2. Ο ΘΩΡΑΚΑΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ

2. Ο ΘΩΡΑΚΑΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ.

«και ενδεδυμένοι τον θώρακα της δικαιοσύνης» (εδ. 14β).

      Μετά από τη ζώνη, η ματιά του Αποστόλου πέφτει πάνω στο θώρακα που φορούσε ο Ρωμαίος στρατιώτης που στεκόταν δίπλα του και τον φρουρούσε. Ο θώρακας θα λέγαμε ότι είναι ένα πουκάμισο φτιαγμένο από χάλυβα που καλύπτει ολόκληρο το στήθος και την κοιλιά του στρατιώτη, προστατεύοντας έτσι τα πλέον ζωτικά σημεία του σώματός του. Ένα τραύμα του στρατιώτη στο χέρι ή στο πόδι δε θα ήταν καίριο και θα μπορούσε με τον καιρό να θεραπευτεί, όμως ένα τραύμα στην καρδιά ή σε άλλα ζωτικά όργανα θα σήμαινε θάνατος. Γι’ αυτό και ο Απ. Παύλος μετά από τη "ζώνη της αλήθειας" αναφέρεται στο θώρακα. Είναι το εξάρτημα που προστατεύει την έδρα της ζωής, που είναι η καρδιά και προφυλάσσει το στρατιώτη από καίρια και μοιραία χτυπήματα στον αγώνα του εναντίον του εχθρού. «ενδεδυμένοι τον θώρακα της δικαιοσύνης». Έχοντας ο άνθρωπος οπλιστεί με τη δικαιοσύνη του Θεού προστατεύει την καρδιά του από τις απάτες του κόσμου καθώς και από τα βέλη του πονηρού τα «πεπυρωμένα». Ο εσωτερικός μας άνθρωπος χρειάζεται ιδιαίτερη προστασία, καθώς τείνει προς το κακό. Ο ίδιος ο Κύριος διακήρυξε: «μακάριοι οι πεινώντες και διψώντες την δικαιοσύνην, διότι αυτοί θέλουσι χορτασθή» (Ματθαίος Ε/5: 6). 

    Άραγε τι ακριβώς εννοούμε, όταν λέμε «δικαιοσύνη του Θεού»; Μέσα στο λόγο του Θεού συναντάμε δύο είδη δικαιοσύνης. Η πρώτη είναι η «δικαιοσύνη του Νόμου». Στην περίπτωση αυτή η δικαίωση του ανθρώπου προέρχεται μέσα από την τέλεια και ολοκληρωτική τήρηση του Μωσαϊκού Νόμου. Αν ο άνθρωπος κατόρθωνε σε όλους τους τομείς της ζωής του να υπακούσει κατά πάντα σε όσα προστάζει ο Μωσαϊκός Νόμος, χωρίς καμία εξαίρεση, τότε θα είχε πετύχει τη δικαίωση που προσφέρει ο Νόμος και θα μπορούσε να καυχηθεί και ν' απαιτήσει από το Θεό τη σωτηρία του. Όμως ποιος άνθρωπος θα μπορούσε να ισχυρισθεί ότι το πέτυχε αυτό στη ζωή του; Στην επιστολή του ο Απ. "Ιάκωβος" (κεφ. Β/2, εδ. 10) αναφέρει: «όποιος φυλάξει ολόκληρο τον νόμο, φταίξει όμως σ' ένα, έγινε ένοχος σε όλα». Ας αναλογιστεί ο άνθρωπος όχι τον τελευταίο χρόνο, όχι τον τελευταίο μήνα, αλλά την ημέρα και ώρα που πέρασε, κατά πόσο μπόρεσε να εφαρμόσει το Νόμο του Θεού μέσα στη ζωή του. 

     Ο Απ. Παύλος στην επιστολή «προς Ρωμαίους» (κεφ. Ζ/7, εδ. 23) είναι ιδιαίτερα διευκρινιστικός: 

19 επειδή, δεν κάνω το αγαθό, που θέλω αλλά, το κακό, που δεν θέλω, αυτό κάνω. 

20 Και αν εγώ κάνω εκείνο που δεν θέλω, δεν το εργάζομαι πλέον εγώ, αλλά η αμαρτία που κατοικεί μέσα μου. 

