Τελώνης & Φαρισαίος.

"ΚΥΡΙΑΚΉ ΤΕΛΏΝΟΥ & ΦΑΡΙΣΑΊΟΥ".

Ευαγγέλιο "κατά ΛΟΥΚΑΝ", κεφ. ΙΗ/18, εδάφ. 9 - 14.

9 Είπε δε και προς τινάς, τους θαρρούντας εις εαυτούς ότι είναι δίκαιοι και καταφρονούντας τους λοιπούς, την παραβολήν ταύτην

10 Άνθρωποι δύο ανέβησαν εις το ιερόν διά να προσευχηθώσιν, ο εις Φαρισαίος και ο άλλος τελώνης. 

11 Ο Φαρισαίος σταθείς προσηύχετο καθ' εαυτόν ταύτα Ευχαριστώ σοι, Θεέ, ότι δεν είμαι καθώς οι λοιποί άνθρωποι, άρπαγες, άδικοι, μοιχοί, ή και καθώς ούτος ο τελώνης 

12 νηστεύω δις της εβδομάδος, αποδεκατίζω πάντα όσα έχω. 

13 Και ο τελώνης μακρόθεν ιστάμενος, δεν ήθελεν ουδέ τους οφθαλμούς να υψώση εις τον ουρανόν, αλλ' έτυπτεν εις το στήθος αυτού, λέγων Ο Θεός, ιλάσθητί μοι τω αμαρτωλώ. 

14 Σας λέγω, Κατέβη ούτος εις τον οίκον αυτού δεδικαιωμένος μάλλον παρά εκείνος διότι πας ο υψών εαυτόν θέλει ταπεινωθή, ο δε ταπεινών εαυτόν θέλει υψωθή. 

        ΣΧΟΛΙΑ :

       Τα στοιχεία της ιστορίας που αναφέρεται είναι τα εξής :

       1/ ο Ναός, 

       2/ ο Φαρισαίος, 

       3/ ο Τελώνης, 

       4/ οι προσευχές τους, 

       5/ ο Θεός, 

       6/ το αποτέλεσμα. 

       1/.  Ο Ναός : Ο "πρώτος ναός" κτίστηκε από το Βασιλιά Σολομώντα το 10ο αιώνα π. Χ. (εγκαινιάστηκε το έτος 955) και αποτέλεσε το κέντρο λατρείας του αρχαίου Ιουδαϊσμού. Ο Σολομών θα ήταν αυτός που σύμφωνα με εντολή του Θεού θα ανοικοδομούσε τον πρώτο ναό (Β' Χρονικών Σ/6: 9). Ο ναός που κατασκεύασε ο Σολομώντας καταστράφηκε από τους Βαβυλώνιους το έτος 587 π.Χ. Στην περικοπή που αναφέρουμε γίνεται λόγος για το "δεύτερο ναό" που οικοδομήθηκε από τον Ζοροβάβελ το έτος 516 μετά από διάταγμα επιστροφής των Ιουδαίων στην Ιερουσαλήμ (Έσδρας Α/1: 1-3), που εξέδωσε ο βασιλιάς της Περσίας ο Κύρος Β', ο Μέγας (600 - 530 π.Χ). Ο ναός αυτός είχε ανακαινιστεί από τον Βασιλιά της Ιουδαίας Ηρώδη Α΄, τον Μέγα (βασίλευσε από το έτος 37 π.Χ. - 4 μ.Χ.), προκειμένου να εξευμενίσει τους Ιουδαίους. Η ανακαίνιση έγινε γύρω στο έτος 20 π.Χ. και ο Ναός αυτός καταστράφηκε από τους Ρωμαίους το έτος 70 μ.Χ. Συνολικά ο δεύτερος ναός υπήρχε επί 585 έτη. Ήταν «οίκος Θεού» και μέσα στο ναό, πέρα από τις τελετουργικές θυσίες, γίνονταν και προσευχές από τους πιστούς Ιουδαίους.

          2/. Ο Φαρισαίος :

       Ο Φαρισαίος είναι το υπόδειγμα του «θρησκευόμενου» ανθρώπου, που επιδιώκει τη σωτηρία του, βασισμένος στις ατομικές ηθικές επιδόσεις του, στα προσωπικά του επιτεύγματα αρετής και πιστότητας στον Νόμο: "Νηστεύει δις του Σαββάτου, αποδεκατοί πάντα όσα κτάται, δεν είναι ώσπερ οι λοιποί των ανθρώπων". Με τον τρόπο αυτό αυτοδικαιώνεται, ως άτομο παραμένοντας απόλυτα εγωκεντρικός, χωρίς ουσιαστικά να επιδεικνύει  κανένα ενδιαφέρον για τους άλλους γύρω του. 

    Η φαρισαϊκή θρησκεία περιορίζονταν σ' ένα εξωτερικό "ασβέστωμα". Προσπαθούσαν να διατηρήσουν καθαρό «το έξωθεν του ποτηρίου και του πινακίου, όμως έσωθεν ήταν γεμάτοι από αρπαγή και ακρασία (αδικία)». Ήταν «τάφοι ωραίοι, απ’ έξω ασβεστωμένοι, όμως μέσα γεμάτοι από ακαθαρσία» (Ματθαίος ΚΓ/23: 26,27). Ο Κύριος είχε πει για τους Φαρισαίους: "Πάντα λοιπόν όσα αν είπωσι προς εσάς να φυλάττητε, φυλάττετε και πράττετε, κατά δε τα έργα αυτών μη πράττετε επειδή λέγουσι και δεν πράττουσι" (Ματθαίος ΚΓ/23: 3).

