ΟΙ ΕΠΤΑ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ΤΗΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗΣ.
(ΕΙΣΑΓΩΓΗ)
Το δεύτερο και το τρίτο κεφάλαιο του βιβλίο της "Αποκάλυψης" αναφέρονται σε μια σειρά μηνυμάτων προς επτά εκκλησίες, που βρίσκονταν σε επτά πόλεις της Μικράς Ασίας, την Έφεσο, τη Σμύρνη, την Πέργαμο, τα Θυάτειρα, τις Σάρδεις, τη Φιλαδέλφεια και τη Λαοδικεία.
Μπορεί οι άνθρωποι σαν επικεφαλίδα στο τελευταίο βιβλίο της Καινής Διαθήκης να έχουν γράψει «Αποκάλυψη Ιωάννου του θεολόγου», όμως ο Ιωάννης δεν είναι ο αποστολέας αλλά ο «γράφων» και στην περίπτωση της αποστολής των ανωτέρω επιστολών προς τις εκκλησίες είναι και ο ταχυδρομικός διανομέας.
Το βιβλίο της αποκάλυψης αρχίζει με τα λόγια: «Αποκάλυψις Ιησού Χριστού, την οποίαν έδωκεν εις αυτόν ο Θεός, διά να δείξη εις τους δούλους αυτού όσα πρέπει να γείνωσι ταχέως, και εφανέρωσεν αυτά αποστείλας διά του αγγέλου αυτού εις τον δούλον αυτού Ιωάννην». Συνεπώς δεν πρόκειται για αποκάλυψη του Ιωάννη, αλλά για "αποκάλυψη του Ιησού Χριστού" και εδώ ακριβώς έγκειται το κύρος και η αυθεντία των αναφερομένων λόγων. Πρόκειται για επιστολές που τις στέλνει ο ίδιος ο Χριστός στις ανωτέρω εκκλησίες και είναι λόγια ελέγχου, προτροπής αλλά και ελπίδας.
Ο ίδιος ο Ιωάννης μας εξηγεί πώς βρέθηκαν τούτες οι επιστολές στα χέρια του. «Εγώ ο Ιωάννης, ο και αδελφός σας και συγκοινωνός εις την θλίψιν και εις την βασιλείαν και την υπομονήν του Ιησού Χριστού, ήμην εν τη νήσω τη καλουμένη Πάτμω διά τον λόγον του Θεού και διά την μαρτυρίαν του Ιησού Χριστού». (Αποκάλυψη Α/1: 9). Τι έκανε στη νήσο Πάτμο ο Ιωάννης και πως βρέθηκε εκεί; Βρισκόταν εκεί ως εξόριστος μετά από σκληρό διωγμό που είχε εξαπολύσει ο Αυτοκράτορας Τίτος, Φλάβιος, Δομιτιανός (51 μ.Χ. - 96 μ.Χ.), πολύ μακριά από την Εκκλησία της Εφέσου, της οποίας τα τελευταία εκείνα χρόνια υπήρξε ποιμένας. Εκεί λοιπόν ευρισκόμενος ο Ιωάννης μας λέγει: «Κατά την κυριακήν ημέραν ήλθον εις έκστασιν πνευματικήν, και ήκουσα οπίσω μου φωνήν μεγάλην ως σάλπιγγος» (Αποκάλυψη Α/1: 10). Τούτη τη φωνή δεν την άκουσε κανένας άλλος. Είναι γεγονός ότι το σάλπισμα του Θεού μόνο η ψυχή του πιστού ανθρώπου μπορεί να το ακούσει. Στις πιο δύσκολες, στις πιο σκοτεινές ώρες επέλεξε ο Χριστός να στείλει στην εκκλησία Του τα πιο πλούσια πνευματικά μηνύματα, μηνύματα αγάπης πάνω απ’ όλα, ελέγχου, καθαρισμού, αγιασμού.
Η σημασία των επτά μηνυμάτων που ο ίδιος ο Κύριος στέλνει δια του Ιωάννη του μαθητή είναι διαχρονική και πολυεπίπεδη. Απευθύνονταν σε πραγματικές εκκλησίες που κατά την εποχή εκείνη αντιμετώπιζαν πολλά και σοβαρά προβλήματα. Αυτά τα προβλήματα είναι κοινά στις εκκλησίες σε κάθε εποχή, γι’ αυτό οι συμβουλές και οι προειδοποιήσεις Του έχουν ιδιαίτερη διαχρονική σημασία. Τούτες οι επιστολές προς τις επτά εκκλησίες έχουν και προφητική σημασία και καλύπτουν ολόκληρη την ιστορία της Χριστιανικής Εκκλησίας από τότε που τα έγραψε ο Ιωάννης (περίπου 95 μ. Χ.) μέχρι το τέλος του κόσμου.
