολα ξεχνά ότι είναι θνητός και αρχίζει να πιστεύει ότι είναι θεός. Μια μέρα, καθώς περπατούσε ανάμεσα στα βασιλικά δώματα, αντικρίζει την περίλαμπρη πόλη, τη Βαβυλώνα, που είχε καταστεί «η δόξα των βασιλείων, το ένδοξον καύχημα των Χαλδαίων» (Ησαΐας ΙΓ/13: 19) και φουσκωμένος από έπαρση και υπέρμετρη αλαζονεία αναφωνεί: «Δεν είναι αύτη η Βαβυλών η μεγάλη, την οποίαν εγώ ωκοδόμησα διά καθέδραν του βασιλείου με την ισχύν της δυνάμεώς μου και εις τιμήν της δόξης μου;» (Δανιήλ Δ/4: 30). Τι εγωϊσμός, τι υπερηφάνεια, τι αυταρέσκεια! Ο βασιλιάς είχε μπερδέψει τα σχέδια του Θεού στη ζωή του και θεωρούσε ότι οι σημαντικές του επιτυχίες οφείλονταν αποκλειστικά και μόνον σ’ αυτόν και τις πολύ μεγάλες ικανότητές του. Αντί να ταπεινωθεί μπροστά στο Θεό και να Τον ευχαριστήσει για τις επιτυχίες του, Τον αγνόησε εντελώς και ανύψωσε τον εαυτόν του στη θέση του Θεού. Ας μην ξεχνάμε ότι η υπερηφάνεια και ο εγωϊσμός έβγαλε τον άνθρωπο μέσα από τον Παράδεισο του Θεού. Το αμάρτημα των πρωτοπλάστων δεν ήταν τίποτε άλλο από μία απόπειρα του ανθρώπου να εκθρονίσει το Δημιουργό Του από το θρόνο Του και να καθίσει εκείνος στη θέση Του, θέλοντας να γίνει αυτόνομος και αυτεξούσιος. 

       Μέσα στον εγωισμό του ο άνθρωπος και τις πλούσιες υποσχέσεις του εχθρού, αγνόησε "την εντολή του Θεού" (Γένεση Β/2: 17) και όταν έπεσε στην αμαρτία, αντί να γίνει όπως ο Θεός, σύμφωνα με αυτά που του είχε υποσχεθεί ο διάβολος, κατάλαβε ότι ήταν γυμνός. «Και ηνοίχθησαν οι οφθαλμοί αμφοτέρων, και εγνώρισαν ότι ήσαν γυμνοί» (Γένεση Γ/3: 7). Ο εγωισμός αφήνει τον κυρίαρχο Θεό έξω από τη ζωή μας, έξω από τις επιτυχίες μας, αγνοώντας επιδεικτικά Αυτόν που «δίδει εις πάντας ζωήν και πνοήν και τα πάντα» (Πράξεις ΙΖ/17: 25). 

     Όλα τα πάθη, όλα τα αμαρτήματα, όλες οι πτώσεις του ανθρώπου έχουν σαν αφετηρία τους τον εγωϊσμό και την υπερηφάνεια, που οδηγούν στην άρνηση και ανυπακοή του θελήματος του Θεού. Το φάρμακο στη μεγάλη ασθένεια του εγωϊσμού είναι η ταπείνωση. Ο Κύριος μας δίδαξε: «Σηκώστε επάνω σας τον ζυγό μου, και μάθετε από μένα επειδή, είμαι πράος και ταπεινός στην καρδιά και θα βρείτε ανάπαυση μέσα στις ψυχές σας» (Ματθαίος ΙΑ/11: 29). Στην επιστολή «Α’ Πέτρου» (κεφ. Ε/5, εδ. 6,7) αναφέρεται: «Ταπεινώθητε λοιπόν υπό την κραταιάν χείρα του Θεού, διά να σας υψώση εν καιρώ και πάσαν την μέριμναν υμών ρίψατε επ' αυτόν, διότι αυτός φροντίζει περί υμών». Ταπείνωση σημαίνει ν’ αναγνωρίσουμε την αναξιότητά μας και να φέρνουμε ενώπιον του Κυρίου κάθε μας μέριμνα, κάθε τι που μας απασχολεί, μας φοβίζει, μας στενοχωρεί, έχοντας την βεβαιότητα ότι Αυτός θα ενεργήσει και σύμφωνα με το θέλημά Του θα κάνει «υπερ εκπερισσού υπέρ πάντα όσα ζητούμεν ή νοούμεν, κατά την δύναμιν που ενεργεί μέσα μας» (Εφεσίους Γ/3: 20). Αυτή θα πρέπει να είναι η στάση του πιστού ανθρώπου απέναντι στο Θεό. 

       Ο κίνδυνος να υψωθεί η καρδιά του ανθρώπου και μέσα στον εγωϊσμό του να ξεχάσει το Θεό, που τον στήριξε, τον ευεργέτησε, τον βοήθησε και να καρπωθεί τα έργα Του, δεν είναι σπάνιο φαινόμενο στη ζωή μας και συνήθως έρχεται, όταν τα πράγματα πάνε καλά και όταν ο Θεός έχει κατά κάποιο τρόπο παραμεληθεί στην καθημερινή μας ζωή. Ο Κύριος είχε προειδοποιήσει το λαό Ισραήλ: «Πρόσεχε εις σεαυτόν μήποτε λησμονήσης Κύριον τον Θεόν σου, αθετών τας εντολάς αυτού και τας κρίσεις αυτού και τα διατάγματα αυτού, τα οποία εγώ προστάζω εις σε σήμερον μήπως, αφού φάγης και χορτασθής και οικοδομήσης οικίας καλάς και κατοικήσης και οι βόες σου και τα πρόβατά σου αυξήσωσι, και πολλαπλασιασθή το αργύριόν σου και το χρυσίον σου και πάντα όσα έχεις αυξήσωσι, μήπως τότε υψωθή η καρδία σου και λησμονήσης Κύριον τον Θεόν σου, όστις σε εξήγαγεν εκ γης Αιγύπτου, εξ οίκου δουλείας» (Δευτερονόμιο Η/8: 11-14). Η υπερηφάνεια κάνει τον άνθρωπο να ξεχάσει το Θεό στη ζωή του καθώς και τις ευεργεσίες Του. Γι’ αυτό στα επόμενα κεφάλαια ο Λόγος του Θεού αναφέρει: «…και είπης εν τη καρδία σου, Η δύναμίς μου και το κράτος της χειρός μου απέκτησαν εις εμέ τον πλούτον τούτον. Αλλά θέλεις ενθυμείσθαι Κύριον τον Θεόν σου διότι αυτός είναι, όστις σε δίδει δύναμιν να αποκτάς πλούτη, διά να στερεώση την διαθήκην αυτού, την οποίαν ώμοσε προς τους πατέρας σου, ως είναι την ημέραν ταύτην» (Δευτερονόμιο Η/8: 17,18). 

     Στο βιβλίο του προφήτη «Ιερεμία» (κεφ. Θ/9, εδ. 23,24) αναφέρεται: «Ούτω λέγει Κύριος. Ας μη καυχάται ο σοφός εις την σοφίαν αυτού και ας μη καυχάται ο δυνατός εις την δύναμιν αυτού, ας μη καυχάται ο πλούσιος εις τον πλούτον αυτού, αλλ' ο καυχώμενος ας καυχάται εις τούτο, ότι εννοεί και γνωρίζει εμέ, ότι εγώ είμαι ο Κύριος, ο ποιών έλεος, κρίσιν και δικαιοσύνην επί της γης επειδή εις ταύτα ευαρεστούμαι, λέγει Κύριος». Για ένα και μόνον πράγμα μπορεί να καυχηθεί ο άνθρωπος σε τούτη τη ζωή, ότι γνωρίζει το Θεό, εμπιστεύεται τη δύναμή Του και πιστεύει στις αιώνιες επαγγελίες Του. 

     Στο βιβλίο των «Παροιμιών» (ΙΣ/16: 18) αναφέρεται: «Η υπερηφανία προηγείται του ολέθρου, και υψηλοφροσύνη του πνεύματος προηγείται της πτώσεως». Ο Θεός διά στόματος του προφήτη Δανιήλ, ερμηνεύοντας μετά από αποκάλυψη του Θεού ένα τρομακτικό όνειρο* που είχε δει ο βασιλιάς (Δανιήλ Δ/4: 19-27), τον είχε προειδοποιήσει περίπου ένα χρόνο πριν για τα τραγικά γεγονότα που θα συνέβαιναν στη ζωή του (εδ. 25) και μάλιστα τον είχε συμβουλεύσει: «Γι' αυτό, βασιλιά άκουσε τη συμβουλή μου, γίνε δίκαιος και μείνε μακριά από την αμαρτία. Σπλαχνίσου τους φτωχούς εγκαταλείποντας την ανομία, μήπως και συνεχιστούν οι ευτυχισμένες μέρες και διαρκέσει η ευημερία σου» (εδ. 27). 

      Τα λόγια αυτά του προφήτη θα πρέπει να τύχουν ιδιαίτερου σχολιασμού. Η κρίση του Θεού για τις αμαρτίες μας είναι δυνατόν ν’ αποτραπεί, αν μετανοήσουμε ειλικρινά γι’ αυτές. Ο ίδιος ο Θεός ομολογεί: «δεν θέλω τον θάνατο του αμαρτωλού, αλλά να επιστρέψει ο ασεβής από τον δρόμο του και να ζει επιστρέψτε, επιστρέψτε από τους πονηρούς σας δρόμους, γιατί να πεθάνετε;» (Ιεζεκιήλ ΛΓ/33: 11). Γι’ αυτό ο προφήτης προειδοποιεί το βασιλιά ότι, αν μετανοήσει και δώσει τη δόξα στον ύψιστο Θεό, «ίσως και διαρκέσει η ευημερία του». Ας αφυπνιστούμε και ας ταπεινωθούμε όσο είναι καιρός. Με τον τρόπο αυτό θ’ αποφύγουμε πολλές δυσάρεστες περιπέτειες στη ζωή μας. 

       Αυτή δεν ήταν η πρώτη φορά που ο Θεός είχε δείξει την παντοδυναμία Του στο βασιλιά Ναβουχοδονόσωρα Β’. Ας θυμηθούμε την περιπέτεια των τριών νεαρών πιστών Εβραίων που είχαν σωθεί με θαυματουργική ενέργεια μέσα από το πυρωμένο καμίνι. Όχι μόνον δεν είχαν καεί καθώς βρέθηκαν μέσα σ' αυτό, αλλά «… ουδέ οσμή πυρός επέρασεν επ' αυτούς» (Δανιήλ Γ/3: 27). Ο υπερήφανος βασιλιάς είχε ακούσει πολλά από τον προφήτη Δανιήλ και θα έπρεπε να είχε προβληματιστεί και φρονηματιστεί, όμως δε θέλησε. Είναι χαρακτηριστικό του υπερήφανου, του εγωιστή, του αλαζόνα ανθρώπου, να μην ακούει ποτέ και κανέναν, ούτε το Θεό, ούτε και τους ανθρώπους και να παραβλέπει επιδεικτικά τα λόγια του Κυρίου: «χωρίς εμού δεν δύνασθε να κάμητε ουδέν» (Ιωάννης ΙΕ/15: 5). Ο βασιλιάς Ναβουχοδονόσωρ Β’ σκεπτόταν μάταια ότι ήταν ικανός, αυτόνομος παντοδύναμος και δεν είχε ανάγκη κανέναν και πως ό,τι απέκτησε το απέκτησε με την «ισχύν της δυνάμεώς του» (εδ. 30). 

     Ενώ λοιπόν ο Ναβουχοδονόσωρ παρατηρούσε τη μεγαλοπρεπή Βαβυλώνα και έλεγε αυτά τα τόσο εγωιστικά και κομπαστικά λόγια, η απάντηση από τον Θεό του ουρανού ήρθε αστραπιαία. Μια φωνή ακούστηκε από τον ουρανό που του έλεγε: «η βασιλεία σου παύει να είναι κάτω από την εξουσία σου. Θα κατοικήσεις με τ’ άγρια θηρία και θα τρέφεσαι με χορτάρι, όπως τρέφεται ένα βόδι. Η τιμωρία σου θα διαρκέσει επτά χρόνια μέχρι που να καταλάβεις ότι ο Ύψιστος κυριαρχεί στην ανθρώπινη ιστορία και Αυτός δίδει ή αφαιρεί την εξουσία σε κάθε βασιλιά, όπως θέλει και όπως κρίνει Αυτός, σύμφωνα με τα αιώνια σχέδιά Του» (εδ. 25). Αυτό που ανακοίνωσε η ουράνια φωνή πραγματοποιήθηκε αμέσως. Το τι ακριβώς έγινε είναι δύσκολο να περιγραφεί. 

    Ο Ναβουχοδονόσωρ, ο υπερήφανος και παντοδύναμος αυτοκράτορας, "η χρυσή κεφαλή της παγκόσμιας ιστορίας" (Δανιήλ Β/2: 38) έχασε ξαφνικά τα λογικά του και έφυγε τρέχοντας στα βουνά. Εκεί έζησε σαν θηρίο παρέα με τ’ άγρια ζώα. Για επτά χρόνια τρεφόταν με χόρτα όπως το βόδι. Όλο του το σώμα καλύφθηκε με πυκνό τρίχωμα και στα δάκτυλά του φύτρωσαν νύχια σαν τα νύχια των αρπακτικών πουλιών. Είναι γεγονός ότι ο βασιλιάς είχε ξεχάσει στη ζωή του μια παλιά αρχή που έχει θεσπίσει ο Θεός και η οποία αναφέρει: «Ο Θεός εις τους υπερηφάνους αντιτάσσεται, εις δε τους ταπεινούς δίδει χάριν» (Ιακώβου Δ/4: 6). Σε κάθε περίπτωση ο Θεός χρησιμοποιεί την άπειρη δύναμή Του, για να ενισχύσει και να φροντίσει τον ταπεινό άνθρωπο, ενώ αντίθετα στους υπερήφανους, τους εγωιστές, τους επηρμένους, αντιστέκεται με κάθε τρόπο. Στην επιστολή «Α’ Πέτρου» (Ε/5: 6,7) το Πνεύμα του Θεού μας προτρέπει: «Ταπεινωθείτε, λοιπόν, κάτω από το πανίσχυρο χέρι τού Θεού, για να σας υψώσει εν καιρώ και όλη τη μέριμνά σας ρίξτε την επάνω σ' αυτόν, επειδή αυτός φροντίζει για σας». Επίσης στο βιβλίο των «Παροιμιών» (ΚΘ/29: 23), αναφέρεται: «Η υπερηφάνεια του ανθρώπου θέλει ταπεινώσει αυτόν ο δε ταπεινόφρων απολαμβάνει τιμήν». 