      Το κήρυγμα του Χριστού ήταν: «Μακάριοι οι καθαροί την καρδίαν» (Ματθαίος Ε/5: 8). Η   φαρισαϊκή   θρησκεία   ήταν  μια  επίμονη  προβολή  του  «ΕΓΩ».  Ήταν  μια θρησκεία αυτοδικαίωσης,  μια   θρησκεία  με  πολύ  "εγώ"  και   καθόλου  Θεό,  τελείως   ανεπαρκής, επιδερμική,  απατηλή,  εξωτερική  και  όχι  εσωτερική,  όπως  άλλωστε  είναι  και  όλες   οι ανθρώπινες θρησκείες.

    Έτσι ο Φαρισαίος ισοδυναμούσε με έναν θρησκευόμενο υποκριτή, τυπολάτρη. Πρόκειται για μια εγωπαθή ιεραρχία που νόμιζαν ότι αυτοί είχαν όλα τα δικαιώματα και οι άλλοι είχαν μόνον υποχρεώσεις. Ο Χριστός τους αποκάλυψε και τους καυτηρίασε λέγοντας: «Διότι δένουν φορτία βαρέα και δυσβάστακτα (που δύσκολα σηκώνονται) και τα τοποθετούν (φορτώνουν) πάνω στους ώμους των ανθρώπων, ενώ οι ίδιοι δεν θέλουν ούτε με το δάκτυλό τους να τα κινήσουν» (Μάρκος ΚΓ/23: 4).

         Όλα τους τα έργα ήταν μια "βιτρίνα", για να τους βλέπουν οι άλλοι, γιατί σκοπός τους ήταν να προξενούν εντύπωση στους ανθρώπους. Ο ίδιος ο Κύριος είχε πει γι’ αυτούς: «Πλαταίνουν τα φυλακτά τους και φαρδαίνουν τις άκρες από τα ιμάτιά τους. Τους αρέσουν οι καλύτερες θέσεις στα δείπνα και τα πρώτα καθίσματα στη συναγωγή, για να τους χαιρετούν με σεβασμό στην αγορά και να τους φωνάζουν οι άνθρωποι δάσκαλέ μου» (Ματθαίος ΚΓ /23:  4-7).

    Δεν πλησίαζαν τον αμαρτωλό άνθρωπο που είχε ανάγκη. Όταν έβλεπαν το Χριστό να παραβρίσκεται με τελώνες, πόρνες και άλλους ανθρώπους, που συναισθάνονταν την ανάγκη σωτηρίας τους, τους φαινόταν παράξενο και το θεωρούσαν πολύ μεγάλο σκάνδαλο (Ματθαίος Θ/9: 11). "Βλέποντας δε ο Φαρισαίος, αυτός που τον είχε καλέσει, είπε μέσα του, λέγοντας: Αυτός, αν ήταν προφήτης, θα γνώριζε ποια και τι λογής είναι η γυναίκα που τον αγγίζει, επειδή είναι αμαρτωλή" (Λουκάς Ζ/7: 39). Έφταναν μάλιστα στο σημείο ν' αποκαλούν τον Κύριο "φίλο τελωνών και αμαρτωλών" (Ματθαίος ΙΑ/11: 19).

        Πώς  είχε  φτάσει  σ’  αυτόν  τον  ξεπεσμό  τούτη η θρησκεία; Όλες οι θρησκείες στους ίδιους δρόμους οδηγούν, γιατί είναι ανθρώπινα κατασκευάσματα.  Συμβολίζουν  διαχρονικά τα  «φύλα συκής»  (Γένεση Γ/3: 7),  που  ποτέ  δεν μπόρεσαν να "ντύσουν" τον άνθρωπο και τον  άφησαν   "γυμνό"   ανάμεσα  στους  αιώνες.  Τούτος  λοιπόν  ο  Φαρισαίος  είναι   ένας συνηθισμένος  θρησκευόμενος  τύπος  της  εποχής  του,  ο  οποίος  έρχεται  στο Ναό για  να προσευχηθεί.

          3/. Ο Τελώνης :

       Το να βρεθεί την εποχή εκείνη τελώνης στο Ναό και να προσεύχεται ήταν κάτι το ασυνήθιστο. Ήταν ένα πάρα πολύ σπάνιο φαινόμενο. Τους τελώνες τους θεωρούσαν ανέντιμους και προδότες και ήταν τα πιο μισητά πρόσωπα που υπήρχαν. Τους έβλεπαν σαν συνεργάτες των Ρωμαίων κατακτητών. Οι ίδιοι οι τελώνες δεν είχαν καμία απολύτως θεολογική γνώση, γιατί όλο τους το ενδιαφέρον ήταν στα χρήματα, τα οποία  αποκτούσαν με ιδιαίτερα σκληρούς και εκβιαστικούς τρόπους και δεν ασχολούνταν καθόλου με το Θεό.

