Η ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΝΕΚΡΩΝ.

Επιστολή «Α΄ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ», κεφ. ΙΕ/ 15, εδ. 20-58.

20 Αλλά, τώρα, ο Χριστός αναστήθηκε από τους νεκρούς έγινε η απαρχή αυτών που έχουν κοιμηθεί. 

21 Επειδή, βέβαια, διαμέσου ανθρώπου ήρθε ο θάνατος, έτσι και διαμέσου ανθρώπου η ανάσταση των νεκρών. 

22 Επειδή, όπως όλοι πεθαίνουν λόγω συγγένειας με τον Αδάμ, έτσι και όλοι θα ζωοποιηθούν, ερχόμενοι σε συγγένεια με τον Χριστό 

23 κάθε ένας, όμως, σύμφωνα με τη δική του τάξη ο Χριστός είναι η απαρχή, έπειτα όσοι είναι τού Χριστού, στην παρουσία του 

24 ύστερα θα είναι το τέλος, όταν παραδώσει τη βασιλεία στον Θεό και Πατέρα όταν καταργήσει κάθε αρχή και κάθε εξουσία και δύναμη. 

25 Επειδή, πρέπει να βασιλεύει, μέχρις ότου βάλει όλους τούς εχθρούς του κάτω από τα πόδια του 

26 τελευταίος εχθρός καταργείται ο θάνατος. 

27 Επειδή, «όλα τα υπέταξε κάτω από τα πόδια του» και όταν πει ότι όλα είναι υποταγμένα, είναι φανερό ότι εξαιρείται αυτός που υπέταξε σ' αυτόν τα πάντα. 

28 Και όταν τα πάντα υποταχθούν σ' αυτόν, τότε και ο ίδιος ο Υιός θα υποταχθεί σ' εκείνον ο οποίος υπέταξε σ' αυτόν τα πάντα, ώστε να είναι ο Θεός τα πάντα, σε όλα. 

29 Επειδή, τι θα κάνουν αυτοί που βαπτίζονται υπέρ των νεκρών; Αν πραγματικά οι νεκροί δεν ανασταίνονται, γιατί και βαπτίζονται υπέρ των νεκρών; 

30 Γιατί κι εμείς κινδυνεύουμε κάθε ώρα; 

31 Καθημερινά πεθαίνω, μα την καύχησή μου που έχω για σας στον Ιησού Χριστό τον Κύριό μας. 

32 Αν κατά άνθρωπο πολέμησα στην Έφεσο με θηρία, ποιο είναι το όφελος σε μένα, αν οι νεκροί δεν ανασταίνονται; «Ας φάμε και ας πιούμε επειδή, αύριο πεθαίνουμε». 

33 Μη πλανιέστε «τα καλά ήθη τα φθείρουν οι κακές συναναστροφές». 

34 Συνέρθετε στον εαυτό σας, όπως είναι δίκαιο, και μη αμαρτάνετε επειδή, μερικοί έχουν αγνωσία Θεού προς εντροπή σας το λέω. 

35 Αλλά, θα πει κάποιος: Πώς ανασταίνονται οι νεκροί; Και με ποιο σώμα έρχονται; 

36 Άφρονα, εκείνο που εσύ σπέρνεις, δεν ζωογονείται, αν δεν πεθάνει. 

37 Και εκείνο που σπέρνεις, δεν σπέρνεις το σώμα που πρόκειται να γίνει, αλλά έναν γυμνό κόκκο, σιταριού ίσως ή κάποιον από τους υπόλοιπους. 

38 Ο Θεός, όμως, του δίνει σώμα όπως θέλησε, και σε κάθε ένα από τα σπέρματα το ιδιαίτερό του σώμα. 

39 Κάθε σάρκα δεν είναι η ίδια σάρκα αλλά, άλλη μεν είναι η σάρκα των ανθρώπων, άλλη η σάρκα των κτηνών, άλλη δε η σάρκα των ψαριών, και άλλη των πτηνών. 

40 Υπάρχουν και σώματα επουράνια, και σώματα επίγεια πλην, άλλη είναι η δόξα των επουρανίων, άλλη δε η δόξα των επιγείων. 

41 Άλλη είναι η δόξα τού ήλιου, και άλλη η δόξα τού φεγγαριού και άλλη η δόξα των αστεριών επειδή, αστέρι από αστέρι διαφέρει σε δόξα. 

42 Έτσι και η ανάσταση των νεκρών σπέρνεται με φθορά, ανασταίνεται με αφθαρσία 

43 σπέρνεται χωρίς τιμή, ανασταίνεται με δόξα σπέρνεται με ασθένεια, ανασταίνεται με δύναμη 

44 σπέρνεται ως σώμα ζωικό, ανασταίνεται ως σώμα πνευματικό. Υπάρχει σώμα ζωικό, υπάρχει και σώμα πνευματικό. 

45 Έτσι, εξάλλου, είναι γραμμένο: Ο πρώτος άνθρωπος Αδάμ «έγινε σε ψυχή που ζει» ο έσχατος Αδάμ έγινε σε πνεύμα που ζωοποιεί. 

46 Όμως, όχι πρώτα το πνευματικό, αλλά το ζωικό, έπειτα το πνευματικό. 

47 Ο πρώτος άνθρωπος είναι από τη γη, χωματένιος ο δεύτερος άνθρωπος, ο Κύριος από τον ουρανό. 

48 Όπως ήταν ο χωματένιος, τέτοιοι είναι και οι χωματένιοι και όπως είναι ο επουράνιος τέτοιοι θα είναι και οι επουράνιοι. 

49 Και καθώς φορέσαμε την εικόνα του χωματένιου, θα φορέσουμε και την εικόνα του επουράνιου.

50 Και λέω τούτο, αδελφοί, ότι σάρκα και αίμα δεν μπορούν να κληρονομήσουν τη βασιλεία τού Θεού ούτε η φθορά κληρονομεί την αφθαρσία. 

51 Δέστε, ένα μυστήριο λέω προς εσάς όλοι μεν δεν θα κοιμηθούμε, όλοι όμως θα μεταμορφωθούμε,

52 σε μια στιγμή, σε χρόνο ανοιγοκλεισίματος του ματιού, στην έσχατη σάλπιγγα επειδή, θα σαλπίσει, και οι νεκροί θα αναστηθούν άφθαρτοι, κι εμείς θα μεταμορφωθούμε. 

53 Επειδή, πρέπει τούτο το φθαρτό να ντυθεί αφθαρσία, και τούτο το θνητό να ντυθεί αθανασία. 

54 Όταν τούτο το φθαρτό ντυθεί αφθαρσία, και τούτο το θνητό ντυθεί αθανασία, τότε θα πραγματοποιηθεί ο λόγος, που είναι γραμμένος: «Καταβροχθίστηκε ο θάνατος με νίκη». 

55 «Θάνατε, πού είναι το κεντρί σου; Άδη, πού είναι η νίκη σου;». 

56 Το δε κεντρί τού θανάτου είναι η αμαρτία και η δύναμη της αμαρτίας ο νόμος. 

57 Αλλά, ευχαριστία ανήκει στον Θεό, ο οποίος μάς δίνει τη νίκη διαμέσου τού Κυρίου μας Ιησού Χριστού. 

58 Ώστε, αγαπητοί μου αδελφοί, γίνεστε στερεοί, αμετακίνητοι, περισσεύοντας πάντοτε στο έργο τού Κυρίου, γνωρίζοντας ότι ο κόπος σας δεν είναι μάταιος εν Κυρίω. 

      ΣΧΟΛΙΑ : 

    Από τους πρώτους χριστιανικούς χρόνους ο εχθρός προσπαθεί να επιφέρει πλάνες και εκτροπές από τη σωστή χριστιανική πίστη. Πρώτη και σοβαρότερη εκτροπή που έρχεται πραγματικά να τινάξει στον αέρα ολόκληρη τη χριστιανική πίστη είναι η αμφισβήτηση της ανάστασης των νεκρών. Ορισμένοι εναντιώνονταν στη διδασκαλία του Αποστόλου Παύλου και έλεγαν ότι δεν υπάρχει σωματική ανάσταση των νεκρών. Η απάντηση του Παύλου ήταν ότι, αν δεν υπάρχει ανάσταση νεκρών, τότε ούτε και ο Χριστός αναστήθηκε. Και εάν ο Χριστός δεν αναστήθηκε, τότε ολόκληρη η χριστιανική πίστη και ολόκληρο το κήρυγμα των Αποστόλων είναι χωρίς κανένα νόημα για τους εξής λόγους: 

1/ Διότι ο Κύριος Ιησούς Χριστός είχε υποσχεθεί ότι την τρίτη ημέρα θ' ανασταινόταν από τους νεκρούς. 

2/ Χωρίς την ανάσταση του Χριστού δεν μπορεί να υπάρξει σωτηρία του αμαρτωλού ανθρώπου και συνεπώς o άνθρωπος συνεχίζει να ζει μέσα στην αμαρτία και τον αιώνιο θάνατο. 

3/ Το κήρυγμα των Αποστόλων για την ανάσταση του Χριστού θα ήταν αναληθές. 

4/ Άρα και οι κοιμηθέντες «εν Χριστώ» απολέσθησαν.

    Όμως όλα αυτά είναι μια εφιαλτική υπόθεση. Η αλήθεια είναι ότι: «ο Χριστός αναστήθηκε από τους νεκρούς και με την ανάστασή Του έγινε η απαρχή των κεκοιμημένων». Έγινε δηλ. η αρχή της ανάστασης όλων των νεκρών. Αρχικά ο θάνατος δεν ήταν μέσα στα σχέδια του Θεού, όμως μπήκε μέσα στη ζωή των ανθρώπων εξαιτίας της παρακοής στο θέλημα του Θεού (Γένεση Β/2: 17). Η παρακοή αυτή προήλθε από έναν άνθρωπο, τον Αδάμ. Ο Θεός όμως μέσα στην Πανσοφία Του και από αγάπη για τον άνθρωπο (αγαπάει τον αμαρτωλό, μισεί την αμαρτία), έστειλε τον Υιόν Του μέσα στον κόσμο ως άνθρωπο, για να επανορθώσει το λάθος τής παρακοής, που είχε κάνει ο πρώτος άνθρωπος και να τον επαναφέρει κοντά Του χαρίζοντάς του "αιώνια ζωή" (Α' Ιωάννου Β/2: 25), όπως ακριβώς ο Θεός τον είχε δημιουργήσει. Μέσω λοιπόν του Ιησού Χριστού και μέσω του σωτήριου Έργου, το οποίο Αυτός έκανε πάνω στο σταυρό, Έργο εξιλασμού, πέθανε Αυτός, για να ζήσουμε εμείς αιώνια στην Παρουσία του Θεού, προέρχεται η ανάσταση των νεκρών. Έτσι λοιπόν για όσους πιστεύουν στο Χριστό και στην Ανάστασή Του, υπάρχει ανάσταση νεκρών και ζωή του μέλλοντος αιώνος. 

      Οι Κορίνθιοι μέσα στη χλιδή και μέσα στην χαλαρή πνευματική τους ζωή έρχονται να αμφισβητήσουν το γεγονός της Ανάστασης των νεκρών και μάλιστα να το διακωμωδήσουν. Όμως ο Απ. Παύλος έρχεται να τους πει: "Συνέλθετε, δέστε ποιο είναι το σωστό και μην αμαρτάνετε, διότι πολλοί από σας έχουν αγνωσία Θεού" (Α' Κορινθίους ΙΕ/15: 34). Δηλαδή δε γνωρίζουν τον Θεό και αυτό συμβαίνει, γιατί δε μελετάνε το Λόγο Του, μέσα από τον οποίο αποκαλύπτεται ο Θεός και η δύναμη Αυτού. Αποτέλεσμα της άγνοιας είναι η απιστία. Έρχεται λοιπόν ο Απ. Παύλος να χαρακτηρίσει άφρονες (Α' Κορινθίους ΙΕ/15: 36) όλους εκείνους που αμφισβητούν και γελοιοποιούν μέσα στην αμάθειά τους το γεγονός της ανάστασης των νεκρών.

      Συνεπώς η ανάσταση των νεκρών είναι δεδομένη μέσα από τον αιώνιο και αψευδή Λόγο του Θεού, όμως θα πει κάποιος: «πώς ανασταίνονται οι νεκροί και με ποιο σώμα έρχονται;» Η ανθρώπινη λογική λέει ότι ο άνθρωπος πέθανε, ετάφη μέσα στη γη, το σώμα διαλύθηκε μέσα στο χώμα και μάλιστα αυτό έγινε εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Όλα τα υλικά αποσυντέθηκαν και δόθηκαν στην παγκόσμια κυκλοφορία. Κάποιον τον έφαγαν τα ψάρια, κάποιοι κατασπαράχτηκαν από άγρια ζώα και κάποιων το σώμα αποτεφρώθηκε. Πώς όλοι αυτοί θα αναστηθούν; Πίσω απ' όλα αυτά τα ερωτήματα κρύβεται η πεπερασμένη ανθρώπινη λογική και η έλλειψη γνώσης του Λόγου του Θεού. 

      Ο Απ. Παύλος εξηγώντας το θέμα αυτό, σαφέστατα αναφέρει ότι δεν πρόκειται να συγκροτηθούν εκ νέου υλικά στοιχεία ενός σώματος που έχει ταφεί. Σαν παράδειγμα φέρει ένα κόκκο σιταριού που, αφού πέσει στη γη και σαπίσει, μέσα από τη γη βγαίνει ένα νέο σώμα. Συνεπώς η ανάσταση νεκρών θα γίνει με ένα νέο σώμα το οποίο θα δοθεί από το Θεό κατά τη στιγμή της ανάστασής του ως αιώνιο και μόνιμο ένδυμα της ανθρώπινη ψυχής. Την ημέρα αυτή, τη "μεγάλη και επιφανή" (Ιωήλ Β/2: 31) μόνον ο Πατέρας Θεός τη γνωρίζει (Μάρκος ΙΓ/13: 32). Το σώμα δεν είναι αυτά τα υλικά στοιχεία τα οποία βλέπουμε και τα οποία κατά τη διάρκεια της ζωής μας συνεχώς ανανεώνονται. Αυτό που βλέπουμε είναι τα ρινίσματα τα οποία είναι κολλημένα πάνω σε ένα μαγνήτη. Το σώμα μας είναι το μαγνητικό πεδίο, το οποίο δε φαίνεται και το οποίο συγκρατεί ενωμένα τα ρινίσματα του σιδήρου. Σύμφωνα λοιπόν με τον αιώνιο Λόγο του Θεού η ανάσταση των σωμάτων των ανθρώπων δε θα είναι αποτέλεσμα των δυνάμεως της φύσης, αλλά της ενέργειας του Υιού του Θεού. Το γεγονός αυτό αναφέρεται σε πολλά σημεία μέσα στο Λόγο του Θεού: 

      «μη θαυμάζετε τούτο, διότι έρχεται ώρα, καθ’ ην πάντες οι εν τοις μνημείοις θέλουσιν ακούσει τη φωνήν Αυτού και θέλουσιν εξέλθει οι πράξαντες τα αγαθά εις ανάστασιν ζωής, οι δε τα φαύλα, πράξαντες, εις ανάστασιν κρίσεως» (Ιωάννης Ε/5: 28,29). 