21 Βρίσκω, λοιπόν, τούτον τον νόμο, ότι, ενώ εγώ θέλω να κάνω το καλό, κοντά μου βρίσκεται το κακό. 

22 Επειδή, βρίσκω μεν ευχαρίστηση στον νόμο τού Θεού κατά τον εσωτερικό άνθρωπο 

23 όμως, βλέπω μέσα στα μέλη μου έναν άλλο νόμο, που αντιμάχεται στον νόμο τού νου μου, και με αιχμαλωτίζει στον νόμο τής αμαρτίας, που είναι μέσα στα μέλη μου. 

24 Ω, ταλαίπωρος άνθρωπος εγώ ποιος θα με ελευθερώσει από το σώμα αυτού τού θανάτου; 

25 Ευχαριστώ τον Θεό διαμέσου τού Ιησού Χριστού τού Κυρίου μας. 

    Είναι πλέον φανερό ότι η δικαίωση του ανθρώπου "δια των έργων του Νόμου" είναι ανέφικτη και πρακτικά αδύνατη. Ο Προφήτης "Ησαΐας" (κεφ. ΞΔ/64, εδ. 6) αναφέρει: «πάσα η δικαιοσύνη ημών είναι ως ρυπαρόν ιμάτιον». Ένα βρωμερό κουρέλι είναι η ανθρώπινη δικαιοσύνη και τούτο το βλέπουμε καθημερινά μέσα στη ζωή μας. Στην πράξη η δικαιοσύνη που προέρχεται από το Νόμο είναι ανέφικτη και απρόσιτη για τον άνθρωπο, διότι απαιτεί την πλήρη και σε όλους τους τομείς τήρηση του Νόμου, χωρίς παρεκτροπή είτε με έργο, είτε με λόγο, είτε με τη διάνοιά μας. Ο Απόστολος τονίζει στους Χριστιανούς της Γαλατείας: «αν η δικαίωσις γίνηται διά του νόμου, άρα ο Χριστός εις μάτην απέθανε». Η προσπάθεια του ανθρώπου να σωθεί με τα έργα του ακυρώνει το Έργο του Χριστού και συνεχίζει: «ο νόμος έγινε παιδαγωγός μας στον Χριστό, για να ανακηρυχθούμε δίκαιοι διαμέσου τής πίστης» (Γαλάτας Γ/3: 24). Ο παιδαγωγός των αρχαίων χρόνων που συνόδευε το παιδί στο σχολείο δεν ήταν ο ίδιος δάσκαλος, απλώς οδηγούσε το παιδί στο δάσκαλο. Έτσι και ο Μωσαϊκός νόμος είχε σκοπό να προετοιμάσει και να οδηγήσει τους θεοσεβούμενους Ιουδαίους στον επερχόμενο Μεσσία του κόσμου, αλλά και να αποκαλύψει την αμαρτία. 

       Απέναντι σε μια τέτοια, δια των έργων του Νόμου δικαίωση του ανθρώπινου, ο αιώνιος λόγος του Θεού μας παρουσιάζει ένα άλλο σχέδιο για τη σωτηρία του ανθρώπου. Ένα σχέδιο που το συνέλαβε και το υλοποίησε ο Θεός. Το σχέδιο αυτό είναι τελείως διαφορετικό από το προηγούμενο και είναι το μόνο που μπορεί να επιφέρει τη δικαίωση και τη συμφιλίωση του ανθρώπου με το Θεό και τελικά τη σωτηρία του. Σύμφωνα λοιπόν με αυτό το Θεϊκό σχέδιο για την εξιλέωση των αμαρτιών του ανθρώπου χρειάζονται όχι ανθρώπινα έργα ή άλλες ανθρώπινες προσπάθειες, αλλά χρειάζεται ένα άλλο Έργο. Το Έργο αυτό, που θα φέρει και θα οδηγήσει στην άφεση των αμαρτιών, στην εξιλέωση του ανθρώπου, στη δικαίωσή του απέναντι στον Άγιο Θεό, δεν είναι κάτι που μπορεί να το κάνει ο άνθρωπος. Το Έργο αυτό το συνέλαβε ο Πατέρας Θεός μέσα στην Πανσοφία Του, προ καταβολής κόσμου (Α' Πέτρου Α/1: 20) και το υλοποίησε ο Ιησούς Χριστός. Τούτο το Έργο της Σωτηρίας προσφέρεται από το Θεό σε κάθε άνθρωπο δωρεάν, κατά χάριν (Εφεσίους Β/2: 8). 