      Μετά από την πάροδο των επτά χρόνων επανήλθε το λογικό του βασιλιά και ήρθε στην κανονική αρχική του κατάσταση. Μετά απ’ όλα αυτά που βίωσε ταπεινώθηκε ο βασιλιάς και δόξασε το Θεό του ουρανού: 

34 Και όταν τελείωσαν οι ημέρες εκείνες, εγώ ο Ναβουχοδονόσορας, σήκωσα τα μάτια μου προς τον ουρανό, και τα μυαλά μου επέστρεψαν σε μένα, και ευλόγησα τον Ύψιστο, και αίνεσα και δόξασα αυτόν που ζει στον αιώνα, του οποίου η εξουσία είναι εξουσία αιώνια, και η βασιλεία του σε γενεά και γενεά 

35 και όλοι οι κάτοικοι της γης λογίζονται μπροστά του ως ένα τίποτε και σύμφωνα με τη θέλησή του πράττει στο στράτευμα του ουρανού, και στους κατοίκους τής γης και δεν υπάρχει κάποιος που να εμποδίζει το χέρι του ή που να του λέει: Τι έκανες; 

36 Κατά τον ίδιο καιρό τα μυαλά μου επέστρεψαν σε μένα και για δόξα τής βασιλείας μου επανήλθε σε μένα η λαμπρότητά μου και η μορφή μου, και οι αυλικοί μου και οι μεγιστάνες μου με ζητούσαν, και στερεώθηκα στη βασιλεία μου, και μου προστέθηκε μεγαλύτερη μεγαλειότητα. 

37 Τώρα, εγώ ο Ναβουχοδονόσορας αινώ και υπερυψώνω και δοξάζω τον βασιλιά τού ουρανού επειδή, όλα τα έργα του είναι αλήθεια, και οι δρόμοι του κρίση και μπορεί να ταπεινώσει αυτούς που περπατούν μέσα στην υπερηφάνεια» (Δανιήλ Δ/4: 34-37). 

      Ο Θεός, που δε θέλει το θάνατο του αμαρτωλού (Ιεζεκιήλ ΛΓ/33: 11), που συγχωρεί, όταν υπάρχει ειλικρινής μετάνοια στη ζωή μας, αποκατέστησε και πάλι το Ναβουχοδονόσορα στο θρόνο του. Αλήθεια τι συγκλονιστική ομολογία! Τι θριαμβευτικό τέλος! Επιτέλους ο Ναβουχοδονόσωρ μέσα από όλες αυτές τις τραγικές εμπειρίες που έζησε, ταπεινώθηκε και αναγνώρισε τη δύναμη του αληθινού Θεού και θεωρείται βέβαιο από τους μελετητές της Γραφής ότι βρίσκεται στην παρουσία του Θεού. Ο Θεός είχε αποκαλέσει το βασιλιά Ναβουχοδονόσορα δούλο Του (Ιερεμίας ΚΕ/25: 9). Εκείνη την ημέρα στον ουρανό πολλοί άνθρωποι θα έχουν να διηγηθούν παρόμοιες ιστορίες. 

     Τελικά η μεγάλη Βαβυλώνα τι απέγινε; Όλα εξελίχτηκαν σύμφωνα με την προφητεία του Λόγου του Θεού. 

19 Και η Βαβυλών, η δόξα των βασιλείων, το ένδοξον καύχημα των Χαλδαίων, θέλει είσθαι ως ότε κατέστρεψεν ο Θεός τα Σόδομα και τα Γόμορρα 

20 ουδέποτε θέλει κατοικηθή ουδέ θέλει κατασκηνωθή έως γενεάς και γενεάς· ούτε Άραβες θέλουσι στήσει τας σκηνάς αυτών εκεί, ούτε ποιμένες θέλουσιν αναπαύεσθαι εκεί 

21 αλλά θηρία θέλουσιν αναπαύεσθαι εκεί και αι οικίαι αυτών θέλουσιν είσθαι πλήρεις ολολυζόντων ζώων και στρουθοκάμηλοι θέλουσι κατοικεί εκεί και σάτυροι θέλουσι χορεύει εκεί 

22 και οι αίλουροι θέλουσι φωνάζει εν ταις ηρημωμέναις οικίαις αυτών και θώες εν τοις παλατίοις της τρυφής και ο καιρός αυτής πλησιάζει να έλθη, και αι ημέραι αυτής δεν θέλουσιν επιμακρυνθή (Ησαΐας ΙΓ/13: 19-22). 

      Στις ημέρες μας λίγες πέτρες έχουν απομείνει κάπου στην περιοχή του σημερινού Ιράκ, που μαρτυρούν στους επισκέπτες ότι σ’ αυτή την έρημη περιοχή, που κάποτε υπήρξε το κέντρο της γης και της ιστορίας,  έζησαν άνθρωποι. Τι τραγικό! Ο Λόγος του Θεού έρχεται να το επιβεβαιώσει: «και ο κόσμος παρέρχεται και η επιθυμία αυτού όστις όμως πράττει το θέλημα του Θεού μένει εις τον αιώνα» (Α’ Ιωάννου Β/2: 17). Μόνον ό,τι είναι σύμφωνο με τη θέλημα του Θεού θα μείνει και θα μας συνοδεύει για πάντα στον ουρανό, ό,τι είναι από εμάς, από τις δικές ανθρώπινες προσπάθειες, θα χαθεί και θα κατακαεί (Α’ Κορινθίους Γ/3: 12). ---

       --- *Υστ/φο. 

    Το όνειρο που είδε ο βασιλιάς Ναβουχοδονόσωρ Β’ αναφέρεται στο βιβλίο του πρ. «Δανιήλ», (κεφ. Δ/4, εδ. 10-27) και ήταν το εξής: Καθώς κοιμόταν ο βασιλιάς, ένα μεγάλο δένδρο παρουσιάστηκε στο μέσον της γης, που τα κλαδιά του έφθαναν στα πέρατα της γης και το ύψος του έφθανε μέχρι τον ουρανό. Τα φύλλα του υπέροχα και οι καρποί του πολλοί. Κάτω απ’ αυτό έβρισκαν καταφύγιο τ’ άγρια θηρία και στα κλαδιά του είχαν τις φωλιές τους τα αρπακτικά πουλιά. Όλα τα ζωντανά τρεφόταν από τους καρπούς αυτού του δένδρου.

       Ξαφνικά ένας άγγελος κατέβηκε από τον ουρανό και φώναξε με μεγάλη φωνή. "Κόψτε το δένδρο και μαδήστε τα κλαδιά και τινάξτε τα φύλλα και διασκορπίστε τους καρπούς". Ας φύγουν τα θηρία που κατοικούν κάτω απ’ αυτό και τα όρνια από τα κλαδιά του. Αφήστε μόνο τις ρίζες του και μη το ξεριζώσετε. Με δεσμά σιδερένια και χάλκινα δέστε τον άνθρωπο που συμβολίζει το δένδρο αυτό. Θα κοιμάται στην ύπαιθρο πάνω στο χορτάρι και κάτω από τη δροσιά του ουρανού. Η συναναστροφή του δεν θα είναι με τους ανθρώπους αλλά με τα θηρία και θα τρέφεται όπως τα φυτοφάγα ζώα από το χορτάρι της γης. Η καρδιά του θα μεταβληθεί και από ανθρώπινη θα γίνει καρδιά θηρίου. Ο άνθρωπος αυτό θα παραμείνει σ’ αυτή τη ζωώδη και θηριώδη κατάσταση για επτά χρονικές περιόδους». 

      Ο Θεός αποκαλύπτει με τ’ όνειρο αυτό ότι ουσιαστικά Αυτός είναι ο διαμορφωτής της ιστορίας, κυβερνά τους ανθρώπους και παραχωρεί την εξουσία σε όποιον Αυτός θέλει. Όταν ο Δανιήλ άκουσε το όνειρο έμεινε εμβρόντητος και άφωνος για μια περίπου ώρα και σκέψεις τον συντάραζαν και του προκαλούσαν μεγάλη λύπη. Ο Ναβουχοδονόσωρ, που παρατήρησε αυτή την κατάσταση της ψυχής του Δανιήλ και πιθανώς να εξέλαβε ότι ο Δανιήλ βρισκόταν σε απορία για το τι σημαίνουν όλα αυτά, του είπε να μη βιαστεί και ότι δεν περιμένει άμεση απάντηση. Ο Δανιήλ τότε του απάντησε ότι εύχεται αυτά που αποκαλύπτει το όνειρο να συμβούν σε αυτούς που τον μισούν και που είναι εχθροί του (εδ. 19). Το δένδρο που είδε είναι ο ίδιος ο βασιλιάς (εδ. 22). Έγινε μεγάλος και ισχυρός και η εξουσία του εξαπλώθηκε πάνω σε όλη τη γη και το μεγαλείο του έφτασε μέχρι τον ουρανό. Κάτω από την εξουσία του κουρνιάζουν όλοι οι άνθρωποι και βρίσκουν τροφή, σκιά, προστασία. 

     Ο άγγελος μετά από εντολή του Θεού κόβει το δένδρο, αλλά δεν το ξεριζώνει και προειδοποιεί το βασιλιά να συνέλθει, ώστε να μην πραγματοποιηθεί το όνειρο. Εάν δεν μετανοήσει και δε συνέλθει, τότε θα κάνει παρέα με τα θηρία, θα τρέφεται όπως τα ζώα, δε θα έχει κοινωνία με τους ανθρώπους και θα αποκτήσει καρδιά θηρίου και αυτή η κατάσταση θα συνεχίσει έως ότου κατανοήσει την παντοκρατορική δύναμη και την απόλυτη εξουσία επί της γης και του ουρανού του Υψίστου, ο οποίος παραχωρεί ή και αφαιρεί την εξουσία στους ανθρώπους, όπως Αυτός νομίζει (εδ. 25). Γι’ αυτό τον συμβούλευσε ο Δανιήλ ότι είναι καλό να ταπεινωθεί και να εξιλεώσει τις αμαρτίες και τις αδικίες του με ελεημοσύνη και φιλανθρωπία προς τους πτωχούς και ασθενείς. Η ελεημοσύνη μας και η φιλανθρωπία μας, που οφείλουμε να δείχνουμε σε όλους τους ανθρώπους, στην περίοδο της Καινής Διαθήκης στην οποία ζούμε θα πρέπει να επεκτείνεται και στον πνευματικό τομέα, με τη συγγνώμη, την επιείκεια, τη μακροθυμία, που οφείλουμε να δείχνουμε προς όλους τους ανθρώπους. 

       ΕΠΙΛΟΓΟΣ.

     «Και όταν τελείωσαν οι ημέρες εκείνες, εγώ ο Ναβουχοδονόσορας, σήκωσα τα μάτια μου προς τον ουρανό, και τα μυαλά μου επέστρεψαν σε μένα, και ευλόγησα τον Ύψιστο, και αίνεσα και δόξασα αυτόν που ζει στον αιώνα, του οποίου η εξουσία είναι εξουσία αιώνια, και η βασιλεία του σε γενεά και γενεά». ---

ΑΡΣΕΝ & ΘΗΛΥ.

Βιβλίο «Γένεσης», κεφ. Α/1, εδ. 27. 

«Και εποίησεν ο Θεός τον άνθρωπον κατ' εικόνα εαυτού· κατ' εικόνα Θεού εποίησεν αυτόν άρσεν και θήλυ εποίησεν αυτούς». 

 Επιστολή «Β’ Πέτρου», κεφ. Β/2, εδ. 5-9. 

5 και εάν τον παλαιόν κόσμον δεν εφείσθη, αλλά φέρων κατακλυσμόν επί τον κόσμον των ασεβών εφύλαξεν όγδοον τον Νώε, κήρυκα της δικαιοσύνης, 

6 και κατέκρινεν εις καταστροφήν τας πόλεις των Σοδόμων και της Γομόρρας και ετέφρωσε, καταστήσας παράδειγμα των μελλόντων να ασεβώσι, 

7 και ηλευθέρωσε τον δίκαιον Λωτ καταθλιβόμενον υπό της ασελγούς διαγωγής των ανόμων· 

8 διότι ο δίκαιος, κατοικών μεταξύ αυτών, δι' οράσεως και ακοής, εβασάνιζεν από ημέρας εις ημέραν την δικαίαν αυτού ψυχήν διά τα άνομα έργα αυτών· 

9 εξεύρει ο Κύριος να ελευθερώνη εκ του πειρασμού τους ευσεβείς, τους δε αδίκους να φυλάττη εις την ημέραν της κρίσεως, διά να κολάζωνται. 

 Βιβλίο πρ. «Δανιήλ», κεφ. Ζ/7, εδ. 25. 

«Και θέλει λαλήσει λόγους εναντίον του Υψίστου, και θέλει κατατρέχει τους αγίους του Υψίστου, και θέλει διανοηθή να μεταβάλλη καιρούς και νόμους και θέλουσι δοθή εις την χείρα αυτού μέχρι καιρού και καιρών και ημίσεος καιρού».

      ΣΧΟΛΙΑ: 

     Από τα Μ.Μ.Ε. πληροφορούμαστε ότι πολύ σύντομα θα έρθει στη Βουλή των Ελλήνων για ψήφιση νομοσχέδιο που θα θεσμοθετεί και θα νομιμοποιεί το γάμο μεταξύ ομοφυλόφιλων ζευγαριών καθώς επίσης θα ρυθμίζει και θέματα που θ’ αφορούν την υιοθέτηση παιδιών. 

    Δικαιολογώντας την πρωτοβουλία του αυτή ο πρωθυπουργός δήλωσε σε πρόσφατη συνέντευξή του σε τηλεοπτικό κανάλι ότι: «Το νομοσχέδιο για τα ομόφυλα ζευγάρια που προτίθεται να φέρει προς ψήφιση δεν είναι κάτι επαναστατικά διαφορετικό από αυτό το οποίο ήδη ισχύει σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες, ενώ παράλληλα τόνισε πως ένας άνδρας μόνος του δεν θα μπορεί να έχει παιδί με υποβοηθούμενη μητέρα. Έχουμε 20 χώρες στην Ευρώπη όπου ήδη έχει νομοθετηθεί η ισότητα στο γάμο, 15 είναι στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Δεν πάμε δηλαδή να ανακαλύψουμε την πυρίτιδα, ούτε να κάνουμε κάτι το οποίο ξεφεύγει από αυτό το οποίο συμβαίνει σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες», είπε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός. 

     Αλήθεια πόσο έχουν ανάγκη όλοι τούτοι οι άρχοντες ν’ ακούσουν τα λόγια του Κυρίου: 

--«Τώρα, λοιπόν, βασιλιάδες, συνετιστείτε διδαχθείτε κριτές τής γης» (Ψαλμός Β/2: 10). 

--«Ο Θεός δεν εμπαίζεται επειδή ό,τι αν σπείρει ο άνθρωπος, τούτο και θέλει θερίσει»       (Γαλάτας Σ/6: 7). 

--«Φοβερόν είναι το να πέσει τις εις χείρας Θεού ζώντος» (Εβραίους Ι/10: 31). 