        Στο ευαγγέλιο «κατά Ιωάννην», (κεφ. Σ/6, εδ. 39,40), αναφέρεται: 

39 Και το θέλημα του Πατέρα, που με απέστειλε, είναι τούτο: Κάθε τι που μου έδωσε, να μη απολέσω τίποτε απ' αυτό, αλλά να το αναστήσω κατά την έσχατη ημέρα. 

40 Και το θέλημα εκείνου που με απέστειλε είναι τούτο: Καθένας που βλέπει τον Υιό και πιστεύει σ' αυτόν, να έχει αιώνια ζωή, και εγώ θα τον αναστήσω κατά την έσχατη ημέρα. 

      Επίσης στο έδ. 44 : «κανένας δεν μπορεί να έρθει σε Μένα, αν δεν τον ελκύσει ο Πατέρας που με απέστειλε και εγώ θα τον αναστήσω κατά την έσχατη ημέρα». 

Στο εδ. 54 «Όποιος τρώει τη σάρκα μου, και πίνει το αίμα μου, έχει αιώνια ζωή και εγώ θα τον αναστήσω κατά την έσχατη ημέρα». 

      Το δεύτερο ερώτημα είναι: Με ποιο σώμα έρχονται οι νεκροί; Δηλαδή τι ιδιότητες και τι δυνάμεις θα έχει το νέο αυτό σώμα; Εδώ ο Απόστολος απαντά με το παράδειγμα του σπόρου. «Εκείνο το οποίο εσύ σπείρεις δεν ζωογονείται, εάν δεν αποθάνει και εκείνο το οποίο σπείρεις δεν σπείρεις το σώμα το οποίο μέλλει να γίνει, αλλά γυμνόν κόκκον, σίτου ή κάποιο άλλο σπόρο». Εκείνο που θέλει να δείξει ο Απ. Παύλος είναι ότι το σώμα της αναστάσεως δε θα είναι μία αναβίωση του παλαιού σώματος, που ετάφη και δόθηκε στην παγκόσμια κυκλοφορία. «Ο Θεός δίδει εις αυτό το σώμα καθώς ηθέλησε και εις έκαστον των σπερμάτων το ιδιαίτερον αυτού σώμα». 

       Ο γεωργός σπέρνει ένα σπόρο γυμνό, αλλά ο Θεός δια του θανάτου δίνει σ’ αυτόν το σπόρο σώμα και μάλιστα σε κάθε είδος σπόρου διαφορετικό είδος σώματος με διαφορετικές ιδιότητες. Αυτό το σώμα δίνεται από το Θεό, όπως Αυτός το είχε σχεδιάσει αρχικά κατά τη δημιουργία. «καθώς ηθέλησε» (Α' Κορινθίους ΙΕ/15: 38). Εδώ ο Απόστολος διευκρινίζει κάτι ακόμα. «Κάθε σάρκα δεν είναι η ίδια, άλλη είναι η σάρκα των ανθρώπων, άλλη των κτηνών, άλλη των ιχθύων, και άλλη των πτηνών. Έχουμε σώματα επουράνια και σώματα επίγεια, αλλά άλλη είναι η δόξα των επουρανίων και άλλη των επιγείων. Άλλη είναι η δόξα του ηλίου, άλλη η δόξα της σελήνης και άλλη η δόξα των αστέρων. Και αστέρας από αστέρα διαφέρουν» (εδ. 40,41). Στη συνέχεια ο Απόστολος δίνει τη διαφορά της φύσεως του σημερινού σώματος από το σώμα εκείνο που θα προέλθει μετά την ανάσταση. «Ετσι θα γίνει και η ανάσταση των νεκρών. Σπείρεται εν φθορά, ανίσταται εν αφθαρσία, σπείρεται εν ατιμία ανίσταται εν δόξει, σπείρεται εν ασθενεία, ανίσταται εν δυνάμει. Σπείρεται σώμα ζωϊκό, ανίσταται σώμα πνευματικό». 

     «Σπείρεται εν φθορά, ανίσταται εν αφθαρσία» (42). Εδώ φαίνεται η αντίθεση ανάμεσα στο σώμα που έχει τώρα ο πιστός και σ’ αυτό που θα λάβει μετά την ανάστασή του. Όταν το σώμα μπαίνει μέσα στη γη, είναι φθαρτό, όταν όμως αναστηθεί, θα είναι άφθαρτο. Η ανάσταση των νεκρών σωμάτων των πιστών θα δώσει ένα νέο σώμα με τελείως διαφορετική φύση από την προηγούμενη. «Σπείρεται εν φθορά, ανίσταται εν αφθαρσία». Το νέο σώμα δε θα είναι φθαρτό, αλλά θα είναι άφθαρτο. Δε θα υπάρχουν σ’ αυτό πόνοι, αρρώστιες, γήρανση, θάνατος, αλλά υγεία, νεότητα, αθανασία. 

     «Σπείρεται εν ατιμία, ανίσταται εν δόξει» (43). Το νέο σώμα δε θα είναι κάτι το αποκρουστικό, που προκαλεί αηδία και αποστροφή, όπως το σώμα ενός νεκρού, αλλά θα είναι μια απέραντη ωραιότητα που θα ακτινοβολεί τη δόξα του Δημιουργού Θεού. Ο Κύριος Ιησούς Χριστός είχε πει: «τότε οι δίκαιοι θέλουσι εκλάμψει όπως ο ήλιος στη βασιλεία του πατρός αυτών» (Ματθαίος ΙΓ/13: 43).

    «Σπείρεται εν ασθενεία, ανίσταται εν δυνάμει». Το νέο σώμα δε θα είναι μέσα στην ασθένεια, όπως είναι το σώμα μας σήμερα και που κάποια στιγμή διαλυμένο από την ασθένεια το αποθέτουμε μέσα στον τάφο. Δε θα έχει ανάγκη από τροφή, από ξεκούραση. Θα είναι ένα σώμα το οποίο θα έχει δύναμη από το Θεό. Ένα σώμα σαν αυτό που προσπαθεί να φτιάξει ο άνθρωπος μέσα από την επιστήμη, αλλά που ποτέ δεν πρόκειται να καταφέρει. 

    «Σπείρεται σώμα ζωικό, ανίσταται σώμα πνευματικό». Στον πρώτο άνθρωπο τον Αδάμ, δόθηκε φυσική ζωή. Αντίθετα στο Χριστό δόθηκε το Πνεύμα, που έγινε πηγή ζωής. Στην πρώτη περίπτωση δόθηκε "φυσική ζωή" ενώ στη δεύτερη περίπτωση δόθηκε "αιώνια ζωή" (Α' Ιωάννου Ε/5: 11), την οποία δίνει ο Χριστός  στους πιστεύοντας εις Αυτόν. Ο Απ. Παύλος διευκρινίζει ότι υπάρχουν δύο ειδών σώματα. Υπάρχει σώμα «ζωικό», αυτό το οποίο φοράμε σήμερα και υπάρχει και σώμα «πνευματικό», εκείνο το οποίο θα λάβουμε την ημέρα της ανάστασής μας. Αυτό θα είναι ένα σώμα που δε θα έχει ανάγκη να φάει για να διατηρηθεί (Α΄ Κορινθίους Σ/6: 13), ούτε θα χρειάζεται ν' αναπαραχθεί (Λουκάς Κ/20: 35, 36). 

    Ο Απ. Παύλος, για να επιβεβαιώσει όλα αυτά επικαλείται το Λόγο του Θεού. «Ετσι είναι γραμμένο, ο πρώτος άνθρωπος (ο Αδαμ) έγεινεν εις ψυχήν ζώσαν, ο έσχατος Αδάμ (ο Χριστός) εις πνεύμα ζωοποιούν». Προηγουμένως μιλήσαμε για δύο είδη σωμάτων, ζωικό & πνευματικό. Ο Αδάμ είχε πλαστεί από τον Θεό και αποτέλεσε την αρχή του ανθρώπινου είδους. Ήταν πλασμένος "κατ' εικόναν Θεού" και μέσα από την υπακοή σ’ Aυτόν θα έφτανε να γίνει και «καθ’ ομοίωσιν» Αυτού. Όμως ο άνθρωπος δεν υπάκουσε στο Θεό και εξέπεσε. Ο έσχατος Αδάμ (Ιησούς Χριστός) μέσα από την υποταγή και υπακοή Του στο θέλημα του Πατέρα, πραγματοποίησε πλήρως ένα σχέδιο σωτηρίας, το οποίο ο Θεός είχε συλλάβει μέσα στην Πανσοφία Του, για την αποκατάσταση του πεσμένου και αμαρτωλού ανθρώπου και τη συμφιλίωσή του μαζί Του. 

     «Πλην όχι πρώτα το πνευματικό, αλλά το ζωικό, έπειτα το πνευματικό» (46). Ο Θεός, όταν έπλασε τον Αδάμ, του έδωσε ψυχή και τον κάλεσε μέσα από την υπακοή σ’ Αυτόν να υψωθεί στο πνεύμα. Εκείνο το οποίο δεν πέτυχε ο "πρώτος Αδάμ" λόγω της ανυπακοής του, το πέτυχε ο "δεύτερος Αδάμ" μέσα από την υπακοή Του. «Ο πρώτος άνθρωπος προέρχεται από το χώμα, ο δεύτερος άνθρωπος ο Κύριος Ιησούς Χριστός προέρχεται από τον ουρανό». Όπως ο Αδάμ είναι χωματένιος, έτσι είναι και όσοι ανήκουν σ’ αυτόν και όπως ο Χριστός είναι επουράνιος, έτσι είναι και όσοι ανήκουν σ’ Αυτόν. «Καθώς φορέσαμε την εικόνα του χοϊκού θα φορέσουμε και την εικόνα του επουρανίου» (49). Τώρα καθώς είμαστε όμοιοι με τον Αδάμ, θα έρθει η ώρα που θα φορέσουμε και την εικόνα του επουρανίου και θα γίνουμε το ίδιο με το Χριστό. 

    «Και λέω τούτο, αδελφοί, ότι σάρκα και αίμα δεν μπορούν να κληρονομήσουν τη βασιλεία τού Θεού ούτε η φθορά κληρονομεί την αφθαρσία». (εδ. 50) Ο Απόστολος τώρα αναφέρεται στο θέμα της μεταμόρφωσης των σωμάτων των πιστών, είτε αυτοί είναι νεκροί, είτε είναι ζωντανοί, όταν έρθει ο Κύριος και επισημαίνει ότι σάρκα και αίμα δεν μπορούν να μπουν στη βασιλεία του Θεού. ---

ΟΙ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΕΣ

Βιβλίο προφήτου "ΔΑΝΙΗΛ",  κεφ. Β/2.                 (ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ).

 ΜΕΡΟΣ Α΄. 

ΟΙ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΕΣ.  

1 ΚΑΙ κατά τον δεύτερο χρόνο τής βασιλείας τού Ναβουχοδονόσορα, ο Ναβουχοδονόσορας ονειρεύτηκε όνειρα, και το πνεύμα του ταράχτηκε, και ο ύπνος του έφυγε απ' αυτόν. 

2 Και ο βασιλιάς είπε να καλέσουν τούς μάγους, και τους επαοιδούς, και τους γόητες, και τους Χαλδαίους, για να φανερώσουν στον βασιλιά τα όνειρά του. Ήρθαν, λοιπόν, και στάθηκαν μπροστά στον βασιλιά. 

3 Και ο βασιλιάς είπε σ' αυτούς: Ονειρεύτηκα ένα όνειρο, και ταράχτηκε το πνεύμα μου στο να γνωρίσω το όνειρο. 

4 Και οι Χαλδαίοι μίλησαν στον βασιλιά Συριακά, λέγοντας: Βασιλιά, να ζεις στον αιώνα πες στους δούλους σου το όνειρο, κι εμείς θα φανερώσουμε την ερμηνεία. 

5 Ο βασιλιάς απάντησε, και είπε στους Χαλδαίους: Το πράγμα διέφυγε από μένα αν δεν μου κάνετε γνωστό το όνειρο, και την ερμηνεία του, θα καταμελιστείτε, και τα σπίτια σας θα γίνουν κοπρώνες 

6 αλλά, αν φανερώσετε το όνειρο και την ερμηνεία του, θα πάρετε από μένα δώρα, και αμοιβές, και μεγάλη τιμή να φανερώστε μου, λοιπόν, το όνειρο και την ερμηνεία του. 

7 Απάντησαν για δεύτερη φορά, και είπαν: Ας πει ο βασιλιάς το όνειρο στους δούλους του, κι εμείς θα φανερώσουμε την ερμηνεία του. 

8 Κι ο βασιλιάς απάντησε και είπε: Στ' αλήθεια, καταλαβαίνω ότι εσείς θέλετε να εξαγοράζετε τον καιρό, βλέποντας ότι μού διέφυγε το πράγμα. 

9 Αλλά, αν δεν μου κάνετε γνωστό το όνειρο, μόνη αυτή είναι η απόφαση για σας επειδή, συμβουλευτήκατε να πείτε μπροστά μου αναληθή και διεφθαρμένα λόγια, μέχρις ότου περάσει ο καιρός πέστε μου, λοιπόν, το όνειρο, και θα γνωρίσω ότι μπορείτε να μου φανερώσετε και την ερμηνεία του. 

10 Οι Χαλδαίοι απάντησαν μπροστά στον βασιλιά, και είπαν: Δεν υπάρχει άνθρωπος επάνω στη γη, που να μπορεί να φανερώσει το πράγμα τού βασιλιά όπως και δεν υπάρχει κανένας βασιλιάς, άρχοντας ή διοικητής, που να ζητάει τέτοια πράγματα από μάγο ή επαοιδό ή Χαλδαίο 

11 και το πράγμα που ζητάει ο βασιλιάς είναι μεγάλο, και δεν υπάρχει άλλος που να μπορεί να το φανερώσει μπροστά στον βασιλιά, εκτός από τους θεούς, των οποίων η κατοικία δεν είναι μαζί με σάρκα. 

12 Γι' αυτό, ο βασιλιάς θύμωσε και οργίστηκε υπερβολικά, και είπε να απολέσουν όλους τούς σοφούς τής Βαβυλώνας. 

13 Και η απόφαση βγήκε, και οι σοφοί θανατώνονταν ζήτησαν δε και τον Δανιήλ, και τους συντρόφους του, για να τους θανατώσουν. 