         Ο Τελώνης της ιστορίας μας έχοντας επίγνωση της κατάστασής του, δε λογαριάζει τον εαυτό του άξιο για σωτηρίας και έτσι γίνεται το υπόδειγμα του ανθρώπου που αναγνωρίζει την ολοκληρωτική αποτυχία του  στη σχέση του με το Θεό. Δεν έχει να προβάλει κάτι καλό και δεν ελπίζει σε τίποτα απολύτως, παρά μόνο στο Έλεος και την Αγάπη του Θεού. Έτσι εγκαταλείπει κάθε  δική Του προσπάθεια δικαίωσης και παραδίδεται ταπεινά και ολοκληρωτικά στο Έλεος του Θεού.

         

       Έτσι λοιπόν  ένας  Τελώνης  και ένας Φαρισαίος  βρίσκονται  μέσα  στο  Ναό  για   να προσευχηθούν.

         Εδ. 4α. Η προσευχή του Φαρισαίου : Ο Φαρισαίος καθώς πήγε μπροστά στο ναό, στάθηκε ενώπιον του Θεού μ' ένα πνεύμα κομπασμού, προβολής και άκρατης υπερηφάνειας λέγοντας: «Ω! Θεέ μου σ’ ευχαριστώ, που εγώ δεν είμαι όπως οι άλλοι άνθρωποι, που είναι άρπαγες, μοιχοί, άδικοι, όπως αυτός ο Τελώνης». «Εγώ, Θεέ μου, νηστεύω δύο φορές την εβδομάδα». Ο Μωσαϊκός Νόμος ζητούσε να γίνεται μια φορά το χρόνο νηστεία την ημέρα του "εξιλασμού" (Λευιτικό ΚΓ/23: 28-31). Εδώ ο Φαρισαίος νηστεύει 104 φορές το χρόνο (52 εβδομάδες επί δύο). Αυτό ήταν ένα είδος υπέρβασης των υποχρεώσεων τους, για να δείξουν το ζήλο τους και την δήθεν μεγάλη αφοσίωση τους στο Θεό. Αποδεκάτιζαν όλα όσα είχαν, αλλά και εδώ βλέπουμε να υπερβάλουν. Ο Νόμος έλεγε: «κάθε χρόνο θα ξεχωρίζετε το ένα δέκατο από τα σπαρτά σας, απ’ όλη τη σοδειά που θα σας δίνουν τα χωράφια σας» (Δευτερονόμιο ΙΔ/14: 22,23), όμως από υπέρβαση οι Φαρισαίοι συνήθιζαν να αποδεκατίζουν και να προσφέρουν στο Ναό ακόμα και το δέκατο από το δυόσμο, το άνηθο, και το κύμινο, που είχαν στον κήπο τους, ενώ ταυτόχρονα δεν τηρούσαν τις σπουδαιότερες εντολές του Νόμου. Ο Κύριος και γι' αυτή την πράξη τους υπήρξε ιδιαίτερα επικριτικός απέναντί τους. "Ουαί εις εσάς, γραμματείς και Φαρισαίοι, υποκριταί, διότι αποδεκατίζετε το ηδύοσμον και το άνηθον και το κύμινον, και αφήκατε τα βαρύτερα του νόμου, την κρίσιν και τον έλεον και την πίστιν ταύτα έπρεπε να πράττητε και εκείνα να μη αφίνητε" (Ματθαίος ΚΓ/23: 23).

        Για το Φαρισαίο η επικοινωνία του με το Θεό περιορίζεται αποκλειστικά στην τήρηση κάποιων τύπων και τελετουργιών. Είναι φανερό ότι ο άνθρωπος αυτός στην ουσία δεν προσεύχεται στο Θεό αλλά στον εαυτόν του. Δεν προσπαθεί να πλησιάσει το Θεό, αλλά προσπαθεί με κάθε τρόπο να κάνει τυπικά ακριβώς ό,τι ορίζει η θρησκεία του. Δεν ενδιαφέρεται για μετάνοια, για αγάπη προς το συνάνθρωπο, για ταπείνωση μπροστά στο Θεό. Θα λέγαμε ότι όλα αυτά του φαίνονται άγνωστα και ούτε καν του περνάνε από το μυαλό τούτη την ώρα. Το μόνο που τον ενδιαφέρει είναι πώς θα τηρήσει τα δόγματα, τους τύπους και τις παραδόσεις (Μάρκος Ζ/7: 8) της θρησκεία του. Γι’ αυτό άλλωστε αναφέρει ότι νηστεύει δύο φορές την εβδομάδα και αποδεκατίζει όλα του τα υπάρχοντα. Νόμιζε ότι ήταν δικαιωμένος με το να απέχει από το φαγητό, αντί να απέχει από την αμαρτία και με το να προσφέρει κάποια χρήματα στο Θεό, αντί να προσφέρει την καρδιά του (Παροιμίες ΚΓ/23: 26), φαινομενικά ήταν ένας πολύ καλός και δίκαιος  άνθρωπος. Ο άνθρωπος αυτός μέσα στην τυπολατρία του και στην επιθυμία του να εκπληρώσει τους τύπους της θρησκείας του, χάνει την ευκαιρία να γνωρίσει το Θεό και με τον τρόπο αυτό δε γυρνάει στο σπίτι του δικαιωμένος (εδ. 14).