      Θα έλεγε κανείς παρατηρώντας όλα αυτά τα γεγονότα που συμβαίνουν γύρω μας ότι ο κόσμος ολόκληρος βρίσκεται σε πλήρη σύγχυση και απόλυτη ανυπακοή και ότι έχει μπει σε μια τροχιά παραλογισμού, παραφρονήσης, άρνησης του αληθινού Θεού, απαξίωσης του αιώνιου Λόγου Του καθώς και των θεμελιωδών αρχών τις οποίες Αυτός, ως πλάστης και δημιουργός και συντηρητής του σύμπαντος, έχει ορίσει. Έτσι στις ημέρες μας βλέπουμε την ανομία να φτάνει στο αποκορύφωμά της. Το «αφύσικο» όχι μόνον να χαρακτηρίζεται «φυσικό» αλλά και να κατοχυρώνεται νομικά από τα κοινοβούλια των λεγόμενων «πολιτισμένων» κρατών. Παντού κυριαρχεί ο παραλογισμός, το γκρι, η πλήρης άρνηση συμμόρφωσης με την ηθική, η απόλυτη απαξίωση των Θεϊκών νόμων. 

    Άραγε ποια να είναι η αιτία, γιατί συμβαίνουν όλα αυτά γύρω μας; Ο αιώνιος και αψευδής Λόγος του Θεού μας δίνει την απάντηση: 

21 Διότι γνωρίσαντες τον Θεόν, δεν εδόξασαν ως Θεόν ουδέ ευχαρίστησαν, αλλ' εματαιώθησαν εν τοις διαλογισμοίς αυτών, και εσκοτίσθη η ασύνετος αυτών καρδία 

22 λέγοντες ότι είναι σοφοί εμωράνθησαν, 

23 και ήλλαξαν την δόξαν του αφθάρτου Θεού εις ομοίωμα εικόνος φθαρτού ανθρώπου και πετεινών και τετραπόδων και ερπετών. 

24 Διά τούτο και παρέδωκεν αυτούς ο Θεός διά των επιθυμιών των καρδιών αυτών εις ακαθαρσίαν, ώστε να ατιμάζωνται τα σώματα αυτών μεταξύ αυτών. 

25 Οίτινες μετήλλαξαν την αλήθειαν του Θεού εις το ψεύδος, και εσεβάσθησαν και ελάτρευσαν την κτίσιν μάλλον παρά τον κτίσαντα, όστις είναι ευλογητός εις τους αιώνας αμήν. 

26 Διά τούτο παρέδωκεν αυτούς ο Θεός εις πάθη ατιμίας διότι και αι γυναίκες αυτών μετήλλαξαν την φυσικήν χρήσιν εις την παρά φύσιν 

27 ομοίως δε και οι άνδρες, αφήσαντες την φυσικήν χρήσιν της γυναικός, εξεκαύθησαν εις την επιθυμίαν αυτών προς αλλήλους, πράττοντες την ασχημοσύνην άρσενες εις άρσενας και απολαμβάνοντες εις εαυτούς την πρέπουσαν αντιμισθίαν της πλάνης αυτών. 

28 Και καθώς απεδοκίμασαν το να έχωσιν επίγνωσιν του Θεού, παρέδωκεν αυτούς ο Θεός εις αδόκιμον νούν, ώστε να πράττωσι τα μη πρέποντα (Ρωμαίους Α/1: 21-28). 

        Ο Πλάστης και Δημιουργός Θεός, καθώς ευλόγησε τους πρωτοπλάστους, έθεσε από την αρχή τους κανόνες για το γάμο και την οικογένεια. Στο πρώτο βιβλίο της Βίβλου αναφέρεται: «Διά τούτο θέλει αφήσει ο άνθρωπος τον πατέρα αυτού και την μητέρα αυτού, και θέλει προσκολληθή εις την γυναίκα αυτού και θέλουσιν είσθαι οι δύο εις σάρκα μίαν» (Γένεση Β/2: 24). Ως παντρεμένοι θα έπρεπε να συνέρχονται και να είναι «μία σάρκα». Τα άτομα που θα συνδέονται με τα δεσμά του γάμου θα πρέπει να είναι «αρσενικό» και «θηλυκό». Αυτό το επανέλαβε και ο Κύριος Ιησούς Χριστός με τα λόγια: «Δεν ανεγνώσατε ότι ο πλάσας απ' αρχής άρσεν και θήλυ έπλασεν αυτούς» (Ματθαίος ΙΘ/19: 4). Όταν ο Θεός τελείωσε τη δημιουργία Του, διαπίστωσε ότι «πάντα όσα εποίησεν ήσαν καλά λίαν». 

       Η εντολή του Θεού είναι ν’ αποτελεί ο γάμος έναν μόνιμο, στενό δεσμό ανάμεσα σ’ έναν «άντρα» και μία «γυναίκα». Και οι δύο ήταν πλασμένοι, για να συμπληρώνουν ο ένας τον άλλον έτσι ώστε να ικανοποιούν ο καθένας τις συναισθηματικές και σεξουαλικές ανάγκες τους καθώς και ν’ αποκτούν παιδιά. «Και ευλόγησεν αυτούς ο Θεός και είπε προς αυτούς. Αυξάνεσθε και πληθύνεστε και γεμίσατε την γην και κυριεύσατε αυτήν, και εξουσιάζετε επί των ιχθύων της θαλάσσης και επί των πετεινών του ουρανού και επί παντός ζώου κινουμένου επί της γης» (Γένεση Α/1: 28). 

    «Οι σοφοί του αιώνος τούτου» μετά από πολλή σκέψη, μέσα στην αφροσύνη την οποία τους δημιούργησε ο εγωϊσμός και η αθεΐα τους, διαπίστωσαν ότι τα φύλα δεν είναι δύο αλλά είναι περισσότερα και μάλιστα γνωμάτευσαν με βεβαιότητα ότι μπορούμε ν’ αλλάζουμε το φύλο σύμφωνα με τις επιθυμίες μας. Αλήθεια τι ακραίος παραλογισμός, τι διαστροφή, τι παραβατικότητα ενάντια στους αιώνιους νόμους του Θεού δημιουργείται με αυτόν τον τρόπο σκέψης, τι μεγάλη εναντίωση στο θέλημα του δημιουργού Θεού! 

      Ο Λόγος του Θεού ρητά και κατηγορηματικά αποδοκιμάζει τις ομοφυλοφιλικές σχέσεις. Στο βιβλίο του «Λευιτικού» (κεφ. ΙΗ/18: 22-25), αναφέρεται: 

22 Και μετά άρρενος δεν θέλεις συνουσιασθή, ως μετά γυναικός είναι βδέλυγμα. 

23 Ουδέ θέλεις συνουσιασθή μετ' ουδενός κτήνους, διά να μιανθής μετ' αυτού ουδέ γυνή θέλει σταθή έμπροσθεν κτήνους, διά να βατευθή είναι μυσαρόν. 

24 Μη μιαίνεσθε εις ουδέν εκ τούτων· διότι εις πάντα ταύτα εμιάνθησαν τα έθνη, τα οποία εγώ εκδιώκω απ' έμπροσθέν σας 

25 και εμιάνθη η γη διά τούτο ανταποδίδω την ανομίαν αυτής επ' αυτήν, και η γη θέλει εξεμέσει τους κατοίκους αυτής. 

      Σε καμία περίπτωση δε δικαιολογείται η ομοφοβία, δηλαδή η εκδήλωση μίσους για τους ομοφυλόφιλους ή διάφορες άλλες διακρίσεις εις βάρος τους. Η εντολή του Λόγου του Θεού είναι: «Ταύτα σας παραγγέλλω, να αγαπάτε αλλήλους» (Ιωάννης ΙΕ/15: 17). Θα πρέπει να υπάρχει αγάπη και σεβασμός προς όλους τους ανθρώπους. «Πάντας τιμήσατε …..» (Α’ Πέτρου Β/2: 17). Διευκρινίζουμε ότι ως πιστοί Χριστιανοί δεν έχουμε κάτι με τα πρόσωπα και θα πρέπει να προσευχόμαστε ο Θεός να τους φέρει «εις εαυτόν» (Λουκάς ΙΕ/15: 17), να μετανοήσουν ειλικρινά και ο Θεός είναι βέβαιο ότι θα κάνει Έλεος και θα τους ελευθερώσει από όποιο πάθος και αν έχουν. Έχουν ανάγκη από μετάνοια και από επιστροφή στο Θεό και είναι βέβαιο ότι η δύναμή Του θα τους ελευθερώσει (Β’ Πέτρου Β/2: 9). 

      Η Αγία Γραφή μας αποκαλύπτει πλήρως ποια είναι η αληθινή, η υγιής, η αυθεντική οικογένεια, όπως ακριβώς την συνέλαβε και τη θεμελίωσε μέσα στην Πανσοφία Του ο Θεός, για να μπορεί να ζει ο άνθρωπος ευτυχισμένος. Μόνον μέσα στους κόλπους μιας τέτοιας οικογένειας μπορούν να υπάρχουν αληθινές σχέσεις και ν’ αναπτυχτεί ομαλά, να ευδοκιμήσει και να ευτυχίσει ένα παιδί. Τίποτα δεν μπορεί να υποκαταστήσει τη ζεστή αγκαλιά της μητέρας. Ένας στίχος λέει: «Μάνα κράζει το παιδάκι, Μάνα ο νιος και Μάνα ο γέρος, Μάνα ακούς σε κάθε μέρος α! τι όνομα γλυκό», για να καταλήξει: «κι όποιος Μάνα πιά δεν έχει, Μάνα κράζει στ’ όνειρό του». Τίποτα δε μπορεί να υποκαταστήσει τη φροντίδα, τη θαλπωρή, το στήριγμα του πατέρα στη συνείδηση ενός μικρού παιδιού. Αλήθεια πού είναι οι παιδαγωγοί, πού είναι οι επιστήμονες να μιλήσουν για το πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος του Πατέρα και της Μητέρας στη διαπαιδαγώγηση ενός παιδιού; Πού είναι οι παιδοψυχολόγοι να μας πουν πόσο είναι υγιές ένα παιδί να μεγαλώνει με άτομα του ίδιου φύλου; 

      Κάτω απ’ αυτές τις συνθήκες και μέσα στα αδιέξοδα και την αβεβαιότητα που επικρατεί γύρω μας βλέπουμε να προβάλουν νέες μορφές οικογένειας, που μας ξενίζουν, μας συγκλονίζουν και σκανδαλίζουν τη συνείδησή μας. Αλήθεια ποιος θα μπορούσε να διανοηθεί στο παρελθόν το θέαμα που πολλές φορές άναυδοι παρακολουθήσαμε στην τηλεόραση; «Να συζούν δύο άνδρες, που ο ένας είναι η σύζυγος του άλλου, μαζί με το σκύλος τους έχοντας την επιθυμία ν’ αποκτήσουν και δύο παιδιά και μάλιστα κατά παραγγελία, αγόρια». Μια νέα μορφή οικογένειας έξω από τα σχέδια του Θεού προβάλλεται απ’ όλα τα μέσα και προκαλεί το δημόσιο αίσθημα ανερυθρίαστα και ανενδοίαστα. Ένας στοίχος λέει: «Ποιος θα το πει, ποιος θα το βρει, πότε γυμνώθηκε η ντροπή και πότε χάθηκε η σιωπή».

    Θα πρέπει να διευκρινίσουμε ότι το φαινόμενο της ομοφυλοφιλίας δεν είναι κάτι καινούργιο και δε συνιστά πρωτοτυπία, αντίθετα συνιστά οπισθοδρόμηση, ειδωλολατρία, απαξίωση των νόμων του Θεού. Εκείνο που συνιστά πρωτοτυπία είναι ότι στις ημέρες μας όλα αυτά γίνονται νόμος του Κράτους, επιφέροντας την πλήρη σύγχυση στους ανθρώπους για το τι είναι «νόμιμο» και τι είναι «ηθικό», προκαλώντας έτσι την «οργή» του Θεού. 

      Η ανθρώπινη νομοθεσία και ηθική δεν συνάδουν πάντοτε με τις αρχές και τους νόμους του Θεού. Η μοιχεία για παράδειγμα έχει αποποινικοποιηθεί με νόμους της πολιτείας, όμως για το Θεό εξακολουθεί να είναι αμαρτία (Δευτερονόμιο Ε/5: 18). Ο Λόγος του Θεού διαχρονικά βοά: «Μη πλανάσθε ούτε πόρνοι, ούτε ειδωλολάτραι, ούτε μοιχοί, ούτε μαλακοί, ούτε αρσενοκοίται, ούτε κλέπται, ούτε πλεονέκται, ούτε μέθυσοι, ούτε λοίδοροι, ούτε άρπαγες, θέλουσι κληρονομήσει την βασιλείαν του Θεού» (Α’ Κορινθίους Σ/6: 9). Μπορεί η ανθρώπινη κοινωνία να θεσμοθετεί και να καθιστά νόμιμο το γάμο ομοφυλόφιλων ζευγαριών (όχι ομόφυλων που σημαίνει από την ίδια φυλή), δεν παύει όμως αυτό για το Θεό ν’ αποτελεί αμαρτία. Η ηθική του Θεού παραμένει αμετάβλητη, όπως εκφράζεται μέσα στην Καινή Διαθήκη και δεν αλλάζει, δε μεταβάλλεται, δεν αλλοιώνεται, δεν προσαρμόζεται στις εκάστοτε διαθέσεις και αντιλήψεις των ανθρώπινων. «Ο Λόγος του Θεού μένει στον αιώνα» (Α’ Πέτρου Α/1: 25). 

       Για όλα αυτά τα πρωτόγνωρα γεγονότα που συμβαίνουν γύρω μας η Αγία Γραφή έχει προφητεύσει ότι θα συμβούν, χιλιάδες χρόνια πριν και εδώ φαίνεται η Θεοπνευστία του Λόγου του Θεού. Ο προφήτης «Ησαΐας» (κεφ. ΚΔ/24, εδ. 4-6) επτακόσια χρόνια προ Χριστού αναφέρει: 

4 Η γη πενθεί, μαραίνεται, ο κόσμος ατονεί, μαραίνεται, οι υψηλοί εκ των λαών της γης είναι ητονημένοι. 

5 Και η γη εμολύνθη υποκάτω των κατοίκων αυτής διότι παρέβησαν τους νόμους, ήλλαξαν το διάταγμα, ηθέτησαν διαθήκην αιώνιον. 

6 Διά τούτο η αρά κατέφαγε την γην και οι κατοικούντες εν αυτή ηρημώθησαν διά τούτο οι κάτοικοι της γης κατεκαύθησαν και ολίγοι άνθρωποι έμειναν. 

      Οι άνθρωποι αδιαφόρησαν για τους αιώνιους νόμους του Θεού και μέσα στην απόλυτη σύγχυσή τους παρουσιάζουν το αφύσικο ως φυσιολογικό και μάλιστα διά νόμου. «Άνδρες με άνδρες» και «γυναίκες με γυναίκες», όχι μόνο να συνευρίσκονται αλλά να παντρεύονται και να υιοθετούν μικρά παιδιά, χαρακτηρίζοντας τον έναν «γονέα Α» και τον άλλον «γονέα Β». Είναι φανερό πλέον ότι το προωθούμενο νομοσχέδιο βρίσκεται έξω από κάθε λογική, μακριά από τη βιολογία και την επιστήμη. Είναι φανερό ότι στόχος του είναι να χτυπηθεί στην καρδιά ο ιερός θεσμός της οικογένειας και να αλλοιωθούν οι έννοιες «Μητέρα» και «Πατέρα». 

    Αυτό θα έχει σαν αποτέλεσμα να μεγαλώνουν γενιές παιδιών που δε θα ξέρουν τι σημαίνει οικογένεια, αξίες, σεβασμός, ιδανικά, φυσιολογική ζωή. Όλα αυτά που συμβαίνουν στις ημέρες μας αποτελούν πρωτόγνωρες, πρωτοφανείς καταστάσεις και μάλιστα με τη βούλα του νόμου. Οι άνθρωποι παραβλέπουν τους νόμους του Θεού και αθετούν τις αιώνιες διαθήκες Του. Ο Λόγος του Θεού στο βιβλίο του προφήτη «Δανιήλ» (ΙΒ/12: 10) αναφέρει: «…οι ασεβείς θέλουσιν ασεβεί και ουδείς εκ των ασεβών θέλει νοήσει αλλ' οι συνετοί θέλουσι νοήσει». 

     Και συνεχίζει: 

19 Επειδή είναι γεγραμμένον Θέλω απολέσει την σοφίαν των σοφών, και θέλω αθετήσει την σύνεσιν των συνετών. 

20 Που ο σοφός; που ο γραμματεύς; που ο συζητητής του αιώνος τούτου; δεν εμώρανεν ο Θεός την σοφίαν του κόσμου τούτου; (Α’ Κορινθίους Α/1: 19,20). 

      Ζώντας μέσα στην ασέβεια και την άρνηση του Λόγου του Θεού «οι σοφοί» του κόσμου τούτου, οι βασιλείς και οι μεγιστάνες δε θα καταλάβουν ότι ο Κύριος έρχεται, για να παραλάβει την εκκλησία Του (Α’ Θεσσαλονικείς Δ/4: 13-18) καθώς και ότι θα κάνει κρίση κατά των ασεβών (Εβραίους Ι/10: 27). 

       Ο Θεός όπως έκανε και στην εποχή του Νώε το ίδιο θα κάνει και σήμερα. Και τότε οι άνθρωποι δεν κατάλαβαν τι επρόκειτο να συμβεί, δεν κατάλαβαν ότι ερχόταν και μάλιστα πολύ σύντομα, κατακλυσμός, παρά το γεγονός ότι ο Νώε επί 120 χρόνια ως «κήρυκας δικαιοσύνης» (Β’ Πέτρου Β/2: 5) προειδοποιούσε τους ανθρώπους για την επικείμενη καταστροφή, αυτοί αγνοούσαν και περιγελούσαν τις προειδοποιήσεις του. Συγκεκριμένα η Γραφή αναφέρει: 

37 και καθώς αι ημέραι του Νώε, ούτω θέλει είσθαι και η παρουσία του Υιού του ανθρώπου. 

38 Διότι καθώς εν ταις ημέραις ταις προ του κατακλυσμού ήσαν τρώγοντες και πίνοντες, νυμφευόμενοι και νυμφεύοντες, έως της ημέρας καθ' ην ο Νώε εισήλθεν εις την κιβωτόν, 

39 και δεν ενόησαν, εωσού ήλθεν ο κατακλυσμός και εσήκωσε πάντας, ούτω θέλει είσθαι και η παρουσία του Υιού του ανθρώπου (Ματθαίος ΚΔ/24: 37-39). Δεν κατάλαβαν οι άνθρωποι της εποχής του Νώε τι θα συνέβαινε, δεν μπόρεσαν να ερμηνεύσουν σωστά τα γεγονότα και τα αποτελέσματα υπήρξαν καταστροφικά και οι συνέπειες συγκλονιστικές. 

      Σήμερα όλοι αντιλαμβανόμαστε την κρισιμότητα και τη μοναδικότητα των ημερών που ζούμε. Όλοι διαισθανόμαστε πως στις ημέρες μας κυοφορούνται γεγονότα κοσμογονικά. Οι λαοί έχουν επιδοθεί σε μια φρενήρη κούρσα εξοπλισμών. Τα τεράστια πυρηνικά οπλοστάσια των μεγάλων δυνάμεων εκσυγχρονίζονται και αναβαθμίζονται. Οι πόλεμοι στην Ανατολική Ευρώπη και στη Μέση Ανατολή μαίνονται, αλλά και εμφύλιοι πόλεμοι, εξεγέρσεις και πραξικοπήματα διεξάγονται σε διάφορες περιοχές, στην Αφρική, την Ασία και τη Λατινική Αμερική. Είναι φανερό πλέον ότι ο βιβλικός Αρμαγεδώνας προετοιμάζεται πυρετωδώς (Ζαχαρίας, κεφ. ΙΒ/12). 

       Οι πολιτικοί και οι ισχυροί του χρήματος και «του πνεύματος» μέσα στην αγνωσία τους οδηγούν το κόσμο σε ολοκληρωτική καταστροφή. Παρατηρώντας τα γεγονότα τρομάζουμε μπροστά στην αποκτήνωση των ανθρώπων, στην αποχαλίνωση των παθών, την κατάρρευση των ηθών, το γκρέμισμα των φραγμών, των αξιών και των νόμων και των θεσμών, τους οποίους καθιέρωσε ο ίδιος ο Δημιουργός. Η οικογένεια διαλύεται και στη θέση της παρουσιάζεται μία άλλη μορφή, ένα έκτρωμα που κάνει την κοινωνία να σείεται εκ βάθρων.

   Καθημερινά γινόμαστε μάρτυρες στυγερών, απάνθρωπων εγκλημάτων που διαπράττονται γύρω μας και μάλιστα «δι’ ασήμαντον αφορμήν». Η ανθρώπινη ζωή έχει απελπιστικά απαξιωθεί, ολοκληρωτικά ευτελιστεί. Θερίζουμε τις τραγικές συνέπειες της απομάκρυνσής μας από τον Θεό, της περιφρόνησης των νόμων Του, την απαξίωση του αιώνιου Λόγου Του. Στις έσχατες ημέρες που ζούμε η οποιαδήποτε επιθυμία και της πιο μικρής μειοψηφίας, ακόμα και η πιο αισχρή, αποτελεί δικαίωμα αδιαπραγμάτευτο που επιβάλλεται στην πλειοψηφία, μέσα από νόμους και διατάγματα. Στόχος τους είναι να επιφέρουν πλήρη σύγχυση των ανθρώπων, λίγο πριν εμφανιστεί στο προσκήνιο ο μεγάλος παγκόσμιος ηγέτης, «ο άνομος» (Β’ Θεσσαλονικές Β/2: 8), «ο άνθρωπος της αμαρτίας, ο υιός της απωλείας» (Β’ Θεσσαλονικές Β/2: 3), «ο ερχόμενος εν τω ονόματι εαυτού» (Ιωάννης Ε/5: 43). Σ’ αυτόν τον αναμενόμενο ηγέτη θέλουν να παραδώσουν μια κοινωνία άφυλη, άβουλη, απρόσωπη, υποτακτική. 

       Ο Κύριος έχει προειδοποιήσει πως «θα χτυπήσει τους παραβάτες των νόμων Του με αφροσύνη, με παραφροσύνη» (Ζαχαρίας ΙΒ/12: 4). Υπάρχουν νόμοι ηθικοί, Θεϊκοί, προαιώνιοι που διέπουν τη ζωή μας και τους οποίους δεν μπορούμε να τους παραβαίνουμε ατιμωρητί. Κάθε φορά που η ανθρωπότητα ξεπερνούσε τα όρια της ηθικής, όταν η κατάσταση ξέφευγε από κάθε λογική και το «φυσικό» γινόταν «αφύσικο» ή αντίθετα, όταν οι άνθρωποι αδιαφορούσαν για την τήρηση των φυσικών νόμων, ο Θεός μετά από μεγάλη υπομονή έφερνε κρίση προκειμένου να σταματήσει το κακό και να επαναφέρει τον άνθρωπο. Αυτό συνέβη και στην εποχή του Λωτ. 

      Ο Λωτ, όταν αποχωρίστηκε από το θείο τον Αβραάμ, επέλεξε να ζήσει στην περιοχή των Σοδόμων και των Γομόρρων. Μια περιοχή που στα μάτια του φάνηκε ιδιαίτερα γόνιμη και ελκυστική. 

10 Και υψώσας ο Λωτ τους οφθαλμούς αυτού, είδε πάσαν την περίχωρον του Ιορδάνου, ότι εποτίζετο όλη προ του να καταστρέψη ο Κύριος τα Σόδομα και τα Γόμορρα, ως παράδεισος του Κυρίου, ως η γη της Αιγύπτου, έως να υπάγη τις εις Σηγώρ. 

11 Και έκλεξεν εις εαυτόν ο Λωτ πάσαν την περίχωρον του Ιορδάνου· και μετεσκήνωσεν ο Λωτ προς ανατολάς, και διεχωρίσθησαν ο εις από του άλλου. 

12 Ο μεν Άβραμ κατώκησεν εν τη γη Χαναάν ο δε Λωτ κατώκησε μεταξύ των πόλεων της περιχώρου, και έστησε τας σκηνάς αυτού έως Σοδόμων (Γένεση ΙΓ/13: 10-12). 

      Οι πόλεις των Σοδόμων και της Γομόρρας, όπου κατοίκησε ο Λωτ ήταν βουτηγμένες στην ομοφυλοφιλία (Γένεση ΙΘ/19: 5). Ούτε δέκα άνθρωποι δεν μπόρεσαν να βρεθούν στις πόλεις αυτές που να ζουν σύμφωνα με το θέλημα του Θεού (Γένεση ΙΗ/18: 32). Ποιο ήταν το αποτέλεσμα της έκφυλης αμαρτωλής ζωής των ανθρώπων στις δύο αυτές πόλεις, σύμφωνα με την πρακτική του Θεού; 

6 και κατέκρινεν εις καταστροφήν τας πόλεις των Σοδόμων και της Γομόρρας και ετέφρωσε, καταστήσας παράδειγμα των μελλόντων να ασεβώσι, 

7 και ηλευθέρωσε τον δίκαιον Λωτ καταθλιβόμενον υπό της ασελγούς διαγωγής των ανόμων· 

8 διότι ο δίκαιος, κατοικών μεταξύ αυτών, δι' οράσεως και ακοής, εβασάνιζεν από ημέρας εις ημέραν την δικαίαν αυτού ψυχήν διά τα άνομα έργα αυτών· 

9 εξεύρει ο Κύριος να ελευθερόνη εκ του πειρασμού τους ευσεβείς, τους δε αδίκους να φυλάττη εις την ημέραν της κρίσεως, διά να κολάζωνται (Β’ Πέτρου Β/2: 6-9). 

       Ο Κύριος επέφερε την κρίση Του πάνω στις πόλεις των Σοδόμων και των Γομόρρων, μαζί και με όσα συνέβησαν στις ημέρες του Νώε, για να υπογραμμίσει την ανάγκη να προβληματιστούμε και να φυλαχτούμε από παρόμοιες καταστάσεις. Μέσα στη φοβερή σύγχυση των ημερών μας ο αιώνιος και αψευδής Λόγος του Θεού παραμένει ο μοναδικός κανόνας πίστης και συμπεριφοράς, το σταθερό σημείο αναφοράς μας. Όμως αλλοίμονο «Οι σοφοί απέρριψαν τον Λόγον του Κυρίου και πιά σοφία είναι εν αυτοίς;» (Ιερεμίας Η/8: 9). 

     Ο Λόγος του Θεού αναφέρει: «στον έσχατο καιρό θάρθουν εμπαίκτες, οι οποίοι θα περπατούν σύμφωνα με τις ασεβείς επιθυμίες τους» (επιστολή Ιούδα, εδ. 18 & Β’ Πέτρου Γ/3: 3). Θα χλευάζουν και θα περιγελούν τους ανθρώπους του Θεού, όπως ακριβώς περιγελούσαν το Νώε που μετά από εντολή του Θεού (Γένεση Σ/6: 14) έφτιαχνε ένα καράβι (κιβωτό) στο βουνό. Θα χαρακτηρίζουν τους ανθρώπους που μελετούν το Λόγο του Θεού, παράλογους, εμμονικούς, φανατικούς και θα τους θεωρούν «ως αστεϊζόμενους», όπως ακριβώς χαρακτήρισαν οι γαμπροί του Λωτ τον πεθερό τους. «εξήλθε λοιπόν ο Λωτ και ελάλησε προς τους γαμβρούς αυτού, τους μέλλοντας να λάβωσι τας θυγατέρας αυτού, και είπε, Σηκώθητε, εξέλθετε εκ του τόπου τούτου διότι καταστρέφει ο Κύριος την πόλιν. Αλλ' εφάνη εις τους γαμβρούς αυτού ως αστεϊζόμενος» (Γένεση ΙΘ/19: 14). Κυρίως δε θα ισχυρίζονται ψευδώς ότι η Αγία Γραφή καλλιεργεί το μίσος μεταξύ των ανθρώπων. Η προτροπή του Λόγου του Θεού είναι: «Σώθητε από της διεστραμμένης ταύτης γενεάς» (Πράξεις Β/2: 40). 

       Κλείνοντας τη μελέτη αυτή θα λέγαμε ότι όλοι οι άνθρωποι, όποιες και αν είναι οι επιθυμίες τους, οι αδυναμίες τους, τα πάθη τους, τα λάθη τους, έχουν ανάγκη τον ζωντανό, τον αναστημένο και δοξασμένο Κύριο Ιησού Χριστό. Μόνον Αυτός μπορεί να γεμίσει το εσωτερικό κενό και να χαρίσει στους ανθρώπους συγχώρηση, απελευθέρωση, χαρά και ειρήνη. ---

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΦΗΤΕΊΕΣ.

Βιβλίο «Μιχαία», κεφ. Ε/5, εδ. 2-6. (748 – 696 π.Χ.)  

2 Κι εσύ, Βηθλεέμ Εφραθά, η μικρή, ώστε να είσαι ανάμεσα στις χιλιάδες τού Ιούδα, από σένα θα εξέλθει σε μένα ένας άνδρας για να είναι ηγούμενος στον Ισραήλ· που οι έξοδοί του είναι εξαρχής, από ημέρες αιώνα. 

3 Γι' αυτό, θα τους αφήσει, μέχρι τον καιρό κατά τον οποίο αυτή που γεννάει θα γεννήσει· τότε, το υπόλοιπο των αδελφών του θα επιστρέψει στους γιους Ισραήλ. 

4 Και θα σταθεί, και θα ποιμάνει με τη δύναμη του Κυρίου, με τη μεγαλειότητα του ονόματος του Κυρίου τού Θεού του· και θα κατοικήσουν· επειδή, τώρα θα μεγαλυνθεί μέχρι τα άκρα τής γης. 

5 Κι αυτός θα είναι ειρήνη. Όταν ο Ασσύριος έρθει στη γη μας, και όταν πατήσει στα παλάτια μας, τότε θα σηκώσουμε εναντίον του επτά ποιμένες, και οκτώ άρχοντες ανθρώπων· 

6 και θα ποιμάνουν τη γη τής Ασσυρίας με ρομφαία, και τη γη τού Νεβρώδ στις εισόδους του· και θα μας ελευθερώσει από τον Ασσύριο, όταν έρθει στη γη μας, και όταν πατήσει στα όριά μας. 

 

Ευαγγέλιον «κατά Ματθαίον», κεφ. Β/2, εδ. 1-6. 

1 ΚΑΙ όταν ο Ιησούς γεννήθηκε στη Βηθλεέμ τής Ιουδαίας, κατά τις ημέρες τού βασιλιά Ηρώδη, ξάφνου, ήρθαν στα Ιεροσόλυμα μερικοί μάγοι από ανατολάς, λέγοντας: 

2 Πού είναι αυτός που γεννήθηκε, ο βασιλιάς των Ιουδαίων; Επειδή, είδαμε το αστέρι του στην ανατολή, και ήρθαμε για να τον προσκυνήσουμε. 

3 Και καθώς ο βασιλιάς Ηρώδης το άκουσε, ταράχτηκε, και μαζί του ολόκληρη η Ιερουσαλήμ, 

4 και αφού συγκέντρωσε όλους τούς αρχιερείς και τους γραμματείς τού λαού, ρωτούσε να μάθει απ' αυτούς, πού γεννιέται ο Χριστός. 

5 Και εκείνοι τού είπαν: Στη Βηθλεέμ τής Ιουδαίας επειδή, έτσι είναι γραμμένο διαμέσου τού προφήτη: 6 «Και εσύ Βηθλεέμ, γη τού Ιούδα, δεν είσαι καθόλου ελάχιστη ανάμεσα στους ηγεμόνες τού Ιούδα· επειδή, από σένα θα βγει ένας ηγέτης, που θα ποιμάνει τον λαό μου τον Ισραήλ». 

 

       ΣΧΌΛΙΑ:

       Ξεκινώντας την εξιστόρηση της ζωής και του Έργου του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, ο Ευαγγελιστής Ματθαίος βάζει το θεμέλιο πάνω στο οποίο θα βασίσει την αφήγησή του. Έτσι στα πρώτα δύο κεφάλαια επανειλημμένα αναφέρει τη φράση, «….δια να πληρωθή το ρηθέν». 

 

(Ματθαίος Α/1: 22,23). 

22 Και όλο αυτό έγινε για να εκπληρωθεί το ρηθέν υπό του Κυρίου διαμέσου τού προφήτη, που έλεγε: 

23 «Δέστε, η παρθένος θα συλλάβει, και θα γεννήσει έναν γιο, και θα αποκαλέσουν το όνομά του ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ», που ερμηνευόμενο σημαίνει: "Μαζί μας είναι ο Θεός". 

 

(Ματθαίος Β/2: 14, 17) 

14 Ο δε εγερθείς παρέλαβε το παιδίον και την μητέρα αυτού διά νυκτός και ανεχώρησεν εις Αίγυπτον, 

15 και ήτο εκεί έως της τελευτής του Ηρώδου, διά να πληρωθή το ρηθέν υπό του Κυρίου διά του προφήτου λέγοντος· Εξ Αιγύπτου εκάλεσα τον υιόν μου. 

16 Τότε ο Ηρώδης, ιδών ότι ενεπαίχθη υπό των μάγων, εθυμώθη σφόδρα και αποστείλας εφόνευσε πάντας τους παίδας τους εν Βηθλεέμ και εν πάσι τοις ορίοις αυτής από δύο ετών και κατωτέρω κατά τον καιρόν, τον οποίον εξηκρίβωσε παρά των μάγων. 

17 Τότε επληρώθη το ρηθέν υπό Ιερεμίου του προφήτου, λέγοντος. 23 και ελθών κατώκησεν εις πόλιν λεγομένην Ναζαρέτ, διά να πληρωθή το ρηθέν διά των προφητών ότι Ναζωραίος θέλει ονομασθή (εδ. 23). 

 

     Ο Ευαγγελιστής Ματθαίος θέλει να μας αποκαλύψει ότι ο Ιησούς Χριστός είναι η εκπλήρωση της Παλαιάς Διαθήκης. Είναι ο Μεσσίας στο Πρόσωπο Του οποίου κάθε προφητεία, κάθε θεσμός, κάθε λυτρωτικό γεγονός της ιστορίας του Ισραήλ βρίσκει την εκπλήρωσή του. Τόσο την Παλαιά όσο και την Καινή Διαθήκη τις ενώνει το Πρόσωπο του Μεσσία Χριστού. Η μεν Παλαιά Διαθήκη προφητεύει την έλευσή Του και προετοιμάζει τους ανθρώπους για να Τον δεχτούν, η δε Καινή Διαθήκη αναφέρεται στην εκπλήρωση των προφητειών της Παλαιάς Διαθήκης περί του Χριστού. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο η Παλαιά Διαθήκη θα πρέπει πάντοτε να ερμηνεύεται Χριστολογικά. 

       Ολόκληρη η Παλαιά Διαθήκη αποτελεί μία προφητεία περί του Χριστού, είτε με λόγια, είτε με τύπους. Θα πρέπει να μελετούμε την Παλαιά Διαθήκη, γιατί μόνον τότε θα μπορέσουμε να κατανοήσουμε επαρκώς τα γεγονότα της Καινής Διαθήκης. Όπως και κατά το παρελθόν έχουμε αναφέρει, ένας από τους σκοπούς του Νόμου της Παλαιάς Διαθήκης ήταν να αποκαλύψει στους ανθρώπους μέσα από τις παραβάσεις τους τη δύναμη της αμαρτίας (Α’ Κορινθίους ΙΕ/15: 56) καθώς και την αδυναμία του ανθρώπου για να τον εκπληρώσει, όπως η Θεία Δικαιοσύνη το απαιτούσε (Γαλάτας Β/2: 21). 

     Σχετικά με τη γέννηση του Κυρίου Ημών Ιησού Χριστού στην Παλαιά Διαθήκη προφητεύονται τα εξής: Ο «Ησαΐας» (Θ/9: 2) προφητεύει: «Ο λαός ο περιπατών εν τω σκότει είδε φως μέγα εις τους καθημένους εν γη σκιάς θανάτου, φως έλαμψεν επ' αυτούς». Και στη συνέχεια εξηγεί: «παιδίον εγεννήθη εις ημάς, Υιός εδόθη εις ημάς και η εξουσία θέλει είσθαι επί τον ώμον αυτού και το όνομα αυτού θέλει καλεσθή Θαυμαστός, Σύμβουλος, Θεός ισχυρός, Πατήρ του μέλλοντος αιώνος, Άρχων ειρήνης», (εδ.6). 

      Όσον αφορά τη διακονία και το θάνατο του Ιησού στην Παλαιά Διαθήκη, αναφέρεται: «Χαίρε σφόδρα, θύγατερ Σιών αλάλαζε, θύγατερ Ιερουσαλήμ ιδού, ο βασιλεύς σου έρχεται προς σέ αυτός είναι δίκαιος και σώζων πραΰς και καθήμενος επί όνου και επί πώλου υιού υποζυγίου» (Ζαχαρίας Θ/9: 9). «Επειδή, σκυλιά με περικύκλωσαν, σύναξη κακοποιών με περιέκλεισε τρύπησαν τα χέρια μου και τα πόδια μου μπορώ να απαριθμήσω όλα τα κόκαλά μου αυτοί με ατενίζουν και με παρατηρούν. Μοίρασαν μεταξύ τους τα ιμάτιά μου και στον ιματισμό μου έβαλαν κλήρο» (Ψαλμός ΚΒ/22: 16-18). 

      Ολόκληρο το ΝΓ/53 κεφάλαιο του βιβλίου του πρ. «Ησαΐα» και ειδικότερα τα εδ. 3-7 αποτελούν μια μεγάλη προφητεία για τη ζωή και τα παθήματα του "πάσχοντος δούλου" του Κυρίου Ιησού Χριστού: «Καταφρονημένος και απορριμμένος από τους ανθρώπους, άνθρωπος θλίψεων και δόκιμος ασθένειας και σαν άνθρωπος από τον οποίο κάποιος αποστρέφει το πρόσωπο, καταφρονήθηκε, και τον θεωρήσαμε σαν ένα τίποτα. Αυτός, στην πραγματικότητα, βάσταξε τις ασθένειές μας, και επιφορτίστηκε τις θλίψεις μας ενώ, εμείς τον θεωρήσαμε τραυματισμένο, πληγωμένο από τον Θεό, και ταλαιπωρημένο. Αυτός, όμως, τραυματίστηκε για τις παραβάσεις μας ταλαιπωρήθηκε για τις ανομίες μας η τιμωρία, που έφερε τη δική μας ειρήνη, ήταν επάνω σ' αυτόν και διαμέσου των πληγών του γιατρευτήκαμε εμείς. Όλοι εμείς πλανηθήκαμε σαν πρόβατα στραφήκαμε κάθε ένας στον δικό του δρόμο ο Κύριος, όμως, έβαλε επάνω σ' αυτόν την ανομία όλων μας. Αυτός ήταν καταθλιμμένος και βασανισμένος, αλλά δεν άνοιξε το στόμα του φέρθηκε σαν αρνί σε σφαγή, και σαν άφωνο πρόβατο μπροστά σ' εκείνον που το κουρεύει, έτσι δεν άνοιξε το στόμα του». 

       Καθώς ο πατριάρχης Ιακώβ ευλογεί τα παιδιά του, απευθυνόμενος στο γιό του Ιούδα  μεταξύ άλλων αναφέρει και τα εξής: «σκύμνος λέοντος είναι ο Ιούδας εκ του θηρεύματος, υιέ μου, ανέβης αναπεσών εκοιμήθη ως λέων και ως σκύμνος λέοντος τις θέλει εγείρει αυτόν; Δεν θέλει εκλείψει το σκήπτρον εκ του Ιούδα ουδέ νομοθέτης εκ μέσου των ποδιών αυτού, εωσού έλθη ο Σηλώ και εις αυτόν θέλει είσθαι η υπακοή των λαών" (Γένεση ΜΘ/49: 9,10). 

      Το κήρυγμά Του θα συνοδεύεται από έκτακτα σημεία θεραπείας τυφλών, χωλών, κωφών, ασθενών (Ησαΐας ΛΕ/35: 5). Η προφητεία των «εβδομήντα εβδομάδων» (Ησαΐας Θ/9) προέβλεψε την ακριβή ημερομηνία κατά την οποία ο Χριστός, ο Μεσσίας θ’ «αποκοπεί». Τα εδάφια από το βιβλίο του πρ. «Ησαΐα» (ΝΓ/53: 3-7) περιγράφουν με ακρίβεια τα πάθη που ο Ιησούς θα υπέμενε. Στο βιβλίο του πρ. «Ζαχαρία» (ΙΒ/12: 10) προαναγγέλλεται: «εις των στρατιωτών κέντησε με λόγχην την πλευράν αυτού, και ευθύς εξήλθεν αίμα και ύδωρ», αναφερόμενος στον λογχισμό του Μεσσία, το οποίο έγινε, αφού ο Ιησούς είχε πεθάνει πάνω στο σταυρό. Θα μπορούσαμε να αναφέρουμε πολλά ακόμα εδάφια από τον προφητικό Λόγο, αλλά αυτά είναι επαρκή. Η Παλαιά Διαθήκη προφητεύει τον ερχομό του Ιησού ως Μεσσία. 

     Μέσα από τα προφητικά αυτά λόγια ο Θεός προσφέρει στο λαό Του ελπίδα, φανερώνοντας τα αιώνια σχέδια και τις βουλές Του, που επικεντρώνονται σ’ ένα και μοναδικό Πρόσωπο. Η ελπίδα του λαού του Θεού εστιάζεται σε έναν «άρχοντα» που θα γεννηθεί, για να τους λυτρώσει. Για το ποια θα είναι η φυσιογνωμία καθώς και τα χαρακτηριστικά αυτού του μοναδικού Προσώπου, ο Λόγος του Θεού αναφέρει τ' ακόλουθα:

     Ο άρχοντας της ειρήνης. Αυτός για τον οποίο αναφέρεται ο προφήτης θα είναι «Κύριος ειρήνης» (Β’ Θεσσαλονικείς Γ/3: 16). Ο άνθρωπος πλάστηκε από το Θεό της ειρήνης με φύση ειρηνική. Η σχέση του με το Δημιουργό Του μέσα στον παράδεισο ήταν απόλυτα ειρηνική, όμως από τη στιγμή που ο άνθρωπος αμάρτησε η ειρηνική αυτή σχέση εξέλειπε και ο άνθρωπος έγινε πλέον εχθρός του Θεού. Στο Πρόσωπο του ερχομένου Μεσσία η παλιά σχέση του ανθρώπου με το Θεό αποκαθίσταται και ο άνθρωπος επανασυνδέεται με το δημιουργό Του. Ο Απ. Παύλος στην επιστολή «προς Εφεσίους» (Β/2: 14), αναφέρει: «Ο Χριστός είναι η ειρήνη ημών, όστις έκαμε τα δύο εν και έλυσε το μεσότοιχον του φραγμού, καταργήσας την έχθραν εν τη σαρκί αυτού, τον νόμον των εντολών των εν τοις διατάγμασι, διά να κτίση εις εαυτόν τους δύο εις ένα νέον άνθρωπον, φέρων ειρήνην». Και στην επιστολή «προς Ρωμαίους" (Ε/5: 1) αναφέρεται δια Πνεύματος Αγίου: «Δικαιωθέντες ἐκ πίστεως, ἔχομεν εἰρήνην πρὸς τὸν Θεὸν διά τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, διά τοῦ ὁποίου ἐλάβομεν και τὴν εἴσοδον διά τῆς πίστεως εἰς τὴν χάριν ταύτην, εἰς τὴν ὁποίαν ἱστάμεθα καὶ καυχώμεθα εἰς τὴν ἐλπίδα τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ».

      Ο άνθρωπος καθώς αποστάτησε από το Θεό βρέθηκε σε μία αμαρτωλή κατάσταση, έγινε εχθρός του Θεού (Ρωμαίους Ε/5: 10). «Ο Θεός, όμως, δείχνει τη δική του αγάπη σε μας, επειδή, ενώ εμείς ήμασταν ακόμα αμαρτωλοί, ο Χριστός πέθανε για χάρη μας» (Ρωμαίους Ε/5: 8). Αποκαθιστάμεθα σε μία σχέση ειρήνης με τον Θεό δια της θυσίας του Χριστού (Ρωμαίους Ε/5: 1). Αυτή είναι η ειρήνη που κατοικεί στην καρδιά μας, χαρακτηρίζει τη σχέση μας με τον Δημιουργό μας και δεν μπορεί κανένας να μας την αφαιρέσει (Ιωάννης Ι/10: 27–28). Αποτελεί την ολοκληρωτική εκπλήρωση του Έργου του Χριστού ως «Άρχοντας της Ειρήνης». 