14 Και ο Δανιήλ απάντησε με φρόνηση και σοφία στον Αριώχ, τον αρχισωματοφύλακα του βασιλιά, που βγήκε για να θανατώσει τους σοφούς τής Βαβυλώνας, 

15 απάντησε και είπε στον Αριώχ, τον άρχοντα του βασιλιά: Γιατί αυτή η βίαιη απόφαση από τον βασιλιά; Και ο Αριώχ φανέρωσε στον Δανιήλ το πράγμα. 

16 Και ο Δανιήλ μπήκε μέσα, και παρακάλεσε τον βασιλιά να του δώσει καιρό, και θα φανέρωνε την ερμηνεία στον βασιλιά. 

17 Και ο Δανιήλ πήγε στο σπίτι του και γνωστοποίησε το πράγμα στον Ανανία, στον Μισαήλ, και στον Αζαρία, τους συντρόφους του 

18 για να ζητήσουν από τον Θεό τού ουρανού έλεος για το μυστήριο αυτό, ώστε να μη απολεστεί ο Δανιήλ και οι σύντροφοί του μαζί με τους υπόλοιπους σοφούς τής Βαβυλώνας. 

19 Και το μυστήριο αποκαλύφθηκε στον Δανιήλ, με όραμα της νύχτας. Τότε, ο Δανιήλ ευλόγησε τον Θεό τού ουρανού. 

20 Και ο Δανιήλ μίλησε και είπε: Ας είναι ευλογημένο το όνομα του Θεού από τον αιώνα και μέχρι τον αιώνα Επειδή, δική του είναι η σοφία και η δύναμη 

21 Κι αυτός μεταβάλλει τους καιρούς και τους χρόνους Καθαιρεί βασιλιάδες, και εγκαθιστά βασιλιάδες Δίνει σοφία στους σοφούς, και γνώση στους συνετούς 

22 Αυτός αποκαλύπτει τα βαθιά και τα κρυμμένα Γνωρίζει εκείνα που είναι στο σκοτάδι, και μαζί του κατοικεί το φως 

23 Ευχαριστώ εσένα, Θεέ των πατέρων μου, και σε δοξολογώ, Που μου έδωσες σοφία και δύναμη, και μου έκανες γνωστό ό,τι δεηθήκαμε από σένα. Επειδή, εσύ μας έκανες γνωστή την υπόθεση του βασιλιά. 

24 Πήγε, λοιπόν, ο Δανιήλ στον Αριώχ, τον οποίο ο βασιλιάς είχε διατάξει για να απολέσει τούς σοφούς τής Βαβυλώνας πήγε, και του είπε ως εξής: Μη απολέσεις τους σοφούς τής Βαβυλώνας φέρε με μέσα, μπροστά στον βασιλιά, κι εγώ θα φανερώσω την ερμηνεία στον βασιλιά. 

25 Και ο Αριώχ έφερε με βιασύνη μέσα στον βασιλιά τον Δανιήλ, και του είπε ως εξής: Βρήκα έναν άνδρα από τους γιους τής αιχμαλωσίας τού Ιούδα, ο οποίος θα φανερώσει στον βασιλιά την ερμηνεία. 

26 Και ο βασιλιάς απάντησε και είπε στον Δανιήλ, του οποίου το όνομα ήταν Βαλτασάσαρ: Είσαι ικανός να μου φανερώσεις το όνειρο που είδα, και την ερμηνεία του; 

27 Ο Δανιήλ απάντησε μπροστά στον βασιλιά, και είπε: Το μυστήριο για το οποίο ρωτούσε ο βασιλιάς, δεν μπορούν σοφοί, μάγοι, μάντεις, να φανερώσουν στον βασιλιά 

28 υπάρχει, όμως, Θεός στον ουρανό, που αποκαλύπτει μυστήρια, και κάνει γνωστό στον βασιλιά Ναβουχοδονόσορα, τι πρόκειται να γίνει στις έσχατες ημέρες. Το όνειρό σου, και τα οράματα του κεφαλιού σου επάνω στο κρεβάτι σου, είναι τούτα: 

9 Βασιλιά, οι συλλογισμοί ανέβηκαν στον νου σου επάνω στο κρεβάτι σου, για το τι πρόκειται να γίνει ύστερα απ' αυτά κι αυτός που αποκαλύπτει μυστήρια σου έκανε γνωστό τι πρόκειται να γίνει. 

30 Όμως, όσο για μένα, αυτό το μυστήριο δεν μου αποκαλύφθηκε με σοφία, που εγώ έχω περισσότερο από όλους τούς ζωντανούς ανθρώπους, αλλά για να φανερωθεί η ερμηνεία στον βασιλιά, και για να γνωρίσεις τούς συλλογισμούς τής καρδιάς σου. 

31 Εσύ, βασιλιά, θεωρούσες και ξάφνου, μια μεγάλη εικόνα η εικόνα εκείνη, που στεκόταν μπροστά σου, ήταν εξαίσια, και η λάμψη της υπέροχη, και η μορφή της φοβερή. 

32 Το κεφάλι εκείνης τής εικόνας ήταν από καθαρό χρυσάφι, το στήθος της και οι βραχίονές της από ασήμι, η κοιλιά της και οι μηροί της από χαλκό,

33 οι κνήμες της από σίδερο, ένα μέρος όμως από πηλό. 

34 Θεωρούσες μέχρις ότου, χωρίς χέρια, αποκόπηκε μια πέτρα, και χτύπησε εκείνη την εικόνα επάνω στα πόδια της, που ήσαν από σίδερο και πηλό, και τα κατασύντριψε. 

35 Τότε, το σίδερο, ο πηλός, ο χαλκός, το ασήμι, και το χρυσάφι, κατασυντρίφτηκαν μαζί, και έγιναν σαν το λεπτό άχυρο ενός θερινού αλωνιού και τα σήκωσε ο άνεμος, και δεν βρέθηκε κανένας τόπος του και η πέτρα που χτύπησε την εικόνα έγινε ένα μεγάλο βουνό, και γέμισε ολόκληρη τη γη. 

36 Αυτό είναι το όνειρο και θα πούμε την ερμηνεία του μπροστά στον βασιλιά. 

37 Εσύ, βασιλιά, είσαι βασιλιάς βασιλιάδων επειδή, ο Θεός τού ουρανού έδωσε σε σένα βασιλεία, δύναμη, και ισχύ, και δόξα. 

38 Και κάθε τόπο όπου κατοικούν οι γιοι των ανθρώπων, τα θηρία τού χωραφιού, και τα πουλιά τού ουρανού, τα έδωσε στο χέρι σου, και σε έκανε κύριο επάνω σε όλα αυτά. Εσύ είσαι εκείνο το χρυσό κεφάλι. 

39 Και ύστερα από σένα θα σηκωθεί μια άλλη βασιλεία κατώτερη από τη δική σου, και μια άλλη τρίτη βασιλεία από χαλκό, που θα κυριεύσει επάνω σε ολόκληρη γη. 

40 Και μια τέταρτη βασιλεία θα σταθεί ισχυρή όπως το σίδερο όπως το σίδερο κατακόβει και καταλεπταίνει τα πάντα μάλιστα, καθώς το σίδερο που συντρίβει τα πάντα, έτσι θα κατακόβει και θα κατασυντρίβει. 

41 Για το ότι είδες τα πόδια του και τα δάχτυλα, ένα μέρος μεν από πηλό κεραμέα, και ένα μέρος από σίδερο, θα είναι μια διαιρεμένη βασιλεία όμως, θα μένει κάτι μέσα σ' αυτή από τη δύναμη του σίδερου, όπως είδες το σίδερο ανακατεμένο μαζί με αργιλώδη πηλό. 

42 Και όπως τα δάχτυλα των ποδιών ήσαν ένα μέρος από σίδερο και ένα μέρος από πηλό, έτσι και η βασιλεία θα είναι κατά μέρος ισχυρή, και κατά μέρος εύθραυστη. 

43 Και όπως είδες το σίδερο ανακατεμένο μαζί με αργιλώδη πηλό, έτσι θα ανακατευτούν με σπέρμα ανθρώπων όμως, δεν θα είναι κολλημένοι ο ένας μαζί με τον άλλον, όπως το σίδερο δεν ενώνεται μαζί με τον πηλό. 

44 Και κατά τις ημέρες εκείνων των βασιλιάδων, ο Θεός τού ουρανού θα σηκώσει μια βασιλεία, που δεν θα φθαρεί στον αιώνα και η βασιλεία αυτή δεν θα περάσει σε άλλον λαό θα κατασυντρίψει και θα συντελέσει όλες αυτές τις βασιλείες, ενώ αυτή θα διαμένει στους αιώνες, 

45 όπως είδες ότι αποκόπηκε μια πέτρα από το βουνό χωρίς χέρια, και κατασύντριψε το σίδερο, τον χαλκό, τον πηλό, το ασήμι, και το χρυσάφι ο μεγάλος Θεός έκανε γνωστό στον βασιλιά ό,τι πρόκειται να γίνει ύστερα απ' αυτά και το όνειρο είναι αληθινό και η ερμηνεία του πιστή. 

46 Τότε, ο βασιλιάς Ναβουχοδονόσορας, έπεσε επάνω στο πρόσωπό του, και προσκύνησε τον Δανιήλ, και πρόσταξε να του προσφέρουν προσφορά και θυμιάματα. 

47 Και ο βασιλιάς, απαντώντας στον Δανιήλ, είπε: Στ' αλήθεια, ο Θεός σας, αυτός είναι Θεός θεών, και Κύριος των βασιλιάδων, και ο οποίος αποκαλύπτει μυστήρια επειδή, μπόρεσες να αποκαλύψεις αυτό το μυστήριο. 

48 Τότε, ο βασιλιάς μεγάλυνε τον Δανιήλ, και του έδωσε δώρα μεγάλα και πολλά, και τον έκανε κύριο επάνω σε ολόκληρη την επαρχία της Βαβυλώνας, και αρχιδιοικητή επάνω σε όλους τούς σοφούς τής Βαβυλώνας. 

49 Και ο Δανιήλ ζήτησε από τον βασιλιά, και έβαλε τον Σεδράχ, τον Μισάχ, και τον Αβδέ-νεγώ, επί των υποθέσεων τής επαρχίας τής Βαβυλώνας ενώ ο Δανιήλ βρισκόταν στην αυλή τού βασιλιά.

         ΣΧΟΛΙΑ : 

     Ο Ναβουχοδονόσωρ Β', ο βασιλιάς της Βαβυλώνας είδε στον ύπνο του ένα μεγάλο και λαμπρό άγαλμα που είχε ανθρώπινη μορφή. Τούτο το άγαλμα είχε χρυσή κεφαλή, αργυρό στήθος, οσφύ από χαλκό, κνήμες από σίδηρο. Τα πόδια κατέληγαν σε δέκα δάχτυλα που ήταν από σίδηρο και από πηλό (λάσπη). Στη συνέχεια χωρίς να κινηθεί ανθρώπινο χέρι, έπεσε ξαφνικά μία πέτρα που χτύπησε το άγαλμα στα πόδια και το συνέτριψε, με αποτέλεσμα να μη μείνει τίποτα απ' αυτό. Η πέτρα που συνέτριψε το άγαλμα έγινε έγινε ένα μεγάλο βουνό που γέμισε όλο τον κόσμο (Δανιήλ Β/2: 31-35). Όπως εξήγησε ο προφήτης Δανιήλ με το όνειρο αυτό ο Θεός ήθελε να γνωστοποιήσει στο βασιλιά «τι μέλλει γενέσθαι εν ταις εσχάταις ημέρες» (Δανιήλ Β/2: 28). 

  To επεισόδιο συνέβη  κατά το 2ο χρόνο της Βασιλείας του Ναβουχοδονόσωρ. O Ναβουχοδονόσωρ ο Β΄, ο Μέγας, έζησε από το έτος 634 έως 562 και ήταν βασιλιάς της Βαβυλώνας από το έτος 605 έως το 562. Ο Δανιήλ ήταν νέος και βρίσκεται στο τρίτο έτος της εξορίας του στην Βαβυλώνα. Μελετώντας τούτο το όνειρο και την εξήγηση την οποία ο Δανιήλ έδωσε, δια πνεύματος Αγίου, διαπιστώνουμε ότι ο Κύριος είναι ο κυρίαρχος της ιστορίας, είναι «ο άρχων των βασιλέων της γης» (Αποκάλυψη Α/1: 5). Νομίζουν οι άρχοντες της γης έχουν κάποια εξουσία στα χέρια τους, όμως ο Κύριος είχε πει στον Πιλάτο, που πίστευε και αυτός ότι είχε εξουσία, «ουδεμία εξουσία θα είχες αν δεν ήταν δεδομένη άνωθεν» (Ιωάννης ΙΘ/19: 11). 

   Στο όνειρο του Ναβουχοδονόσωρ περιγράφεται η άνοδος και η πτώση τεσσάρων μεγάλων κοσμοκρατοριών, οι οποίες επρόκειτο να έρθουν στη γη, η μία μετά την άλλη και τελικώς πως θα καταλήξει ο κόσμος τούτος, πάνω στον οποίον αιώνια θα βασιλεύσει ο Ιησούς Χριστός. Αυτά προλέγει ο Θεός 2.600 χρόνια από σήμερα. 

      Η ΧΡΥΣΗ ΚΕΦΑΛΗ.   (Δανιήλ, κεφ. Β/2, εδ. 37,38).

     "συ βασιλεύ είσαι η κεφαλή εκείνη η χρυσή"

     Η πρώτη από τις τέσσερις Αυτοκρατορίες ήταν η Βαβυλωνιακή. Υπήρξε από το έτος 606 - 536 π.Χ. Η χρυσή κεφαλή είναι ο ίδιος ο βασιλιάς Ναβουχοδονόσωρ, τον οποίον οι ιστορικού ονόμασαν μέγα και τον κατατάσσουν μέσα στους δέκα μεγαλύτερους ηγέτες της παγκόσμιας ιστορίας, μαζί με τον Μ. Αλέξανδρο, τον Καίσαρα και τον Ναπολέοντα. Το έτος 606 π.Χ. έπληξε μέχρις εξολόθρευσης τους Αιγύπτιους, μετά από μάχη που δόθηκε κοντά στον Ευφράτη ποταμό (Ιερεμίας ΜΣ/46: 2) και έτσι η Βαβυλώνα αναδείχτηκε σε παγκόσμια δύναμη. Ο Ισραήλ και συγκεκριμένα το βασίλειο του Ιούδα (νότιο βασίλειο) περιήλθε και αυτό στην εξουσία του Ναβουχοδονόσωρ για να οδηγηθεί στην Βαβυλωνιακή αιχμαλωσία που κράτησε εβδομήντα ολόκληρα χρόνια. Το βόρειο βασίλειο είχε ήδη κατακτηθεί από τους Ασσύριους το έτος 722 π.Χ. Το έτος 586 π.Χ. Η Ιερουσαλήμ κατακτήθηκε από τους Βαβυλώνιους και ο Ναός καταστράφηκε.