        Υπάρχουν άνθρωποι που νομίζουν ότι θα σωθούν, επειδή εκτελούν διάφορους τύπους ή συμμετέχουν σε κάποιες θρησκευτικές τελετές ή προσφέρουν κάποια "θρησκευτικά" έργα. Παρατηρώντας τη ζωή του Κυρίου Ιησού Χριστού μέσα από τις αφηγήσεις των Ευαγγελίων Τον βλέπουμε να αντιστέκεται με πάθος και δύναμη στον "θρησκευτικό τυπικισμό" των ανθρώπων της εποχής του και σε πλήρη αντίθεση με όλα αυτά να κηρύσσει την πνευματικότητα, ως μόνη προϋπόθεση για την επικοινωνία του ανθρώπου με το Θεό. Ο Κύριος ήταν κατηγορηματικός καθώς μιλούσε με τη Σαμαρείτισσα στο πηγάδι του Ιακώβ: "έρχεται ώρα, και ήδη είναι, ότε οι αληθινοί προσκυνηταί θέλουσι προσκυνήσει τον Πατέρα εν πνεύματι και αληθεία διότι ο Πατήρ τοιούτους ζητεί τους προσκυνούντας αυτόν (Ιωάννης Δ/4: 23).

      Ο Απ. Παύλος στην επιστολή «προς Ρωμαίους» (κεφ. Β/2, εδ. 17-24) αναφέρει προς τους Ιουδαίους της εποχής του:

17 Δες, εσύ ονομάζεσαι Ιουδαίος, και επαναπαύεσαι στον νόμο, και καυχάσαι στον Θεό, 

18 και γνωρίζεις το θέλημά του, και διακρίνεις τα όσα διαφέρουν, καθώς διδάσκεσαι από τον νόμο

19 και έχεις πεποίθηση στον εαυτό σου, ότι είσαι οδηγός τυφλών, φως εκείνων που είναι μέσα στο σκοτάδι, 

20 παιδαγωγός των αφρόνων, δάσκαλος των νηπίων, έχοντας τον τύπο τής γνώσης και της αλήθειας, που είναι μέσα στον νόμο. 

21 Εσύ, λοιπόν, που διδάσκεις τον άλλον, δεν διδάσκεις τον εαυτό σου; Εσύ που κηρύττεις να μη κλέβουν, κλέβεις; 

22 Εσύ που λες να μη μοιχεύουν, μοιχεύεις; Εσύ που αηδιάζεις για τα είδωλα, διαπράττεις ιεροσυλία;

23 Εσύ που καυχάσαι στον νόμο, ατιμάζεις τον Θεό με την παράβαση του νόμου; 

24 Επειδή, όπως είναι γραμμένο, το όνομα του Θεού εξαιτίας σας δυσφημείται ανάμεσα στα έθνη.

   Επίσης ο Απόστολος Παύλος, καθώς νουθετεί στην πίστη τον Τιμόθεο, του επισημαίνει ένα κοινό χαρακτηριστικό που έχουν όλοι εκείνοι που προσπαθούν να δικαιωθούν με τα έργα τους και με την τήρηση κάποιων θρησκευτικών τύπων: «ενώ μεν έχουν μορφή ευσέβειας, όμως έχουν αρνηθεί τη δύναμή της κι αυτούς, απόφευγέ τους» (Β΄ Τιμοθέου Γ/3: 5).

      Μελετώντας την εκκλησιαστική ιστορία παρατηρούμε ότι ο εχθρός με κάθε τρόπο προσπάθησε να αντικαταστήσει την αληθινή πνευματική λατρεία του Θεού με κάποιες εξωτερικές τυπολατρίες και λειτουργικές πράξεις - εκδηλώσεις. Για το Θεό η πραγματική λατρεία είναι πάντοτε κάτι που προέρχεται από την καρδιά του ανθρώπου και όχι κάτι εξωτερικό, τυπολατρικό. Η εξήγηση που δίνει ο Θεός στον προφήτη "Σαμουήλ" δεν αφήνει περιθώρια άλλων ερμηνειών. «ο άνθρωπος βλέπει το φαινόμενο, ο Κύριος όμως βλέπει την καρδιά» (Α΄ Σαμουήλ ΙΣ/16: 7).

      Μπορεί όλα αυτά που έλεγε στην προσευχή του ο Φαρισαίος να ήταν αληθινά, όμως το "πνεύμα" με το οποίο προσευχόταν δεν ήταν αυτό που ζητάει ο Θεός, γιατί έλειπαν εντελώς τα εξής στοιχεία που θα πρέπει να διακρίνουν κάθε προσευχή πιστού ανθρώπου: Δεν είχε συναίσθηση της αμαρτίας και της αμαρτωλότητάς του και δεν είχε συναίσθηση ότι ο Θεός τον βλέπει και τον ακούει. Μιλούσε με το Θεό ως ίσος με ίσο. Παρέβλεπε ότι ο Θεός «στους υπερήφανους αντιστέκεται, ενώ στους ταπεινούς δίνει χάρη» (Α΄ Πέτρου Ε/5: 5).

       Αυτοδικαιώνονταν και δεν έβλεπε καμία απολύτως έλλειψη στον εαυτόν του, ελλείψεις και μάλιστα πάρα πολλές έβλεπε σε όλους τους άλλους. Νόμιζε ότι ήταν «εντάξει» με το Θεό. Θεωρούσε τον εαυτόν του σαν εκλεκτό του Θεού, ξεχωριστό και διαφορετικό από τους άλλους ανθρώπους. Παρατηρούμε ότι εκτός από το ξεκίνημα δεν αναφέρει πουθενά αλλού το Θεό, ενώ συνεχώς ο λόγος του περιστρέφεται γύρω από τον εαυτόν του. Δε ζητούσε στην προσευχή του «πρώτον την βασιλείαν και την δικαιοσύνη του Θεού» (Ματθαίος Σ/6: 33).

         Δεν αρκεί ο άνθρωπος να προσεύχεται. Για να εισακουστεί η προσευχή μας από το Θεό, θα πρέπει να είναι σύμφωνη με το Λόγο του Θεού. Σε καμία περίπτωση δεν μπορείς να πας στην Τράπεζα να πάρεις χρήματα από το λογαριασμό σου χωρίς ταυτότητα ή βιβλιάριο. Ας είναι δικά σου τα χρήματα, ας σου ανήκουν, πρέπει να πας με το σωστό τρόπο να τα πάρεις. Μόνον η σωστή προσευχή έχει θετικά αποτέλεσμα στη ζωή μας.

      Ποια είναι τα στοιχεία μιας σωστής προσευχής; Ποια προσευχή έχει τις σωστές προϋποθέσεις; Πρώτα - πρώτα η σωστή προσευχή θα πρέπει να γίνεται με "καθαρή καρδιά". «Αγαπτοί, εάν η καρδιά ημών δεν μας κατακρίνει, έχομεν παρρησίαν προς τον Θεός και ότι αν ζητούμε λαμβάνομεν παρ’ αυτού, διότι φυλάττομεν τα εντολάς αυτού και πράττομεν τα αρεστά ενώπιον αυτού» (Α΄ Ιωάννου Γ/3: 21). Ό,τι ζητάμε θα πρέπει να το ζητάμε με καθαρή καρδιά, με καθαρή συνείδηση. Εάν η καρδιά μας δεν είναι καθαρή και μας κατακρίνει για το ένα σφάλμα ή το άλλο, τότε μην περιμένουμε να εισακουστεί η προσευχή μας. Καθαρή είναι η καρδιά του ανθρώπου, αν δεν υπάρχει μέσα της πικρία, κακία, μίσος, ζήλια, ασυγχωρησία. Όταν έρχεσαι να προσευχηθείς, να φέρεις το αίτημά σου μπροστά στο Θεό, για να εισακουστεί η προσευχή σου, θα πρέπει να έχεις συγχωρήσει τον αδελφό σου, το συνάνθρωπό σου (Ματθαίος Ε/5: 24). Δικαιολογίες όπως: «Δεν ξέρεις τι κακό μου έκανε, δεν ξέρεις πόσα έχασα, δεν ξέρεις πόσο με αδίκησε...», δεν ευσταθούν. Αντίθετα στέκονται εμπόδιο μπροστά στο Θεό, "δένουν" τα χέρια του δίκαιου Θεού και δεν του επιτρέπουν να ενεργήσει μέσα στη ζωή μας. Ο Κύριος ήταν κατηγορηματικός: "μη κρίνετε, και δεν θέλετε κριθή· μη καταδικάζετε, και δεν θέλετε καταδικασθή συγχωρείτε, και θέλετε συγχωρηθή" (Λουκάς Σ/6: 37).

       Ο Λόγος του Θεού είναι ξεκάθαρος. Εάν προσεύχεσαι και θέλεις να εισακουστεί η προσευχή σου και να ενεργήσει ο Θεός μέσα στη ζωή σου, θα πρέπει να έχεις συγχωρήσει τον αδελφό σου, τον συνάνθρωπό σου.  Στην Κυριακή προσευχή, που ο ίδιος ο Κύριος υπέδειξε να κάνουμε, αναφέρεται: «Συγχώρησον εις ημάς τας αμαρτίας ημών, καθώς και ημείς συγχωρούμεν αυτούς που αμάρτησαν σε μας» (Ματθαίος Σ/6: 12).

       Ο Λόγος του Θεού μας λέγει: «Μη νικάσαι υπό του κακού, αλλά νίκα δια του αγαθού το κακόν" (Ρωμαίους ΙΒ/12: 21). Όταν κάποιος έρχεται εναντίον μας, μας συκοφαντεί, μας κάνει κακό, δε θα πρέπει να ξεχνάμε ότι εχθρός μας είναι ο σατανάς και όχι ο άνθρωπος. Δε θα πρέπει να ξεχνάμε ότι οι άνθρωποι είναι "δέσμιοι" από τον εχθρό, ο οποίος τους χρησιμοποιεί ως όργανά του για να μας κάνει κακό. Ας είμαστε προσεκτικού γιατί η μάχη που καλούμαστε να δώσουμε δεν είναι «με σάρκα και αίμα» (Εφεσίους Σ/6: 12), αλλά είναι με τον ίδιο τον διάβολο τον οποίον θα νικήσουμε όχι με τις δικές μας δυνάμεις, αλλά «διά του υποτάξαντος αυτόν» (Α' Κορινθίους ΙΕ/15: 27). Θα νικήσουμε με τη δύναμη του Αναστημένου και δοξασμένου Ιησού Χριστού. Πρέπει να συγχωρούμε. Ο ίδιος ο Κύριος επάνω στο σταυρό προσευχόταν για τους σταυρωτές Του και έλεγε: «Πατέρα συγχώρησέ τους γιατί δεν ξέρουν τι κάνουν» (Λουκάς ΚΓ/23: 34). Βέβαια οι σταυρωτές επέλεξαν να μη μετανιώσουν και συνέχισαν να αλαλάζουν: «το αίμα να έρθει επάνω μας και στα παιδιά μας» (Ματθαίος ΚΖ/27: 25).

      Η ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΜΑΣ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΣΥΜΦΩΝΗ ΜΕ ΤΟ ΘΕΛΗΜΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ.

      «Έαν ζητούμε κάτι σύμφωνα με το θέλημά του μας ακούει και αν ξέρουμε ότι ακούει τα αιτήματά μας ξέρουμε ότι λαμβάνουμε ότι ζητήσουμε» (Α΄ Ιωάννου Ε/5: 15). Ό,τι ζητάμε, θα πρέπει να είναι σύμφωνο με το θέλημα του Θεού. Ο Λόγος του Θεού μας λέει: "δε λαμβάνουμε, διότι ζητάμε κακώς, για τις ηδονές μας κλπ και όταν ζητάμε κακώς, ο Θεός δε μας ακούει" (Ιακώβου Δ/4: 3). Το θέλημα του Θεού είναι αποτυπωμένο μέσα στον αιώνιο και αψευδή Λόγο Του. Για να γνωρίζουμε το θέλημα του Θεού, θα πρέπει να γνωρίζουμε το Λόγο του Θεού (Καινή & Παλαιά Διαθήκη). Για να τον γνωρίζουμε, θα πρέπει να τον μελετάμε. 

       Ο Λόγος του Θεού μας αναφέρει: «Και αύτη είναι η παρρησία, την οποίαν έχομεν προς αυτόν, ότι εάν ζητώμέν τι κατά το θέλημα αυτού, ακούει ημάς. Και εάν εξεύρωμεν ότι ακούει ημάς ό,τι αν ζητήσωμεν, εξεύρομεν ότι λαμβάνομεν τα ζητήματα, τα οποία εζητήσαμεν παρ' αυτού (Α΄ Ιωάννου Ε/5: 14,15). Πρέπει να ζητάμε από το Θεό κάτι που είναι σύμφωνο με το θέλημά Του. Μόνον τότε θα ερχόμαστε κοντά στο Θεό. Επίσης «και ό,τι αν ζητώμεν λαμβάνομεν παρ' αυτού, διότι φυλάττομεν τας εντολάς αυτού και πράττομεν τα αρεστά ενώπιον αυτού» (Α΄ Ιωάννου Γ/3: 22).

        Το θέλημα του Θεού είναι να τηρούμε τις εντολές Του. Μόνον αν τηρούμε τις εντολές του Θεού, θα εισακουστεί η προσευχή μας. Οι εντολές του Θεού "δεν είναι βαριές" (Α΄ Ιωάννου Ε/5: 3,4) και κάθε τι που έχει γεννηθεί από Θεό νικά τον κόσμο. Οι εντολές του Θεού είναι: Να έχουμε αγάπη προς το Θεό, αγάπη ο ένας για τον άλλο και να τηρούμε το Λόγο Του. Είπε ο εκ γενετής τυφλός σε εκείνους τους φανατικούς Φαρισαίους: «Εξεύρομεν δε ότι αμαρτωλούς ο Θεός δεν ακούει, αλλ' εάν τις είναι θεοσεβής και κάμνει το θέλημα αυτού, τούτον ακούει» (Ιωάννης Θ/9: 31).

       Στο Ευαγγέλιο «κατά Μάρκον», (κεφ. ΙΑ/11, εδ. 22 – 24) αναφέρεται: «Και αποκριθείς ο Ιησούς, λέγει προς αυτούς Έχετε πίστιν Θεού. Διότι αληθώς σας λέγω ότι όστις είπη προς το όρος τούτο, Σηκώθητε και ρίφθητι εις την θάλασσαν, και δεν διστάσει εν τη καρδία αυτού, αλλά πιστεύσει ότι εκείνα τα οποία λέγει γίνονται, θέλει γίνει εις αυτόν ό,τι εάν είπει. Διά τούτο σας λέγω, Πάντα όσα προσευχόμενοι ζητείτε, πιστεύετε ότι λαμβάνετε, και θέλει γίνει εις εσάς».