      Η βαθύτερη σημασία της ειρήνης είναι «η πνευματική αρμονία που επιτυγχάνεται με την αποκατάσταση του ανθρώπου απέναντι στον Θεό». Διαβάζουμε στο εδ.5α «αυτός θα φέρει την ειρήνη» καθώς θα «μεγαλυνθεί έως των άκρων της γης», εδ.4β. Η υπόσχεση αυτή έρχεται σαν «φως», σαν «λάμψη» στους ανθρώπους που ζουν μέσα στο βαθύ σκοτάδι της απόγνωσης. 

      Απευθυνόμενος προς τους μαθητές του ο Κύριος αναφέρει: «Ειρήνη αφήνω σε σας, ειρήνη τη δική μου δίνω σε σας όχι όπως δίνει ο κόσμος, σας δίνω εγώ. Ας μη ταράζεται η καρδιά σας μήτε να δειλιάζει» (Ιωάννης ΙΔ/14: 27). Ο Χριστός μας υποσχέθηκε ότι, όταν Τον επικαλούμαστε ειλικρινά θα μας δίνει «την ειρήνη του Θεού που υπερέχει κάθε νου» (Φιλιππησίους Δ/4: 6-7). Πέρα από τις δυσκολίες που καθημερινά αντιμετωπίζουμε μπορούμε να ζητάμε την ειρήνη που πηγάζει από τη μεγάλη αγάπη του Θεού για τον άνθρωπο και που δεν εξαρτάται από τη δύναμή μας ή τις συνθήκες που επικρατούν γύρω μας. Η ειρήνη του Θεού προσφέρει χαρά και αγαλλίαση στον άνθρωπο, γιατί βασίζεται στη χάρη του Κυρίου Ιησού, στην αγάπη του Θεού Πατέρα και στην κοινωνία του Αγίου Πνεύματος. Αντίθετα η ειρήνη του κόσμου που στηρίζεται στην ανθρώπινη ιδιοτέλεια και αδυναμία είναι προσωρινή και ανασφαλής. 

      Ο Λόγος του Θεού αναφέρει ότι όσοι είναι μακριά από το Θεό δεν έχουν ειρήνη. «Ειρήνη δεν υπάρχει στους ασεβείς» (Ησαΐας ΝΖ/57: 21). Γι’ αυτό άλλωστε βλέπουμε καθημερινά γύρω μας μάχες, πολέμους, απειλές, καταστροφές, χωρίς να υπάρχει πουθενά ειρήνη. 

    Ο άρχοντας των αιώνων. Αυτό το πρόσωπο, ο «ηγούμενος», όπως διαβάζουμε, είναι η μελλοντική ελπίδα του λαού του Θεού. Είναι αυτός που «έρχεται», αυτός του οποίου την έλευση ο προφήτης προσμένει στο μέλλον, όμως ο άρχοντας αυτός δε γεννήθηκε πριν από 2.000 χρόνια, αλλά είναι «από ημερών αιώνος» (εδ.2). Με δύο φράσεις στο εδ.2 η προφητεία δηλώνει την προ αιώνια ύπαρξη του ερχόμενου άρχοντα, Σωτήρα του κόσμου. Διαβάζουμε, «η καταγωγή του είναι πολύ παλιά» και «ανάγεται στις αρχαίες ημέρες». Είναι ο «παλαιός των ημερών» (Δανιήλ Ζ/7: 9). 

      Και με τις δύο αυτές φράσεις ο προφήτης τονίζει ότι αυτός που πρόκειται να εμφανιστεί ήδη υπήρχε από την αρχή. Ο Κύριος Ιησούς Χριστός σε μία από τις αντιπαραθέσεις Του με τους Ιουδαίους διακηρύττει, «Αληθώς, αληθώς σας λέγω, πριν γίνει ο Αβραάμ εγώ είμαι» (Ιωάννης Η/8: 58). Και ο απ. Παύλος υμνώντας Τον γράφει, «και αυτός είναι προ πάντων, και τα πάντα συντηρούνται δι' αυτού» (Κολοσσαείς Α/1: 17). 

      Ένας άρχοντας σαν τον Δαβίδ. Ο πρ. «Ησαΐας» (Θ/9: 7) αναφέρει για τον επερχόμενο Μεσσία: «Εις την αύξησιν της εξουσίας αυτού και της ειρήνης δεν θέλει είσθαι τέλος, επί τον θρόνον του Δαβίδ και επί την βασιλείαν αυτού, διά να διατάξη αυτήν και να στερεώση αυτήν εν κρίσει και δικαιοσύνη από του νυν και έως αιώνος. Ο ζήλος του Κυρίου των δυνάμεων θέλει εκτελέσει τούτο». Επίσης στο (εδ.2) διαβάζουμε ότι Αυτός που θα έρθει από τη Βηθλεέμ θα είναι «άρχοντας του Ισραήλ». Η Βηθλεέμ, δεν είναι, όπως θα δούμε στη συνέχεια, μία ιδιαιτέρως σημαντική πόλη ανάμεσα στις πόλεις του Ιούδα. Αν υπάρχει κάτι για το οποίο είναι γνωστή είναι το ότι ο βασιλιάς Δαβίδ καταγόταν απ' αυτήν  (Β' Σαμουήλ ΙΣ/16: 1 & ΙΖ/17: 12). Πολύ νωρίτερα διαβάζουμε ότι και ο πρόγονος του Δαβίδ, ο Βοόζ ήταν από τη Βηθλεέμ (βιβλίο Ρουθ Β/2: 4). Ο Βοόζ με τη Ρούθ απέκτησαν τον Ωβήδ, που γέννησε τον Ιεσσαί, που γέννησε τον βασιλιά Δαβίδ. Έτσι λοιπόν στη Βηθλεέμ επρόκειτο να γεννηθεί ξανά ένας άλλος μεγάλος άρχοντας. 

      Ο ευαγγελιστής «Ματθαίος», καθώς αναφέρεται στην προφητεία του «Μιχαία», αντί της λέξης «άρχοντας» (η οποία υπάρχει και στην μετάφραση των εβδομήκοντα) χρησιμοποιεί τη λέξη «ηγούμενος». Με τον τρόπο αυτό ο ευαγγελιστής φέρνει στην επιφάνεια αυτό που υπάρχει πίσω από όλη αυτή την περικοπή. Δείχνει την πνευματική σύνδεση και τη συνέχεια αυτού του ερχόμενου άρχοντα με τον βασιλιά Δαβίδ. 

      Όταν ο Θεός συνάπτει τη διαθήκη Του με το Δαβίδ του λέει ότι τον διάλεξε και τον κάλεσε, «δια να ήσαι ηγεμών επί τον λαόν μου, επί τον Ισραήλ» (Β' Σαμουήλ Ζ/7: 8). Επίσης, στο βιβλίο «Β΄ Σαμουήλ» (Ε/5: 2) διαβάζουμε ότι οι φυλές του Ισραήλ ανακηρύττουν το Δαβίδ βασιλιά στην πόλη Χεβρών λέγοντας «και προς σε είπεν ο Κύριος, Συ θέλεις ποιμάνει τον λαόν μου τον Ισραήλ, και συ θέλεις είσθαι ηγεμών επί τον Ισραήλ». 

       Ο ίδιος τίτλος λοιπόν που δίδεται στον Δαβίδ δίδεται και στον ερχόμενο Μεσσία. Όπως ο Δαβίδ κλήθηκε να «ποιμάνει το λαό Ισραήλ», έτσι και ο Μεσσίας θα «ποιμάνει εν τη ισχύ του Κυρίου» (εδ.4). Και εδώ ο Μιχαίας είναι σε συμφωνία με άλλους σύγχρονούς του προφήτες, όπως τον «Ησαΐα» (ΙΑ/11: 1) που προφητεύει: «Και θέλει εξέλθει ράβδος εκ του κορμού του Ιεσσαί, και κλάδος θέλει αναβή εκ των ριζών αυτού». Και στο βιβλίο του προφήτη «Αμώς» (Θ/9: 11) «Εν τη ημέρα εκείνη θέλω αναστήσει την σκηνήν του Δαβίδ την πεπτωκυίαν, και θέλω φράξει τας χαλάστρας αυτής, και θέλω ανεγείρει τα ερείπια αυτής, και θέλω ανοικοδομήσει αυτήν, ως εν ταις αρχαίαις ημέραις». Ο ερχόμενος για τον οποίο μιλά ο Μιχαίας είναι ο «νέος Δαβίδ», αυτός που θα αποκαταστήσει το λαό του Θεού. 

       Μιλώντας για το έργο του Ιησού Χριστού και για την εξάπλωση της εκκλησίας στα έθνη, ο Ιάκωβος αναφέρεται στην προφητεία του Αμώς για αποκατάσταση του Δαβιδικού θρόνου. Διαβάζουμε στο βιβλίο των «Πράξεων των Αποστόλων» (ΙΕ/15: 13-16). «Και αφού αυτοί εσιώπησαν, απεκρίθη ο Ιάκωβος, λέγων, Άνδρες αδελφοί, ακούσατέ μου. Ο Συμεών εφανέρωσε τίνι τρόπω καταρχάς ο Θεός επεσκέφθη τα έθνη, ώστε να λάβη εξ αυτών λαόν δια το όνομα αυτού. Και με τούτο συμφωνούσιν οι λόγοι των προφητών καθώς είναι γεγραμμένον, «Μετά ταύτα θέλω επιστρέψει και θέλω ανοικοδομήσει την σκηνήν του Δαβίδ την πεπτωκυίαν και τα κατηδαφισμένα αυτής θέλω ανοικοδομήσει, και θέλω ανορθώσει αυτήν...»  

       Ο άρχοντας της αποκατάστασης. Σύμφωνα με το (εδ.3) η γέννηση αυτού του άρχοντα θα σημάνει την επιστροφή και την αποκατάσταση του λαού του Θεού. Μία ερώτηση που παρουσιάζει όμως ενδιαφέρον αφορά την ταυτότητα της «τίκτουσας» που θα γεννήσει τον «ηγούμενο». Στο βιβλίο του πρ. «Μιχαία» (κεφ. Δ/4, εδ.10) βρίσκουμε την απάντηση. Εκεί διαβάζουμε: «Κοιλοπόνει, και αγωνίζου, θυγάτηρ Σιών, ως η τίκτουσα διότι τώρα θέλεις εξέλθει εκ της πόλεως, και θέλεις κατοικήσει εν αγρώ, και θέλεις υπάγει έως της Βαβυλώνος εκεί θέλεις ελευθερωθή εκεί θέλει σε εξαγοράσει ο Κύριος εκ της χειρός των εχθρών σου». 

      Είναι το πιστό υπόλοιπο, που «γεννά» Αυτόν που θ’ αποκαταστήσει και θα λυτρώσει το λαό του Θεού. Ο Μεσσίας είναι η ενσάρκωση του πιστού υπόλοιπου, στο οποίο όλοι οι προφήτες υπόσχονται την αποκατάστασή του, είναι η ενσάρκωση της Σιών, του Ισραήλ. Οι έννοιες αυτές στο Πρόσωπό Του παύουν να έχουν μία γεωγραφική ή εθνική αναφορά, είναι πια πνευματικές έννοιες, οι οποίες αγκαλιάζουν όλα τα έθνη της γης. Ο ερχομός του «άρχοντα» θα σημάνει το τέλος κάθε "πνευματικής αιχμαλωσίας", θα φέρει την ελευθερία, την λύτρωση, την αποκατάσταση του λαού του Θεού. Μάλιστα, σύμφωνα με  τ' αναφερόμενα στο κεφ. Ε/5, εδ. 3 η αποκατάσταση αυτή περιλαμβάνει την επιστροφή στον Ισραήλ «του υπολοίπου των αδελφών». Στην Καινή Διαθήκη καταλαβαίνουμε ότι αυτό αφορά την είσοδο των εθνών στην κοινότητα της διαθήκης (Ματθαίος ΙΒ/12: 50, Γαλάτας Γ/3: 26 - 29, Εφεσίους Β/2: 12-22, Α' Πέτρου Β/2: 9 - 10). Ο Ιησούς Χριστός αποκαθιστά τη βασιλεία του Ισραήλ σύμφωνα με τις υποσχέσεις της Παλαιάς Διαθήκης καθώς ιδρύει την Εκκλησία Του, η οποία αποτελεί τον «πνευματικό Ισραήλ». 

      Ο άρχοντας θα σταθεί… θα ποιμάνει… Στο (Ε/5: 4) διαβάζουμε ότι ο άρχοντας «θα σταθεί». Αυτό σημαίνει ότι θα ενεργήσει, θα ασκήσει την εξουσία Του, θα φανερώσει τη δύναμή Του. Συχνά στο βιβλίο των "Ψαλμών" διαβάζουμε για το Θεό, που σηκώνεται φανερώνοντας εξουσία και τρέποντας σε φυγή τους εχθρούς Του. Έτσι στον "Ψαλμό" (ΞΗ/68: 1) διαβάζουμε, «Ας εγερθή ο Θεός, και ας διασκορπισθώσιν οι εχθροί αυτού· και ας φύγωσιν απ' έμπροσθεν αυτού οι μισούντες αυτόν». Η «έγερση» του Θεού, για τον Ψαλμωδό, σημαίνει νίκη, σημαίνει δύναμη (Ψαλμός ΞΗ/68: 28) και σημαίνει σωτηρία (εδ. 20). Ο ερχόμενος άρχοντας λοιπόν σύμφωνα με τον πρ. Μιχαία. "... θα σηκωθεί…, θα σταθεί....". Τα Χριστούγεννα είναι η ώρα που ο Θεός σηκώνεται όρθιος, για να σώσει και για να λυτρώσει το λαό Του! 

      Ο ταπεινός άρχοντας. Ο Απ. Παύλος αναφέρει στην επιστολή «προς Φιλιππησίους» (Β/2: 5-8). 

5 Να είναι, μάλιστα, σε σας το ίδιο φρόνημα, που ήταν και στον Ιησού Χριστό· 

6 ο οποίος ενώ υπήρχε σε μορφή Θεού, δεν νόμισε αρπαγή το να είναι ίσα με τον Θεό· 

7 αλλά, κένωσε τον εαυτό του, παίρνοντας μορφή δούλου, αφού έγινε όμοιος με τους ανθρώπους 

8 και, καθώς βρέθηκε κατά το σχήμα ως άνθρωπος, ταπείνωσε τον εαυτό του, γινόμενος υπάκουος μέχρι θανάτου, θανάτου μάλιστα σταυρού. 

       Το τελευταίο στοιχείο που προφητεύεται για τον ερχόμενο άρχοντα είναι ότι θα έρθει με έναν τρόπο απρόσμενο, με έναν τρόπο που φανερώνει ταπείνωση. Ο άρχοντας έρχεται από τη Βηθλεέμ από το πιο απρόσμενο μέρος. Έρχεται από μία πόλη που είναι η «μικρά». Διαβάζουμε στο κεφ. (Ε/5: 2): «Και συ, Βηθλεέμ Εφραθά, η μικρά ώστε να ήσαι μεταξύ των χιλιάδων του Ιούδα». Η πόλη από την οποία προέρχεται ο Μεσσίας είναι τόσο μικρή και ασήμαντη, που δύσκολα κανείς την υπολογίζει και την λαμβάνει υπόψη του. Θα μπορούσαμε δηλαδή να καταλάβουμε τα λεγόμενα του προφήτη και ως εξής: «Η ισχυρή Ιερουσαλήμ είναι πολιορκημένη αλλά η λύση θα έλθει από τη Βηθλεέμ η οποία δεν μπορεί καλά - καλά να μαζέψει ούτε χίλιους πολεμιστές...». 

      Από την ταπεινή και ασήμαντη Βηθλεέμ ο Θεός θα φέρει τον άρχοντα που θα σταθεί και θα διώξει τους εχθρούς, θ’ αποκαταστήσει το λαό του Θεού και θα φέρει ειρήνη. Ο Κύριος Ιησούς Χριστός, ο Κύριος των κυρίων και Βασιλιάς των βασιλιάδων, δεν εμφανίστηκε όπως οι ηγεμόνες αυτού του κόσμου. Ήρθε μέσα σ’ ένα περιβάλλον ταπείνωσης από μία νεαρή παρθένο γυναίκα, μέσα σε μία φάτνη. Είναι και αυτός ένας τρόπος με τον οποίο ο Θεός τονίζει ότι η λύση για το πρόβλημα του ανθρώπου δεν μπορεί να προέλθει από τη δύναμή του, αλλά είναι η επίσκεψη του Θεού, είναι η ενέργεια του Θεού, που γεννά την ελπίδα μέσα στο πλαίσιο της ανθρώπινης αδυναμίας. --

ΜΕΤΑΝΟΙΑ.

      Ο Αχαάβ και ο Μανασσής ήταν δύο βασιλιάδες οι οποίοι, αν και έζησαν σε διαφορετικές εποχές, έχουν πολλά κοινά χαρακτηριστικά να επιδείξουν. Και οι δύο βασιλείς ήταν αρνητές και αποστάτες από τον αληθινό Θεό και υπήρξαν ακραία ασεβείς και προκλητικοί απέναντί Του. Με τη στάση τους αυτή οδήγησαν το λαό τους στην απιστία, την ειδωλολατρία, την αποστασία και τη διαφθορά. Κοινό τους σημείο ήταν ότι και οι δύο αυτοί ασεβείς βασιλείς μετάνιωσαν για την απιστία τους και επικαλέστηκαν το Έλεος του Θεού. Από τον τρόπο με τον οποίο μετανόησαν μπορούμε να βγάλουμε πολύτιμα πνευματικά συμπεράσματα: 

       Αχαάβ, βασιλιάς στο «Βόρειο βασίλειο» του Ισραήλ από το έτος 873 έως το 854 π.Χ. 

30 Και ο Αχαάβ, ο γιος τού Αμρί, έπραξε πονηρά μπροστά στον Κύριο, περισσότερο από όλους όσοι ήσαν πριν απ' αυτόν. 

31 Και σαν να ήταν ένα μικρό πράγμα, το να περπατάει στις αμαρτίες τού Ιεροβοάμ, του γιου τού Ναβάτ, πήρε ακόμα για γυναίκα την Ιεζάβελ, τη θυγατέρα τού Εθβαάλ, του βασιλιά των Σιδωνίων, και πήγε και λάτρευσε τον Βάαλ, και τον προσκύνησε. 

32 Και ανέγειρε βωμό στον Βάαλ, μέσα στον οίκο τού Βάαλ, που είχε οικοδομήσει στη Σαμάρεια. 

33 Και ο Αχαάβ έκανε ένα άλσος και για να παροργίσει τον Κύριο τον Θεό τού Ισραήλ, ο Αχαάβ έπραξε περισσότερο από όλους τους βασιλιάδες τού Ισραήλ, όσοι στάθηκαν πριν απ' αυτόν (Α’ Βασιλέων ΙΣ/16: 30). 

         ΣΧΟΛΙΑ: 

    Ο Αχαάβ ήταν έβδομος βασιλιάς του δεκάφυλου βασιλείου του Ισραήλ (βόρειο βασίλειο). Παντρεύτηκε την Ιεζάβελ, κόρη του βασιλιά της Σιδώνας, μιας πλούσιας πόλης βόρεια του Ισραήλ, που βρίσκεται στα όρια του Λιβάνου. Αυτός ο γάμος ίσως να έφερε πολύ πλούτο στη γη του Ισραήλ, αλλά έβλαψε πάρα πολύ τη σχέση του έθνους με το Θεό. Η Ιεζάβελ λάτρευε το Βάαλ και υποκίνησε τον Αχαάβ να προωθήσει αυτή την ψεύτικη θρησκεία, η οποία περιλάμβανε ιεροδουλία καθώς και θυσίες μικρών παιδιών. 

     Κανένας αληθινός προφήτης του Θεού δεν ήταν ασφαλής όσο είχε εξουσία η Ιεζάβελ, η οποία φρόντισε να θανατωθούν πολλοί από αυτούς (Α’ Βασιλέων ΙΗ/18: 13). Ο Αχαάβ ήταν χειρότερος στα μάτια του Θεού απ’ όλους τους προγενέστερούς του βασιλιάδες.  Στις προειδοποιήσεις του Θεού τόσο ο Αχαάβ όσο και η Ιεζάβελ αρνούνταν να υπακούσουν. Ο Θεός γνωρίζει τα έργα τους, το πάθος και την απιστία τους και παρ’ όλα αυτά δείχνοντας έλεος, έστειλε τον προφήτη Ηλία να προειδοποιήσει το βασιλιά να μετανοήσει και να στραφεί προς το Θεό, προτού να είναι πλέον πολύ αργά. 

        Ο Λόγος του Θεού αναφέρει σχετικά: 

21 Δες, λέει ο Κύριος: Εγώ θα φέρω κακό επάνω σου, και θα σαρώσω πίσω σου, και θα εξολοθρεύσω από τον Αχαάβ εκείνον που ουρεί προς τον τοίχο, και τον δούλο και τον ελεύθερο ανάμεσα στον Ισραήλ 

22 και θα κάνω την οικογένειά σου όπως την οικογένεια του Ιεροβοάμ, του γιου τού Ναβάτ, και καθώς την οικογένεια του Βαασά, του γιου τού Αχιά, εξαιτίας τού παροργισμού με τον οποίο με παρόργισες, και έκανες τον Ισραήλ να αμαρτήσει. 

23 Και για την Ιεζάβελ, ακόμα, μίλησε ο Κύριος, λέγοντας: Τα σκυλιά θα καταφάνε την Ιεζάβελ κοντά στο περιτείχισμα της Ιεζραέλ· 

24 όποιος από τον Αχαάβ πεθάνει στην πόλη, τα σκυλιά θα τον καταφάνε· και όποιος πεθάνει στο χωράφι, τα πουλιά τού ουρανού θα τον καταφάνε. 

25 Πραγματικά, κανένας δεν στάθηκε όμοιος με τον Αχαάβ, που πούλησε τον εαυτό του στο να πράττει πονηρά μπροστά στον Κύριο, όπως τον κινούσε η γυναίκα του η Ιεζάβελ. 

26 Και έπραξε με βδελυρό τρόπο σε υπερβολικό βαθμό, ακολουθώντας τα είδωλα, σύμφωνα με όλα όσα έπρατταν οι Αμορραίοι, που ο Κύριος είχε εκδιώξει μπροστά από τους γιους Ισραήλ) (Α’ Βασιλέων ΚΑ/21: 21-26). 

        Ακούγοντας αυτά το φοβερά και τρομερά λόγια ο Αχαάβ μετανόησε για την αμαρτωλή ζωή του και ταπεινώθηκε μπροστά στο Θεό. 

 27 Και καθώς ο Αχαάβ άκουσε τα λόγια αυτά, έσχισε τα ιμάτιά του και έβαλε σάκο επάνω στη σάρκα του, και νήστευσε, και ήταν πλαγιασμένος, περιτυλιγμένος με σάκο, και περπατούσε σκυμμένος (Α’ Βασιλέων ΚΑ/21: 27). 

       Ο Αχαάβ μετανόησε μπροστά στο Θεό για τη συμπεριφορά του, όμως η μετάνοιά του αυτή, όπως φάνηκε από την μετέπειτα ζωή του, δεν ήταν αληθινή. Δεν προώθησε την αληθινή λατρεία του Θεού στο λαό του και δεν έκανε καμία ενέργεια, για να εξαλείψει τη λατρεία του Βάαλ. Μετά την ομολογία της μετάνοιας τίποτα απολύτως δεν άλλαξε μέσα στη ζωή του. Ας δούμε πώς ενήργησε μετά την μετάνοιά του. 

     Μετά απ’ όλα αυτά ο Αχαάβ προσκάλεσε τον Ιωσαφάτ, που ήταν πιστός βασιλιά στο «νότιο βασίλειο» του Ιούδα, να συνασπισθούν για να πολεμήσουν τους Σύριους προκειμένου να πάρουν πίσω την πόλη Ρεμμάθ. Μάλιστα για το σκοπό αυτό συμβουλεύθηκε και 400 δικούς του προφήτες, οι οποίοι τον ενεθάρρυναν να επιτεθεί στους Σύριους (Α’ Βασιλέων ΚΒ/22: 6). Ο Ιωσαφάτ, πριν ξεκινήσουν την εκστρατεία, είπε στο βασιλιά: «Δεν υπάρχει άλλος ένας προφήτης μέσω του οποίου μπορούμε να ρωτήσουμε τον Θεό;» Η απάντηση του Αχαάβ ήταν: «Υπάρχει, αλλά εγώ αυτόν τον μισώ, γιατί δεν προφητεύει ποτέ καλά πράγματα για εμένα, παρά μόνον άσχημα». Παρ’ όλα αυτά συμβουλεύτηκε τον προφήτη του Θεού Μιχαϊα ο γιος τού Ιεμβλά (δεν πρόκειται για το προφήτη Μιχαία, γιό του Μωρασθεί [Μιχαίας Α/1: 1], ο οποίος έζησε 100 περίπου χρόνια αργότερα). Ο Ιωσαφάτ επέμενε και του είπε να μη μιλάει έτσι για τον προφήτη του Θεού. 

     Μετά απ’ αυτά ο Αχαάβ κάλεσε έναν ευνούχο και του είπε να φέρει γρήγορα τον Μιχαϊα στο ανάκτορο (εδ. 9). Εν τω μεταξύ ένας αγγελιοφόρος του Αχαάβ είπε στον προφήτη Μιχαία πως όλοι προφήτευσαν ευχάριστα για την εκστρατεία του βασιλιά και του συνέστησε να προφητεύσει και αυτός ευνοϊκά. Ο Μιχαϊας του απάντησε πως ό,τι του αποκαλύψει ο Κύριος, αυτό θ’ αναγγείλει. Η αναγγελία λοιπόν που του έδωσε ο Κύριος ήταν ότι θα έρθει μεγάλη συμφορά τόσο στον Αχαάβ και τη γυναίκα του, όσο και σε ολόκληρη τη συγγένειά τους. Ο πονηρός Αχαάβ, όταν άκουσε αυτά τα λόγια, αντί να ζητήσει μετανοημένος συγχώρηση από το Θεό, έδωσε εντολή και συνέλαβαν τον προφήτη του Θεού και τον έβαλαν στη φυλακή. «Έτσι λέει ο βασιλιάς: Τούτον βάλτε τον στη φυλακή, και τρέφετέ τον με ψωμί θλίψης, και με νερό θλίψης, μέχρις ότου γυρίσω με ειρήνη» (Α’ Βασιλέων ΚΒ/22: 27). Ο πρ. Μιχαϊας απάντησε: «Αν επιστρέψεις σώος και ασφαλής τότε δε μίλησε μέσω εμού ο Κύριος». 

      Η προφητεία του εκπληρώθηκε κατά γράμμα. Στη μάχη που ακολούθησε ο Αχαάβ σκοτώθηκε (Α’ Βασιλέων ΚΒ/22: 34-38). Όταν ο Ιωσαφάτ γύρισε πίσω μετά τη μάχη, ο Κύριος μέσω του προφήτη Ιηού τον επέπληξε για τη συμμαχία του με τον Αχαάβ με τα λόγια: «Είναι σωστό να βοηθάς τους πονηρούς και ν’ αγαπάς εκείνους που μισούν τον Θεό;» (Β’ Χρονικών ΙΘ/19: 1,2). Αν η μετάνοια του Αχαάβ ήταν γνήσια, δε θα προέβαινε σε όλες αυτές τις ενέργειες που ακολούθησαν και ο προφήτης του Θεού δε θα τον χαρακτήριζε πονηρό άνθρωπο που μισούσε το Θεό. 

     Είναι φανερό ότι ο Αχαάβ μπορεί αρχικά να ταπείνωσε τον εαυτόν του, όμως η μετάνοιά του δεν ήταν γνήσια, αλλά ήταν προσωρινή, εφήμερη, υποκριτική. Οι μετέπειτα πράξεις του έδειξαν ότι δεν είχε μετανοήσει μέσα από την καρδιά του. Δεν είχε εκζητήσει ειλικρινά τον αληθινό Θεό. --

        Ας εξετάσουμε ένα άλλο παράδειγμα το οποίο θα μας βοηθήσει να καταλάβουμε τι περιλαμβάνει η αληθινή μετάνοια. 

      Ο Μανασσής υπήρξε βασιλιάς στο «νότιο βασίλειο» του Ιούδα, από το έτος 697 έως το 642 π.Χ. 

1 Δώδεκα ετών ηλικίας ήτο ο Μανασσής ότε εβασίλευσε, και εβασίλευσε πεντήκοντα πέντε έτη εν Ιερουσαλήμ. 

2 Και έπραξε πονηρά ενώπιον του Κυρίου, κατά τα βδελύγματα των εθνών, τα οποία εξεδίωξεν ο Κύριος απ' έμπροσθεν των υιών Ισραήλ 

3 και ανωκοδόμησε τους υψηλούς τόπους, τους οποίους Εζεκίας ο πατήρ αυτού κατέστρεψε, και ανήγειρε θυσιαστήρια εις τους Βααλείμ, και έκαμεν άλση και προσεκύνησε πάσαν την στρατιάν του ουρανού και ελάτρευσεν αυτά. 

4 Και ωκοδόμησε θυσιαστήρια εν τω οίκω του Κυρίου, περί του οποίου ο Κύριος είπεν, Εν Ιερουσαλήμ θέλει είσθαι το όνομά μου εις τον αιώνα. 

5 Και ωκοδόμησε θυσιαστήρια εις πάσαν την στρατιάν του ουρανού εντός των δύο αυλών του οίκου του Κυρίου. 

6 Και αυτός διεβίβασε τους υιούς αυτού διά του πυρός εν τη κοιλάδι του υιού του Εννόμ· και προεμάντευε καιρούς και έκαμνεν οιωνισμούς και μαγείας και εσύστησεν ανταποκριτάς δαιμονίων και επαοιδούς· πολλά πονηρά έπραξεν ενώπιον του Κυρίου, διά να παροργίση αυτόν. 

7 Και έστησε το γλυπτόν, την εικόνα την οποίαν έκαμεν, εν τω οίκω του Θεού, περί του οποίου ο Θεός είπε προς τον Δαβίδ και προς τον Σολομώντα τον υιόν αυτού, Εν τω οίκω τούτω και εν Ιερουσαλήμ, την οποίαν εξέλεξα από πασών των φυλών του Ισραήλ, θέλω θέσει το όνομά μου εις τον αιώνα· 

8 και δεν θέλω μετασαλεύσει τον πόδα του Ισραήλ από της γης, την οποίαν παρέδωκα εις τους πατέρας σας εάν μόνον προσέξωσι να κάμνωσι πάντα όσα προσέταξα εις αυτούς, κατά πάντα τον νόμον και τα διατάγματα και τας κρίσεις τας δοθείσας διά του Μωϋσέως. 

9 Και επλάνησεν ο Μανασσής τον Ιούδαν και τους κατοίκους της Ιερουσαλήμ, ώστε να πράττωσι πονηρότερα παρά τα έθνη, τα οποία ο Κύριος ηφάνισεν απ' έμπροσθεν των υιών Ισραήλ 

10 Και ελάλησε Κύριος προς τον Μανασσήν και προς τον λαόν αυτού πλην δεν έδωκαν ακρόασιν. 

11 Διά τούτο έφερε κατ' αυτών ο Κύριος τους άρχοντας του στρατεύματος του βασιλέως της Ασσυρίας, και επίασαν τον Μανασσήν μεταξύ των θάμνων και δέσαντες αυτόν με αλύσεις, έφεραν αυτόν εις Βαβυλώνα. 

12 Και ενώ ήτο εν θλίψει, ικέτευσε Κύριον τον Θεόν αυτού και εταπεινώθη σφόδρα ενώπιον του Θεού των πατέρων αυτού, 

13 και προσηυχήθη εις αυτόν τότε ηλέησεν αυτόν και επήκουσε της δεήσεως αυτού και επανέφερεν αυτόν εις Ιερουσαλήμ, εις το βασίλειον αυτού. Τότε εγνώρισεν ο Μανασσής έτι ο Κύριος αυτός είναι ο Θεός (Β’ Χρονικών ΛΓ/33: 1-13). 

           ΣΧΟΛΙΑ: 

     Περίπου δύο αιώνες αργότερα έγινε βασιλιάς στο βασίλειο του Ιούδα (νότιο βασίλειο) ο Μανασσής. Ο βασιλιάς αυτός, του οποίου η βασιλεία διήρκησε 55 χρόνια, ίσως να ήταν ακόμα πιο ασεβής από τον Αχαάβ. Ήταν ο νεότερος και πιο αγαπημένος γιός του ευσεβούς βασιλιά Εζεκία (739 – 687 π.Χ.) τον οποίο απέκτησε σε μεγάλη ηλικία, αφού ο Θεός εισάκουσε τις προσευχές του και παράτεινε τη ζωή του κατά 15 χρόνια (Β’ Βασιλέων Κ/20: 6). Η μητέρα του Μανασσή καταγόταν από την Φοινίκη, περιοχή του Λιβάνου και ήταν ειδωλολάτρισσα. Και ενώ όλοι θα περίμεναν από ένα τόσο ευσεβή βασιλιά να βγει ένας πιστός άνθρωπος, η επιρροή της άπιστης μητέρας του αποδείχτηκε εξαιρετικά ολέθρια για τον Μανασσή. «Και ο Μανασσής, ο βασιλιάς των Ιουδαίων, έκανε βδελύγματα χειρότερα από όλα όσα έκαναν οι Αμορραίοι, που ήταν πριν και οδήγησε τον Ιούδα στην αμαρτία με τα είδωλά του» (Β' Βασιλέων ΚΑ/21: 11). 

     Έτσι ο Μανασσής δε βάδισε στ’ αχνάρια του πατέρα του και ως βασιλιάς έκανε κακό σε μεγάλη κλίμακα με σκοπό να προκαλέσει και να προσβάλει τον Θεό (Β’ Χρονικών, ΛΓ/33: 1-9). Για το σκοπό αυτό έχτισε θυσιαστήρια για ειδωλολατρικούς θεούς και μάλιστα τοποθέτησε μια γλυπτή εικόνα του ιερού στύλου μέσα στον άγιο Ναό του Θεού. Ασκούσε μαγεία, μαντεία και μαγγανεία (μάγια). Επίσης «έχυσε πάρα πολύ αθώο αίμα». Ανάμεσα στους φρικτούς του φόνους ήταν και το ότι «έκαψε τους ίδιους του τους γιούς ως θυσία» στους ψεύτικους θεούς (Β’ Βασιλέων ΚΑ/21: 6-16) και διέταξε να θανατώσουν τον ηλικιωμένο συγγενή του, τον πνευματικό ηγέτη του πατέρα του, το μεγάλο προφήτη του Θεού «Ησαΐα» (766 – 686 π.Χ.). 

     Όπως ο Αχαάβ που προαναφέραμε έτσι και ο Μανασσής αγνοούσε πεισματικά και επιδεικτικά τις προειδοποιήσεις που του έδινε ο Θεός μέσω των προφητών Του. Τελικά ο Θεός έφερε εναντίον του «βασιλείου του Ιούδα» τους αρχιστράτηγους του βασιλιά της Ασσυρίας και αυτοί έπιασαν τον Μανασσή με άγκιστρα και τον έδεσαν με δύο χάλκινα δεσμά και τον πήραν αιχμάλωτο στη Βαβυλώνα (Β’ Χρονικών ΚΓ/33: 11). Εκεί σύμφωνα με την παράδοση αλυσοδεμένο τον πέταξαν σ’ ένα μικροσκοπικό κλουβί στο οποίο δε μπορούσε να ισώσει το κορμί του. Σ’ αυτή την κατάσταση έζησε επτά χρόνια. Ένας υπηρέτης του έδινε φαγητό δύο φορές την εβδομάδα. Στην κατάσταση αυτή ο Μανασσής δεμένος και φυλακισμένος, μόνος σε ξένο τόπο, χωρίς καμία ελπίδα διαφυγής «ήρθε εις εαυτόν». Μετανόησε για τη ζωή του και ταπείνωνε τον εαυτόν του ενώπιον του Θεού των προπατόρων του και είπε: "Ο Θεός έφερε αυτό το μαρτύριο και την τιμωρία σε μένα επειδή απομακρύνθηκα απ’ αυτόν και ανάγκασα το λαό του Θεού να θυσιάσει στα είδωλα. Αν ο Θεός με κράτησε ζωντανό μέχρι τώρα, τότε τι θέλει από μένα; Φυσικά θέλει τη σωτηρία μου». Τότε φώναξε από τα βάθη της ψυχής του και μέσα από δάκρυα μετάνοιας άρχισε να προσεύχεται θερμά στον αληθινό Θεό. 

12 Και ενώ ήταν μέσα σε θλίψη, ικέτευσε τον Κύριο τον Θεό του, και ταπεινώθηκε υπερβολικά μπροστά στον Θεό των πατέρων του, 

13 και προσευχήθηκε σ' αυτόν τότε, ο Θεός τον ελέησε, και άκουσε τη δέησή του, και τον επανέφερε στην Ιερουσαλήμ, στο βασίλειό του. Τότε, γνώρισε ο Μανασσής ότι ο Κύριος αυτός είναι ο Θεός (Β’ Χρονικών, κεφ. ΛΓ/33, εδ. 12,13). 

      Ο Θεός ακούγοντας τις θερμές προσευχές του τον συγχώρησε και έβαλε στην καρδιά του βασιλιά των Ασσυρίων να τον ελευθερώσει. Λογικά θα πρέπει να υπάρχει ένα όριο ακόμα και στη συχωρητικότητα, όμως στη συγχώρηση του Θεού δεν υπάρχουν όρια. Ο Θεός ως καρδιογνώστης, καθώς είδε την ειλικρινή του μετάνοια, όχι μόνον τον ελευθέρωσε αλλά τον αποκατέστησε και πάλι στη βασιλεία του. Αμέσως ο Μανασσής ξεκίνησε έναν πόλεμο κατά της ψεύτικης ειδωλολατρικής θρησκείας. Δείχνοντας το βάθος της ειλικρινούς μετάνοιάς του άλλαξε εντελώς τη διαγωγή του και προσπάθησε να διορθώσει, όσο ήταν δυνατόν, το κακό που είχε κάνει. Πολέμησε δραστήρια την ψεύτικη λατρεία προωθώντας με κάθε τρόπο την αληθινή, εκείνη που ήταν σύμφωνη με το θέλημα του Θεού 

15 Και αφαίρεσε τους ξένους θεούς, και την εικόνα από τον οίκο τού Κυρίου, και όλα τα θυσιαστήρια, που είχε οικοδομήσει επάνω στο βουνό τού Κυρίου, και στην Ιερουσαλήμ· και τα έρριξε έξω από την πόλη. 

16 Και ανόρθωσε το θυσιαστήριο του Κυρίου, και θυσίασε επάνω σ' αυτό θυσίες ειρηνικές και ευχαριστήριες, και πρόσταξε τον Ιούδα να λατρεύει τον Κύριο τον Θεό τού Ισραήλ (Β’ Χρονικών ΛΓ/33: 15,16). 

       Πέραν αυτού βοήθησε και άλλους ανθρώπους να γνωρίσουν τον αληθινό Θεό και να κάνουν και αυτοί το ίδιο. Η μεγάλη αυτή αλλαγή απαιτούσε θάρρος και πάνω απ’ όλα μεγάλη και σταθερή πίστη, αφού επί ολόκληρες δεκαετίες ο Μανασσής υπήρξε ένα κακό πρότυπο για το λαό του. Η μετάνοιά του πιθανότατα αποτέλεσε μία καλή επιρροή και για τον μικρότερο εγγονό του τον Ιωσία, ο οποίος αργότερα έγινε ένας πολύ καλός και ευσεβής βασιλιάς (Β’ Βασιλέων ΚΒ/22: 1,2). 

      Το παράδειγμα του Μανασσή δίνει ελπίδα ακόμα και στους χειρότερους αμαρτωλούς και έρχεται να μας υπενθυμίσει για άλλη μία φορά ότι ο Θεός είναι «αγαθός και πρόθυμος να συγχωρεί» (Ψαλμός ΠΣ/86: 5) όλους εκείνους που ειλικρινά μετανοούν. Επίσης μέσα από τη μελέτη αυτή φαίνεται ότι η αληθινή μετάνοια περιλαμβάνει πολύ περισσότερα πράγματα από το να λέμε ότι λυπούμαστε για την αμαρτία μας και ζητάμε συγνώμη. Θα πρέπει να βαδίσουμε στο δρόμο της επιστροφής και να εργαστούμε για να αποκαταστήσουμε τη ζημιά που έχουμε κάνει. 

    Πόσο χαρακτηριστικά είναι τα λόγια του τελώνη "Ζακχαίου" προς τον Κύριο, που πέρα από τη μετάνοια δείχνουν και τον τρόπο της αποκατάστασης. Τα λόγια αυτά αποτελούν διαχρονικά τον «ύμνο της μετάνοιας»: 

8 Σταθείς δε ο Ζακχαίος, είπε προς τον Κύριον Ιδού, τα ημίση των υπαρχόντων μου, Κύριε, δίδω εις τους πτωχούς, και εάν εσυκοφάντησά τινά εις τι, αποδίδω τετραπλούν. 

9 Είπε δε προς αυτόν ο Ιησούς ότι, Σήμερον έγινε σωτηρία εις τον οίκον τούτον, καθότι και αυτός υιός του Αβραάμ είναι (Λουκάς ΙΘ/19: 8,9). 

      Ο Κύριος είπε ότι, όταν ένα άτομο μετανοεί, θα πρέπει να παράγει «καρπούς άξιους της μετανοίας» (Ματθαίος Γ/3: 8). Αυτό αποτελεί απαράβατο πνευματικό νόμο. Αυτούς που θα μετανοήσουν ειλικρινά, λέγει Κύριος, θα τους γνωρίσετε από τους καρπούς τους «δεν μαζεύουν σταφύλια από αγκάθια ούτε σύκα από τριβόλια» (Ματθαίος Ζ/7: 16). Η ειλικρινής μετάνοια ανοίγει το δρόμο, για να πλησιάσει κανείς τον ουράνιο Πατέρα και γεμίζει τον άνθρωπο με τη βεβαιότητα ότι ο Θεός τον ακούει, καθώς προσεύχεται. Ο Απ. Ιωάννης αναφέρει: «Αγαπητοί, αν η καρδιά μας δεν μας κατακρίνει, έχουμε παρρησία προς τον Θεό και ό,τι αν ζητάμε το παίρνουμε απ' αυτόν, επειδή τηρούμε τις εντολές του και πράττουμε τα αρεστά μπροστά του» (Α’ Ιωάννου Γ/3: 21,22). 

    Πάντοτε μέσα μας θα υπάρχει η τάση επιστροφής στα παλιά και γι’ αυτό χρειάζεται αγώνας πνευματικός, εσωτερικός, για να διατηρήσουμε καθαρή τη συνείδησή μας ενώπιον του Θεού. Πώς μπορούμε να τα πετύχουμε όλα αυτά; Ο Απ. Παύλος αναφέρει: «Ευχαριστώ τον Θεό διαμέσου τού Ιησού Χριστού τού Κυρίου μας» (Ρωμαίους Ζ/7: 25). Ελευθερώθηκε και πλέον έχει καθαρή συνείδηση μπροστά στο Θεό, όχι με τις δικές του δυνάμεις, αλλά με τη δύναμη της εξιλαστήριας θυσίας του Ιησού Χριστού. Έτσι μπορούσε να γράφει προς τους χριστιανούς της πόλεως των Φιλίππων: «τα πάντα δύναμαι διά του ενδυναμούντός με Χριστού» (Φιλιππησίους Δ/4: 13). 

      Ο Θεός «δεν εμπαίζεται» (Γαλάτας Σ/6: 7) και καθώς "ερευνά νεφρούς και καρδίας", περιμένει από τον άνθρωπο την ειλικρινή μετάνοια στη ζωή του. Μια μετάνοια που θα φανεί μέσα από την αλλαγή, μέσα από τη μεταστροφή του ανθρώπου, μέσα από τη βαθιά λύπη για το αμαρτωλό παρελθόν του, μέσα από τα έργα αγάπης και ελέους που θα ακολουθήσουν. Μόνον έτσι μπορεί να συμφιλιωθεί ο άνθρωπος με το Θεό και να συνεχίσει πλέον «να βαδίζει την οδόν αυτού χαίρων» (Πράξεις Η/8: 39). ---