     Όταν ο Απ. Παύλος μας παραγγέλλει να ντυθούμε το θώρακα της δικαιοσύνης, δεν εννοεί το θώρακα που προέρχεται από την τήρηση του Νόμου. Ο ίδιος ο Απόστολος στην επιστολή «προς Φιλιππησίους» (κεφ. Γ/3, εδ. 6) αναφέρει ότι όταν ήταν μακριά από το Χριστό, ως προς τη δικαιοσύνη που απαιτεί ο Νόμος, υπήρξε στα μάτια του κόσμου και στα μάτια τα δικά του άμεμπτος, ακέραιος. Όταν όμως γνώρισε το Χριστό κατάλαβε ότι η δική του δικαιοσύνη ήταν σκύβαλα (Φιληππησίους Γ/3: 8), δεν είχε καμία απολύτως αξία και γι’ αυτό έσπευσε να ενωθεί με το Χριστό, γιατί δεν είχε, όπως ομολογεί, τη δυνατότητα να αποκτήσει μόνος του τη δικαίωση με την τήρηση του Νόμου, αλλά μόνο αυτή που παρέχεται μέσω της πίστης μας στο Χριστό (εδ. 9). 

       Το Έργο του Θεού για τη σωτηρία του ανθρώπου που ισχύει για όλους τους ανθρώπους όλων των αιώνων είναι το Έργο του Σταυρού του Χριστού. Πρόκειται για το θάνατο του Ιησού Χριστού, του Υιού του Θεού, πάνω στο σταυρό του Γολγοθά. Το Έργο αυτό ήταν αναγκαίο, διότι έπρεπε να ικανοποιηθεί η δικαιοσύνη του Θεού, εξαιτίας της ανθρώπινης παράβασης. Δεν μπορούσε ο Θεός να πει: «αθώος ο άνθρωπος που αμάρτησε», γιατί έτσι ο δίκαιος Θεός θα καταστρατηγούσε τη δικαιοσύνη και θα γινόταν άδικος. Ο μόνος τρόπος ήταν να πεθάνει ο άνθρωπος εξαιτίας της αμαρτίας του, διότι ο «μισθός της αμαρτίας είναι θάνατος» (Ρωμαίους Σ/6: 23). Όμως ο Θεός από αγάπη δεν άφησε τον αμαρτωλό άνθρωπο να πεθάνει και να χαθεί αιωνίως μέσα στην αμαρτία του. Ο Λόγος του Θεού μας αναφέρει: «τόσο πολύ αγάπησε ο Θεός τον κόσμο, ώστε έδωκε τον Υιόν Αυτού τον μονογενή, δια να μη απολεσθεί πας ο πιστεύων εις αυτόν, αλλά να έχει ζωήν αιώνιον» (Ιωάννης Γ/3: 16). Έδωσε ο Θεός τον Υιόν Του το μονογενή και πέθανε πάνω στο σταυρό ως αντικαταστάτης μιας ολόκληρης αμαρτωλής ανθρωπότητας. Πέθανε ο Χριστός πάνω στο σταυρό και πλήρωσε για τις δικές μου και τις δικές σου αμαρτίες, για να μην πεθάνω εγώ και εσύ, αλλά δια της θυσίας Αυτού να έχουμε αιώνια ζωή (Α΄ Ιωάννου Β/2: 25). 

    Ο Απόστολος Παύλος στην επιστολή «προς Γαλάτας» (κεφ. Γ/3, εδ. 13) αναφέρει: «ο Χριστός εξηγόρασεν ημάς εκ της κατάρας του νόμου, γενόμενος κατάρα υπέρ ημών, διότι είναι γεγραμμένον επικατάρατος πας ο κρεμάμενος επί ξύλου». Στην επιστολή «προς Εφεσίους» (κεφ. Θ/9, εδ.12) αναφέρει: «ουδέ δι' αίματος τράγων και μόσχων, αλλά δια του ιδίου αυτού αίματος, εισήλθεν άπαξ εις τα άγια, αποκτήσας αιωνίαν λύτρωσιν». Επίσης στην επιστολή «προς Ρωμαίους» (κεφ. Γ/3, εδ. 25) αναφέρει: «τον οποίο (Χριστό) όρισε ο Θεός να γίνει, δια της πίστεως, το μέσο εξιλέωσης με το ίδιο Του το αίμα, και να φανεί έτσι η δικαιοσύνη Του και για τα αμαρτήματα του παρελθόντος, τα οποία παραβλέφθηκαν». 

       Τώρα ο Χριστός αναστημένος και δοξασμένος, καθισμένος στα δεξιά του Πατέρα καλεί τον κάθε άνθρωπο να πάει κοντά Του και να Τον γνωρίσει προσωπικά. "Έλα, Θωμά, να με γνωρίσεις, Γιώργη, Μαρία….."  Ο Ιωάννης, ο μαθητής της αγάπης, μας αναφέρει: «Όσοι δε εδέχθησαν αυτόν, εις αυτούς έδωκεν εξουσίαν να γείνωσι τέκνα Θεού, εις τους πιστεύοντας εις το όνομα αυτού οίτινες ουχί εξ αιμάτων ουδέ εκ θελήματος σαρκός ουδέ εκ θελήματος ανδρός, αλλ' εκ Θεού εγεννήθησαν (Ιωάννης Α/1: 12, 13). 

Ο άνθρωπος που θα αναγνωρίσει την αμαρτωλότητά του, που θα ταπεινωθεί μπροστά στο Θεό και θα επικαλεστεί το σωτήριο Έργο του Χριστού μέσα στη ζωή του, γίνεται παιδί του Θεού. Μα ίσως πει κάποιος όλοι δεν είμαστε «παιδιά του Θεού», ο Θεός δε μας δημιούργησε όλους; Όλοι είμαστε δημιουργήματα του Θεού, "παιδιά του Θεού" είναι μόνον εκείνοι που αναγνώρισαν τον απεσταλμένο Μεσσία του κόσμου και πίστεψαν σ’ Αυτόν καθώς και στο τέλειο και ολοκληρωμένο Έργο Σωτηρίας, που Αυτός έκανε πάνω στο σταυρό (Ιωάννης Α/1: 12). Σε κάθε δικό Του παιδί ο Θεός έρχεται να διαγράψει το αμαρτωλό παρελθόν του, καθώς για τις όποιες αμαρτίες του έχει πληρώσει ο Χριστός. Στο βιβλίο των "Πράξεων των Αποστόλων" (κεφ. ΙΖ/17, εδ. 30) αναφέρεται: 

30 Τους καιρούς λοιπόν της αγνοίας παραβλέψας ο Θεός, τώρα παραγγέλλει εις πάντας τους ανθρώπους πανταχού να μετανοώσι, 

31 διότι προσδιώρισεν ημέραν εν ή μέλλει να κρίνη την οικουμένην εν δικαιοσύνη, διά ανδρός τον οποίον διώρισε, και έδωκεν εις πάντας βεβαίωσιν περί τούτου, αναστήσας αυτόν εκ νεκρών. 

     Συνεπώς ο λυτρωμένος του Χριστού δε χρωστάει τίποτα. Είναι άγιος του Θεού, γι’ αυτόν έχει πληρώσει ο Χριστός με το ίδιο Του το αίμα. Αν κάποιος ξένος πληρώσει για ένα φυλακισμένο, από τη στιγμή της καταβολής των χρημάτων ο φυλακισμένος είναι ελεύθερος, δε διώκεται για τις πράξεις του παρελθόντος της ζωής του. Πλήρωσε γι’ αυτόν κάποιος άλλος. Ο αμαρτωλός άνθρωπος που θέλει να εξιλεωθεί μπροστά στο Θεό πρέπει να στηριχθεί στο Έργο που έκανε γι’ αυτόν ο Χριστός πάνω στο σταυρό του Γολγοθά. Συνεπώς η συνείδηση του αμαρτωλού δεν πρέπει να ζητήσει την ανάπαυση μέσα από διάφορα εξιλεωτικά έργα, αλλά στη δράση του Θεού όπως αυτή εκδηλώνεται στο Πρόσωπο και το Έργο του Χριστού. 

    Με άλλα λόγια πρέπει ο αμαρτωλός να εγκαταλείψει το «Εγώ» του και να πιστέψει στο εξιλαστήριο Έργο του Χριστού. Να γιατί συνεχώς στην Καινή Διαθήκη και κυρίως στις επιστολές των Αποστόλων υπάρχει διαρκώς η επανάληψη των φράσεων: «άφεσις αμαρτιών εν τω αίματι του Χριστού», «απολύτρωσις εν τω Χριστώ», «σωτηρία εν Αυτώ», «δι’ Αυτού». Αυτές οι φράσεις μας βεβαιώνουν ότι οι αμαρτίες μας συγχωρέθηκαν και δεν απαιτούνται περαιτέρω δικές μας ενέργειες. Το βρώμικο παρελθόν μας το καθάρισε ο Χριστός, ο οποίος έχει εξουσία από τον Πατέρα Θεό να συγχωρεί αμαρτίες επί της γης (Λουκάς Ε/5: 24). 

      Αυτός είναι ο τρόπος δικαίωσης του ανθρώπου, αυτός είναι ο θώρακας της δικαιοσύνης του Θεού, ο οποίος είναι ο μόνος προσιτός στον άνθρωπο. Είναι η δικαιοσύνη του ίδιου του Κυρίου Ιησού Χριστού. Καθώς ο Απ. Παύλος νουθετεί τον νεαρό Τιμόθεο στην πίστη, του επισημαίνει: «Και αναντιρρήτως το μυστήριον της ευσεβείας είναι μέγα ο Θεός εφανερώθη εν σαρκί, εδικαιώθη εν πνεύματι, εφάνη εις αγγέλους, εκηρύχθη εις τα έθνη, επιστεύθη εις τον κόσμον, ανελήφθη εν δόξη» (Α΄ Τιμοθέου Γ/3: 16). 

       Το μυστήριο της ενσάρκωσης του Υιού του Θεού, που κατέληξε στο σταυρό του Γολγοθά, σκοπό είχε την κατεργασία αυτού του θώρακα της δικαιοσύνης του Χριστού. Ήταν ανάγκη σύμφωνα με το Μωσαϊκό Νόμο ο άνθρωπος να ζήσει μας ζωή πλήρους υποταγής, απόλυτης υπακοής στο θέλημα του Θεού, μια ζωή εντελώς απαλλαγμένη από την αμαρτία. Αυτό όμως που ήταν αδύνατον για τον άνθρωπο το έκανε ο Ιησούς Χριστός με τη ζωή Του. Η ζωή Του ήταν μια ζωή τέλειας υπακοής και τέλειας εξάρτησης από τον Πατέρα Θεό. Ως αντιπρόσωπος του ανθρώπου πρόσφερε στο Θεό μια ζωή πλήρους υποταγής στο θέλημά Του. Τούτη τη ζωή, την άγια, την άσπιλη, την αμόλυντη την πήρε ο Κύριος και την κάρφωσε πάνω στο σταυρό, χύνοντας σταγόνα – σταγόνα το πολύτιμό Του αίμα. Ο Απ. Ιωάννης μας αναφέρει: «εν τούτω είναι η αγάπη, ουχί ότι ημείς ηγαπήσαμεν τον Θεόν, αλλ' ότι αυτός ηγάπησεν ημάς και απέστειλε τον Υιόν αυτού ιλασμόν περί των αμαρτιών ημών» (Α΄ Ιωάννου Δ/4: 10). Επίσης ο Απ. Μάρκος μας αναφέρει: «ο Υιός του ανθρώπου δεν ήλθε δια να υπηρετηθή, αλλά δια να υπηρετήση και να δώση την ζωήν αυτού λύτρον αντί πολλών» (Μάρκος Ι/10: 45). 

     Έτσι σφυρηλατήθηκε ο θώρακας της δικαιοσύνης του Θεού εν Χριστώ Ιησού. Και αυτή ήταν η δικαιοσύνη που προέρχονταν από το Νόμο του Θεού, τον οποίον ο Κύριος Ιησούς Χριστός τήρησε μέχρι και την τελευταία του κεραία. Τούτη λοιπόν τη δικαιοσύνη την προσφέρει ο Χριστός στον άνθρωπο, ώστε με αυτήν ο άνθρωπος να αντιμετωπίσει το Νόμο του Θεού. Αυτό ακριβώς εννοεί ο Απ. Παύλος, όταν αναφέρει: «και να βρεθώ σ' αυτόν, μη έχοντας δική μου δικαιοσύνη, αυτή από τον νόμο, αλλά εκείνη διαμέσου τής πίστης τού Χριστού, τη δικαιοσύνη, αυτή από τον Θεό διαμέσου τής πίστης». (Φιλιππησίους Γ/3: 9). Λέει ο Απόστολος: "αυτή είναι η επιθυμία μου". «Να βρεθώ μπροστά στο Θεό ενωμένος με το Χριστό μην έχοντας δική μου δικαιοσύνη που είναι ένα ράκος, αλλά να βρεθώ με τη δικαιοσύνη του Ιησού Χριστού». 

       Αυτό ακριβώς συμβαίνει την ώρα της αναγέννησης του ανθρώπου (Ιωάννης Γ/3: 3). Ο άνθρωπος πετάει μακριά από πάνω του το θώρακα της δικής του δικαιοσύνης, που πάντα είναι διάτρητος από την αμαρτία και φοράει το θώρακα της δικαιοσύνης του Χριστού. Ο προφήτης Ησαΐας έχοντας εμπειρία όλων αυτών αναφωνεί: «με ενέδυσεν ιμάτιον σωτηρίας, με εφόρεσεν επένδυμα δικαιοσύνης» (Ησαΐας ΞΑ/61: 10). Με την αναγέννηση μια καινούρια ζωή, με καινούργια καρδιά υπάρχει και χτυπά μέσα στο Χριστιανό και ο θώρακας της δικαιοσύνης του Χριστού αυτήν την καρδιά έρχεται να προστατεύσει μέσα μας. Πλέον ο κάθε πιστός άνθρωπος είναι ντυμένος με τη δικαιοσύνη του Θεού, «διότι τον μη γνωρίσαντα αμαρτίαν έκαμεν υπέρ ημών αμαρτίαν, δια να γείνωμεν ημείς δικαιοσύνη του Θεού δι' αυτού» (Β΄ Κορινθίους Ε/5: 21). 

     Ο θώρακας του χριστιανού που τον προστατεύει από τα πεπυρωμένα βέλη του εχθρού είναι η δικαιοσύνη του Χριστού, είναι το αποτέλεσμα του Έργου της θυσίας Του, το οποίο άρχισε με τη βάπτισή Του από τον Ιωάννη στον Ιορδάνη, όταν ο Κύριος ζήτησε να βαπτιστεί από τον Πρόδρομο, λέγοντας «διότι ούτως είναι πρέπον εις ημάς να εκπληρώσωμεν πάσαν δικαιοσύνην» (Ματθαίος Γ/3: 15), συνεχίστηκε στο σταυρό του Γολγοθά, όπου εκεί φορτώθηκε την αμαρτία ολόκληρης της ανθρωπότητας. Έτσι έγινε «ο Αμνός του Θεού ο αίρων την αμαρτίαν του κόσμου» (Ιωάννης Α/1: 29).

       Ως χριστιανοί έχουμε απόλυτη ανάγκη το θώρακα της δικαιοσύνης του Χριστού, γιατί ο αγώνας μας είναι σκληρός και άνισος και αν στηριχτούμε στις δικές μας δυνάμεις είναι βέβαιο ότι θα αποτύχουμε. Αν ο άνθρωπος δεν έχει την εμπειρία της αναγέννησης, ώστε να λάβει το θώρακα της δικαιοσύνης του Χριστού και κατέβει στη μάχη στηριζόμενος στο διάτρητο θώρακα της δικής του δικαιοσύνης, η ήττα που θα υποστεί θα είναι δεινή και ολοκληρωτική. Αν κατέβει «ντυμένος» με τη δικαιοσύνη του Χριστού, τότε θα είναι νικητής, γιατί Εκείνος είναι ο δυνάμενος, γιατί Εκείνος νίκησε και με τη δύναμη Εκείνου θα είμαστε και εμείς νικητές. 

     Το μήνυμα του Χριστού που απευθύνεται σε κάθε άνθρωπο είναι: «Μη φοβού εγώ είμαι ο πρώτος και ο έσχατος και ο ζων, και έγινα νεκρός, και ιδού, είμαι ζων εις τους αιώνας των αιώνων, αμήν, και έχω τα κλειδία του άδου και του θανάτου» (Αποκάλυψη Α/1: 17,18).---