       Ο,τιδήποτε έχουμε ανάγκη και ό,τι ο Θεός μας έχει υποσχεθεί θα το λαμβάνουμε στη ζωή μας μέσα από την πίστη μας. "Χωρίς πίστη δεν μπορείς να ευχαριστήσεις το Θεό" (Εβραίους ΙΑ/11: 6). Ο,τιδήποτε έκανε ο Ιησούς το έκανε με πίστη. Ενεργώ με πίστη σημαίνει ότι ενεργώ σύμφωνα με το Λόγο του Θεού. «Δια πίστεως ο Αβελ έκανε καλύτερη θυσία από τον Κάϊν». (Εβραίους ΙΑ/11: 4). Ο Άβελ και ο Κάιν άκουσαν από τον πατέρα τους τον Αδάμ ότι το θέλημα του Θεού ήταν, όταν έρχονται ενώπιόν Του για να προσευχηθούν, θα έπρεπε να θυσιάζουν από ένα αρνί του οποίου το αίμα θα χυνόταν πάνω στο θυσιαστήριο. Έτσι ανάμεσα στο δίκαιο Θεό και τον αμαρτωλό άνθρωπο μεσολαβούσε ένας αθώος (το αρνί) και πέθαινε αυτό, για να μην πεθάνει ο άνθρωπος εξαιτίας της αμαρτίας του. Το αίμα του αθώου αμνού συμβόλιζε το αίμα του Ιησού Χριστού, του αθώου Εκείνου που μια μέρα θα χυνόταν πάνω στο σταυρό του Γολγοθά για τη σωτηρία όλων των ανθρώπων.

       Ο Άβελ, που ήταν κτηνοτρόφος, έκανε ό,τι ακριβώς είχε πει ο Θεός και γι’ αυτό ο Θεός δέχτηκε την προσευχή του. Ο Κάιν, ο οποίος ήταν γεωργός, σκέφτηκε: "Εγώ δεν έχω αρνιά, έχω φρούτα, θα προσφέρω στο Θεό τα καλύτερα φρούτα από εκείνα που έχω". Ο Θεός δε δέχτηκε την προσφορά του (Γένεση Δ/4: 5), γιατί αυτή δεν ήταν σύμφωνη με το θέλημά Του. Θα πρέπει ενώπιον του Θεού να ερχόμαστε όπως ο Θεός θέλει. Θα έπρεπε να είχε πουλήσει τους καρπούς και να είχε αγοράσει ένα αρνί και να έρθει μπροστά στο Θεό, όπως ο Θεός ήθελε. Η προσευχή θα πρέπει να αρχίζει «δια πίστεως» και να τελειώνει «δια πίστεως». 

    Προσευχόμαστε, ζητούμε από το Θεό και ο Θεός μας ακούει. Πρέπει όμως να πιστέψουμε ότι το λάβαμε ό,τι ζητήσαμε και να μην έχουμε καμία αμφιβολία μέσα στην καρδιά μας. Στο ευαγγέλιο του Αποστόλου "Μάρκου", (κεφ. ΙΑ/11, εδ. 24), αναφέρεται: «Πάντα όσα προσευχόμενοι ζητείτε, πιστεύετε ότι λαμβάνετε, και θέλει γίνει εις εσάς». Πρέπει να πιστέψουμε ότι το λάβαμε και να αρχίσουμε να Τον ευχαριστούμε. Η μεγαλύτερη έκφραση πίστης είναι η ευχαριστία και η δοξολογία προς το Θεό, ενώ η μεγαλύτερη προσευχή είναι: «γεννηθήτω το θέλημά Σου». 

       εδ. 4β. Ο Τελώνης :

       Η γενική του στάση δείχνει ότι βρισκόταν σε κατάσταση πλήρους ταπείνωσης και συντριβής. Ήταν γεμάτος από ειλικρινή μετάνοια και κυρίως είχε πλήρη συναίσθηση ότι  ήταν αμαρτωλός (εδ. 13). Ήταν συνήθεια, όταν κάποιος  προσευχόταν,  να  σηκώνει τα  μάτια  του προς  τον  ουρανό. Ο τούτος ο τελώνης  όμως, νιώθοντας την εσωτερική του αθλιότητα, αναγνωρίζοντας την αμαρτωλότητά του δεν ήθελε να σηκώσει τα μάτια  του προς  τον  ουρανό  και  ούτε  καν  ήθελε  να  πλησιάσει  στο  μέρος  όπου οι άλλοι προσεύχονταν, αλλά στεκόταν  μακριά  και  με  σκυμμένο το κεφάλι χτυπούσε διαρκώς το στήθος του και έλεγε: «ο Θεός να σκεπάσει με έλεος εμένα τον αμαρτωλό». Ήταν ταπεινωμένος και βαθύτατα λυπημένος. Δεν  προσέφερε στο Θεό τύπους, αλλά μια ραγισμένη, ταπεινωμένη και μετανιωμένη καρδιά.