     Ο Θεός τίμησε το Ναβουχοδονόσωρ και τον έκανε ένδοξο και τρομερό, όμως στο αποκορύφωμα της δόξας του αγνόησε τον αληθινό Θεό, στηρίχτηκε στον εαυτόν του, γέμισε από εγωισμό η καρδιά του και είπε: «Δεν είναι αύτη η Βαβυλών η μεγάλη, την οποίαν εγώ ωκοδόμησα διά καθέδραν του βασιλείου με την ισχύν της δυνάμεώς μου και εις τιμήν της δόξης μου;». Η εικόνα του ανθρώπου που θεοποιεί τον εαυτόν του. Επειδή δεν έδωσε τη δόξα στο Θεό, ο Θεός επέτρεψε να χάσει τα λογικά του και για επτά χρόνια να ζει μέσα στους αγρούς με τα ζώα και να τρώγει χόρτο. Όταν σήκωσε τους οφθαλμούς στον ουρανό και ομολόγησε το Θεό επανήλθε στα λογικά του (Δανιήλ Δ/4: 29-34). 

     ΤΟ ΑΡΓΥΡΟ ΣΤΗΘΟΣ. 

    «Και ύστερα από σένα θα σηκωθεί μια άλλη βασιλεία κατώτερη από τη δική σου» (Δανιήλ, κεφ. Β/2, εδ. 39). 

    Η δεύτερη κοσμοκρατορία που ακολούθησε ήταν αυτή των Μηδο -Περσών (Δανιήλ Σ/6: 1), που διήρκεσε από το 536 - 333 π.Χ. και η οποία δεν άγγιξε σε λάμψη την προηγούμενη. Ο πρώτος βασιλιάς της Μηδο-Περσικής κοσμοκρατορίας ήταν ο Κύρος Β΄ ο Μέγας (βασίλεψε 600-530 π.χ.), ο οποίος το 536 π.Χ. επέτρεψε στους Ιουδαίους αιχμάλωτους να επιστρέψουν στο Ισραήλ. Δεύτερος ο Καμβύσης Β΄ (530-521 π.Χ.), τρίτος ο Δαρείος Α΄ (521-486 π.Χ.) και τέταρτος ο Ξέρξης Α΄ (486-465 π.Χ.). Η μεγαλύτερη και πιο οργανωμένη εκστρατεία των Μηδο-Περσών εναντίον των Ελλήνων έγινε το 480 π.Χ. υπό την αρχηγία του Ξέρξη, με συγκέντρωση πολυπληθών θαλασσίων και χερσαίων δυνάμεων και στόχευε στην κατάκτηση ολοκλήρου του Ελλαδικού χώρου. Μέσα από μια σειρά συγκρούσεων οι Έλληνες ματαίωσαν τα σχέδια των εισβολέων. 

      Η ΧΑΛΚΙΝΗ ΟΣΦΥΣ. 

    «Και ύστερα από σένα θα σηκωθεί μια άλλη βασιλεία κατώτερη από τη δική σου» (Δανιήλ, κεφ. Β/2: 39). 

     Η Τρίτη κοσμοκρατορία ήταν η Ελλάδα 333 - 31 π.Χ. Ηγήθηκε αυτής ο Μ. Αλέξανδρος, μετά την μάχη της Ισσού. Μέσα στα επόμενα 10 χρόνια το κράτος έφθασε τα σύνορά του μέχρι τις Ινδίες και το Αφγανιστάν. Προσβεβλημένος ο Αλέξανδρος από κάποια αρρώστια πέθανε στην Βαβυλώνα, την πρωτεύουσα της κοσμοκρατορίας του, στις 13 Ιουνίου του 323 π.Χ. Στην οικογένεια του Μ. Αλεξάνδρου δεν υπήρχε διάδοχος που να είναι σε θέση να κυβερνήσει. Ο ετεροθαλής αδελφός του Αρριδαίος ήταν διανοητικά καθυστερημένος και ο γιος του από την Ρωξάνη, Αλέξανδρος Δ΄ ήταν βρέφος. Το βασίλειο διαιρέθηκε σε  τέσσερα βασίλεια. Ο Κάσσανδρος έλαβε την Ελλάδα, ο Λυσίμαχος τη Θράκη και τμήμα της Μ. Ασίας. ο Σέλευκος τη Συρία και τη Βαβυλώνα, ο Πτολεμαίος την Αίγυπτο. Τούτα τα τέσσερα βασίλεια μετά από λίγα χρόνια υποτάχτηκαν στους Ρωμαίους. 

      ΟΙ ΣΙΔΕΡΕΝΙΕΣ ΚΝΗΜΕΣ. 

   «Και μια τέταρτη βασιλεία θα σταθεί ισχυρή όπως το σίδερο, όπως το σίδερο κατακόβει και καταλεπταίνει τα πάντα μάλιστα, καθώς το σίδερο που συντρίβει τα πάντα, έτσι θα κατακόβει και θα κατασυντρίβει» (Δανιήλ, κεφ. Β/2, εδ. 40). 

     Η τέταρτη κοσμοκρατορία συμβολίζει την Ρωμαϊκή αυτοκρατορία, η οποία θα υπάρχει μέχρι το τέλος του κόσμου, εφόσον όλες οι αυτοκρατορίες συνολικά είναι τέσσερις. Ξεκίνησε με τον Ιούλιο Οκταβιανό (Αύγουστο) το 31 π.Χ. Στις ημέρες αυτού του Αυτοκράτορα γεννήθηκε ο Ιησούς Χριστός. Αργότερα όταν σταυρώθηκε στη Ρώμη ηγεμόνευε ο Αυτοκράτορας Τιβέριος. Με σιδερένια πυγμή οι Ρωμαίοι αγωνιζόμενοι κατάλαβαν την παγκόσμια κυριαρχία και για εκατοντάδες χρόνια παρέμειναν κοσμοκράτορες. Το έτος 395 μΧ διαιρέθηκε η Αυτοκρατορία σε δύο μέρη: Την Ανατολική Ρώμη (Βυζάντιο) και τη Δυτική Ρώμη. Πρόκειται για τις δύο σιδερένιες κνήμες. Το έτος 476 μ.Χ. έπεσε η δυτική Ρώμη και 1.000 χρόνια αργότερα το έτος 1453 έπεσε και η Ανατολική. 

    Φθάνοντας στα τέλη τούτης βασιλείας παρατηρούμε τα άκρα των ποδιών τους δακτύλους , οι οποίοι είναι μέρος εκ πηλού (λάσπη) και μέρος εκ σιδήρου. Ο λόγος τους Θεού διευκρινίζει ότι πρόκειται για μία διηρημένη βασιλεία. Για μία Βασιλεία η οποία δεν θα έχει συνοχή. Όπως ο σίδηρος με τη λάσπη δεν ενώνονται έτσι και η βασιλεία αυτή κατά μεν θα είναι ισχυρά (σίδηρος) κατά δε θα είναι ασθενής (πηλός). 

     Τούτη η βασιλεία ενώ αρχικά είναι ενωμένη στο μέρος της κοιλιάς, στη συνέχεια χωρίζεται στα 2 πόδια. Στις αρχές του 4ου Αιώνα έγινε ο διαχωρισμός της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας επί Μ. Κωνσταντίνου, σε δυτική και ανατολική. Τούτα τα δύο σκέλη πότε συμπορεύτηκαν και πότε συγκρούστηκαν μέσα στην Ιστορία. 

    Εκείνο που έχει ιδιαίτερη σημασία στην ερμηνεία μας είναι η έσχατη απόληξη της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, που την αποτελούν τα 10 δάχτυλα των ποδιών. Πέρα από το σημείο αυτό δεν υπάρχει τίποτα άλλο. Τι θα συμβεί στα τέλη αυτής της αυτοκρατορίας μας το αναφέρει στο βιβλίο του "Δανιήλ" (κεφ. Η/8, εδ. 23 – 25), ως εξής: 

23 Και εν τοις εσχάτοις καιροίς της βασιλείας αυτών, όταν αι ανομίαι φθάσωσιν εις το πλήρες, θέλει εγερθή βασιλεύς σκληροπρόσωπος και συνετός εις πανουργίας. 

24 Και η δύναμις αυτού θέλει είσθαι ισχυρά, ουχί όμως εξ ιδίας αυτού δυνάμεως και θέλει αφανίζει εξαισίως και θέλει ευοδούσθαι και κατορθόνει και θέλει αφανίζει τους ισχυρούς και τον λαόν τον άγιον. 

25 Και διά της πανουργίας αυτού θέλει κάμει να ευοδούται η απάτη εν τη χειρί αυτού και θέλει μεγαλυνθή εν τη καρδία αυτού και εν ειρήνη θέλει αφανίσει πολλούς και θέλει σηκωθή κατά του Άρχοντος των αρχόντων πλην θέλει συντριφθή άνευ χειρός. 

      Εδώ γίνεται αναφορά στον «άνομο», «τον άνθρωπο της αμαρτίας», «τον ερχόμενο εν τω ονόματι αυτού» (Ιωάννης Ε/5: 43), «το θηρίο» (Αποκάλυψης ΙΑ/11: 7), τον αντίχριστο, που θα αποτελέσει σωματοποίηση του σατανά και που θα ξεγελάσει τους Εβραίους και θα συνάψει επταετή συμφωνία ειρήνης και συνεργασίας μαζί τους, γιατί θα νομίσουν ότι αυτός είναι ο Μεσσίας που τόσα χρόνια περίμεναν. Αυτή η συμφωνία με την πάροδο των 3,5 χρόνων θα την παραβιάσει ο Αντίχριστος και θα στραφεί εναντίον του λαού Ισραήλ, για να τους περάσει μέσα από το μεγαλύτερο διωγμό και τη μεγαλύτερη θλίψη της πολυτάραχης ιστορίας τους. 

      Στη συνέχεια «απεκόπη λίθος άνευ χειρών και κτύπησε την εικόνα επί τους πόδας αυτής τους εκ σιδήρου και πυλού και κατεσύντριψεν αυτούς» (Δανιήλ Β/2: 34). 

   Η τελευταία τούτη Αυτοκρατορία αρχίζει ομοιογενής και δυνατή, αδυνατίζει, διαιρείται και καταλήγει σε 10 μικρές υποδιαιρέσεις, οι οποίες έχουν κάποιο σύνδεσμο μεταξύ τους, αλλά δεν έχουν συνοχή γιατί ο πηλός και ο άργιλος δεν μπορούν να ενωθούν και να δημιουργηθεί κάτι συμπαγές. Αυτή θα είναι μια διαιρεμένη βασιλεία. Κατά μεν θα είναι ισχυρά (σίδερος), κατά δε θα είναι ασθενής (πηλός). 

     Στο βιβλίο της "Αποκάλυψης" (κεφ. ΙΓ/13, εδ. 1) διαβάζουμε: «και εστάθην επί την άμμο της θαλάσσης και είδον θηρίον αναβαίνον εκ της θαλάσσης, το οποίο είχε κεφαλάς επτά και κέρατα δέκα και επί των κεράτων αυτού δέκα διαδήματα και επί τας κεφαλάς αυτού ονόματα βλασφημίας». Επίσης στο κεφ. ΙΖ/17 εδ. 3 διαβάζουμε: «Και με έφερεν εν πνεύματι εις έρημον και είδον γυναίκα καθημένην επι θηρίον κόκκινον, γέμον ονομάτων βλασφημίας, έχον κεφαλάς επτά και κέρατα δέκα». 

    Πρόκειται ασφαλώς για το ίδιο θηρίο. Κόκκινο και τρομερό, γιατί πρόκειται να προκαλέσει θάνατο και να χύσει πολύ αίμα. Βγαίνει μέσα από την θάλασσα δηλαδή μέσα από τον κόσμο (Αποκάλυψη ΙΖ/17: 15) και έχει 7 κεφάλια και 10 κέρατα. 

      "Αποκάλυψη" (ΙΑ/11: 27) αναφέρει : «Αι επτά κεφαλαί είναι επτά όρη». Είναι γνωστό ότι η Ρώμη ήταν κτισμένη πάνω σε επτά λόφους, γι’ αυτό λεγόταν  και επτάλοφη. 

      "Αποκάλυψη" (ΙΖ/17: 12) αναφέρει: «Και τα δέκα κέρατα τα οποία είδες, είναι δέκα βασιλείς», και στο εδ. 13 «ούτοι έχουσι μίας γνώμην και θέλουσι παραδώσει εις το Θηρίον την δύναμην και την εξουσίαν εαυτών». 

    Η θητεία αυτών των δέκα βασιλέων δε θα είναι μακροχρόνια γιατί θα συμφωνήσουν ομόφωνα και θα παραδώσουν την εξουσία τους σε κάποιο άλλο πρόσωπο. Αυτός θα διαφέρει από τους πρώτους και θα υποτάξει τρεις βασιλιάδες, ενώ θα μιλήσει λόγια ενάντια στο Θεό και θα καταδιώκει τους Αγίους του Θεού. Επίσης θα μεταβάλει καιρούς και νόμου και όλα θα δοθούν στο χέρι του. «και θέλει λαλήσει λόγους εναντίον του Υψίστου, και θέλει κατατρέχει τους αγίους του Υψίστου και θέλει διανοηθή να μεταβάλλει καιρούς και νόμους και θέλουσι δοθεί εις την χείρα αυτού μέχρι καιρού και καιρών και ημίσεος καιρού» (Δανιήλ Ζ/7: 25). Το πρόσωπο αυτό, σύμφωνα με το βιβλίο του "Δανιήλ" (κεφ. Θ/9, εδ. 27) θα στερεώσει την βασιλεία του για "μία εβδομάδα", δηλαδή για επτά έτη. 

      ΜΕΡΟΣ Β' 

      ΤΟ ΟΡΑΜΑ ΤΩΝ ΤΕΣΣΑΡΩΝ ΖΩΩΝ.  

      Βιβλίο "ΔΑΝΙΗΛ" (κεφ. Ζ/7, εδ. 1 – 8). 

1 Εν τω πρώτω έτει του Βαλτάσαρ βασιλέως της Βαβυλώνος ο Δανιήλ είδεν ενύπνιον και οράσεις της κεφαλής αυτού επί της κλίνης αυτού τότε έγραψε το ενύπνιον και διηγήθη το κεφάλαιον των λόγων. 

2 Ο Δανιήλ ελάλησε και είπεν, Εγώ εθεώρουν εν τω οράματί μου την νύκτα και ιδού οι τέσσαρες άνεμοι του ουρανού συνεφώρμησαν επί την θάλασσαν την μεγάλην. 

3 Και τέσσαρα θηρία μεγάλα ανέβησαν εκ της θαλάσσης, διαφέροντα απ' αλλήλων. 

4 Το πρώτον ήτο ως λέων και είχε πτέρυγας αετού εθεώρουν εωσού απεσπάσθησαν αι πτέρυγες αυτού, και εσηκώθη από της γης και εστάθη επί τους πόδας ως άνθρωπος, και καρδία ανθρώπου εδόθη εις αυτό. 

5 Και ιδού, έπειτα θηρίον δεύτερον όμοιον με άρκτον, και εσηκώθη κατά το εν πλάγιον, και είχε τρεις πλευράς εν τω στόματι αυτού μεταξύ των οδόντων αυτού και έλεγον ούτω προς αυτό Σηκώθητι, κατάφαγε σάρκας πολλάς. 

6 Μετά τούτο εθεώρουν και ιδού, έτερον ως λεοπάρδαλις, έχον επί τα νώτα αυτού τέσσαρας πτέρυγας πτηνού το θηρίον είχεν έτι τέσσαρας κεφαλάς και εδόθη εξουσία εις αυτό. 

7 Μετά τούτο είδον εν τοις οράμασι της νυκτός και ιδού, θηρίον τέταρτον, τρομερόν και καταπληκτικόν και ισχυρόν σφόδρα και είχε μεγάλους σιδηρούς οδόντας κατέτρωγε και κατεσύντριβε και κατεπάτει το υπόλοιπον με τους πόδας αυτού και αυτό ήτο διάφορον πάντων των θηρίων των προ αυτού και είχε δέκα κέρατα. 

8 Παρετήρουν τα κέρατα και ιδού, έτερον μικρόν κέρας ανέβη μεταξύ αυτών, έμπροσθεν του οποίου τρία εκ των πρώτων κεράτων εξερριζώθησαν και ιδού, εν τω κέρατι τούτω ήσαν οφθαλμοί ως οφθαλμοί ανθρώπου και στόμα λαλούν πράγματα μεγάλα. 

       ΣΧΟΛΙΑ : 

      Πρόκειται για το ίδιο θέμα. Στο πρώτο μέρος ο προφήτης Δανιήλ αναφέρει το όνειρο του βασιλιά Ναβουχοδονόσωρ και αναφέρεται περισσότερο στην εξωτερική τους εμφάνιση των τεσσάρων κοσμοκρατοριών, με τη γήινη λάμψη τους και το μεγαλείο τους, ενώ στο δεύτερο μέρος αποκαλύπτει στο «πρόσωπο των τεσσάρων ζώων» την εσωτερική τους ύπαρξη, το σκοτεινό, δαιμονικό χαρακτήρα αυτών των εξωτερικά τόσο μεγαλοπρεπών κοσμοκρατοριών. 

     Όταν ο Βαλτάσαρ ήταν βασιλιάς της Βαβυλώνας (ο τελευταίος βασιλιάς) ο προφήτης Δανιήλ είδε σε όνειρο τέσσερα θηρία μεγάλα που ανέβηκαν από τη θάλασσα και τα οποία διέφεραν μεταξύ τους. Στο κεφ. Ζ/7, εδ. 17 διευκρινίζεται ότι τα τέσσερα αυτά θηρία είναι τέσσερις βασιλείς οι οποίοι θα εγερθούν πάνω στη γη. Τα τέσσερα αυτά βασίλεια τα έχουμε γνωρίσει πιο πάνω (α΄ μέρος). Πρόκειται για τα ίδια βασίλεια που δεκαετίες πριν είχε δει στο όνειρό του ο βασιλιάς Ναυουχοδονόσορ και τα οποία είναι : ΒΑΒΥΛΩΝΑ, ΜΗΔΟΠΕΡΑΣΙΑ, ΕΛΛΑΔΑ, ΡΩΜΗ. 

   Το πρώτο θηρίο «ήτο ως λέων και είχε πτέρυγας αετού» (εδ. 4). 

   Το δεύτερο έμοιαζε με αρκούδα και πήρε την εντολή «Σηκώθητι, κατάφαγε σάρκας πολλάς» (εδ. 5). 

   Το τρίτο ήταν όμοιο με λεοπάρδαλη, είχε όμως τέσσερα φτερά και τέσσερα κεφάλια (εδ.6) 

  Το τέταρτο ήταν ένα φρικαλέο τέρας πολύ ισχυρό που είχε μεγάλα σιδερένια δόντια «και κατέτρωγε και κατεσύντριβε και κατεπάτει το υπόλοιπον με τους πόδας αυτού». 

     Αυτό το φοβερό θηρίο ήταν διαφορετικό από τα προηγούμενα και είχε δέκα κέρατα. (εδ. 7). Σύμφωνα με τα παραπάνω δεν έχουμε να κάνουμε με ζώα, άλλωστε δεν υπάρχουν και τέτοια ζώα, αλλά με τους γνωστούς πλέον τέσσερις κοσμοκράτορες της γης που προαναφέραμε και τους οποίους διακρίνει μια εσωτερική δαιμονική, ζωώδη και απάνθρωπη ύπαρξη. 

     Το λιοντάρι συμβολίζει το βασιλιά Ναβουχοδονόσωρ και την ένδοξη Βαβυλώνα. Όπως ο χρυσός είναι ο βασιλιάς των μετάλλων, έτσι και το λιοντάρι είναι ο βασιλιάς των ζώων. Το λιοντάρι λοιπόν είναι η Βαβυλώνα. 

    Η αρκούδα είναι η Μηδο-Περσία. Ο Δανιήλ μάλιστα είδε στο προφητικό όνειρο ότι η αρκούδα είχε τρεις πλευρές στο στόμα της, τρία κόκαλα από άλλους που είχε κατασπαράξει. Σύμφωνα με τα ιστορικά στοιχεία η Μηδο-Περσία κατάστρεψε τρία μεγάλα βασίλεια: Την Βαβυλώνα, την Λυδία του Κροίσου και την Αίγυπτο. 

  Η λεοπάρδαλη συμβολίζει την Ελλάδα και είχε τέσσερα φτερά. Ένδειξη ταχύτητας, αποτελεσματικότητας και ορμής και είχε και τέσσερα κεφάλια. Τα τέσσερα κεφάλια συμβολίζουν τα τέσσερα βασίλεια στα οποία χωρίσθηκε η αυτοκρατορία του Μ. Αλεξάνδρου, όταν αυτός πέθανε. (Βασίλειο Αιγύπτου, υπό τον Πτολεμαίο, Συρίας υπό τον Σέλευκο, Μακεδονίας υπό τον Κάσσανδρο και Θράκης υπό τον Λυσσίμαχο).

    Το τέταρτο τρομερό θηρίο είναι η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Αυτό το θηρίο θα καταπατούσε το «υπόλοιπο», δηλαδή αυτούς που ήταν πιστοί στο Θεό. Κατεδίωξε με μεγάλη μανία και πάθος τους χριστιανούς, ενώ οι στρατιώτες της σταύρωσαν τον Χριστό.

Δανιήλ  Β΄	Δανιήλ Ζ	Αυτοκρατορία	Χρονολογία
Χρυσή κεφαλή	Λιοντάρι	Βαβυλώνα	605 – 539 π.Χ.
Αργυρό στήθος	Αρκούδα	Μηδο-Περσία	539 – 331 π.Χ.
Χάλκινη οσφύς	Λεοπάρδαλης	Ελλάδα	331 – 168 π.Χ.
Σιδερένια πόδια	Τρομερό θηρίο	Ρώμη	168 – 476 μ.Χ.
Κάτω πόδια από πηλό & σίδερο	10 κέρατα	Διηρημένη Ευρώπη	476 μ.Χ. ….

       Η κρίση στην κοσμοκρατορία του αντιχρίστου. 

31 Εσύ, βασιλιά, θεωρούσες και ξάφνου, μια μεγάλη εικόνα η εικόνα εκείνη, που στεκόταν μπροστά σου, ήταν εξαίσια, και η λάμψη της υπέροχη, και η μορφή της φοβερή. 

32 Το κεφάλι εκείνης τής εικόνας ήταν από καθαρό χρυσάφι, το στήθος της και οι βραχίονές της από ασήμι, η κοιλιά της και οι μηροί της από χαλκό, 

33 οι κνήμες της από σίδερο, ένα μέρος όμως από πηλό. 

34 Θεωρούσες μέχρις ότου, χωρίς χέρια, αποκόπηκε μια πέτρα, και χτύπησε εκείνη την εικόνα επάνω στα πόδια της, που ήσαν από σίδερο και πηλό, και τα κατασύντριψε. 

35 Τότε, το σίδερο, ο πηλός, ο χαλκός, το ασήμι, και το χρυσάφι, κατασυντρίφτηκαν μαζί, και έγιναν σαν το λεπτό άχυρο ενός θερινού αλωνιού και τα σήκωσε ο άνεμος, και δεν βρέθηκε κανένας τόπος του και η πέτρα που χτύπησε την εικόνα έγινε ένα μεγάλο βουνό, και γέμισε ολόκληρη τη γη. 

        ΣΧΟΛΙΑ : 

     Το άγαλμα που είδε στο όνειρό του ο βασιλιάς Ναβουχοδονόσωρ συμβολίζει την πορεία και την κυριαρχία του ανθρώπου πάνω στη γη, χωρίς το Θεό. Τέσσερις αστραφτερές κοσμοκρατορίες, που απεικονίζονται με το χρυσό, τον άργυρο, το χαλκό και το σίδηρο επίκεντρο των οποίων είναι ο άνθρωπος. Οι αυτοκρατορίες αυτές ήρθαν και έφυγαν, όμως το αρνησίθεο πνεύμα τους, η απόρριψη αλλά και η εναντίωσή τους στον αληθινό Θεό, θα αναβιώσουν και πάλι κατά το τέλος των καιρών στη διάρκεια της κοσμοκρατορίας του ερχόμενου αντίχριστου, όπου η αθεΐα θα αγγίξει το κορυφαίο της σημείο πάνω στη γη. 

     Ενώ αυτή η κατάσταση θα επικρατεί ξαφνικά θα αποκοπεί ένας λίθος, χωρίς τη μεσολάβηση ανθρώπινου παράγοντα και θα χτυπήσει το ανθρώπινο ομοίωμα στα πόδια του, με αποτέλεσμα να διαλυθεί και να κατασυντριβεί ολόκληρο το ομοίωμα (άγαλμα). Έτσι αρχίζοντας από την τελευταία κοσμοκρατορία – το βασίλειο του αντιχρίστου – αφανίζονται όλες μαζί οι κοσμοκρατορίες. Η διάλυση και ο αφανισμός θα είναι τόσο μεγάλος και ολοκληρωτικός ώστε «ουδείς τόπος ευρέθη αυτών» (Δανιήλ Β/2: 35). 

     Στη θέση αυτών «θέλει αναστήσει ο Θεός του ουρανού βασιλείαν, ήτις εις τον αιώνα δεν θέλει φθαρεί», δηλαδή θα έχει αιώνια ύπαρξη. Αυτό θα συμβεί όταν θα επιστρέψει ο Κύριος Ιησούς Χριστός «μετά μεγάλης δόξας και δυνάμεως» (Ματθαίος ΚΔ/24: 30). Συνεπώς ο λίθος που αποκόπηκε «άνευ χειρών» (Δανιήλ Β/2: 34), δεν είναι άλλος από τον Υιόν του Θεού. Γι’ Αυτόν μιλάει ολόκληρη η Αγία Γραφή. «Ούτος είναι ο λίθος ο εξουθενηθείς εφ' υμών των οικοδομούντων, όστις έγεινε κεφαλή γωνίας». (Πράξεις Δ/4: 11). «Καθένας που θα πέσει επάνω σ' αυτή την πέτρα, θα συντριφτεί επάνω δε σε όποιον πέσει, θα τον κατασυντρίψει» (Λουκάς Κ/20: 18). 

   Ο Θεϊκός λοιπόν «λίθος» θα ερειπώσει και θα διαλύσει στο τέλος των καιρών όλες τις αυτοκρατορίες των ανθρώπων, που ιδρύθηκαν, χωρίς το Θεό και που στηρίχτηκαν σ’ ένα δαιμονικό, αρνησίθεο και αντιχριστιανικό πνεύμα. Μπορεί οι αυτοκρατορίες αυτές σήμερα να μην υπάρχουν, όμως υπάρχει και είναι κυρίαρχο το "δαιμονικό τους πνεύμα", η εναντίωση και η εμμονή στην άρνηση του αληθινού Θεού. Αφού διαλύσει τα πάντα θα εγκαθιδρύσει την χιλιετή βασιλεία Του. «Και είδα θρόνους και επάνω σ' αυτούς κάθισαν, και τους δόθηκε κρίση και είδα τις ψυχές των αποκεφαλισμένων εξαιτίας τής μαρτυρίας τού Ιησού, και εξαιτίας τού λόγου τού Θεού, και οι οποίοι δεν προσκύνησαν το θηρίο ούτε την εικόνα του και δεν πήραν το χάραγμα επάνω στο μέτωπό τους κι επάνω στο χέρι τους και ανέζησαν και βασίλευσαν μαζί με τον Χριστό χίλια χρόνια» (Αποκάλυψη Κ/20: 4). 

      Ο «λίθος» αυτός μια μέρα θα σταθεί κριτής όλων εκείνων που Τον απέρριψαν, που δεν δέχτηκαν τη σωτήρια σταυρική Του θυσία, που απέρριψαν τη χάρη Του, τη δωρεάν σωτηρία Του (Εφεσίους Β/2: 8), που και σήμερα προσφέρεται σε κάθε άνθρωπο που ειλικρινά θα την εκζητήσει (Β΄ Κορινθίους Σ/6: 2). Θα κρίνει μια μέρα όλους εκείνους που Τον απέρριψαν και επέλεξαν τον αντίχριστο και την αυτοκρατορία του. «Εγώ ήρθα στο όνομα του Πατέρα μου, και δεν με δέχεστε, αν έρθει άλλος στο δικό του όνομα, εκείνον θα τον δεχθείτε» (Ιωάννης Ε/5: 43).---

Ο Πλούσιος & ο φτωχός Λάζαρος.

 Ευαγγέλιον  «κατά Λουκάν»,   κεφ. ΙΣ/16,   εδ. 19 – 31. 

19 Ήτο δε άνθρωπός τις πλούσιος και ενεδύετο πορφύραν και στολήν βυσσίνην, ευφραινόμενος καθ' ημέραν μεγαλοπρεπώς. 

20 Ήτο δε πτωχός τις ονομαζόμενος Λάζαρος, όστις έκειτο πεπληγωμένος πλησίον της πύλης αυτού 

21 και επεθύμει να χορτασθή από των ψιχίων των πιπτόντων από της τραπέζης του πλουσίου αλλά και οι κύνες ερχόμενοι έγλειφον τας πληγάς αυτού. 

22 Απέθανε δε ο πτωχός και εφέρθη υπό των αγγέλων εις τον κόλπον του Αβραάμ απέθανε δε και ο πλούσιος και ετάφη. 

23 Και εν τω άδη υψώσας τους οφθαλμούς αυτού, ενώ ήτο εν βασάνοις, βλέπει τον Αβραάμ από μακρόθεν και τον Λάζαρον εν τοις κόλποις αυτού.