Οι επιστολές μπορεί να απευθύνονται στους μηνυτές ή κήρυκες ή εργάτες των επτά εκκλησιών, όμως δεν είναι μόνο γι’ αυτούς αλλά είναι και για κάθε έναν ο οποίος «έχει ώτα για να ακούει τι λέει το Πνεύμα στην εκκλησία».
Υπάρχει μία ανθρώπινη εκτίμηση αρκετά διαδεδομένη ότι οι επτά εκκλησίες της Μικράς Ασίας, καθώς αναφέρονται στο βιβλίο της Αποκάλυψης, συμβολίζουν η μία μετά την άλλη τις διάφορες ιστορικές περιόδους της εκκλησίας από την ημέρα της Πεντηκοστής και μέχρι της ελεύσεως του Κυρίου Ημών Ιησού Χριστού. Σύμφωνα με την άποψη αυτή οι εποχές της ιστορίας της εκκλησίας χωρίζονται γενικά ως εξής:
Έφεσος. Η αποστολική εκκλησία, η εκκλησία του 1ου αιώνα ήταν γενικά αξιόλογη, αλλά είχε χάσει την πρώτη αγάπη για το Χριστό.
Σμύρνη. Από τον 1ο έως τον 4ο αιώνα μ.Χ. η εκκλησία υπέφερε το διωγμό των Ρωμαίων αυτοκρατόρων.
Πέργαμος. Κατά τον 4ο και τον 5ο αιώνα μ.Χ. ο χριστιανισμός θεωρήθηκε ως επίσημη θρησκεία υπό την προστασία του Μ. Κωνσταντίνου.
Θυάτειρα. Από τον 6ο έως τον 15ο αιώνα η ρωμαιοκαθολική εκκλησία επηρέασε αποφασιστικά το δυτικό χριστιανισμό μέχρι της εμφάνισης της Μεταρρύθμισης.
Σάρδεις. Ο 16ος και ο 17ος αιώνας ήταν η περίοδος μετά τη μεταρρύθμιση. Το φως της αλήθειας βγήκε στην επιφάνεια, όμως σύντομα άρχισε να θαμπώνει και πάλι.
Φιλαδέλφεια. Κατά τον 18ο και το 19ο αιώνα υπήρξαν μεγάλες αναζωπυρώσεις και σπουδαία ιεραποστολικά κινήματα.
Λαοδίκεια. Η εκκλησία των τελευταίων ημερών, η οποία παρουσιάζεται χλιαρή πνευματικά και αποστάτισσα. Είναι η εκκλησία του φιλελευθερισμού που στις ημέρες μας εργάζεται πυρετωδώς για την επικράτηση του οικουμενισμού και της «πανθρησκείας».
Πέρα απ' αυτά θα μπορούσαμε να δούμε τις επτά αυτές εκκλησίες σαν τύπους αντιπροσωπευτικούς της Εκκλησίας καθώς συναντάμε πάρα πολλά από τα στοιχεία των επτά εκκλησιών να βρίσκονται κατά καιρούς στην παγκόσμια εκκλησία, αλλά και σε κάθε επιμέρους Εκκλησία του Χριστού.
Σε κάθε εκκλησία υπάρχουν χριστιανοί του κλίματος της Εφέσου, άνθρωποι που με προσοχή διαφύλαξαν τη δογματική ορθότητα της πίστης τους, αλλά όμως έχασαν την πρώτη τους αγάπη για το Χριστό. Επίσης υπάρχουν χριστιανοί του πνεύματος της Σμύρνης, που πολλά υποφέρουν για το Χριστό, αλλά έχουν ανάγκη να μείνουν πιστοί μέχρι θανάτου. Υπάρχουν πιστοί του «χαλαρού» πνεύματος της Λαοδίκειας και ούτω καθεξής. Παρατηρώντας μ' αυτό τον τρόπο διαπιστώνουμε ότι οι επιστολές αυτές αφορούν και σήμερα όλους μας. Ποτέ δεν έπαυσε ο ουρανός να στέλνει τα μηνύματά του προς την Εκκλησία Του, προς κάθε δικό Του παιδί. Υπό την άποψη αυτή Εκείνα που εγράφησαν «τω καιρώ εκείνω» αφορούν ασφαλώς και μας σήμερα και είναι το ίδιο επίκαιρα.