    Ο άνθρωπος αυτός έχει συνειδητοποιήσει ότι είναι ένας αμαρτωλός και άρα είναι υπόδικος απέναντι στη δικαιοσύνη του Θεού. Είναι καταδικασμένος σε θάνατο εξαιτίας της αμαρτίας του, διότι "ο μισθός της οποίας είναι θάνατος" (Ρωμαίους Σ/6: 23). Στην προσευχή του Φαρισαίου υπάρχουν πολλές και ωραίες φράσεις, όμως δεν υπάρχει η λέξη: «αμαρτωλός». Ο Τελώνης αναγνωρίζει την κατάστασή του, δε βρίσκει κανένα ελαφρυντικό για τον εαυτόν του, βλέπει ότι δεν μπορεί να κάνει τίποτα από μόνος του και ζητάει το Έλεος του Θεού. Ο Απόστολος Παύλος βεβαιώνει ότι «ο Θεός είναι πλούσιος σε Έλεος» (Εφεσίους Β/2: 4). Στην επιστολή "Α' Πέτρου" (κεφ. Α/1, εδ. 3) αναφέρεται: «Ευλογητός ο Θεός και Πατήρ του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, όστις κατά το πολύ έλεος αυτού ανεγέννησεν ημάς εις ελπίδα ζώσαν διά της αναστάσεως του Ιησού Χριστού εκ νεκρών».

      5/. Ο Θεός : 

   Άραγε για όλα αυτά που συνέβησαν πώς αντέδρασε ο Θεός; Ο Λόγος του Θεού μας λέει χαρακτηριστικά ότι "ο Τελώνης γύρισε στο σπίτι του δικαιωμένος". Είχε μέσα του τη βεβαιότητα της σωτηρίας του. Γνώριζε ότι ο Θεός τον δέχτηκε. "Όποιος πιστεύει στο Χριστό έχει ζωή αιώνια" (Ιωάννης Γ/3: 16). «Μεταβέβηκεν (έχει μεταβεί) εκ του Θανάτου εις την ζωήν» (Ιωάννου Ε/5: 24). Ο Φαρισαίος θα εξακολουθούσε να πλέει σε πελάγη της δικής του αυτοδικαίωσης. Θα εξακολουθούσε να τηρεί τα θρησκευτικά του καθήκοντα, όμως χωρίς να είναι δικαιωμένος από το Θεό. Ο Θεός τον απέκλεισε, γιατί δεν στηρίχτηκε σε Εκείνον, αλλά στηρίχτηκε στον εαυτόν του και στους νεκρούς τύπους της θρησκείας του. Εδώ φαίνεται καθαρά η αντίθεση μεταξύ των τύπων και της πνευματικότητας.

      6/ Συμπέρασμα :

    Στη διαχρονική πορεία του ανθρώπου, οι δύο αυτές φυσιογνωμίες επιζούν χωρίς τίποτα να έχει αλλάξει ανάμεσά τους. Μπορεί ο άνθρωπος πολλές φορές να ταυτίζεται με τη στάση του Φαρισαίου, όμως ο Θεός ταυτίζεται με τη στάση του τελώνη. Η κρίση του Θεού θα είναι διαφορετική και θα πηγάζει από τη δικαιοσύνη Του. Ο Τελώνης είχε την ειλικρίνεια να αναγνωρίσει την αμαρτωλότητά του και να ζητήσει το Έλεος του Θεού, γι' αυτό και έφυγε δικαιωμένος. Ο Φαρισαίος ικανοποιημένος με τον εαυτόν του δε ζήτησε τίποτα από το Θεό και γι' αυτό δεν πήρε τίποτα. 

     «Οποίοι είμεθα εμείς;» Άραγε εμάς πώς μας βλέπει ο Θεός; Σε τι δρόμο βρισκόμαστε; Ο Φαρισαίος της ιστορίας μας βάδιζε σε λάθος δρόμο. Στο βιβλίο των "Παροιμιών" (ΙΣ/16: 25), αναφέρεται: "Υπάρχει οδός ήτις φαίνεται ορθή εις τον άνθρωπον, αλλά τα τέλη αυτής είναι οδοί θανάτου". Ας αναλογιστεί ο καθένας μας πού βαδίζει; Είμαστε στο σωστό δρόμο; Αν όχι υπάρχει ελπίδα. «Σήμερα, που είναι καιρός ευπρόσδεκτος, που είναι καιρός σωτηρίας» (Β΄ Κορινθίους Σ/6: 2), ας κάνουμε τον έλεγχό μας. Μας δίνεται μια πολύτιμη ευκαιρία για σκέψεις, για προβληματισμό, για αλλαγή πορείας, όπου αυτή απαιτείται. Το Πνεύμα του Θεού μας αποδεικνύει ότι βρισκόμαστε σε πλάνη, αν νομίζουμε ότι με τις δικές μας δυνάμεις, με την εκπλήρωση κάποιων εξωτερικών θρησκευτικών τύπων κλπ μπορούμε να σωθούμε και μας τονίζει ιδιαίτερα ότι: «Κατά χάριν είστε σεσωσμένοι, κι αυτό δεν είναι από σας, Θεού το δώρο για να μην καυχηθεί κάποιος» (Εφεσίους Β/2: 8).

      Αλίμονο σ’ εκείνο τον άνθρωπο που δεν πέρασε από το δρόμο του Τελώνη, μοιραία βρίσκεται στο δρόμο του Φαρισαίου και η τήρηση των νεκρών τύπων της θρησκείας του θα τον οδηγήσει στην αιώνια απώλεια, μακριά από το Θεό του Ελέους και της Αγάπης. ---