24 Και αυτός φωνάξας είπε Πάτερ Αβραάμ, ελέησόν με και πέμψον τον Λάζαρον, διά να βάψη το άκρον του δακτύλου αυτού εις ύδωρ και να καταδροσίση την γλώσσαν μου, διότι βασανίζομαι εν τη φλογί ταύτη 

25 είπε δε ο Αβραάμ Τέκνον, ενθυμήθητι ότι απέλαβες συ τα αγαθά σου εν τη ζωή σου, και ο Λάζαρος ομοίως τα κακά τώρα ούτος μεν παρηγορείται, συ δε βασανίζεσαι 

26 και εκτός τούτων πάντων, μεταξύ ημών και υμών χάσμα μέγα είναι εστηριγμένον, ώστε οι θέλοντες να διαβώσιν εντεύθεν προς εσάς να μη δύνανται, μηδέ οι εκείθεν να διαπερώσι προς υμάς.

27 Είπε δέ παρακαλώ σε λοιπόν, πάτερ, να πέμψης αυτόν εις τον οίκον του πατρός μου 

28 διότι έχω πέντε αδελφούς διά να μαρτυρήση εις αυτούς, ώστε να μη έλθωσι και αυτοί εις τον τόπον τούτον της βασάνου. 

29 Λέγει προς αυτόν ο Αβραάμ, Έχουσι τον Μωϋσήν και τους προφήτας ας ακούσωσιν αυτούς. 

30 Ο δε είπεν Ουχί, πάτερ Αβραάμ, αλλ' εάν τις από νεκρών υπάγη προς αυτούς, θέλουσι μετανοήσει. 

31 Είπε δε προς αυτόν Εάν τον Μωϋσήν και τους προφήτας δεν ακούωσιν, ουδέ εάν τις αναστηθή εκ νεκρών θέλουσι πεισθή. 

           ΣΧΟΛΙΑ :

     Τα παραπάνω λόγια του Κυρίου περιγράφουν ένα πραγματικό γεγονός, πρόκειται για μια ιστορία στην οποία μάλιστα αναφέρονται τόσο το όνομα του ενός εκ των πρωταγωνιστών (Λάζαρος), όσο και άλλα ιστορικά πρόσωπα όπως ο Αβραάμ, ο Μωυσής. Πρόκειται για μια  ιστορία και όχι για μια παραβολή όπως ορισμένοι ισχυρίζονται, την οποία γνώριζε ο Κύριος και στην οποία περιέχεται πλήθος δογματικών διδασκαλιών περί ψυχής και περί Άδη, οι οποίες μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα τόσο σοβαρά πέραν του τάφου αιώνια ζητήματα. Τα γεγονότα τα οποία ιστορούνται εξελίσσονται σε δύο φάσεις, μία εδώ στη γη και μία έξω από τη γη, μετά θάνατον. Και βεβαίως μια τέτοια ιστορία μόνον ο Κύριος θα μπορούσε να γνωρίζει, αφού η αντίληψη η δική μας είναι μόνον για τούτη τη ζωή και όχι πέραν αυτής. Η αναφορά γίνεται για δύο ανθρώπους που, αν και ήταν πολύ κοντά ο ένας στον άλλον και ζούσαν μαζί στο ίδιο γεωγραφικό χώρο, η ζωή τους παρουσιάζει πολύ μεγάλες διαφορές και για το λόγο αυτό η πορεία τους ήταν τελείως διαφορετική. 

   

ΜΕΡΟΣ 1ο 

      Ο ένας ήταν πολύ πλούσιος και αυτό  διακρίνεται από το ότι «ενεδύετο πορφύραν και στολή βυσσίνην». Ένας άνθρωπος μπορεί να έχει χρήματα, να ντύνεται όπως θέλει, να πηγαίνει, όπου θέλει, όμως μέσα του να αισθάνεται πολύ πτωχός. Θα έλεγα ότι οι πιο πλούσιοι άνθρωποι αυτής της ζωής είναι και οι πιο φτωχοί. Ας θυμηθούμε την τραγική εκείνη εκκλησία της "Λαοδίκεας" για την οποία ο Κύριος αναφέρει: «διότι λέγεις, ότι πλούσιος είμαι και επλούτησα, και δεν έχω χρείαν ουδενός και δεν εξεύρεις ότι συ είσαι ο ταλαίπωρος, και ελεεινός και πτωχός και τυφλός και γυμνός» (Αποκάλυψη Γ/3: 17). 

     Τούτος ο άνθρωπος στηριζόμενος στον υλικό του πλούτο ζούσε «ευφραινόμενος καθ’ ημέραν μεγαλοπρεπώς». Ήταν ένας άνθρωπος πετυχημένος στη ζωή, αναγνωρισμένος από όλους, πλούσιος, επιφανής, θα έλεγε κανείς ότι δεν του έλειπε τίποτα. Πόσο μοιάζει τούτος ο άνθρωπος με τον άφρονα πλούσιο της παραβολής του Κυρίου (Λουκάς ΙΒ/12: 16 - 21), ο οποίος μετά από μια μεγάλη σοδειά διαλογιζόταν τι να κάνει με τα προϊόντα του, για να καταλήξει μετά από πολλή σκέψη στο συμπέρασμα: «θα γκρεμίσω τις αποθήκες μου και θα οικοδομήσω νέες». Όλα αυτά σκεπτόταν χωρίς να εξετάσει και την άλλη πλευρά: «εγένετο αποθανείν». Στο "αποθανείν" δεν πάει ποτέ τελεία. Θάνατος δεν είναι παύση ύπαρξης, δεν είναι ύπνος αλλά μετάβαση σε μιαν άλλη πραγματικότητα, εν αναμονή της κρίσεως από τον δικαιοκρίτη Θεό. Στην επιστολή «προς Εβραίους» (κεφ. Θ/9, εδ. 24) ο συγγραφέας αναφέρει: «είναι αποφασισμένον εις τους ανθρώπους άπαξ να αποθάνωσι, μετά δε τούτο είναι κρίσις». Μετά το θάνατο υπάρχει κρίση. 

      Η άπληστη ζωή του είχε οδηγήσει τούτον τον άνθρωπο σε αλαζονεία, σε ασπλαχνία. Θα πρέπει να διευκρινίσουμε ότι η αμαρτία του πλουσίου δεν ήταν βεβαίως ο πλούτος του, ούτε τα μεγαλοπρεπή του ενδύματα ή οι τροφές του, αλλά το ότι ο άνθρωπος αυτός φρόντιζε αποκλειστικά και μόνον για τον εαυτό του. Αντί ν' αγαπάει τον Θεό με όλη του καρδιά, όπως παράγγελναν ο Νόμος και οι Προφήτες (Δευτερονόμιο Σ/6: 5), αυτός αγαπούσε τα υλικά αγαθά που είχε στην κατοχή του. Αντί ν' αγαπάει τον πλησίον του, όπως τον εαυτόν του (Λουκάς Ι/10: 27), αυτός άφηνε τον Λάζαρο να υποφέρει μπροστά στην πόρτα του. 

      Η παρουσία του Λαζάρου έξω από το σπίτι του ήταν γι’ αυτόν μια ευκαιρία να δείξει αγάπη και ανθρωπισμό. Η αμαρτία του ήταν ότι, ενώ έβλεπε το συνάνθρωπό του να λιμοκτονεί, αυτός έμενε εντελώς αδιάφορος. Το μόνο καθημερινό ενδιαφέρον του ήταν τα πλούτη, οι μετοχές… τίποτα παραπέρα. Τον διακατείχε μια παντελής έλλειψη ανθρωπισμού, ιδανικών, αξιών, συναισθημάτων κλπ. Το σώμα του καλοπερνούσε μέσα στις ανέσεις, όμως η ψυχή του αργοπέθαινε μέσα στη σκληρότητα και την αδιαφορία για τον Θεό. 

    Το ίδιο συμβαίνει και με κάθε άνθρωπο που προσκολλάται αποκλειστικά στα υλικά αγαθά και ενεργεί κατά τον ίδιο τρόπο. Νομίζει ο άνθρωπος ότι θα ευτυχίσει μέσα από τα υλικά αγαθά. Μέσα από τον καθημερινό ανελέητο αγώνα για την απόκτησή τους σκληραίνει η καρδιά του, αγριεύει η ψυχή του. Ο Κύριος όμως ήταν κατηγορηματικός. «είναι γεγραμμένον ότι με άρτον μόνον δεν θέλει ζήσει ο άνθρωπος, αλλά με πάντα λόγον Θεού» (Λουκάς Δ/4: 4). Επίσης «προσέχετε και φυλάττεσθε από της πλεονεξίας διότι εάν τις έχει περισσά, η ζωή αυτού δεν συνίσταται εκ των υπαρχόντων αυτού» (Λουκάς ΙΒ/12: 15). 

  Μεγαλοπρεπής θα ήταν η κηδεία του. Στεφάνια, λόγοι, υπουργοί, άρχοντες θα εξήραν την προσωπικότητα του αποδημήσαντος, το σπουδαίο κοινωνικό του ρόλο, καθώς και το μεγάλο και δυσαναπλήρωτο κενό που αφήνει για την οικογένειά του, αλλά και για ολόκληρη την κοινωνία.

ΜΕΡΟΣ 2ο 

     Ο δεύτερος άνθρωπος της ιστορίας μας είναι φτωχός. Δε διαθέτει υλικό πλούτο, δεν έχει καν τα στοιχειώδη προς το ζην. Σ’ αυτήν τη ζωή μπορεί να συναντήσει κανείς κάποιον που να είναι πτωχός και περιφρονημένος από τους ανθρώπους, όμως στην πραγματικότητα να είναι πλούσιος για το Θεό (Ιάκωβος Β/2: 5–9). Το γεγονός ότι ο Κύριος τον αποκαλεί με το όνομά του, που ήταν Λάζαρος (Εβραϊκά Ελιέζερ, σημαίνει ελεημένος του Θεού), δείχνει ότι τον γνώριζε έτσι όπως ο Θεός γνωρίζει τους δικούς Του, "τους έχει ζωγραφίσει στην παλάμη Του" (Ησαΐας ΜΘ/49, εδ.16), "έχει αριθμήσει τις τρίχες της κεφαλής τους" (Λουκάς ΙΒ/12: 7). "Σε γνωρίζω με τ' όνομά σου", λέγει Κύριος (Έξοδος ΛΓ/33: 17). Ήταν ανώνυμος για τους ανθρώπους τούτος ο πτωχός άνθρωπος, όμως ήταν επώνυμος για τον Θεό.

      Ίσως αναρωτηθεί κάποιος πώς ο Κύριος γνώριζε το όνομα του πτωχού που ήταν δικός Του και δε γνώριζε το όνομα του πλουσίου; Για τον άνθρωπο που είναι μακριά από το Θεό ισχύει εκείνο που είπε ο Κύριος στις μωρές παρθένες: «…δεν σας γνωρίζω» (Ματθαίος ΚΕ/25: 12). Παρατηρώντας τη συμπεριφορά του πλουσίου απέναντι στο φτωχό βλέπουμε πόσο σκληρός και αδιάφορος ήταν προς το συνάνθρωπό του. 

    Στο κείμενο της παραβολής διαβάζουμε: "Πέθανε ο φτωχός και μετά από κάποιο χρονικό διάστημα πέθανε και ο πλούσιος". Θα κάνουμε μία παρένθεση, για να υπενθυμίσουμε για άλλη μία φορά ότι ο θάνατος δεν ήταν μέσα στα σχέδια του Θεού. Το θάνατο δεν τον δημιούργησε ο Θεός, o θάνατος μπήκε στην πορεία της ζωής του ανθρώπου εξαιτίας της αμαρτίας του και της αποστασίας του από το ζωντανό και αληθινό Θεό. Ο Θεός είχε προειδοποιήσει τον άνθρωπο: «από δε του ξύλου της γνώσεως του καλού και του κακού δεν θέλεις φάγει απ' αυτού διότι καθ' ην ημέραν φάγης απ' αυτού, θέλεις εξάπαντος αποθάνει» (Γένεση Β/2: 17). Υπάρχει σωματικός θάνατος, που είναι ο χωρισμός της ψυχής από το σώμα και υπάρχει και πνευματικός θάνατος, που είναι η κατάσταση του ανθρώπου, που είναι αποκομμένος  από την πηγή της ζωής τον Ιησού Χριστό (Ιωάννης ΙΔ/14: 6). Όταν ο Κύριος έλεγε: «Αληθώς, αληθώς σας λέγω ότι έρχεται ώρα, και ήδη είναι, ότε οι νεκροί θέλουσιν ακούσει την φωνήν του Υιού του Θεού, και οι ακούσαντες θέλουσι ζήσει» (Ιωάννης Ε/5: 25), εννοούσε αυτή τη δεύτερη κατηγορία ανθρώπων που ζουν μακριά από τον Θεό και είναι πνευματικά νεκροί. Σ’ αυτούς ο Θεός  δίνει  ευκαιρίες ν' ακούσουν "την φωνήν του Υιού του Θεού", ν' ανταποκριθούν με μετάνοια και πίστη στην πρόσκληση του Ιησούς Χριστού, που είναι προς όλους τους ανθρώπους, για να Τον γνωρίσουν (Ματθαίος ΙΑ/11: 28). Όσοι υπακούσουν στην πρόσκλησή Του, θα σωθούν. 

      Όλοι οι άνθρωποι γεύονται το φοβερό μυστήριο του θανάτου. Ο Λόγος του Θεού μας διευκρινίζει: «διά τούτο καθώς δι' ενός ανθρώπου η αμαρτία εισήλθεν εις τον κόσμον και διά της αμαρτίας ο θάνατος, και ούτω διήλθεν ο θάνατος εις πάντας ανθρώπους, επειδή πάντες ήμαρτον» (Ρωμαίους Ε/5: 12). Ο φυσικός θάνατος είναι το πιο σίγουρο, το πιο βέβαιο γεγονός μέσα στη ζωή κάθε ανθρώπου.

ΜΕΡΟΣ 3ο 

    Μέχρι εδώ μπορούσε ο καθένας να δει τι συμβαίνει. Από δω και πέρα έρχεται να μας πει ο Κύριος για το τι συνέβη μετά το θάνατο των δύο αυτών ανθρώπων: 

      --«Απέθανε δε πτωχός και εφέρθη υπό των Αγγέλων, εις τον κόλπον του Αβραάμ». 

     Ο Αβραάμ είναι ο πατέρας της πίστεως στο Θεό και στην αγκαλιά του δεν μπορεί παρά να πάνε όλοι εκείνοι που έχουν την ίδια πίστη μ' αυτόν για το Θεό. «Κόλπος του Αβράαμ» είναι ένα από τα ονόματα του παραδείσου. Είναι ο προσωρινός τόπος, όπου ευρίσκονται οι ψυχές των δικαίων και περιμένουν να ηχήσει η «εσχάτη σάλπιγγα» (Α' Κορινθίους ΙΕ/15: 52), όπου οι νεκροί θ' αναστηθούν. 

     Είναι φανερό ότι όταν ακόμα ζούσε ο Λάζαρος είχε πιστέψει στον αληθινό Θεό και αυτό είχε σαν αποτέλεσμα, όταν πέθανε η ψυχή του να παραληφθεί από τους αγγέλους και να οδηγηθεί στους "κόλπους του Αβραάμ". Εδώ φαίνεται καθαρά η αξία του θανάτου του πιστού ανθρώπου. Ο ψαλμωδός μας αναφέρει: "Πολύτιμος ενώπιον του Κυρίου ο θάνατος των οσίων αυτού" (Ψαλμός ΡΙΣ/116: 15). Ο πιστός άνθρωπος αμέσως μετά το θάνατό του μεταφέρεται στην παρουσία του Θεού. 

    Θα πρέπει να διευκρινίσουμε ότι δεν ήταν η φτώχεια που έστειλε τούτον τον άνθρωπο στον Παράδεισο, αλλά η  πίστη του στο Θεό. Στον βιβλίο "Α' Σαμουήλ" (ΙΣ/16: 7) αναφέρεται: "... διότι ο άνθρωπος βλέπει το φαινόμενον, ο δε Κύριος βλέπει την καρδίαν". Αυτή η πίστη του εκδηλώθηκε μέσα από την υπομονή την οποία επέδειξε στη ζωή του, περιμένοντας την ώρα του Κυρίου. Ο συγγραφέας της επιστολής "προς Εβραίους" (Ι/10: 36) αναφέρει: "έχετε χρείαν υπομονής, διά να κάμητε το θέλημα του Θεού και να λάβητε την επαγγελίαν" και ο Ευαγγελιστής "Λουκάς" (κεφ. ΚΑ/21, εδ. 19) συμπληρώνει: "διά της υπομονής σας αποκτήσατε τας ψυχάς σας".

      --«Απέθανε δε και ο πλούσιος και ετάφη». 

   Στη ζωή του τούτος ο άνθρωπος αδιαφόρησε για τα αιώνια, ζώντας εφησυχασμένος ότι είναι απόγονος του Αβραάμ (Λουκάς ΙΗ/18: 33), ακολουθώντας πιστά τη νοοτροπία: "όπως τα βρήκαμε, έτσι θα τ' αφήσουμε...". Πολυάσχολος, με πλούτη πολλά, χωρίς κανένα ενδιαφέρον για τους συνανθρώπους του, βάδιζε ολοταχώς προς την αιώνια κόλαση, χωρίς να το έχει αντιληφθεί. Αλήθεια τι τραγωδία! Πόσοι άνθρωποι γύρω μας βρίσκονται σ' αυτή την κατάσταση! 

   Ο πλούσιος, έχοντας σαν πίστη του εκείνο που οι σοφιστές στην Αρχαία Αθήνα διακήρυτταν: «φάωμεν, πίωμεν αύριο γαρ αποθνήσκωμεν», απέθανε και ετάφη και από εκεί η ψυχή του μεταφέρθηκε στον Άδη, όπου και βασανιζόταν. Ο Άδης είναι ο προσωρινός τόπος, όπου πηγαίνουν οι ψυχές των αδίκων και εκεί περιμένουν την ανάσταση της κρίσης για να σταθούν και να λογοδοτήσουν ενώπιον του αδέκαστου Κριτή. «Και είδον τους νεκρούς, μικρούς και μεγάλους, ισταμένους ενώπιον του Θεού, και τα βιβλία ηνοίχθησαν και βιβλίον άλλο ηνοίχθη, το οποίον είναι της ζωής και εκρίθησαν οι νεκροί εκ των γεγραμμένων εν τοις βιβλίοις κατά τα έργα αυτών Και έδωκεν η θάλασσα τους εν αυτή νεκρούς, και ο θάνατος και ο άδης έδωκαν τους εν αυτοίς νεκρούς, και εκρίθησαν έκαστος κατά τα έργα αυτών» (Αποκάλυψη Κ/20: 12). Είναι αναγκαίο να διευκρινίσουμε πια είναι τα "έργα" στα οποία αναφέρεται ο λόγος του Θεού. Κάποτε οι μαθητές ρώτησαν τον Κύριο: "Τι να κάμωμεν, διά να εργαζώμεθα τα έργα του Θεού;". Η απάντηση του Κυρίου ήταν: "Απεκρίθη ο Ιησούς και είπε προς αυτούς· Τούτο είναι το έργον του Θεού, να πιστεύσητε εις τούτον, τον οποίον εκείνος απέστειλε" (Ιωάννης Σ/6: 28,29). Η κρίση για την οποία γίνεται λόγος αφορά όλους τους άπιστους όλων των εποχών, που πέθαναν, χωρίς Χριστό, χωρίς κανένα ενδιαφέρον για τα αιώνια πράγματα. 

     Στον Άδη λοιπόν όπου βρισκόταν ο πλούσιος σήκωσε τα μάτια του - άλλη μια απόδειξη ότι ο Άδης είναι κάτω - και είδε από μακριά τον Αβραάμ και το Λάζαρο να βρίσκεται στην αγκαλιά του. Πώς άλλαξαν τα πράγματα! Κάποτε ο Λάζαρος ύψωνε τα μάτια του, για να δει τον πλούσιο, τώρα γίνεται το αντίθετο. Ο Κύριος μας έχει προειδοποιήσει: «Πολλοί όμως πρώτοι θέλουσιν είσθαι έσχατοι και οι έσχατοι πρώτοι» (Μάρκος Ι/10: 31). 

     Ακολουθεί μία ενδιαφέρουσα συνομιλία μεταξύ του πλούσιου και του Αβραάμ: 

    ΠΛΟΥΣΙΟΣ: Πάτερ Αβραάμ, ελέησέ με και στείλε το Λάζαρο να βουτήξει την άκρη του δακτύλου του σε νερό και να δροσίσει τη γλώσσα μου, διότι υποφέρω μέσα σ’ αυτή τη φλόγα. Αποκαλεί τον Αβραάμ «Πατέρα». Το ίδιο ακριβώς έκαναν και οι Φαρισαίοι. «Απεκρίθησαν και είπον προς αυτόν. Ο πατήρ ημών είναι ο Αβραάμ. Λέγει προς αυτούς ο Ιησούς. Εάν ήσθε τέκνα του Αβραάμ, τα έργα του Αβραάμ ηθέλετε κάμνει» (Ιωάννης Η/8: 39) και συνεχίζει ο Κύριος στο εδ. ΜΘ/49 «σεις είσθε εκ πατρός του διαβόλου και τας επιθυμίας του πατρός σας θέλετε να πράττετε». Ενώ το υλικό του σώμα βρισκόταν μέσα στον τάφο  η ψυχή του ευρισκόταν σε μία δυσχερή, τραγική κατάσταση καθώς "βασανιζόταν μέσα στη φλόγα". 

    ΑΒΡΑΑΜ : "Παιδί μου, θυμήσου ότι συ απόλαυσες τα αγαθά σου στη ζωή σου και ο Λάζαρος τα κακά. Τώρα όμως αυτός εδώ παρηγορείται και συ υποφέρεις. Και εκτός απ' όλα αυτά υπάρχει μεταξύ μας ένα μεγάλο χάσμα, ώστε να μην μπορούν να περάσουν από εδώ προς εσάς, ούτε από σας προς εμάς". 

   Του μιλάει με πολλή τρυφερότητα (παιδί μου) και του υπενθυμίζει τη Θεία Δικαιοσύνη. Τον προσκαλεί να θυμηθεί τα γεγονότα της επίγειας ζωής του. Φαίνεται ότι η μνήμη όχι μόνον δεν έχει εγκαταλείψει τις ψυχές, αλλά μάλλον λειτουργεί ταχύτερα και ακριβέστερα τώρα. Εκτός από όλα αυτά του λέει ο Αβραάμ: «ανάμεσα σε σας και σε μας υπάρχει ένα μεγάλο και αγεφύρωτο χάσμα, ώστε να μην μπορεί κανένας να το περάσει». Ούτε εμείς μπορούμε να έρθουμε εκεί που είστε σεις, αλλά ούτε και σεις μπορείτε να έρθετε εδώ που είμαστε εμείς. Καμία επικοινωνία δε θα μπορούν να έχουν εκείνοι που θα καταδικαστούν από τον Θεό με τους ευλογημένους Του που θα απολαμβάνουν αιώνια τον Παράδεισο κοντά Του. Ανάμεσα στην κόλαση και στον Παράδεισο «χάσμα μέγα εστήρικται», αναφέρει το αρχαίο κείμενο. 

      Είναι αναγκαίο να διευκρινίσουμε ότι ο πλούσιος δε βρέθηκε στην κόλαση, επειδή ήταν πλούσιος, ούτε επειδή απόλαυσε την ευτυχία στη ζωή του. Βρέθηκε στην κόλαση, στον "τόπο των βασάνων", επειδή το μόνο που τον ενδιέφερε στη ζωή του ήταν να περνάει καλά, να τρώει, να πίνει, να ντύνεται, χωρίς  κανένα ενδιαφέρον για τον συνάνθρωπό του και βεβαίως κανένα απολύτως ενδιαφέρον για τον Θεό και για την αιωνιότητα. Εκείνο που τον καταδίκασε ήταν ότι είχε την ελπίδα του στα χρήματα, ενώ η καρδιά του δε λογάριαζε τον Θεό. Καθόλου χρόνο στη ζωή του δε διέθεσε, για να σκεφτεί τον Θεό, για να ερευνήσει και να μάθει, τι ζητάει ο Θεός από το δημιούργημά Του τον άνθρωπο. Αγνόησε την προτροπή του προφήτη "Αμώς" (Δ/4: 12) "ετοιμάσθητι να απαντήσης τον Θεόν σου". Ο υλισμός είναι σαν ένα ισχυρό ναρκωτικό που αφαιρεί από τον άνθρωπο κάθε ενδιαφέρον για τους γύρω του και τον καθιστά αδιάφορο για την πέραν του τάφου ζωή. Πιστεύει ότι όλα αρχίζουν εδώ και όλα τελειώνουν εδώ. Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο συμπεριφέρονταν και οι κάτοικοι των Σοδόμων: "υπερηφάνεια, πλησμονή άρτου και αφθονία τρυφηλότητας, αυτής και των θυγατέρων αυτής τον πτωχόν δε και τον ενδεή δεν εβοήθει" (Ιεζεκιήλ ΙΣ/16: 49). 

       Τούτοι οι άνθρωποι εξαιτίας της απιστίας τους και της αμετανοησίας τους υπήρξαν στη ζωή τους σκληρόκαρδοι, άσπλαχνοι, διώκτες, πονηροί, κακοί, μοχθηροί, άδικοι, εγκληματίες, παραβάτες του νόμου του Θεού. Ενώ ο Θεός ήταν έτοιμος να τους συγχωρήσει, αν μετανοούσαν και εκζητούσαν το Έλεός Του, όπως ακριβώς έκανε και με τους κατοίκους της Νινευή, πρωτεύουσα της Ασσυρίας, όταν μετανόησαν (Ιωνάς Γ/3: 10), αυτοί δε μετανόησαν, δε ζήτησαν το Έλεος και τη Χάρη του Θεού μέσα στη ζωή τους. Τι δυστυχία, τι φρίκη! «εκεί θέλει είσθαι ο κλαυθμός και ο τριγμός των οδόντων, όταν ίδητε τον Αβραάμ και Ισαάκ και Ιακώβ και πάντας τους προφήτας εν τη βασιλεία του Θεού, εαυτούς δε εκβαλλομένους έξω» (Λουκάς ΙΓ/13: 28).

      Στην   κόλαση   μακριά   από  τον  Θεό,  χωρίς  καμία επικοινωνία μαζί  Του, θα  βρεθούν  όλοι όσοι απέρριψαν ή αδιαφόρησαν στη ζωή τους, για τον Ιησού Χριστό. Ο ίδιος ο Κύριος διακήρυξε: «Και αύτη είναι η κρίσις, ότι το φως ήλθεν εις τον κόσμον, και οι άνθρωποι ηγάπησαν το σκότος μάλλον παρά το φώς διότι ήσαν πονηρά τα έργα αυτών» (Ιωάννη Γ/3: 19).

       Είναι πραγματικά ασύλληπτο! Για να πάρει μια ιδέα ο άνθρωπος, δε χρειάζεται παρά να βρεθεί για λίγο με ανθρώπους άδικους, κακούς, μοχθηρούς, που εχθρεύονται τον Ιησού Χριστό και τη διδασκαλία Του και θα δει πόσο άσχημα και στενάχωρα θα αισθανθεί. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι το «μέγα χάσμα» αρχίζει από τούτη τη ζωή και επεκτείνεται στην αιωνιότητα και η μόνη διαφορά που υπάρχει είναι ότι όσο ο άνθρωπος βρίσκεται στη ζωή, μπορεί, αν το θελήσει, να μετανοήσει για την αμαρτωλή ζωή του και ν' αλλάξει  πορεία. Αυτό συμβαίνει, γιατί ο Υιός του ανθρώπου δηλ. ο Ιησούς Χριστός έχει εξουσία "επί της γης" να συγχωρεί αμαρτίες (Ματθαίος Θ/9: 6 -- Μάρκος Β/2: 10 -- Λουκάς Ε/5: 24), μετά το θάνατο δεν υπάρχει δυνατότητα συγχώρησης. Ο συγγραφέας της επιστολής "προς Εβραίους" (Θ/9: 27) αναφέρει: "είναι αποφασισμένον εις τους ανθρώπους άπαξ να αποθάνωσι, μετά δε τούτο είναι κρίσις". Τον θάνατο ακολουθεί η κρίση του Θεού. 

      ΠΛΟΥΣΙΟΣ : Αφού δε γίνεται αλλιώς, τότε στείλε τον  Λάζαρο στο  σπίτι του Πατέρα μου, διότι  έχω πέντε  αδελφούς,  να  μαρτυρήσει  σ’ αυτούς,  ώστε να μην έρθουν στον τόπο αυτό των  βασάνων.  Εδώ  φαίνεται  καθαρά  ότι  η ψυχή  παρά το χωρισμό της από το σώμα διατηρεί τη συνείδησή της.  Ο πλούσιος ενδιαφερόταν  για τους  αδελφούς  του που ακόμα ζούσαν και παρακαλούσε τον  Αβραάμ να στείλει το Λάζαρο, για να τους κηρύξει μετάνοια. Ο άνθρωπος αυτός, ενώ είχε πεθάνει, είχε απόλυτη συνείδηση του περιβάλλοντος μέσα στο οποίο βρισκόταν και ακόμα θυμόταν πολύ καλά την προηγούμενη ζωή του πάνω στη γη. Θυμόταν τον Λάζαρο καθώς και τα πέντε αδέλφια του, που είχε αφήσει πίσω. 

      ΑΒΡΑΑΜ : "Έχουν τον Μωυσή και τους Προφήτες, ας τους ακούσουν". Ο Μωυσής και οι Προφήτες που είχε στείλει ο Θεός, μιλούσαν για τον επερχόμενο Σωτήρα τον Ιησού Χριστό, που είχε υποσχεθεί ο Θεός ότι θα στείλει για τη σωτηρία των ανθρώπων. Ο Θεός είχε πει στον Μωυσή: "Προφήτην ανάμεσα από τους αδελφούς τους θα σηκώσω σ' αυτούς, όπως εσένα, και θα βάλω τα λόγια μου στο στόμα του και θα τους μιλήσει όλα όσα εγώ τον προστάζω. Και ο άνθρωπος, που δεν θα υπακούσει στα λόγια μου, που αυτός θα μιλήσει εξ ονόματός μου, εγώ θα το εκζητήσω απ' αυτόν" (Δευτερονόμιο ΙΗ/18: 18). 

      ΠΛΟΥΣΙΟΣ: Στην απάντηση του Αβραάμ ότι έχουν το Μωυσή και τους προφήτες, ο πλούσιος απάντησε: «Ουχί πάτερ Αβραάμ, αλλ’ εάν τις από νεκρών πορευθεί προς αυτούς, μετανοήσουσιν». Παρατηρήστε πως παραμένει αδιόρθωτος τούτος ο άνθρωπος και με το αίτημά του δηλώνει ότι δε θεωρεί το Θεό αρκούντως φιλάνθρωπο, ούτε σοφό, ώστε να επιλέξει τα κατάλληλα μέσα σωτηρίας του ανθρώπου. Παράλληλα όμως η αίτησή του αυτή εμπεριέχει και το στοιχείο της προσωπικής δικαιολογίας, ότι δήθεν τα μέσα της διδασκαλίας και νουθεσίας που είχε δεν ήταν αρκετά. Πίσω από την κολακευτική προσφώνηση «Πάτερ Αβραάμ», κρύβεται η άρνηση, η αντίρρηση, και η ένσταση στο Θείο θέλημα. 

    ΑΒΡΑΑΜ :  Ο Αβραάμ είναι κατηγορηματικός: «αν δεν ακούσουν τον Μωυσή και τους Προφήτες, ούτε κι αν κάποιος αναστηθεί εκ νεκρών θα πιστέψουν». Και αυτό το λέγει προφητικά διότι, όταν ανέστησε ο Χριστός, λίγο προ του πάθους Του το φίλο του Λάζαρο, όχι μόνο δεν πίστεψαν οι Φαρισαίοι, αλλά αντίθετα ζητούσαν να σκοτώσουν και το Χριστό και το Λάζαρο. «Συνεβουλεύθησαν δε οι αρχιερείς, δια να θανατώσωσι και τον Λάζαρο» (Ιωάννης ΙΒ/12: 9-11). 

      Τι  συμπεράσματα μπορούμε να βγάλουμε μέσα από αυτό τον τραγικό διάλογο: 

     1/ Μετά το θάνατο του ανθρώπου η ψυχή δε χάνεται, δεν εκμηδενίζεται, δεν κοιμάται, αλλά συνεχίζει να υπάρχει και να βρίσκεται σε ενσυνείδητη κατάσταση. Στην κατάσταση αυτή μπορεί ν' αναγνωρίζει πρόσωπα, να θυμάται, να σκέπτεται, να μιλάει και να συναισθάνεται αν βρίσκεται "εν βασάνοις" ή σε "μακαριότητα". "βλέπει τον Αβραάμ από μακρόθεν και τον Λάζαρον εν τοις κόλποις αυτού".  Ο πλούσιος βλέπει τον Αβραάμ και τον Λάζαρο και τους αναγνωρίζει και νιώθει, μετά το θάνατό του, να βασανίζεται εκεί που βρίσκεται. Αυτό είναι αδύνατον να συμβεί από μία ψυχή που δεν έχει συνείδηση. 

      Στο βιβλίο του "Εκκλησιαστή" (κεφ. Θ/9, εδ. 5-6) αναφέρεται: "οι νεκροί δεν γνωρίζουσιν ουδέν ουδέ έχουσι πλέον απόλαυσιν επειδή το μνημόσυνον αυτών ελησμονήθη. Έτι και η αγάπη αυτών και το μίσος αυτών και ο φθόνος αυτών ήδη εχάθη και δεν θέλουσιν έχει πλέον εις τον αιώνα μερίδα εις πάντα όσα γίνονται υπό τον ήλιον". Τα εδάφια αυτά έχουν παρεξηγηθεί από κάποιους ερμηνευτές, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι μετά το θάνατο η ψυχή του νεκρού ανθρώπου βρίσκεται σε "ασυνείδητη" κατάσταση. Ο λόγος του Θεού πουθενά δεν αναφέρει κάτι τέτοιο. Αναφέρει απλά ότι δε γνωρίζουν οι ψυχές αυτά που συμβαίνουν "υπό τον ήλιον". Καθώς βρίσκονται σε μία άλλη διάσταση, δε γνωρίζουν τι συμβαίνει κάτω από τον ήλιο, δηλαδή δε μας βλέπουν και δε γνωρίζουν αυτά που συμβαίνουν στη  ζωή μας και στη ζωή των συνανθρώπων μας.  

     Ο Ιησούς είπε στον μετανοημένο ληστή: "Αληθώς σοι λέγω, σήμερον θέλεις είσθαι μετ' εμού εν τω παραδείσω" (Λουκάς ΚΓ/23: 43). Δεν του είπε ότι θα φερθεί σε μια ασυνείδητη κατάσταση μέχρι την ανάστασή του. Αντίθετα με όλα αυτά ο Κύριος κατά τη διακονία του εδώ στη γη μίλησε για την "αιώνια ζωή". Αναφέρθηκε πολλές φορές στην ελπίδα του ουρανού και επεσήμανε τον κίνδυνο του Άδη. Πολλές φορές μίλησε για τη δύσκολη κατάσταση που περιμένει  όσους επέλεξαν σ' αυτήν τη ζωή να ζήσουν μακριά Του, καθώς και για την μακαριότητα που θ' απολαύσουν οι λυτρωμένοι Του κοντά Του (Ματθαίος Ε/5: 12, ΚΑ/21, ΚΘ/29, Μάρκος Θ/9: 43-48, Λουκάς ΙΒ/12: 4-5, ΙΣ/16: 22-28, Ιωάννης Γ/3: 15-16).

     Ο Χριστός ήλεγξε τους Σαδδουκαίους, που ήταν οι μόνοι που δεν πίστευαν στην αθανασία της ψυχής και στην Ανάσταση. «Γιατί, οι μεν Σαδδουκαίοι υποστηρίζουν πως δεν υπάρχει ανάσταση κι ούτε άγγελος ούτε πνεύμα, ενώ οι Φαρισαίοι παραδέχονται και τα δυο» (Πράξεις ΚΓ/23: 8). Μάλιστα τους έλεγξε λέγοντάς τους: «Όσο για την ανάσταση των νεκρών, δε διαβάσατε αυτό που σας αποκαλύφθηκε από το Θεό, όταν λέει: Εγώ είμαι ο Θεός του Αβραάμ και ο Θεός του Ισαάκ και ο Θεός του Ιακώβ; Ο Θεός δεν είναι Θεός νεκρών, αλλά ζωντανών» (Ματθαίος ΚΒ/22 31,32). Με άλλα λόγια τους απεδείκνυε ο Κύριος ότι ο Αβραάμ, ο Ισαάκ και ο Ιακώβ δεν είχαν απολεσθεί, διότι τότε θα συστηνόταν ο Θεός επικαλούμενος νεκρούς. Αντίθετα με όλα αυτά οι πατριάρχες ήταν ζωντανοί. Ζωντανός επίσης ήταν ο Μωυσής, έστω και αν είχε σωματικά πεθάνει, όταν φάνηκε μαζί με τον προφήτη Ηλία στο όρος Θαβώρ κατά τη "μεταμόρφωση του Σωτήρος" και συνομιλούσαν. Ήταν λοιπόν ορθή η αντίληψη των Εβραίων περί αθάνατης ψυχής και βεβαίως την ίδια αντίληψη και διδασκαλία κήρυττε και ο Χριστός, αλλά και αργότερα οι μαθητές Του. 

    2/ Τον άνθρωπο του Θεού, όταν πεθάνει, έρχονται άγγελοι, για να τον παραλάβουν και να τον οδηγήσουν στη δόξα. Διαβάσαμε ότι η ψυχή του φτωχού οδηγήθηκε στην άλλη ζωή με τιμητική συνοδεία αγγέλων. Για  αυτούς ακριβώς η Γραφή λέγει: «είναι όλοι λειτουργικά πνεύματα, που αποστέλλονται προς υπηρεσία, για εκείνους που πρόκειται να κληρονομήσουν σωτηρία» (Εβραίους Α/1: 14). Διακονούν λοιπόν τις ψυχές των δικαίων ακόμα και όταν αυτές αποχωρίζονται τα σώματα τους και τις μεταφέρουν  σε τόπο ουράνιας μακαριότητας.  

    3/ Μια άλλη μεγάλη αλήθεια είναι ότι αυτοί που δεν πίστεψαν στον Ιησού Χριστό, το μοναδικό Σωτήρα του κόσμου (Πράξεις Δ/4: 12) και έφυγαν από αυτή τη ζωή, βρίσκονται «εν βασάνοις». Μια τέτοια ζωή είναι ήδη βασανισμένη από τούτη τη ζωή, κλεισμένη στον εαυτόν της χωρίς Θεό, χωρίς Χριστό, χωρίς ελπίδα, γεμάτη Άδη από τώρα. Στη συνέχεια ο πλούσιος, αφού βλέπει ότι δεν μπορεί να μεταβάλλει την κατάστασή του, δείχνει όψιμο ενδιαφέρον για τους αδελφούς του, που βρίσκονται στο πατρικό του σπίτι «εν ζωή». Μ’ αυτά όμως τα λόγια δείχνει ότι κι εκείνοι ήταν ασεβείς και αδιαφορούσαν για το Θεό και  δεν ελάμβαναν σοβαρά υπόψη τους το λόγο Του. Έμεναν ασυγκίνητοι και αδιάφοροι στις προειδοποιήσεις του Μωυσή και των προφητών  και επιδίδονται σε ανάλογα έργα, όπως και ο πλούσιος. 

    4/ Ένα μεγάλο και αδιάβατο χάσμα χωρίζει τον Παράδεισο από τον Άδη. Και εδώ φαίνεται καθαρά μια μεγάλη αλήθεια, την οποία ιδιαίτερα τονίζει ο Λόγος του Θεού, ότι: «εν τω Άδη ουκ έστε μετάνοια». Δεν υπάρχει δυνατότητα σωτηρίας μετά θάνατο. Μετά το θάνατο κανείς δεν μπορεί να μας συγχωρήσει, εκεί μας περιμένει η κρίση του δίκαιου Θεού. Ο Ιησούς Χριστός έχει εξουσία από το Θεό  να συγχωρεί αμαρτίες  "επί της γης", δηλ. όσο είμαστε σ' αυτή τη ζωή. Στον ουρανό θα υπάρξει η δικαιοσύνη του Θεού.  

     5/ «Εχουσι Μωυσέα και προφήτας……». Ο γραπτός λόγος του Θεού, η Βίβλος είναι πλήρης και μόνον μέσα από την καθημερινή μελέτη του λόγου  θα γνωρίσει ο άνθρωπος το Θεό, την αλήθεια και θα έρθει σε ειλικρινή μετάνοια και αληθινή πίστη. Πόσο σαφής είναι ο Λόγος του Θεού: «ταύτα εγράφησαν δια να πιστεύσετε ότι ο Ιησούν είναι ο Χριστός ο Υιός του Θεού, και πιστεύοντες να έχετε ζωή στο όνομα αυτού» (Ιωάννης Κ/20: 31).

     Εμείς σήμερα έχοντας την Καινή Διαθήκη, έχουμε τον ίδιο τον Υιόν του Θεού. Καθώς «αφού ο Θεός ελάλησε το πάλαι προς τους πατέρες ημών δια των προφητών πολλάκις και πολυτρόπως, εν ταις εσχάταις ταύταις ημέραις ελάλησε προς ημάς δια του Υιού» (Εβραίους Α/1: 1). Εμείς σήμερα γνωρίζουμε ότι ο Θεός έστειλε το Χριστό Σωτήρα και Λυτρωτή κάθε αμαρτωλού ανθρώπου που θα πιστέψει σ’ Αυτόν, για να απελευθερωθεί από την ενοχή και τη δύναμη της αμαρτίας. «εάν όμως περιπατώμεν εν τω φωτί, καθώς αυτός είναι εν τω φωτί, έχομεν κοινωνίαν μετ' αλλήλων, και το αίμα του Ιησού Χριστού του Υιού αυτού καθαρίζει ημάς από πάσης αμαρτίας» (Α΄ Ιωάννου Α/1: 7). Έστειλε το Χριστό, για να πιστέψουμε σ’ Αυτόν και να έχουμε δι’ Αυτού αιώνια ζωή. «τόσον ηγάπησεν ο Θεός τον κόσμον, ώστε έδωκε τον Υιόν αυτού τον μονογενή, διά να μη απολεσθή πας ο πιστεύων εις αυτόν, αλλά να έχη ζωήν αιώνιον» (Ιωάννης Γ/3: 16). 

      Το ουσιαστικό νόημα, η κεντρική ιδέα τούτης της ιστορίας θα λέγαμε ότι είναι πως από τώρα θα πρέπει να πάρουμε μεγάλες και αιώνιες αποφάσεις. Σ΄ αυτήν τη ζωή θα επιλέξουμε πού θα ζήσουμε στην αιωνιότητα. Αν ανταποκριθούμε την πρόσκληση του Θεού για μετάνοια και καινούργια ζωή, θα ζήσουμε στον «κόλπο του Αβραάμ», δηλ. κοντά στον Πατέρα Θεό και δημιουργό μας. Αν απορρίψουμε το προσκλητήριο, θα ζήσουμε «στη χώρα της βασάνου», δηλ. μακριά απ’ Αυτόν, στην κόλαση. Ο μεγάλος Ρώσος συγγραφέας, Ντοστογιέφσκυ στο κλασικό αριστουργηματικό έργο του «Αδελφοί Καραμαζώφ» αναφέρεται στην κόλαση και λέει πως η κόλαση θα μπορούσε να συνοψιστεί σε δύο λέξεις: «πολύ αργά». Ο Κύριος μας προτρέπει: «προσέχετε λοιπόν πως να περιπατήτε ακριβώς, μη ως άσοφοι, αλλ' ως σοφοί» (Εφεσίους Ε/5: 15). Ας μη φανούμε λοιπόν ως άσοφοι, ας αναλογιστούμε για άλλη μία φορά του λόγια του Κυρίου: «τώρα είναι καιρός ευπρόσδεκτος, τώρα είναι ημέρα σωτηρίας» (Β΄ Κορινθίους Σ/6: 2). Μια άλλη στιγμή ίσως είναι πολύ αργά….. ---