Η κάθε επιστολή αρχίζει με τη φράση: «εξεύρω τα έργα σου» και τελειώνει με μια υπόσχεση: «εις τον νικώντα». Πόσο θα πρέπει να μας στηρίζει, να μας ενθαρρύνει και να μας παρηγορεί το γεγονός ότι τούτες οι επιστολές γράφτηκαν από κάποιον που μας ξέρει. Γράφτηκαν από Εκείνον που γνωρίζει και τις τελευταίες λεπτομέρειες της ζωής μας και παρότι τα γνωρίζει όλα δεν παύει να μας αγαπά και να ενδιαφέρεται για μας. Γνωρίζει ο Χριστός τις Εκκλησίες Του και γνωρίζει τα έργα τους, τα σχέδιά τους. Είναι ο Κύριος «ο κρατών τους επτά αστέρας εν τη δεξιά αυτού, ο περιπατών εν μέσω των επτά λυχνιών των χρυσών» (Αποκάλυψη Β/2: 1). Τα μάτια Του ήταν «ως φλοξ πυρός». Ο Κύριος βλέπει τα κρυφά και τα φανερά μέσα στις εκκλησίες σαν σύνολο, αλλά και μέσα στις καρδιές των ανθρώπων. Η τελική φράση του Κυρίου προς τις εκκλησίες είναι: «όστις έχει ωτίον ας ακούση τι λέγει το Πνεύμα προς τας εκκλησίας».
Από τις Επτά Εκκλησίες ο Κύριος τις δύο τις δύο καταδικάζει απόλυτα. Πρόκειται για την εκκλησία των Σάρδεων την οποία χαρακτηρίζει «νεκρή». Ο Κύριος της τονίζει: «το όνομα έχεις ότι ζεις, αλλά είσαι νεκρή» και πρόκειται και για την εκκλησία της Λαοδίκειας, στην οποία παραγγέλνει ότι θα την «εξεμέσει εκ του στόματός Του».
Δύο εκκλησίες επαινεί, την εκκλησία της Σμύρνης και την εκκλησία της Φιλαδέλφειας. Οι δύο αυτές εκκλησίες υπήρξαν δια μέσω των αιώνων πρωτοπόροι του Χριστιανισμού.
Στην εκκλησία της Περγάμου και των Θυατείρων ο Κύριος απευθύνει έπαινο και έλεγχο μαζί. Οι δύο αυτές εκκλησίες συνεχίζουν να ακμάζουν και σήμερα.
Στην εκκλησία της Εφέσου ο Κύριος είπε: «Ενθυμού λοιπόν πόθεν εξέπεσες και μετανόησον και κάμε τα πρώτα έργα ει δε μη, έρχομαι προς σε ταχέως και θέλω κινήσει την λυχνίαν σου εκ του τόπου αυτής, εάν δεν μετανοήσης».
Παραλήπτες των επιστολών του Κυρίου είναι οι «άγγελοι» των εκκλησιών. Ο φάκελος απ’ έξω γράφει το όνομά τους και είναι αυτοί υπεύθυνοι να λάβουν και να διαβάσουν το γράμμα στην εκκλησία τους. Ποιοι άραγε είναι αυτοί οι «άγγελοι»; Ασφαλώς πρόκειται για τους Ποιμένες των εκκλησιών τους οποίους επίσης αποκαλεί και με τη φράση «άστρο».
Σύμφωνα με τη Βιβλική Εγκυκλοπαίδεια του Halley στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα μετά από αρχαιολογικές ανασκαφές που έγιναν από Άγγλους και Αυστριακούς αποκαλύφτηκαν στην Έφεσο τα ερείπια του ναού της Αρτέμιδος, το θέατρο, το στάδιο και μερικοί δρόμοι της πόλης, τα ερείπια των Ρωμαϊκών λουτρών φτιαγμένα εξ’ ολοκλήρου από μάρμαρο. Αποκαλύφθηκε επίσης και ένας ναός μέσα στον οποίο υπήρχε ένα άγαλμα του αυτοκράτορα Δομιτιανού πέντε φορές μεγαλύτερο από το μέγεθός του. Ο Δομιτιανός ονόμαζε τον εαυτόν του Θεό και υπενθυμίζουμε ότι ήταν εκείνος που είχε εξορίσει τον Ιωάννη στην Πάτμο.
Την Πέργαμο την ανέσκαψε μια Γερμανική αποστολή η οποία αποκάλυψε τα ερείπια του ναού του Αυγούστου και ένα μεγάλο βωμό προς τιμήν του Δία. Στις Σάρδεις βρέθηκαν τα ερείπια του ναού της Κυβέλης και μιας χριστιανικής εκκλησίας. Στα ερείπια των άλλων πόλεων δε βρέθηκε κάτι που να έχει σχέση με τις επτά επιστολές που αναφέρουμε.
(ακολουθεί σε επτά ενότητες ανάλυση των επιστολών)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου